اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی یکی از حقوقی است که برای مودیان مالیاتی در نظر گرفته شد است. طبق ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم،  امکان اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی ظرف ۳۰ روز پس از اینکه برگ مذبور به مودی مالیاتی ابلاغ شد، وجود دارد. مودی مالیاتی می تواند نسبت به برگ تشخیص مالیاتی شخصا و یا توسط وکیل تام الاختیار اعتراض نماید. در مواردی که مودی ظرف ۳۰ روز کتبا اعتراض ننماید و یا در مهلت مقرر در ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم به اداره امور مالیاتی مراجعه نکند، درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است. در تبصره ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم مقرر گردیده بود مودی مالیاتی مکلف است مقدار مالیات مورد قبول را پرداخت نماید و نسبت به مازاد آن اعتراض خود را تسلیم کند. طبق این تبصره سازمان امور مالیاتی اعتراض مودی را منوط به پرداخت مالیات مورد قبول می نمود. اما این تبصره طبق رای شماره ۱۳۲۶ مورخ ۲۳/۵/۱۳۹۷ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردید. بر حسب رای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، تکلیف مودی نسبت به پرداخت مالیات مورد قبول و اعتراض به مالیات مازاد، در مرحله اعتراض در هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر قابل اعمال است و نمی توان اعتراض مودی به رای هیات بدوی مالیات را مشروط به پرداخت مالیات مورد قبول نمود.

تعریف برگ تشخیص مالیاتی

طبق قانون مالیات های مستقیم تمامی افراد مشمول این قانون موظف هستند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت های شغلی خود را در یک سال مالیاتی تنظیم و نسبت به اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه سال بعد، و نسبت به اشخاص حقوقی تا تیر ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل فعالیت خود ارسال نمایند. اداره امور مالیاتی موظف است به اظهارنامه های ارسالی در مهلت مقرر قانون (یکسال پس از پایان مهلت ارسال) رسیدگی نماید. اظهارنظر اداره امور مالیاتی طبق رسیدگی های صورت گرفته طی برگ تشخیص مالیاتی به مودیان اعلام می گردد. برگ تشخیص مالیات باید بر اساس ماخذ صحیح و متکی به دلایل و اطلاعات کافی و به نحوی تنظیم گردد که کلیه فعالیت های مربوط و درآمدهای حاصل از آن به طور صریح در آن قید و برای مودی روشن باشد.
مودیان پس از ابلاغ برگ تشخیص به آنان، می توانند نسبت به آن اعتراض نمایند.

نحوه ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی

ابلاغ برگ تشخیص مالیات به دو صورت فیزیکی و الکترونیکی صورت می گیرد. در ابلاغ برگ تشخیص مالیات به صورت فیزیکی می بایست در نشانی قانونی به مودی ابلاغ گردد. ابلاغ به مودی به دو نوع ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی تقسیم می شود. درصورتی که برگ تشخیص مالیات به صورت واقعی باشد و مودی در مهلت مقرر قانونی اعتراض ننماید، برگ قطعی مالیاتی صادر می گردد. اما در صورتی که به دلیل عدم حضور مودی در نشانی قانونی یا استنکاف از دریافت آن و یا به هر دلیلی به صورت قانونی ابلاغ شده باشد، و مودی در مهلت مقرر قانونی اعتراض ننماید، واحد مالیاتی مربوط مکلف است نسبت به ارسال پرونده به دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی حداکثر ظرف مهلت یک هفته، پس از گذشت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ مزبور اقدام نماید.

ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی به صورت الکترونیکی در صورتی امکان پذیر است که مودی در سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی به نشانیtax.gov.ir  ثبت نام نموده باشد. در این صورت هرگونه ابلاغی از سوی اداره امور مالیاتی به کارتابل مودی ارسال می شود. زمانی که ابلاغ الکترونیک ارسال شود از طریق پیامک به مودی اطلاع رسانی می شود تا نسبت به رویت ابلاغ اقدام نماید. مواعد قانونی جهت اعتراض از تاریخ درج ابلاغ در کارتابل مودی محاسبه می شود.

نحوه ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی

مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیات، ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ به مودی می باشد. در صورتی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مودی ابلاغ می شود، چنانچه مودی نسبت به آن معترض باشد می تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، شخصا یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود از طریق سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی اعتراض خود را ثبت نماید.

نحوه تسلیم اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

فرم اعتراض باید توسط مودی یا وکیل یا نماینده قانونی وی تنظیم گردیده و در قبال اخذ رسید حسب مورد به اداره امور مالیاتی یا دبیرخانه هیات های مربوط تسلیم شود.  اداره امور مالیاتی یا دبیرخانه هیات ها مکلف هستند اعتراض مودی را در دفتر مربوط ثبت نموده و رسید ارائه نمایند. مودیان مالیاتی که اعتراض خود را از طریق پست سفارشی ارسال می نمایند تاریخ تسلیم اعتراضیه به پست، تاریخ تسلیم به مرجع مالیاتی ذیربط محسوب می گردد. طبق بخشنامه شماره ۵۳۱/۱۴۰۰/۱۲-۲۰۰ مورخ ۱۲/۱۱/۱۴۰۰ رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور اعلام گردید از تاریخ ۱۸/۲/۱۴۰۱ به بعد صرفا اعتراضاتی که از طریق پنجره واحد خدمات الکترونیکی در موعد مقرر قانونی به ادارات کل امور مالیاتی تسلیم می شوند، به عنوان اعتراض قابل رسیدگی مجدد بوده و در مواردی که از سایر طرق ارسال می شوند در اجرای مفاد ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی مصوب ۲/۳/۱۴۰۰ مورد رسیدگی قرار نخواهد گرفت. این بخشنامه طبق رای شماره ۱۰۹۰۳ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری مورخ ۱۱/۵/۱۴۰۱ به علت مغایر بودن با قانون ابطال گردید.

نحوه تسلیم اعتراض مالیاتی

اسناد و مدارکی که باید همراه اعتراض مالیاتی ارائه شود

مودیان مالیاتی باید رونوشت یا تصویر خوانای مدارک خود را به پیوست فرم اعتراض ارائه نمایند. برابری رونوشت یا تصویر اسناد مدارک با اصل می بایست توسط دبیرخانه و یا اعضای هیات های حل اختلاف مالیاتی گواهی شود.

درصورتیکه رونوشت یا تصویر سند در خارج از کشور تهیه شده باشد، در این صورت برابری آن با اصل مدارک می بایست در دفتر یکی از سفارت خانه ها و یا کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران گواهی شده باشد. چنانچه اسناد و مدارک استنادی به زبان فارسی نباشد پس از ترجمه آنها توسط مترجم رسمی دادگستری و تائید مامورین کنسولی جمهوری اسلامی ایران تسلیم شود.

در غیراینصورت به مدارک ارسالی به سایر زبانها که بدون رعایت مفاد این ماده ارائه گردد در هیات های حل اختلاف مالیاتی ترتیب اثر نخواهد شد.

نحوه رسیدگی به اعتراض مودی نسبت به برگ تشخیص مالیاتی

اولین گام مودی برای اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، اعتراض در اداره امور مالیاتی طبق ماده ۲۳۸ قانون مالیات های مستقیم می باشد. مودی می تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص، به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلائل، اسناد و مدارک کتبا تقاضای رسیدگی مجدد نماید. اداره مزبور مکلف است ظرف مدت ۴۵  روز از تاریخ مراجعه مودی، به موضوع رسیدگی و به یکی از اشکال زیر اتخاذ تصمیم نماید:

• درصورتی که دلایل و اسناد و مدارک ابراز شده مودی از طرف اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده شود و نظر آن اداره مورد قبول مودی واقع شود مراتب مستدلا در ظهر برگ تشخیص منعکس و پس از امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مودی و ثبت آن، جهت صدور برگ قطعی حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز و انجام مراحل وصول مالیات به واحد مالیاتی مربوطه ارجاع می شود.
• اگر اداره امور مالیاتی دلایل ابرازی مودی را موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص ندهد و نظر آن اداره مورد قبول مودی واقع شود مراتب مستدلا در ظهر برگ تشخیص منعکس و با امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مودی و ثبت آن ،جهت صدور برگ قطعی (حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز) و انجام مراحل وصول مالیات به واحد مالیاتی مربوطه ارجاع می شود.
• اگر دلایل ابرازی مودی توسط اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده نشود و نظر آن اداره مورد قبول مودی واقع نگردد، مراتب مستدلا در ظهر برگ تشخیص منعکس و پس از امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مودی و ثبت آن، حداکثر ظرف مدت ۵ روز پرونده جهت درخواست تعیین وقت از دبیرخانه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی ظرف همین مدت و انجام امور قانونی بعدی به واحد مالیاتی مربوطه ارجاع می شود.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی

طبق ماده ۱۷۰ قانون مالیات های مستقیم مرجع رسیدگی به هرگونه اختلاف  نسبت به تشخیص مالیات های موضوع این قانون بین اداره امور مالیاتی و مودی هیئت حل اختلاف مالیاتی می باشد. در دو حالت پرونده به هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی ارجاع می گردد.

حالت اول زمانی که برگ تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد اما مودی اقدام به پرداخت و یا اعتراض نزد اداره امور مالیاتی ننموده باشد.

حالت دوم زمانی که مودی ظرف مهلت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ کتبا به برگ تشخیص اعتراض نماید.

پس از ارجاع پرونده به هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی، وقت رسیدگی جهت حضور مودی یا نماینده وی ابلاغ و پس از تشکیل جلسه اقدام به صدور رای خواهد نمود. فاصله تاریخ ابلاغ تا زمان جلسه رسیدگی نباید کمتر از ده روز باشد.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در هیئت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر

در صورتی که مودی یا ماموران مالیاتی به رای هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی اعتراض داشته باشند می توانند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای نزد هیئت تجدیدنظر اعتراض نمایند.

رسیدگی در هیئت تجدیدنظر مالیاتی منوط به پرداخت مالیات مورد قبول توسط مودی نیست. رای صادره از هیئت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر قطعی و لازم الاجرا است. مگر در صورت سپردن وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی یا وثیقه ملکی به میزان مالیات مورد رای یا نقض رای توسط شورای عالی مالیاتی و یا صدور دستور موقت توسط دیوان عدالت اداری.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در شورای عالی مالیاتی

یکی از مراجع حل اختلاف مالیاتی شورای عالی مالیاتی می باشد که صلاحیت رسیدگی به اعتراض نسبت به آرای هیئت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر را دارد. که به آن هیات ماده ۲۵۱ نیز گفته می شود. آرای قطعی که از هیئت حل اختلاف بدوی صادر شده و آرای صادره از هیئت موضوع ماده ۲۴۳ یا ۲۱۶ قابل رسیدگی در شورای عالی مالیاتی نمی باشد. شورای عالی مالیاتی صرفا آرای صادره از هیئت تجدیدنظر مالیاتی را از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در رسیدگی بررسی می نماید. بنابراین از حیث ماهوی وارد نمی گردد و اظهارنظر نمی نماید.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در هیات موضوع ماده ۲۵۷

هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم، به هیات های هم عرض گفته می شود که وظیفه رسیدگی به پرونده هایی که از سوی شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری نقض می گردد را دارد. رای صادره از هیات موضوع ماده ۲۵۷ قطعی است مگر اینکه از آرای صادره از شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری تبعیت ننماید که در این صورت امکان شکایت از رای هیات هم عرض در دیوان عدالت اداری وجود دارد.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در هیئت موضوع ماده ۲۵۱ مکرر

مودی می تواند  با ادعای غیر عادلانه بودن مالیات، تقاضای تجدید رسیدگی را بنماید. که در صورت موافقت وزیر دارایی به هیئتی مرکب از سه نفر به انتخاب وزیر دارایی ارجاع خواهد شد. چنانچه غیر عادلانه بودن مالیات پس از تحقیقات کافی برای هیئت مزبور محرز شود، وارد رسیدگی ماهوی شده و اقدام به صدور رای می نماید.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در هیئت موضوع ماده ۲۱۶

هیئت موضوع ماده ۲۱۶ صلاحیت رسیدگی به اختلافات مالیاتی که در مرحله اقدامات اجرایی ایجاد می شود را بر عهده دارد. هیئت ماده ۲۱۶ مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت است. اما هیئت تبصره ۱ ماده ۲۱۶ مرجع رسیدگی به وصول مالیات قبل از قطعیت و نسبت به مالیات های قانون مالیات بر ارزش افزوده می باشد.

هیئت تبصره ۲ ماده ۲۱۶ نیز مرجع رسیدگی به شکایت از جهت غیر قانونی بودن مطالبه مالیات های غیر مستقیم است.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در دیوان عدالت اداری

هرگونه اختلاف بین مودی و سازمان امور مالیاتی در هیات های حل اختلاف مالیاتی حل و فصل می گردد. اما نی توان به آراء صادره از این هیات ها در دیوان عدالت اداری اعتراض نمود.

دعاوی مالیاتی از حمله دعاوی تخصصی می باشد که طرح یا دفاع در دعاوی مالیاتی مستلزم دانش حقوقی مالیاتی و اشراف به قوانین و مقررات مالیاتی و بخشنامه های صادره در این خصوص می باشد. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بهره گیری از وکلای متخصص و متبحر در حوزه دعاوی مالیاتی آماده ارائه خدمات حقوقی تخصصی خویش به شما عزیزان می باشد.