اشخاص به وسیله علامت تجاری و صنعتی (مارک) ، کالاهای خود را به بازار معرفی می کنند، علامت تجاری سبب تمایز کالا و خدمات یک موسسه یا تولید کننده از کالا و خدمات رقبای آنان می گردد .

علامت تجاری و صنعتی

مفهوم علامت تجاری و صنعتی ( مارک )

طبق ماده ۳۰ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، علامت‌، علامت جمعی و نام تجاری عبارتند از:

‎‎‎الف – علامت یعنی هر نشان قابل رؤیتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.

‎‎‎ب – علامت جمعی یعنی هر نشان قابل رؤیتی که باعنوان علامت جمعی در اظهارنامه ثبت معرفی شود و بتواند مبدأ و یا هرگونه خصوصیات دیگر مانند کیفیت کالا یاخدمات اشخاص حقیقی و حقوقی را که از این نشان تحت نظارت مالک علامت ثبت شده جمعی استفاده می‌کنند متمایز سازد.

‎‎‎ج – نام تجارتی یعنی اسم یا عنوانی که معرف و مشخص کننده شخص حقیقی یا حقوقی باشد.

کارکردهای علائم تجاری

علائم تجاری دارای کارکردهای متعددی می باشد، در ذیل کارکردهای علائم تجاری را مورد بررسی قرار می دهیم

۱-کنترل کننده منشاء و کیفیت

مصرف کننده محصولات ، علائم تجاری را ضمانتی برای شناسایی و اصلیت و کیفیت محصولات و خدمات می شناسد . هنگامی که یک شرکت، جواز استفاده از علامت تجاری را به شرکت دیگر واگزار می کند، شرکت ها می بایست محصولاتی را به بازار ارائه دهند که مطابق با شرایط کیفی و استاندارهای تعیین شده از سوی مالک علامت تجاری باشد .

۲-علائم تجاری و استراژی بازاریابی

اشخاص در انتخاب علامت تجاری می بایست دقت لازم را مبذول دارند زیرا علامت تجاری جنبه تبلیغاتی داشته و از آن جا که یکی از ابزارهای بازاریابی می باشد، می تواند سبب فروش محصولات و کالاهای موسسه شود .

۳-علائم تجاری و استراژی رقابتی

موسسات ، شرکت ها و کارخانه ها برای رقابت در باز علاقه مند به ثبت علامت تجاری می باشند .آنان با ثبت علامت تجاری و افزایش کیفیت کالا و خدمات ارائه شده تلاش می کنند تا به عنوان کالای با کیفیت معرفی شده و از سایر رقبای خود سبقت گرفته و در بازار به عنوان یک برند مطرح شوند .

طبقه بندی علائم

طبقه بندی علائم به شرح ذیل می باشد:

۱-علامت صنعتی

علامتی که سازنده یک محصول بر روی کالهای خود قرار می دهد علامت صنعتی نامیده می شود. شرکت هایی که دارای محصولات متنوعی می باشند، می توانند روی هر کالای خود علامت متفاوت قرار دهن داما باید توجه گرد که شرکت تنها دارای یک علامت تجاری می باشد .

۲-علامت تجاری

توزیع کننده و تاجر ، مسئولیت تجاری نمودن یا عرضه کالا را در بازار بر عهده دارند آنان علائمی را بر روی کالا قرار می دهند که علامت تجاری نامیده می شود . نکته حائز اهمیت این است که کالاهای حاوی علامت تجاری نیاز نیست توسط توزیع کننده یا تاجر ساخته شده باشد .

۳-علامت خدماتی

این علامت خدمات کوناگون را که توسط تجار و موسسات تجاری و دیگر عوامل اقتصادی( همچون بانکها، حمل و نقل، شرکت های مسافرتی و مشاوره ای) عرضه می شود، همراهی می کند. موسسات از این علائم بر روی وسایل تبلیغاتی، بروشورها و کاتولگها استفاده می نمایند .

۴-علائم جمعی

چنان چه اشخاص متعدد بتوانند ضمن رعایت مقررات پیش بینی توسط صاحبان علامت ثبت شده از غلامت تجاری استفاده نمایند، این علامت اشتراکی یا جمعی نامیده می شود

۵- علامت درهم آمیخته

علائم در هم آمیخته، به ترکیب چند عنصر تصویری یا اسمی در کنار یکدیگر گفته می شود، گاهی ممکن است فقط یکی از اسامی حمایت قانونی صورت بگیرد یا از هرکدام به طور مجزا حمایت صورت بگیرد .

علائم غیرقابل ثبت

علامت درموارد زیر قابل ثبت نیست‌:

‎‎‎الف – نتواند کالاها یا خدمات یک مؤسسه را از کالاها و خدمات مؤسسه دیگر متمایز سازد.

‎‎‎ب – خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.

‎‎‎ج – مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه درمورد مبدأ جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آنها گمراه کند.

‎‎‎د – عین یا تقلید نشان نظامی‌، پرچم‌، یا سایر نشانهای مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمانهای بین‌الدولی یا سازمانهایی که تحت کنوانسیونهای بین‌المللی تأسیس شده‌اند، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن که توسط مقام صلاحیتدار کشور مربوط یا سازمان ذی‌ربط اجازه استفاده از آن صادر شود.

‎‎‎هـ – عین یا به طرز گمراه کننده‌ای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری باشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه دیگری در ایران معروف است‌.

‎‎‎و – عین یا شبیه آن قبلاً برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن که عرفاً میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.

‎‎‎ز – عین علامتی باشد که قبلاً به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به‌لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.