دعوای خلع ید چیست و چگونه می توان آن را مطرح کرد؟

دعوای خلع ید
فهرست مطالب

دعوای خلع ید یکی از دعاوی مهم و پرکاربرد در حقوق ملکی است که بسیاری از مالکان و مستأجران با آن مواجه می‌شوند. این دعوا به طور کلی به معنای بازپس‌گیری ملک از شخصی است که به صورت غیرقانونی و بدون اجازه مالک، آن را تصرف کرده است. درک مفهوم خلع ید و آشنایی با مراحل قانونی آن می‌تواند به شما کمک کند تا در صورت بروز چنین مشکلاتی، به بهترین شکل ممکن از حقوق خود دفاع کنید. در این مقاله، به بررسی جزئیات و مراحل دعوای خلع ید می‌پردازیم و نکات کلیدی برای موفقیت در این دعوا را مورد بحث قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید تا با ابعاد مختلف این موضوع مهم حقوقی آشنا شوید.

خلع ید چیست؟

خلع ید یک اصطلاح حقوقی است که به معنای بازپس‌گیری مالکیت ملکی است که به صورت غیرقانونی در تصرف شخص دیگری قرار دارد. این دعوا زمانی مطرح می‌شود که مالک قانونی یک ملک بخواهد ملک خود را از شخصی که بدون اجازه و به طور غیرمجاز آن را تصرف کرده است، باز پس بگیرد.

خلع ید

مستند قانونی خلع ید

دعوای خلع ید در حقوق ایران مستند به قوانین و مقررات مختلفی است که به مالک اجازه می‌دهد تا از طریق مراجع قضایی، ملک خود را از تصرف غیرقانونی بازپس بگیرد. از جمله مستندات قانونی مرتبط با خلع ید عبارتند است از:

  1. مواد ۳۰۷ الی ۳۲۷ و ماده ۱۸ قانون مدنی
  2. مواد ۴۳، ۴۴، ۴۵ و ۴۸ قانون اجرای احکام مدنی
  3. لایحه قانونی راجع به رفع تجاوز و جبران خسارت وارده به املاک مصوب ۱۳۵۷/۱۰/۲۷
  4. بند ۱۲ ماده ۳ قانون نحوه وصول برخی از درآمدهای دولت در خصوص هزینه دادرسی
  5. رای وحدت رویه شماره ۶۷۲ مورخ ۱۳۸۳/۱۰/۱
  6. قواعد فقهی

این مستندات قانونی چارچوب کلی طرح دعوای خلع ید را فراهم می نماید. البته مشاوره حقوقی ملکی با وکیل متخصص نیز می تواند در روند رسیدگی و حصول نتیجه مطلوب تاثیرگذار باشد.

انواع خلع ید چیست؟

خلع ید بر اساس موضوع دعوا دارای انواع مختلفی است که به شرح ذیل توضیح خواهیم داد:

خلع ید مشاعی

خلع ید مشاعی دو حالت دارد:

اول اینکه متصرف، یکی از مالکین مشاعی باشد و ایشان مانع تصرف احدی از شرکاء می شود. در این حالت در صورت صدور حکم مبنی بر خلع ید از ملک مشاع، از تمام ملک خلع ید صورت می گیرد.

حالت دوم در صورتی است که خواهان مالک مشاعی می باشد، اما خوانده غیر از مالکین مشاعی است. در چنین حالتی پس از صدور حکم خلع ید، ملک به خواهان تسلیم می شود چرا که مالکیت خواهان نسبت به تمام ملک توزیع شده و وضع ید او بر غاصب ارجح است.

انواع خلع ید

خلع ید از سرقفلی

خلع ید از سرقفلی زمانی است که شخصی اقدام به تصرف غیرقانونی ملک تجاری دارای سرقفلی گردیده است که سرقفلی آن متعلق به دیگری است. در صورتی که مالک بنا به دلایل قانونی بخواهد اقدام به تخلیه سرقفلی نماید، نمی تواند دعوای خلع ید مطرح کند.

خلع ید ملک ورثه ای

خلع ید ملک ورثه ای می تواند از سوی یکی از ورثه علیه سایر وراث مطرح شود و یا از طرف ورثه علیه شخص ثالث که اقدام به تصرف غیرقانونی ملک ورثه ای نموده است. خلع ید ملک ورثه ای مانند خلع ید مشاعی است چرا که ملک ورثه ای متعلق به تمامی ورثه بوده و همه آنها در جزء جزء آن شریک هستند.

خلع ید مستاجر

خلع ید مستاجر موضوعی است که بین محاکم اختلاف نظر وجود دارد. برخی معتقد هستند طبق ماده ۳۱۰ قانون مدنی به محض اتمام مدت قرارداد اجاره با مطالبه مالک و عدم تحویل ملک، تصرف مستاجر غاصبانه بوده و می توان دعوای خلع ید مطرح کرد. اما برخی دیگر معتقدند هر تصرفی که منشا آن قراردادی باشد و متعاقب آن، تبدیل به تصرف غیرقانونی گردد خواهان ختما باید دعوای تخلیه مطرح نماید، نه دعوای خلع ید.

خلع ید از حقابه

حقابه به حق شخص بر قسمتی از آب رودخانه یا نهر منشعب از آن یا بر قسمتی از قنات یا چشمه گفته می شود. دعوای خلع ید از حقابه را می توان با دعوای خلع ید از اراضی کشاورزی توامان مطرح نمود و یا به تنهایی طرح کرد.

خلع ید پیمانکار

خلع ید پیمانکار به معنای پایان دادن به قرارداد پیمانکاری و خارج کردن پیمانکار از پروژه یا ملک مورد نظر است. این موضوع معمولاً در زمان فسخ قرارداد پیمانکاری مطرح می‌شود که پیمانکار به تعهدات خود عمل نکرده یا به دلایل قانونی دیگر، کارفرما تصمیم به فسخ قرارداد و خلع ید پیمانکار می‌گیرد.

خلع ید از اراضی ملی

خلع ید از اراضی ملی در صورتی است که شخصی اقدام به تصرف غیر قانونی نسبت به اراضی ملی نماید. در چنین حالتی می توان علیه این شخص شکایت تصرف عدوانی از طریق دادگاه کیفری نمود و یا خلع ید و رفع تصرف را از طریق دادگاه های حقوقی مطرح کرد.

شرایط خلع ید

برای طرح دعوای خلع ید وجود شرایط ذیل لازم و ضروری است:

  • یکی از شروط لازم برای طرح دعوای خلع ید، مالکیت رسمی خواهان به موجب سند رسمی صادره از اداره ثبت یا حکم دادگاه است. طرح خلع ید از ملک قبل از احراز و اثبات مالکیت ملک قابل استماع نیست.
  • احراز تصرف خوانده بر ملک
  • غیرقانونی بودن تصرف خوانده که معمولا با تحقیق محلی و شهادت شهود قابل اثبات است.
  • غیر قراردادی بودن منشا تصرف

شرایط خلع ید

آیا دعوای خلع ید با سند عادی امکان پذیر است؟

دعوای خلع ید با سند عادی امکان پذیر نیست. چنانچه ملکی سند رسمی نداشته باشد یا در اصل مالکیت ملک اختلاف وجود داشته باشد، طرح دعوای خلع ید قابل استماع نیست. در چنین موردی، خواهان باید در مرحله اول اقدام به طرح دعوای اثبات مالکیت یا الزام به تنظیم سند رسمی نموده و پس از دریافت سند رسمی به نام خود، دادخواست خلع ید را تقدیم کند.

نکات مهم در طرح دعوای خلع ید

طرح دعوای خلع ید نیازمند دقت و توجه به جزئیات حقوقی است. در اینجا چند نکته مهم که باید در نظر گرفته شود، آورده شده است:

  • طرفین دعوای خلع ید

خواهان این دعوا فقط مالک رسمی ملک است. یعنی شخصی که سند رسمی ملک به نام او صادر شده است. خوانده نیز متصرف ملک است که من غیر حق، مال را در تصرف خود دارد. ممکن است متصرفین غیر قانونی متعدد باشند که در این صورت دادخواست باید علیه همه آنها مطرح شود. چنانچه متصرف غیرقانونی ملک، آن را به دیگری اجاره داده باشد، مالک رسمی ملک باید به دلالت مواد ۴۸۸ و ۴۸۹ قانون مدنی علیه موجر و مستاجر طرح دعوا نماید.

  • مدارک لازم برای طرح دعوای خلع ید

مدارک لازم برای طرح دعوای خلع ید عبارت است از: سند مالکیت، شهادت شهود، تحقیقات محلی، معاینه محل، نظر کارشناس و غیره.

  • مرجع صالح رسیدگی به دعوای خلع ید

مرجع صالح رسیدگی به دعوای خلع ید، طبق ماده ۱۲ قانون آئین دادرسی مدنی دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک است. این دعوا فاقد جنبه کیفری است. البته در صورتی که شخصی محکوم به خلع ید از ملک شود و پس از اجرای حکم، مجددا همان ملک را بدون آنکه حقی داشته باشد تصرف کند، مشمول عنوان مجرمانه تصرف عدوانی موضوع ماده ۶۹۳ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)  می شود.

  • هزینه دادرسی دعوای خلع ید

هزینه دادرسی دعوای خلع ید بر اساس ارزش معاملاتی ملک در هر منطقه محاسبه می شود اما از حیث تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی و نیز ابطال تمبر مالیاتی باید تقویم شود.

نکات مهم در طرح دعوای خلع ید

وضعیت دعوای خلع ید در صورت فوت یکی از خواهان ‌ها

چنانچه  دعوای خلع ید از طرف چند نفر اقامه گردد و خواسته هریک از آن ها به تفکیک معین باشد و یکی از خواهان ‌ها، در جریان رسیدگی به دعوا فوت نماید، دادرسی جهت تعیین و معرفی جانشین متوفی متوقف می گردد. در صورت عدم شناسایی ورثه خواهان متوفی، رسیدگی به دعوای خلع ید خواهانی که خواسته وی معین است ادامه می یابد و دادرسی نسبت به کسی که فوت شده تا زمان تعیین ورثه او متوقف می شود.

آیا حکم خلع ید قابل تجدیدنظر است؟

بله حکم خلع ید ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در مرجع صالح می باشد.

اجرای حکم خلع ید چگونه است؟

پس از صدور حکم و قطعیت آن، با تقاضای صدور اجرائیه توسط محکوم له، خلع ید اجرا می شود. در صورتیکه محکوم علیه از اجرای حکم دادگاه تمرد کند، ضابطین قضایی اقدام به اجرای حکم خواهند کرد.

قلع و قمع بنا و اشجار پس از خلع ید

چنانچه متصرف در طول دوره تصرف خود، اقدام به ایجاد بنا یا غرس اشجار کرده باشد، حکم خلع ید برای قلع و قمع بنا و قطع اشجار کافی نیست و باید هردو خواسته، ضمن دادخواست واحد مطرح شود.

چنانچه احداث بنا یا غرس اشجار با اجازه مالک بوده، امکان صدور حکم خلع ید و قلع و قمع بنا و قطع اشجار وجود ندارد.

اجرای حکم خلع ید

اجرای حکم خلع ید نسبت به متصرف بعد از زمان تقدیم دادخواست

در زمان اجرای حکم خلع ید، هرگاه متصرف ملک، همان شخص خوانده باشد، حکم علیه او اجرا می شود اما اگر ملک در تصرف شخصی غیر از خوانده باشد اجرای حکم به تاخیر نمی افتد. مگر شخص مذکور مدعی وجود حقی برای خود در ملک مورد نظر باشد و دلایلی هم برای اثبات آن ارائه دهد. متصرف یک هفته مهلت دارد به دادگاه صالح مراجعه کرده و ظرف پانزده روز قراری مبنی بر تاخیر اجرای حکم ارائه کند. در غیر این صورت عملیات اجرایی ادامه خواهد یافت. ( ماده ۴۴ قانون اجرای احکام مدنی)

در چه مواردی حکم خلع ید به تاخیر می افتد؟

اصولا اجرای حکم خلع ید پس از قطعیت فوری است. اما گاهی ملک موضوع حکم در وضعیتی است که اجرای حکم را با تاخیر مواجه می کند. که به شرح ذیل توضیح خواهیم داد:

  1. حضور شخص ثالثی به جز محکوم‌علیه در ملک

حکم دادگاه اصولا نسبت به اشخاصی قابل اجراست که در جریان دادرسی حاضر بوده‌اند. اما در برخی موارد قانونگذار استثنائا اجرای حکم علیه ثالث را ممکن می داند. ماده ۴۴ قانون اجرای احکام مدنی در همین راستا اشعار می دارد، چنانچه عین ملک در تصرف غیر محکوم‌علیه باشد، این امر مانع اجرا نیست. مگر اینکه ثالث متصرف مدعی حقی برای خود باشد و برای ادعای خود نیز دلایلی ارائه نماید، که در این صورت اجرای حکم با تاخیر مواجه خواهد شد.

  1. زراعت محکوم علیه در ملک

به موجب ماده ۴۸ قانون فوق‌الذکر، زراعت محکوم‌علیه در ملک ممکن است باعث تاخیر در اجرای حکم شود. مطابق مفاد این ماده، در صورتی که متصرف اقدام به زراعت کرده باشد و موقع برداشت محصول رسیده باشد، محکوم‌علیه ملزم می شود فورا محصول را برداشت کرده و ملک را تخلیه نماید و در این حالت تاخیری در روند اجرای حکم ایجاد نخواهد شد.

اما در صورتی که زمان برداشت محصول نرسیده باشد محکوم‌له مختار است به دو شیوه عمل کند. یا بهای زراعت متصرف را بپردازد و بدون تاخیر، ملک را تحت تصرف خود درآورد یا اینکه ملک را تا زمان برداشت محصول در اختیار محکوم‌علیه قرار دهد و اجرت‌المثل این مدت را از او مطالبه نماید. در صورتی که محکوم‌له شیوه دوم را برگزیند، حکم خلع ید با تاخیر اجرا می شود، البته محکوم‌له برای این مدت مستحق اجرت‌المثل زمین خود خواهد بود.

تفاوت دعوای خلع ید با تخلیه ید

تفاوت خلع ید و تخلیه ید را به اختصار می توان در سه مورد بیان کرد که به شرح ذیل توضیح خواهیم داد:

  • برخلاف خلع ید، دعوای تخلیه ید هم در مورد اموال منقول و هم درمورد اموال غیرمنقول قابل طرح است.
  • در تخلیه ید، اثبات مالکیت ملک ضروری نیست و صرف مالکیت منافع برای طرح دعوا کفایت میکند. همانطور که اشاره شد اثبات مالکیت ملک، رکن اساسی دعوای خلع ید میباشد.
  • در دعوای تخلیه ید، قراردادی وجود دارد ( اجاره) که مدت آن به پایان رسیده اما متصرف از تخلیه و تحویل ملک امتناع می کند. اما در خلع ید، قراردادی بین مالک و متصرف وجود نداشته است.

تفاوت خلع ید و تصرف عدوانی

خلع ید و تصرف عدوانی هر دو در زمره دعاوی ملکی می باشند اما تفاوت های اساسی با هم دارند که به شرح ذیل توضیح خواهیم داد:

تفاوت اصلی این دو دعوا این است که در خلع ید، حتما باید مالکیت رسمی بر ملک داشته باشد ولی در دعوای رفع تصرف عدوانی حقوقی مالکیت خواهان شرط نیست و سابقه تصرف ملاک عمل دادگاه است.

تفاوت خلع ید

دعوای خلع ید و اجرت المثل

از جمله دعاوی فرعی مربوط به خلع ید می توان به مطالبه اجرت المثل ایام تصرف اشاره نمود که خواهان می تواند به طور همزمان با دعوای خلع ید مطرح کند.

البته طرح همزمان این دو دعوا می تواند باعث طولانی شدن روند رسیدگی شود چرا که تعیین اجرت المثل ایام تصرف نیازمند ارجاع به کارشناسی می باشد. بنابراین در صورتی که می خواهید سریع تر خلع ید را انجام دهید، می توانید ابتدا دادخواست خلع ید را ارائه نمایید و دادخواست مطالبه اجرت المثل را بعدا ارائه دهید.

دعوای خلع ید و اثبات مالکیت

دعوای خلع ید و اثبات مالکیت زمانی توامان مطرح می شود که ملک دارای سابقه ثبتی نباشد. البته در این خصوص اختلاف نظر هست و برخی معتقد هستند، ابتدا دعوای اثبات مالکیت مطرح گردد و پس از قطعیت آن دعوای خلع ید طرح شود.

اما اداره حقوقی در نظریه مشورتی شماره ۷/۹۷/۶۷۰ مورخ ۱۳۹۷/۳/۳۰ طرح همزمان این دو دعوا را بلامانع دانشته است.

دعوای خلع ید و اثبات مالکیت

رای وحدت رویه در خصوص خلع ید

طبق رای وحدت رویه ۶۷۲ مورخ ۱۳۸۳/۱۰/۱ هیات عمومی دیوان عالی کشور، خلع ید از اموال غیرمنقول فرع بر مالکیت است. بنابراین طرح دعوای خلع ید از زمین قبل از احراز و اثبات مالکیت قابل استماع نیست.

بنابراین در مواردی که اصل مالکیت، محل مناقشه می باشد، باید پیش از طرح عوای خلع ید، مالکیت خواهان قطعی شود.

نظریات مشورتی در خصوص خلع ید

نظریات مشورتی در خصوص خلع ید از بسیار زیاد است و در اینجا صرفا به برخی از آنها اشاره می نمائیم:

  • نظریه مشورتی ۷/۱۴۰۱/۴۰۵ مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۳ مقرر نموده: اگر ثالثی مورد اجاره را از ید مستاجر خارج و عدوانا تصرف نماید، وی می تواند علیه متصرف دعوای خلع ید مطرح نماید.
  • نظریه مشورتی شماره ۷/۹۶/۱۳۹۰ مورخ ۱۳۹۶/۶/۱۹ مقرر نموده: اگر همه شرکاء برای تصرف همدیگر یا یک یا چند نفر از شرکاء رضایت داشته باشند، بر اساس آن رفتار می شود ولی اگر یکی از شرکاء رضایت نداشته باشد، تصرف بقیه در مال مشاع ممنوع بوده و در این حالت هر یک از شرکاء می تواند علیه شریک یا شرکای متصرف دعوای خلع ید مطرح کند.
  • نظریه مشورتی شماره ۷/۹۵/۱۱۷۵ مورخ ۹۵/۵/۱۹ مقرر نموده: دعوای خلع ید از ملک مشاع به طرفیت متصرف یا متصرفانی که مورد نظر خواهان اند، اقامه می شود و ضرورتی به طرف دعوا قرار دادن کلیه مالکین مشاعی نیست.

نمونه رای خلع ید مشاعی

نمونه رای خلع ید مشاعی

نمونه دادخواست خلع ید مشاعی

نمونه دادخواست خلع ید مشاعی

در این مقاله سعی نمودیم تمامی نکات مهم دعوای خلع ید را برای شما عزیزان بیان نمائیم. اگر با مشکلات حقوقی مرتبط با خلع ید مواجه هستید و به دنبال راه‌ حلی سریع و مؤثر می‌گردید، ما در دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی آماده‌ایم تا با تجربه و تخصص خود، شما را در این مسیر همراهی کنیم. تیم وکلای مجرب ما با ارائه مشاوره حقوقی دقیق و پیگیری مراحل قانونی، به شما کمک می‌کنند تا حقوق خود را به بهترین نحو ممکن حفظ کنید.

همین حالا با ما تماس بگیرید و از مشاوره حقوقی رایگان اولیه ما بهره ‌مند شوید.

سوالات متداول

آیا می‌توان خسارات ناشی از تصرف غیرقانونی را مطالبه کرد؟

بله، مالک می‌تواند در صورت اثبات خسارات وارده ناشی از تصرف غیرقانونی، تقاضای جبران خسارات کند.

مدت زمان رسیدگی به دعوای خلع ید بسته به پیچیدگی پرونده و ترافیک کاری دادگاه ممکن است متفاوت باشد. اما معمولاً این نوع دعاوی ممکن است چند ماه تا یک سال به طول بیانجامد.

اگرچه حضور وکیل الزامی نیست، اما توصیه می‌شود که از یک وکیل متخصص در امور ملکی برای بهبود شانس موفقیت و تسهیل روند کار استفاده کنید.

اثبات تصرف غیرقانونی می‌تواند از طریق ارائه شهادت شهود، تصاویر، ویدئوها، و یا سایر مستندات انجام شود که نشان‌دهنده تصرف بدون اجازه باشد.

۵/۵ - (۵ امتیاز)
Picture of امینه محمودی
امینه محمودی
این مقاله توسط امینه محمودی و تیم متخصص دفتر حقوقی بین‌المللی دادپویان حامی تهیه شده است. ما با تکیه بر دانش عمیق حقوقی، تجربه گسترده و رویکردی تخصصی در حوزه حقوق بین‌الملل، تجاری و بانکی، همواره در تلاش هستیم تا اطلاعات کاربردی، مشاوره حرفه‌ای و راهکارهای مؤثر را در اختیار مخاطبان خود قرار دهیم.
Picture of امینه محمودی
امینه محمودی
این مقاله توسط امینه محمودی و تیم متخصص دفتر حقوقی بین‌المللی دادپویان حامی تهیه شده است. ما با تکیه بر دانش عمیق حقوقی، تجربه گسترده و رویکردی تخصصی در حوزه حقوق بین‌الملل، تجاری و بانکی، همواره در تلاش هستیم تا اطلاعات کاربردی، مشاوره حرفه‌ای و راهکارهای مؤثر را در اختیار مخاطبان خود قرار دهیم.

پر بازدید ترین مقالات

62 پاسخ

  1. سلام وقت بخیر ببخشید یک ورثه اگه راضی نباشه بقیه ورثه از ملک پدری که فوت شده استفاده کنند آیا می‌تواند خلع ید کند؟

    1. سلام. بله حتماً می تواند علاوه بر طرح دعوای خلع ید، دعوای مطالبه اجرت المثل نیز مطرح نماید.

  2. مال کشاوزی از پدر بزرگ‌مان که درقید حیات نیستند عموهایمان دست روی مال کشاورزی پدر بزرگ ما صاحب شده وبه پدر ما گفته شده ملک را به ما داده وسند هم بنام ما است وحدود ۸سال پدر ماهم دار فانی را وداع گفته وامسال هم عموی بدی ما هم از دنیا رفته وپسرعموی ما حالا گفته که مال پدر شما وپدر ما را به دست گرفته ما هم مراحل قانونی را طی کرده ومشخص شده ما هنوزبنام پدر بزرگ‌مان است وهیچ گونه نقل وانتغالی صورت نشده بامدرگی که داریم ویک دانگ از خانه جد ما بنام مادرمان است قباله که انررامنکر شده بود ومدرکش روشده وبه ماگفته این راقبول دارم اما ملک پدر را انکار کرده که مدارک وسندی پیداکردیم که بنام جد ما است ما برچه اساسی وقانونی شکایت مطرح کنیم ایا از ورثه عمویمان بایدشکایت کنیم یا از عمویمان که زنده است یا از هردویشان برچه اساس وماده وتبصره مختصر گفتم

    1. با سلام، هم از عمویی که زنده است هم از وراث عمویی که فوت کرده شکایت خلع ید و اجرت المثل ایام تصرف را مطرح کنید.

  3. سلام علیکم بنده حقیر چکی از شخصی در دست داشتم که بعوض مبلغ چک ساختمانش را بمن فروخت و سند ثبتی تک برگ هم دارم ولی بعد مدتی از تخلیه ملک خوداری می کند ایا باید دعوایی خلع ید بدهم؟و لطف کنین نمونه نگارش دادخواست در مورد دعوایی بنده حقیر برای من ارسال کنین سپاسگذارم

  4. سلام. وقت به خیر. سال ۱۳۸۶ زمینی را با پروانه ساخت خریدیم. ۸ طبقه سازه احداث کردیم. سال ۱۳۹۱ توسط ثالث تصرف عدوانی شد. ساخت و ساز تعطیل شد. ابتدا شکایت کیفری و متصرف محکوم شد. سپس پرونده حقوقی گردید. سال ۱۳۹۷ پس از رسیدگی حقوقی ملک خلع ید و تحویل تعاونی شد. در سال ۱۳۹۳ شهرداری با نامه نظام مهندسی دستور توقف عملیات داده است. برای تمدید پروانه اقدام کردیم شهرداری قبول نمی کند. چه اقدامی می توان انجام داد؟

    1. باسلام. باید الزام شهرداری به تمدید پروانه را در دیوان عدالت اداری شکایت نمود. ضمن اینکه مهلت تصرف عدوانی از سوی ثالث جزء مهلت مقرر برای اتمام عملیات ساختمانی نباید محسوب گردد.

  5. در مورد منزل مسکونی با خانمم مشکل داریم. سند به اسم خانمم هستش. اما من هم در ساخت منزل هزینه کردم
    الان از من شکایت کرده خلع ید ؟ ممکنه یه راهنمایی بکنی؟که از چه روش وارد دعوا بشم.مطالبه وجه به نرخ روز ؟یا اثبات مالکیت ؟ممنون میشم از لطفتون.

  6. سلام. سوالی از خدمتتان داشتم. بنده به عنوان خواهان به استناد یک فقره قرارداد عادی دادخواست اثبات مالکیت و الزام به تنظیم سند و الزام به تحویل مبیع را مطرح کرده ام. خوانده منکر انجام معامله است؛ ولی برای دادگاه انجام معامله فیمابین بنده و خوانده محرز شده است. کارشناسان با مراجعه به محل اعلام داشته اند که حدود اربعه دو هزار متر زمین مورد معامله که در قرارداد قید شده دقیقاً با زمین موجود تطبیق نمی کند. با توجه به اینکه خوانده در همان محل زمینی به مساحت دو هزار و سیصد متر مربع دارد، می خواستم ببینم آیا دادگاه می تواند بر خلاف نظر کارشناسان انعقاد بیع را احراز کند و حکم به الزام به تنظیم سند به میزان دو هزار متر مربع صادر کند؟ سپاس از سایت خوب شما.

    1. سلام. در سوال قید شده خوانده منکرانجام معامله است اما دادگاه انجام معامله را احراز کرده و معلوم نیست دادگاه چگونه و از چه طریقی انجام معامله را احراز کرده است؛ زیرا در سؤال آمده کارشناسان با مراجعه به محل اعلام کرده اند حدود اربعه دو هزار متر مربع زمین مورد معامله که در قرارداد قید شده دقیقاً با زمین موجود تطبیق نمی کند. مستفاد از نظریه کارشناسان مبیع مجهول است و در صورت مجهول بودن مبیع بیع واقع نشده است؛ زیرا طبق ماده ۳۴۲ قانون مدنی مقدار و جنس و وصف مبیع باید معلوم باشد تا تسلیم آن ممکن شود و در فرض سؤال محل زمین مورد معامله مشخص نیست تا با صدور حکم و قطعیت آن بتوان حکم صادره را به موقع اجرا گذاشت؛ بنابراین، صدور حکم بر الزام به تنظیم سند و یا تحویل مبیع وجاهت قانونی ندارد.

  7. سلام.سوالی از خدمتتان داشتم. میخواستم بپرسم اگر در اجرای حکم خلع ید توسط مأمور اجرا معلوم شود در ملک مورد خلع ید به وسیله محکوم علیه احداث اعیانی شده است، نحوه اجرای حکم خلع ید چگونه خواهد بود؟ممنون از پاسخگویی شما.

    1. با سلام. به موجب مقررات قانونی و شرعی حکم تکلیفی در غصب عبارت است از رد مال مغصوب به مالک آن یعنی کسی که مال دیگری را غصب نماید باید آن را به مالکش مسترد کند. در سوال مطروحه که غاصب در زمین مغصوبه احداث بنا کرده اگر چه حکم به خلع ید از ملک صادر شده، مأمور اجرا حق قلع و قمع بنای مستحدثه را ندارد فقط از زمین و ساختمان احداثی خلع ید می کند. قلع و قمع بنا مستلزم تقدیم دادخواست جداگانه است. لازم به یادآوری است دعوای خلع ید همراه قلع و قمع بنا نیز قابل پذیرش است و دادرس دادگاه به هردو خواسته در یک دادخواست رسیدگی می کند. بد نیست اضافه شود مصالح به کار رفته در ساختمان متعلق به سازنده ساختمان بوده و مالک حق تصرف آنها را ندارد و مخارج قلع و قمع بنا بر حسب مقررات ماده ۳۱۳ قانون مدنی به عهده غاصب است. زیرا شخصاً سبب توجه خسارت به خود شده است.

  8. سلام. سوالی داشتم ممنون میشم پاسخ دهید. در فرضی که متصرف ملک دیگری اقدام به احداث بنا یا کاشت درخت درآن ملک نماید، آیا دعوی مالک با عنوان خلع ید قابل پذیرش است یا به عنوان تصرف عدوانی؟

    1. سلام. ماده ۱۷۱ قانون آئین دادرسی مدنی و ماده ۳۱۰ قانون مدنی هر یک در قلمرو خود قابل اعمال است، بنابراین خواهان در طرح دعوی خلع ید به استناد ماده ۳۱۰ قانون مرقوم که ناظر به مالکیت بوده و نوعاً مالی است ومستلزم اثبات مالکیت است و یا طرح دعوی رفع تصرف عدوانی که دعوی غیر مالی بوده و صرفاً مستلزم اثبات سبق تصرف خواهان و عدوانی بودن تصرفات لاحق خوانده و عدوانی بودن آن است مختار می باشد.

  9. سلام و خسته نباشید خدمت شما. بنده یک پرونده الزام به تنظیم سند رسمی داشتم. می خواستم ببینم که میشه دعوای الزام به تنظیم سند رسمی رو با دعوای خلع ید همزمان مطرح کرد؟

  10. با سلام
    چندین سال است شخصی بدون اجازه من در زمینم کشاورزی میکنه چه کار میتونم انجام بدم

  11. سلام .زمینی شانزده سال پیش خریدم با برگه تحدید حدود ثبتی وپلاک ثبتی مشخص .الان کسی اومده میگه نسق این زمین رو دارم و ادعای مالکیت کرده .لطفا راهنمایی کنید

  12. سلام. دعوایی مطرح کرده ایم تحت موضوع خلع ید و مطالبه اجرت المثل خلع ید آماده رای است ولی برای تعیین اجرت المثل نیاز به کارشناسی است آیا قاضی می تواند نسبت به خلع ید رای دهد و پرونده اجرت المثل مفتوح باشد؟

  13. سلام. بنده ملکی دارم که بدون اطلاع بنده وبا جعل امضا به فردی اجاره داده شده که الان در آسایشگاه روانی بستری هستن ولی قیم دارن. من الان باید شکایت رو به نام چه کسی مطرح کنم؟ و اینکه ملک اینجانب در شهرستان واقع شده آیا باید در دفتر خدمات قضایی همون شهر اقدام به شکایت کنم؟

    1. سلام به طرفیت قیم باید اقامه دعوا کنید و از طریق دفتر خدمات قضایی شهر خودتون نیز امکان ارائه دادخواست دارید.

  14. اگر زمین قولنامه ای که مالکش فوت شده باشد سند ۱۴۷ تهیه شده باشد اما بنا بیشتر از متراژ سند باشد و وراث به صورت کلامی تفاهم کنند بعد دادخواست خلعید بدهند اما ادرس ابلاغ شونده را نگویند حق و حقوق ابلاغ شونده چه میشود

    1. سوال شما واضح نیست لیکن میتوانید نسبت به مراتب عدم ابلاغ و استفاده از آثار حقوقی آن اعتراض نمایید.

  15. قطعه زمینی درسال ۶۷ باحدودمشخص درقولنامه خریداری کردم مالک درسال ۷۶ باشهرداری بدون اذن مالکین مشاعی توافق می کندوملک راتفکیک به ۶۵ قطعه بخشی رابه شهرداری وبقیه رابه نام خودش پلاک ثبتی ۳۷اصلی ۱۰۲ فرعی رابه پلاک ۳۷اصلی ۲۸۸فری که جزء۱۰۲ فرعی میباشدعوض می کننددرسال۸۹فوت می کنندوورثه عوض اینکه بدهی ایشان رااز ماترکش به مابدهدتمام اموالش رابین خودشان تقسیم می کنند وانهاهم قطعات رابه فرش می رساندلطفامحبت کنید برای به حق وحقوق ماازچه راهکاری استفاده کنیم
    دعوای خلغ ید رامطرح کنیم یاراه دیگری راشماارائه می کنید

  16. سلام خسته نباشی من زمینی چند ماه پیش خریداری کردم که در مبایعه نامه قید گردیده زمین در اجاره نیست ودر تاریخ معین تحویل بدهد الان شخصی در زمین ساکن شده ومکانیکی انجام میدهد وادعا دارد با مالک قبلی اجارنامه تا سال اینده دارد ومالک قبلی هم تایید میکند من چه شکایتی انجام بدم که مستاجر تخلیه کند از مالک یا مستاجر شکایت کنم لطفا راهنمایی کنید سپاس فروان

  17. با تجمیع سند متوجه شدیم ۲۴ متر از کوچه در ملکیت ماست و ما درب کوچه رو عقب تر گذاشتیم همسایه در اون قسمت از ملک ما درب ماشین رو برای خونه اش گذاشته وقتی اعتراض دکردیم میگه شما ۲۴ سال پیش تعهد دادین که این ۲۴ متر کوچه رو۳در۸به شهرداری بدین ایا با وجود این ۲۴ متر در سند ما این همسایه میتونه درب خونه شو به این ۲۴ متر باز کنه؟

  18. چگونه می توان ملک ورثه ای که تحت تصرف شخصی ثالث است را تخلیه نمود؟ آیا برای اقامه دعوا همه وراث باید با هم اقدام کنند ؟ و اگر یکی از وراث همراهی نکند تکلیف چیست؟

    1. رویه قضایی مستقری در این زمینه وجود ندارد
      اگر ادعای رفع تصرف دارید باید دعوای رفع تصرف عدوانی مطرح کنید و اگر دعوای خلع ید داری همه شرکای موروثی باید باهم اقدام به طرح دعوا کنند

  19. باسلام من خونه بامتراژ ۱۷۴متر خریدم همسایه بغل دست شکایت کرده ومی گوید ۳۴ متر از زمین ایشان را تصرف نمودم ودادگاه به صورت غیابی به علت عدم ارسال ابلاغیه خونه من را مقصر اعلام نموده وبا توجه به اینکه ملک من با سند برابر می باشد و براساس نظرکارشناس دادگستری اینکه براساس نقشه های هوایی، شهرداری خیابان نبش خونه من بجای ۱۲متر ۱۴متر خیابان احداث نموده ولذا ۳۴متر از زمین ملک من توسط شهرداری تصرف شده (۳۴متر از زمین همسایه تصرف نمودم وشهرداری ۳۴ متر از زمین من را تصرف نموده )لذا خواهشمنداست باتوجه به اینکه پرونده به دادگاه تجدید نظر ارسال گردیده راهنمایی فرمایید که باید چکارکنم

  20. لطفا با دفتر موسسه از طریق شماره های ۰۹۱۲۳۰۳۴۳۹۳ یا ۰۲۱۲۲۷۴۰۱۰۴ تماس بگیرید تا با وکیل متخصص ملکی مشاوره رایگان تلفنی داشته باشید.

  21. با سلام
    به گفته قاضی رابطه بین مالک فعلی (من )و مستاجر بر قرار نمی باشد .
    البته در قولنامه خرید من ودیعه مستاجر ها به من واگزار شده که حکم تفحیم را دارد .
    ملکهای این منطقه همه قولنامه ای هستند.
    در مورد اجرت المثل من قبلا اقدام کردم که در مرحله کارشناسی است.
    من حتمآ باید سند بگیرم که بتوانم حکم تخلیه بگیرم یا راه دیگری وجود دارد؟
    ایا میشود تصرف ادوانی شکایت کرد ؟بر اساس حکم قاضی که گفته رابطه ای بین شما و مستاجر نیست ؟
    با تشکر از وقتی که میگزارید

  22. با سلام وخسته نباشید خدمت شما مشاوران عزیز
    بنده یک واحد آپارتمان را از شخصی خریدم که مستاجر داشت وقرار داده اجاره اش با صاحب قبلی بود دستی نوشته بودند و موقع خرید بنده هنوز وقت داشت بنده از او(مستاجر) خواستم که قرارداد جدید و رسمی تنظیم شود ولی نیامد
    حال اینکه بعد از اتمام قرارداد مستاجر گفت هر کاری که میخواهی بکن تخلیه نمیکنم من هم به دلایلی بده از یک سال شکایت کردم (حکم تخلیه) شورا حکم به تخلیه و پرداخت ودیعه داد.
    ولی مستاجر اعتراض کرد و تجدید نظر خواهی کرد که در دادگاه رای به رد حکم تخلیه صادر شده و از من خواسته شده که باید دادخواست خلع ید بدهید و رای قطعی است
    در حالی که ملک قولنامه ای است و در شورا مالکیت بنده اثبات شده .تا حالا حدود ۱۶ ماه است که نشسته اند و هیچگونه کرایه ای پرداخت نمی کنند.لطفا راهنمایی کنید

    1. با سلام و سپاس از همراهی شما
      لطفا بفرمایید که رای دادگاه تجدید نظر مبنی بر رد حکم تخلیه بر چه اساسی صادر شده ؟
      در حال حاضر که ملک مذکور قولنامه ای است ، اولین اقدام در جهت طرح دعوای خلع ید این است که نسبت به تنظیم سند رسمی ملک اقدام فرمایید تا بتوانید دعوای تخلیه ید و اجرت المثل ایام تصرف ملک را هم طرح نمایید

  23. سلام. سوالی دارم در خصوص ملک مشاع که ورثه ای است.ملک ما برای ۴ نفر وصیت شده و حال یکی از شرکاء به مدت ۱۰ سال است در این ملک سکونت دارد آیا می شود او را از خانه بیرون کرد و اجاره این ایام ۱۰ ساله رو از او گرفت؟

    1. شما یا یکی از شرکا می تواند دادخواست خلع ید را به طرفیت شریکی که ملک مشاع را تصرف نموده ارائه دهد و اجرت المثل ایام تصرف را تقاضا نمایید.

  24. سلام. همسایه ملک پدریم ۱۰ متر از زمینهای بنده روغصب کرده به او تذکر دادیم افاقه نکرد و به تصرفات خودش ادامه می دهد قصد شکایت از او را دارم چه کاری باید انجام دهم؟

    1. دادخواست خلع ید از تصرفات غیر قانونی خوانده را در دادگاهی که ملک در حوزه آن واقع است،تنظیم نمایید.

  25. سلام و عرض ادب.پدربزرگ بنده باغی به مساخت ۲هزار هکتار حوالی شهرستان صحنه دارد که متاسفانه باجناق او آن را تصرف کرده. سند ملک به نام پدر بزرگم هست و باجناقش اظهار می کنه از پدربزرگم قبل از فوتش بیع نامه گرفته درصورتی که بیع نامش جعلیه می خواهم از وی شکایت کنم آیا باید دعوای خلع ید مطرح کنم یا اول نسبت به بیع نامه وی که روز رسیدگی ارایه میدهد ادعای تردید کنم؟

    1. اگر مورث شما بیع نامه را امضاء نموده باشد باید ادعای جعل را مطرح نمایید در غیر اینصورت در جلسه اول رسیدگی، می توانید اظهار تردید نمایید و چنانچه سند رسمی به نام مورث شما باشد بیع نامه یک سند عادی است و در مقابل سند رسمی دلیل اثبات محسوب نمی گردد و بی اعتبار است. برای طرح دعوای خلع ید باید ابتدائا سند مالکیت در دست داشته باشید سپس تصرفات خوانده دعوای شما باید عدوانی و غاصبانه باشد

    2. با سلام ، آپارتمانی دارم که به صورت سه دانگ به سه دانگ با همسرم شریکم، اکنون اختلاف پیدا کردیم و ایشان اقدام به ترک منزل کرده و بنده با دو فرزند مشترکمان در آپارتمان سکونت داریم ، ایشان شکایت کرده بابت خلع ید و اجرت المثل ایام تصرف ، راهکار قانونی برای جلوگیری از این کار وجود دارد؟

      1. باسلام. با توجه به اینکه ملک مشاع می باشد راهکار قانونی وجود ندارد.

  26. بنده به مدت ۲ سال در خارج از ایران به تحصیل مشغول بودم و یک واحد آپارتمان داشتم که برادرم در آن زندگی می کرد و اکنون او بدون اجازه من خانه را به شخصی فروخته چه اقدامی باید انجام دهم؟

    1. در دادگاهی که آپارتمان در حوزه آن واقع است دعوای خلع ید اقامه نمائید چنانچه در هنگام اجرای رای آپارتمان در تصرف شخصی غیر از محکوم علیه (برادر شما) باشد به موجب ماده ۴۴ قانون اجرای احکام مدنی حکم متصرف اجرا می شود مگر اینکه وی ادعای حقی نسبت به عین یا منافع مال داشته باشد و اگر متصرف دلایل محکمه پسند ارائه دهد در این صورت متصرف یک هفته دارد تا در مراجع قضایی دعوا اقامه نماید.

  27. اینجانب مالک رسمی یک قطعه زمین مسکونی در کرمانشاه به مساخت ۴۰۰۰۰ متر مربع هستم که همسایه بنده در جریان احداث ساختمان در مجاورت زمین بنده حدود ۱۵ متر از عرض زمین را در طول ۹۰ متر تصرف نموده و با ارسال اظهارنامه باز به تصرف غاصبانه اش ادامه می دهد اقدام قانونی می خواهم انجام بدهم چگونه دادخواست ارائه دهم و به کجا

    1. دادخواست خلع ید از تصرفات غیر قانونی خوانده را تنظیم نمائید. به انضمام مستندات لازمه و عنداللزوم ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری جهت تعیین میزان دقیق تصرفات خوانده دعوا اجرت المثل ایام تصرفات عدوانی مشارالیه به همراه قلع بنا و مستحدثات و پرداخت هزینه های دادرسی را تقاضا نمائید.

  28. با سلام و خسته نباشید خدمت شما وکلای محترم. سوالی داشتم اینکه بنده در مزایده ملکی که در حال حاضر در تصرف شخص غاصب است برنده شدم خواستم بپرسم آیا با صدور سند انتقال ملک به نام بنده از ملک خلع ید می گردد و ملک به من تحویل داده می شود؟

    1. خیر دادگاه در صورت احراز صحت جریان مزایده دستور انتقال را به نام خریدار می دهد و این دستور مربوط به صدور تنظیم سند انتقال به نام خریدار بوده و ارتباطی با امر خلع ید و تحویل ملک ندارد.

    1. به دادگاه محلی که مغازه در آن جا واقع است، مراجعه کنید. تصویر مصدق سند مالکیت که اجباری ست – مدارک هویتی – درخواست جلب نظر کارشناس – شماره پرونده استنادی – تحقیقات محلی و معاینه محلی – استماع شهادت شهود

  29. بنده مغازه ای به شراکت برادرانم خریده ام که متاسفانه مدتی است که یکی از برادرانم کل مغازه را تصرف کرده و بدون اجازه من و بقیه برادرانم بر روی مغازه کار می کند آیا با اینکه مغازه شراکتی است می توانم به تنهایی مدعی شوم و دعوا علیه او طرح کنم؟

    1. بله با توجه به اظهارات شما تصرف برادر شما بر مغازه، عدوانی محسوب می شود و شما می توانید دعوای خلع ید را به طرفیت او مطرح نمائید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *