دعاوی ملکی جزو مبتلا به ترین و شایع ترین دعاوی هستند که امروزه در مراجع قضایی و غیرقضایی مطرح می شوند. کثرت این دعاوی را می توان ناشی از علل مختلفی دانست. دو علت اصلی را می توان ارزش اقتصادی بالای املاک و اراضی و همچنین پراکندگی قوانین و مقررات مربوط به املاک دانست. دعاوی ملکی بسته به منشاء تقسیم بندی انواع مختلفی دارند و مسلما هر دسته بندی تابع قوانین و مقررات مختلفی است. انواع دعاوی ملکی را شاید بتوان به صورت های زیر دسته بندی کرد:

• دسته بندی ناشی از قراردادی بودن یا غیر قراردادی بودن دعوا

دعاوی ملکی بر اساس این که از قرارداد فی مابین طرفین ناشی شده اند یا نه به دو دسته دعاوی ناشی از قرارداد و دعاوی خارج از قرارداد تقسیم می شوند. دعاوی مثل دعوای الزام به تنظیم سند مالکیت، دعوای تخلیه عین مستاجره، دعوای الزام به تحویل و… همگی ناشی از تخلف یکی از طرفین دعوا از مفاد قرارداد می باشد در طرف مقابل دعاوی مثل دعوای رفع تصرف عدوانی، دعوای جبران خسارت وارده بر ملک و… نیز نشات گرفته از باید ها و نبایدهای قانونی است و برخلاف دسته اول، قراردادی بین خواهان و خوانده وجود ندارد.

• دسته بندی بر اساس طرف دعوا

معمولا طرف دعوی در دعاوی ملکی اشخاص حقیقی یا اشخاص حقوقی خصوصی (مثل شرکت های خصوصی) می باشند. اما این مسئله همیشه صادق نیست و در برخی موارد طرف دعوا یک ارگان یا نهاد دولتی یا عمومی غیردولتی مثل شهرداری است. از همین رو دعاوی ملکی بسته به خوانده دعوا به دو دسته دسته تقسیم می شوند. دعاوی ملکی که خوانده در آن یک شخص حقیقی یا حقوقی خصوصی است و دعاوی ملکی که خوانده در آن یک نهاد دولتی یا عمومی غیردولتی است.

فایده این تقسیم بندی در تعیین مرجع صالح است بدین مفهوم که در دسته اول (دعاوی که خوانده در آن یک شخص حقیقی یا حقوقی خصوصی است) جز در موارد خاص مرجع رسیدگی به دعوی دادگاه های عمومی حقوقی هستند اما در دسته دوم این اصل همیشه جاری نیست و کمیسیون ها و هیات های مختلفی بسته به نوع دعوا صالح به رسیدگی هستند.

• دسته بندی بر اساس موضوع خواسته

دعاوی ملکی اگرچه در خصوص ملک و املاک اشخاص می باشد اما همیشه موضوع دعاوی ملکی، تحویل ملک یا اختلافات ناشی از مالکیت ملک نیست. گاهی اوقات در دعاوی ملکی دعوا جهت مطالبه وجه یا مطالبه خسارت و یا مطالبه وجه التزام مطرح می شود که در این موارد موضوع خواسته وجه نقد می باشد. در برخی مواقع نیز موضوع دعوا عمل یا منع از عملی است که بایستی نسبت به ملک متنازع فیه انجام پذیرد می باشد.

طرح دعوا در دعاوی ملکی

دعاوی ملکی از گستره بسیار زیادی برخوردار هستند و بسته به نوع ملک هم دعاوی مختلفی قابل طرح کردن است. آن چه در دعاوی ملکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است بحث تنظیم دادخواست دعاوی ملکی است. در دعاوی ملکی با توجه به موضوع مورد اختلاف، تعیین دعوایی که باید مطرح شود مهم است چرا که در صورت طرح خواسته اشتباه احتمال رد دادخواست از سوی محکمه بالاست و حتی ممکن است باعث شود تا خواسته اعتبار امر مختومه پیدا کرده و حق شما تضییع شود. به همین دلیل استفاده از تجارب و آگاهی وکلای متخصص در دعاوی ملکی می تواند این اطمینان خاطر را به شما بدهد که مسیر طرح دعوا را به درستی طی می کنید.

مهم ترین دعاوی ملکی

همانطور که بیان شد دعاوی ملکی از گستردگی بسیاری برخوردار هستند. مهم ترین دعاوی ملکی را باید دعاویی که مربوط به مالکیت ملک است قلمداد کرد. اگر بخواهیم چند مورد از دعاوی مهم راجع به دعاوی ملکی را بیان کنیم می توان موارد زیر را عنوان داشت:

• دعوای اثبات مالکیت
• دعوای اثبات وقوع بیع
• دعوای الزام به تنظیم سند رسمی مالکیت
• دعوای رفع تصرف عدوانی و دعاوی رفع ممانعت از حق یا رفع مزاحمت
• دعوای الزام به اخذ پایان کار
• دعوای الزام به اخذ صورت مجلس تفکیک
• دعاوی افراز یا تفکیک ملک مشاع
• دعاوی ناشی از قرارداد اجاره ملک از جمله دعوای تخلیه ید، مطالبه اجورمعوقه
• دعاوی فسخ معامله ملک
• …..

موارد فوق جزو دعاوی مبتلا به هستند که امروزه بسیار در محاکم دادگستری مطرح می شوند. چنانچه در یک موضوع ملکی با مسئله حقوقی مواجه شدید ، دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی آماده ارائه خدمات حقوقی و قبول وکالت در دعاوی شما می باشد.