تعهدات امتیاز دهنده در قراردادهای فرانچایز مشتمل بر دو بخش است که بخشی از آن در رابطه با دادن اجازه بهره برداری از برند صاحب علامت تجاری و به عبارتی لیسانس حقوق مالکیت فکری امتیاز دهنده می باشد و بخش دیگر در رابطه با دسته ای از تعهدات امتیاز دهنده در قبال امتیاز گیرنده است که می بایست طوری سیستم فرانچایز شده را به تصرف امتیاز گیرنده بدهد که وی بتواند به طور عملی و مطلوب از این سیستم استفاده نماید و به نحوی چگونگی استفاده از این سیستم را به نحو مطلوب برای وی تشریح کند.در کنار بررسی تعهدات امتیاز گیرنده در قراردادهای فرانچایز در ادامه این بحث به بررسی تعهدات امتیازدهنده در قراردادهای فرانچایز می پردازیم

تعهد امتیاز دهنده مبنی بر لیسانس یا دادن اجازه استفاده از علامت تجاری و صنعتی در قراردادهای فرانچایز

این تعهد از نظر دکترین حقوقی قلب قرارداد فرانچایز می باشد. مطابق این تعهد، امتیازدهنده متعهد است علامت تجاری ای که برای شناسایی محصولات یا خدمات وی به کار می رود را به عنوان مالک این علامت در قبال دریافت حق الامتیاز در اختیار امتیازگیرنده قرار دهد.

• تکلیف امتیاز دهنده نسبت به ثبت و تمدید علامت تجاری

امتیازدهنده می بایست در موعد مقرر نسبت به ثبت علامت تجاری اقدام نماید. چرا که در صورتیکه علامت تجاری توسط وی تجدید ثبت نشود و مدت حمایت از آن منقضی گردد، امتیازگیرنده حق درخواست ابطال (انحلال) قرارداد فرانچایز را به علت کوتاهی امتیازدهنده خواهد داشت.

لازم به ذکر است که حتی اگر مساله ثبت و تمدید علامت تجاری در قرارداد هم ذکر نشده باشد، ثبت و تمدید علامت به عنوان یک شرط ضمنی در قرارداد فرانچایز تلقی می گردد. چرا که اگر علامت تجاری قابل حمایت نباشد استفاده از علامت تجاری که مهم ترین انگیزه ی انعقاد قرارداد فرانچایز است، منتفی می گردد.

تعهد به دادن حق استفاده از علامت تجاری در تبلیغات

تعهد مربوط به حق استفاده از علامت تجاری توسط امتیازگیرنده برای تبلیغ کردن، به طور الزامی بر امتیازدهنده تحمیل می گردد. و در صورتیکه امتیازدهنده، امتیازگیرنده را از حق استفاده از آن علامت محروم کند، با توجه به اینکه یکی از زمینه های اساسی قرارداد فرانچایز استفاده از علامت تجاری امتیازدهنده می باشد، امتیازگیرنده حق فسخ خواهد داشت و می تواند فوراً قرارداد را فسخ نماید.

تفاوت این تعهد با تعهد مذکور در بند قبل در این است که در بند ۱ تأکید بر حق استفاده از علامت “بر روی کالا” توسط امتیازگیرنده می باشد ولی در بند حاضر تاکید بر حق استفاده از علامت “در تبلیغات” و … است.

تعهد اطلاع دادن از دانش تجربی یا فوت و فن کار

مطابق با این بند، امتیازدهنده قرارداد فرانچایز می بایست دانش تجربی یا به اصطلاح عرفی فوت و فن کار را به امتیازگیرنده آموزش دهد. در واقع همان اطلاعات فنی یا دانش تجربی ای که قابل انتقال به وسیله ی قرارداد نیست.

• تعریف دانش تجربی

دانش تجربی یا فوت و فن، در واقع مجموعه ای اطلاعاتی درباره روش های تولید، تجارت، مدیریت و تولید ثروت از کالاها و خدمات می باشد و امتیازگیرنده قادر خواهد شد که به وسیله ی استفاده از روش هایی که قبلاً توسط امتیازدهنده به کار برده شده، موفقیت امتیازدهنده را تکرار کند.

• اوصاف دانش تجربی یا فوت و فن

الف. دانش تجربی اساسی

دانش تجربی در واقع همان شیوه ها و روش های تجاری است که بدست آوردن آن ها توسط خود امتیازگیرنده نیاز به صرف تحقیقات پرهزینه و طولانی مدت می باشد و توسط امتیازدهنده قرارداد فرانچایز به امتیاز گیرنده به صورت فوری و بدون هزینه منتقل می شود. در واقع جوهره اصلی موفقیت امتیازدهنده دانش تجربی یا همان فوت و فن کار وی است و در صورتی که خود امتیازگیرنده هم بتواند آن را بدست آورد، دیگر آن دانش تجربی، دانش اساسی نمی باشد.

• فسخ قرارداد فرانچایز: لازم به ذکر است که برخی قراردادها بخاطر عدم وجود یا ناکافی بودن دانش تجربی فسخ شده اند.

ب. دانش تجربی شناخته شده

منظور از این نوع دانش تجربی، دانشی است که در یک سند و کتاب راهنما و دستورالعمل توصیف می شود . این کتاب راهنما قبل از امضای قرارداد فرانچایز، به  امتیاز گیرنده تحویل داده می شود. در واقع دانش تجربی شناخته شده سندی است که وسیله ای برای اثبات اجرای قرارداد به وسیله ی طرفین قرارداد می باشد.

ج. دانش تجربی سری

شکل و چارچوب اجزای دانش تجربی می بایست سری  و محرمانه باشد.

د. زمان ارائه دادن دانش تجربی یا فوت وفن

در قرارداد فرانچایز ۳ زمان مختلف برای انتقال دانش تجربی در نظر گرفته می شود:

حالت اول، قبل از اینکه واحد تجاری امتیازگیرنده شروع به فعالیت کند. حالت دوم، وقتی که این واحد تجاری در حال شروع به فعالیت است. و حالت سوم، پس از شروع به فعالیت این واحد تجاری می باشد. در واقع زمان ارائه ی فوت و فن با توافق طرفین تعیین خواهد شد.

تعهدات امتیاز دهنده در قراردادهای فرانچایز مبنی بر کمک و یاری به امتیاز گیرنده

کمک و یاری امتیاز دهنده قرارداد فرانچایز نسبت به امتیاز گیرنده بسیار حائز اهمیت است. چرا که می تواند شرایط امتیازگیرنده را در حالات عادی یا حالات خاص و بحرانی دستخوش تغییر نماید.

• کمک امتیازدهنده به موجب اوضاع و احوال عادی

این کمک در ۳ مرحله اتفاق می افتد: مرحله اول، قبل از شروع به کار واحد تجاری امتیازگیرنده می باشد که امتیازدهنده باید رویه های عملی در ارتباط با آگهی و معرفی کالا و شیوه های مدیریت را به امتیازگیرنده آموزش دهد.

 مرحله دوم، زمان شروع به کار واحد تجاری امتیازگیرنده می باشد که هدف از کمک این می باشد که امتیازگیرنده در روزهای اول شروع به کار بتواند خود را با دانش تجربی یا فوت و فن امتیازدهنده وفق دهد.

مرحله سوم، پس از شروع به کار واحد تجاری امتیازگیرنده می باشد و کمک و یاری امتیازدهنده در واقع آگهی و تبلیغ در سطح ملی و بین المللی بوده و طبقه بندی کالاها یا خدماتی که به معرض نمایش گذاشته می شود را تعیین می کند. در این نوع کمک و یاری امتیازدهنده اطلاعاتی در ارتباط با کار شبکه، پیشرفت کالاها یا اجرای بهتر خدماتی که باید به امتیازگیرنده داده شود را ارائه می دهد. هم چنین میزان اعمال دانش تجربی توسط امتیازگیرنده را اندازه گیری می کند اما از دخالت در مدیریت امتیاز گیرنده اجتناب می نماید.

• کمک امتیازدهنده به موجب اوضاع و احوال خاص

این نوع کمک به درخواست امتیازگیرنده انجام می شود و شرایط خاص امتیازگیرنده آن را توجیه می کند. شرایط خاص در واقع شرایطی  است که امتیازگیرنده دچار مشکلات جدی گردیده و امتیازدهنده به وی کمک می نماید که در شرایط عادی از وی انتظار نمی رود. در این شرایط که شرایطی خاص و استثنایی محسوب می شوند به عنوان مثال ممکن است امتیازدهنده  یکی از کارکنان خود را برای نظارت بر واحد امتیازگیرنده منصوب کند.

تعهدات مربوط به انحصار سرزمینی

مطابق با این تعهد امتیازدهنده قرارداد فرانچایز متعهد خواهد شد که در منطقه ی خاص جغرافیایی امتیازگیرنده با شخص ثالثی به جز امتیازگیرنده قرارداد فرانچایز یا لیسانس علامت تجاری منعقد نکند ولیکن ممکن است خود امتیازدهنده در آن ناحیه فعالیت نماید.

• تقسیم بندی انحصار

انحصار به دو حالت انحصار کلی و انحصار جزئی تقسیم می گردد.

در انحصار کلی ممکن است مطابق قرارداد فرانچایز امتیازگیرنده مواد خام یا تجهیزات را به صورت کلی یا به صورت عمده تنها از امتیازدهنده یا از کسی که امتیازدهنده تعیین می نماید خریداری کند.

 و در انحصار جزئی امتیازگیرنده تجهیزات یا مواد خام را تنها در مورد یک یا چند دسته از محصولات معین از امتیازدهنده خریداری می کند و در بقیه موارد فعالیت به دلخواه خود عمل می نماید.

• الزامی بودن یا نبودن شرط انحصار در قراردادهای فرانچایز

نکته قابل توجه در باب انحصار این است که از نظر حقوقدانان شرط انحصاری برای قراردادهای فرانچایز یک شرط اساسی نمی باشد. همانطور که رویه قضایی انگلیس و فرانسه نیز بر این نظر است که یک قرارداد فرانچایز مستلزم انحصار نیست و در صورتیکه این قرارداد فاقد شرط انحصار باشد بدین علت قابل ابطال نمی باشد.

اشتراک گذاری: