الزام متولی به طرح دعوا و احقاق حقوق موقوفه
طرح دعوا و احقاق حقوق موقوفه ،نه تنها به عنوان یک حق برای متولی است بلکه جنبه تکلیفی داشته و قانونگذار متولی را مکلف ساخته است تا در صورت لزوم با طرح دعوی در مراجع قضایی به دفاع از موقوفه بپردازد.
طرح دعوا و احقاق حقوق موقوفه
دادخواهی و مراجعه به محکمه و درخواست احقاق حقوق خویش ،حق هرشخص اعم از حقیقی یا حقوقی است.موقوفه نیز دارای حق تقاص و دادرسی بوده و می تواند مدعی گردد و دعوی مطرح کند.و امکان طرح دعوی از ناحیه موقوفه محرز است.که این امر به عنوان یکی از نتایج و آثار وجود شخصیت حقوقی شناخته شده است.
درخصوص تکلیف متولی به طرح دعوی و تظلم خواهی در مراجع قضایی، باید خاطر نشان کرد….
اداره امور موقوفات عام که فاقد متولی یا مجهول التولیه است و موقوفات خاصه در صورتی که مصلحت وقف و بطون لاحقه و یا رفع اختلاف موقوف علیهم متوقف بر دخالت ولی فقیه باشد ،بر عهده سازمان اوقاف و امور خیریه قرار دارد.لذا سازمان حج و اوقاف و امور خیریه در صورت عدم اقدام متولی یا امناء یا موقوف علیهم حق تقاضای ثبت و سایر اقدامات لازم و اقامه دعوا را دارد.
*بطون لاحقه:به کسانی گفته میشود که بعد از موقوف علیهم فعلی،بر طبق مفاد وقف نامه مصداق موقوف علیهم قرار میگیرند.*
سازمان اوقاف در چه صورتی مجاز به طرح دعوا جهت حقوق موقوفه میباشد؟
حسب ماده ۹ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه ،سازمان اوقاف با ۲ شرط می تواند طرح دعوی نموده و تظلم خواهی کند:
- در چهارچوب و حدود اختیارات حاصل از ماده ۱ و ۳
- در صورت عدم اقدام متولی
همچنین سازمان اوقاف می تواند در مواردی که لازم بداند و مصلحت موقوفه ایجاب نماید در دعاوی مربوط وارد دعوی شده و به احکام صادره اعتراض کند.
نحوه طرح دعوا از سوی متولی
متولیان به هنگام طرح هرگونه دعوی یا اعتراض به ثبت می بایست ،نسخه ای از دادخواست اعتراض تنظیمی را به ادارات حج و اوقاف محل تسلیم و رسید دریافت دارند. تا ادارات در این قبیل موارد برای حفظ حقوق موقوفه جریان دعوی را مستمرا مراقبت و درصورت لزوم در دعوی مطروحه وارد و در جهت حفظ حقوق وقف اقدام نمایند.
ادارات اوقاف امور خیریه مکلف هستند درصورتی که متولیان نسبت به اقامه دعوی و پیگیری آن در موارد قانونی به وظایف خود عمل ننمایند، برای حفظ حقوق وقف در موعد قانونی راسا نسبت به موارد مذکور اقدام نمایند.
و اما سوال…
درصورت عدم اقدام متولی و تضییع حقوق موقوفه آیا این ترک فعل می تواند موجب مسئولیت او باشد؟
در پاسخ باید گفت در این زمینه حکم صریحی وجود ندارد .اما در قانون آمده است در صورت تعدی و تفریط متولی ،وی مسئول تادیه حقوق و وجوه و اموال و جبران خسارت ناشی از اعمال خود خواهد بود و با توجه به اینکه تعدی فعل و تفریط ترک فعل است، لذا عدم طرح دعوی از ناحیه متولی چیزی جز تفریط در انجام وظایف قانونی نبوده و مسئولیت آور است.
دعوای الزام هیات امنا به طرح دعوا و احقاق حقوق موقوفه
تولیت و نگهداری از موقوفات عام در صورت مشخص نبودن متولی ،به عهده سازمان اوقاف می باشد .سازمان اوقاف در این موارد پس از تشخیص و شناسایی موقوفات عام فاقد متولی یا مجهول التولیه ،شخص یا هیاتی از اشخاص متدین و معروف به امانت را به عنوان امین و هیات امنا برای اداره و نگهداری آن تعیین می نماید.
امین یا هیات امنا برای موقوفات فاقد متولی انتخاب می شوند.و موظف هستند طبق مقررات وظایفی که قانونا بر عهده متولی است و حسب مفاد وقف نامه و در صورت فقدان آن بر طبق سیره جاریه انجام وظیفه نماید.
امین یا هیات امنا چه وظایفی را برعهده دارند؟
- مراقبت کامل در حفظ عین موقوفه
- نگهداری اموال منقول و ثبت آنها با مشخصات کامل در دفاتر مربوطه.
- اجاره دادن موقوفه و وصول مال الاجاره آن
- وصول مطالبات موقوفه از بدهکاران.
- طرح دعوی و دفاع از حقوق موقوفه ،تعقیب و پیگیری دعوی ،له و علیه آن و در صورت لزوم انتخاب وکیل برای انجام امور مذکور.
- پرداخت مقرری های مصوب به خراج و هزینه های مربوط به بهای آب و برق و هزینه های ضروری و متعارف مربوط به موقوفه.
- انجام کلیه اقدامات مورد لزوم که تولیت موقوفه ایجاب می نماید.
یکی از وظایف هیات امناء طرح دعوی و احقاق حقوق موقوفه می باشد.چنانچه هیات امناء به این وظیفه خود عمل ننماید می توان الزام وی را از مراجع صالح درخواست نمود.چنانچه از این طریق نیز نتوان وی را ملزم نمود سازمان اوقاف نسبت به طرح دعوا اقدام می نماید.و هیات امناء مسئول ضرر و خسارت وارده ناشی از عدم ایفای وظایف خود می باشد.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
