خاتمه قراردادهای پیمانکاری نیاز به یک مبنای مشروع و معتبر دارد .چراکه قاعده اولیه این است که هیچ یک از طرفین نمیتواند به طور یکجانبه اقدام به خاتمه دادن به قرارداد پیمانکاری قبل از اتمام آن نماید..و یا اینکه یکی از طرفین با رضایت طرف دیگر به قرارداد پایان دهد.

قرارداد براساس چه مبانی خاتمه پیدا می یابد؟

الف-خود قرارداد حق فسخ را در صورت ایجاد شرایط خاصی به طرفین یا یکی از آنها اعطا نموده باشد.
ب-قانون حق فسخ را به یکی از طرفین اعطا نموده باشد.
ج-هنگامی که قرارداد به دلیل خاصی مانند غیرقانونی بودن،قوه قاهره،فوت یکی از طرفین یا هر دلیل دیگری باطل یا منفسخ گردد.
د-هنگامی که هر دو طرف قرارداد به تمام تعهدات خود عمل نموده باشند.

خاتمه قراردادهای پیمانکاری به چه طرقی امکان پذیر است؟

خاتمه قراردادهای پیمانکاری(اداری) به دو طریق ممکن است :پایان عادی و پایان زودرس.

پایان عادی و طبیعی قرارداد

گاه قرارداد پیمانکاری به طریق عادی و طبیعی خاتمه می پذیرد.این قسم پایان به یکی دو صورت است: به صورت انجام تعهدات،به صورت پایان موعد.

انجام شدن تعهدات:

تعهدات معمولاً با اجرای اختیاری بسر می رسد .مانند: آنکه متعهد کار یا کالای مورد تعهد در قرارداد را به طرف مقابل تحویل دهد. لذا انجام تعهدات ممکن است به صورت تسلیم مال،انجام فعل،ترک فعل برابر شرایط قراردادی یا احکام قانونی ومقررات انجام پذیرد.
طبق ماده۲۸شرایط عمومی پیمان کارفرما باید زمینهایی را که برای تأسیس و ایجاد کارگاه لازم است طبق صورتمجلس به پیمانکار تحویل دهد. با این عمل، وظیفه و تکلیف تحویل زمین پایان می پذیرد. و نوبت ایفای وظایف و تعهدات دیگر فرا می رسد.
یا برابر ماده۳۹،شرایط عمومی پیمان :

“پس از آنکه پیمانکار لااقل ۹۷% عملیات موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه ها و سایر اسناد ضمیمه پیمان انجام داد مشروط بر آنکه باقیمانده و یا نقایص کارها مربوط به قسمت عمده ای از یک کار اساسی و یا به صورتی نباشد که استفاده از کار انجام شده را غیرممکن سازد می تواند از دستگاه نظارت،تقاضای تحویل موقت نماید. ̎

بالاخره تحویل وقتی قطعی تلقی می شود که تعهدات قراردادی پیمانکار به نحو مقرر در ماده ۴۱ انجام شود.یعنی در پایان دوره تضمین کارفرما اعضای کمیسیون تحویل قطعی و همچنین تاریخ تشکیل کمیسیون را به همان نحو که برای تحویل موقت پیش بینی شده است معین و به پیمانکار ابلاغ مینماید. کمیسیون پس از بازدید کارگاه هرگاه عیب و نقصی که ناشی از کار پیمانکار باشد مشاهده ننماید. تحویل قطعی صورت خواهد گرفت .و بلافاصله صورت مجلس مربوط به آن را تنظیم می نمایند .و کارفرما تصویب آن را به پیمانکار ابلاغ می کند .و پس از صورتحساب قطعی، تصفیه حساب نهایی به عمل می آید .و ضمانت نامه های پیمانکار آزاد می شود.

انقضای موعد قرارداد:

درقراردادهای پیمانکاری که موضوع آنها انجام کار با مدت معین باشد با انقضای موعد،قرارداد خاتمه یافته محسوب میشود.
مثلاً در پیمانهای امتیاز خدمت عمومی،با سرآمدن موعد، پیمان پایان یافته تلقی می شود.
در قراردادهای ساختمانی دولت به طور متداول اکثر قراردادها طبق برنامه زمان بندی شده پیش نمی رود .و مواجه با تأخیراتی می گردد .در چنین حالتی نمی توان متعهد را از تعهداتش به علت پایان مدت بری دانست .و صرف انقضای موعد،کافی برای پایان قرارداد نمی باشد.

انقضای موعد قراردادهای پیمانکاری

پایان زودرس قراردادها

پایان زودرس قراردادهای پیمانکاری ممکن است از طریق انفساخ،فسخ به دلیل تخلف یکی از طرفین،فسخ به دلیل مقتضیات اداری و سایر موارد پایان قرارداد باشد.
فسخ،قطع کننده روابط طرفین بوده وهیچ حادثه ای بعد از آن نمیتواند در ارتباط با اجرای قرارداد موثر واقع شود .

لذا کارفرما نمی تواند بعد ازفسخ،اجرای قرارداد را بخواهد.و یا متوسل به تنبیه به علت تأخیر یا جهات دیگری شود. و مطالبه غرامات و خسارات موخر بر فسخ نیز جایز نمی باشد .ولی نسبت به تخلفات و وقایع قبل از فسخ جاری کردن تضمینات صحیح خواهد بود.

مانند تأخیرات و غیره که پیمانکار در زمان مقارن با زمان اعتبار قرارداد مرتکب گردیده است .

شرایط خاتمه قراردادهای پیمانکاری

۱-هرگاه پیش از اتمام کارهای موضوع پیمان،کارفرما بدون آنکه تقصیری متوجه پیمانکار باشد تصمیم به خاتمه پیمان بگیرد.
۲-هرگاه کارفرما نتواند کارگاه را به ترتیبی تحویل دهد که پیمانکار بتواند کار را طبق برنامه زمانی تفصیلی انجام دهد.و مدت تاخیر از ۳۰ درصد مدت پیمان یا کمتر از ۶ماه هرکدام که کمتر است بیشتر شود.و مبلغ کارهای پیش بینی شده در محل های تحویل نشده بیشتر از ۲۵درصد مبلغ اولیه پیمان باشد.در صورت اعلام خاتمه پیمان از سوی پیمانکار خاتمه یافته و طبق ماده ۴۸ عمل میشود.
۳-اگر جمع مبلغ مربوط به کاهش مقادیر و حذف آنها از ۲۵درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود.و پیمانکار با اتمام کار با نرخ پیمان موافق نباشد.طبق ماده ۴۸ شرایط عمومی پیمان خاتمه داده میشود.
۴-اگر عملیات موضوع پیمان با افزایش مقادیر ضمن اجرای کار تا حد ۱۲۵درصد مبلغ اولیه پیمان انجام شود.ولی کارهای اجرا شده قابل بهره برداری نباشد.و پیمانکار برای ادامه کار موافقت نکند.کارفرما طبق ماده ۴۸به پیمان خاتمه می دهد.
۵-در صورت بروز حوادث قهری اگر کارفرما ادامه یا اعاده کارها به وضع اولیه را ضروری تشخیص ندهد.یا اگر وضعیت قهری بیش از شش ماه ادامه یابد کارفرما به پیمان خاتمه میدهد.
۷-در صورتی که تعلیق بیش از ۳ماه ضروری باشد کارفرما میتواند با موافقت پیمانکار مدت تعلیق را برای یک بار و حداکثر سه ماه افزایش دهد. در صورت عدم موافقت پیمانکار با تعلیق بیش از سه ماه پیمان خاتمه یافته و طبق ماده ۴۸ عمل میشود.

آثار خاتمه قراردادهای پیمانکاری

آثار خاتمه قراردادهای پیمانکاری

۱-ابلاغ به پیمانکار جهت خاتمه دادن پیمان و تعیین تاریخ آماده کردن کارگاه برای تحویل .تا زمانی که کارفرما خاتمه پیمان را به پیمانکار ابلاغ نکرده مفاد پیمان به اعتبار خود باقی می باشد.وبین او و پیمانکار لازم الاتباع است.
۲-کارفرما کارهایی که ناتمام ماندن آنها موجب بروز خطر یا زیان مسلم است در ابلاغ تعیین می کند.و مهلت بیشتری میدهد تا پیمانکار بتواند در آن مهلت اینگونه کارها را آماده تحویل نماید.
۳-خلع ید از پیمانکار:برای خلع ید پیمانکار از کارگاه کارفرما دو اقدام زیر را انجام میدهد:

• تحویل قطعی کارهای ناتمام
• تحویل موقت کارهای پایان یافته

۴-پیمانکار باید نقشه ها،کاتالوگها،قراردادهای با پیمانکاران جزء،و سایر اسناد و مدارک اجرای کار را تحویل کارفرما دهد.
۵-تهیه صورت وضعیت کارهای انجام شده.
۶-وضعیت تجهیز و برچیدن کارگاه
الف-اگر کارفرما تاسیسات و ساختمان های موقت را نیاز داشته باشد:آنها را در اختیار گرفته و بهای آنها را به حساب پیمانکار منظور میکند.در صورتی که تاسیسات و ساختمان ها در خارج از محل های تحویلی کارفرما باشد. بهای اجاره آنها را برای مدت لازمه جهت تکمیل کار به پیمانکار پرداخت میکند.با توجه به عدم برچیدن کارگاه نباید وجهی بابت برچیدن به پیمانکار پرداخت شود.
ب-اگر کارفرما تاسیسات و ساختمان های موقت را نیاز نداشته باشد:پیمانکار مکلف است ظرف۳ماه از تاریخ ابلاغ نسبت به برچیدن کارگاه اقدام نماید.با توجه به برچیدن کارگاه هزینه آن به عهده پیمانکار است.
۷-وضعیت مصالح و تجهیزات
الف-مصالح و تجهیزات پای کار طبق مشخصات برای اجرای پیمان تهیه شده است:کارفرما مصالح و تجهیزات را قبول و اندازه گیری میکند.و بهای آنها را بر اساس نرخ متعارف روز در تاریخ خرید در صورت وضعیت قطعی منظور میکند.
ب-مصالح و تجهیزات که برای اجرای پیمان سفارش شده است: پیمانکار لیست مصالح و تجهیزات را همراه با شرایط خرید برای کارفرما ارسال میکند.کارفرما تا ده روز از تاریخ دریافت فهرست اقلامی که مورد نیاز تشخیص دهد به پیمانکار اعلام می نماید.پیمانکار قرارداد خرید اقلام را به نام کارفرما منتقل میکند.مبالغی که از سوی پیمانکار تادیه شده در مقابل تسلیم اسناد آن به حساب طلب پیمانکار منظور می گردد.
ج-مصالح و تجهیزات و دیگر تدارکات که مازاد بر اجرای کار است:پیمانکار باید ظرف ۳ماه از تاریخ ابلاغ آنها را خارج کند.در غیر اینصورت کارفرما به هر نحو مقتضی عمل مینماید و هزینه های آن بر عهده پیمانکار است.
۸-وضعیت تعهدات پیمانکار به اشخاص ثالث و پیمانکاران جزء
پیمانکار باید پس از دریافت ابلاغ خاتمه پیمان قراردادهای خود با پیمانکاران جزء را خاتمه دهد.

در صورتی که در مقابل اشخاص تعهداتی کرده است و در اثر خاتمه دادن ملزم به پرداخت هزینه و خسارتهایی به این اشخاص گردد پس از رسیدگی و تایید به حساب پیمانکار منظور میشود.

۹-وضعیت تضامین
حداکثر تا۱ماه پس از تحویل کارهای انجام شده آخرین صورت وضعیت موقت با احتساب مصالح پای کار تنظیم میشود.اگر پیمانکار بدهکار نباشد ضمانتنامه انجام تعهدات ازاد می شود.هرگاه میزان بدهی پیمانکار از نصف کسور حسن انجام کار بیشتر بود ضمانتنامه انجام تعهدات بر حسب مورد طبق شرایط تعیین شده در ماده۴۰یا۵۲ آزاد میشود.

تضمین حسن انجام کار قسمت تحویل موقت شده و قسمت تحویل قطعی شده هر یک جداگانه طبق ماده۳۵ آزاد میشود.

اشتراک گذاری: