دعاوی پیمانکار علیه کارفرما زمانی به وقوع میپیوندد که ، فی ما بین طرفین قرارداد ( پیمانکار و کارفرما) درباره هر یک از علل تأثیرگذار درتغییرات و تحولات قراردادی تراضی نشود. و اختلاف وجود داشته باشد.از اینرو این اختلاف ملاک طرح دعوی از جانب پیمانکاران و یا مناقصه گران می شود.قراردادهای پیمانکاری اصولاً در هنگام انجام موضوع عملیات پروژه،به تجدیدنظر و اصلاح و اصدار متمم احتیاج پیدا میکنند.

اختلافات پیمانکاری در چه مراجعی مطرح میشوند؟

ممکن است درباره محدوده کارهای جدید،هزینه های آن،سایر شروط،شرایط بین اطراف قرارداد،توافق و تراضی صورت پذیرد .و الحاقیه و متمم تبادل شود.در این صورت عملاً مشکل خاصی به وقوع نمی پیوندد.در بسیاری موارد و در عمل،طرح ادعا از سوی پیمانکاران،نزد هیأت مدیره شرکت کارفرما مطرح می شود. و راه حل های گوناگون ارائه و بررسی می شوند.لیکن اگراین خواسته ها دراین سطح مذاکرات به نتیجه نرسد به ناچار مدعی به مراجع قضایی سوق پیدا خواهد نمود.

ادعاها،دعاوی،خواسته ها،درخواستها،شکایات،اعتراضات(claims)در قراردادهای پیمانی به اشکال و سیاق مختلف است. که از منظر حقوقی،مهندسی،بازرگانی،حسابداری و سایر امور دخیل در آن دارای پیچیدگی ها و مسائل تخصصصی بسیار گوناگونی است. لذا کسب مشاوره های لازم و در زمان مقتضی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

بر اساس تجربیات وکلای دعاوی پیمانکاری غالبا پیمانکار علیه کارفرما در دادگاه اقامه دعوا می کنند.

پیمانکاران علیه کارفرمایان چه دعاوی را میتوانند مطرح نمایند؟

دعوای الزام کارفرما به پرداخت مطالبات
دعوای الزام کارفرما به پرداخت مطالبات می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• مطالبات ناشی از صورت وضعیت موقت.
• مطالبات ناشی از صورت وضعیت قطعی یا دائم
• مطالبات ناشی از وضعیت تعدیل.
• مطالبات ناشی از صورت کارهای اضافی انجام شده
• مطالبات ناشی از تغییر مقادیر و سفارشات.
• مطالبات ناشی از هزینه های دوران توقف کار
• مطالبات ناشی از هزینه های بالاسری.
• مطالبات ناشی از حقوق و دستمزد نیروی انسانی
• مطالبات ناشی از سود پیمانکار.
• مطالبات ناشی از تمدید ضمانت نامه های بانکی
• مطالبات ناشی از کرایه حمل بار، خاکبرداری و سنگ و…

دعوای اعلام بطلان فسخ پیمان در دعاوی پیمانکاری

دعوای اعلام بطلان فسخ پیمان

کارفرما ممکن است پیمان را مشمول فسخ تشخیص دهد.در اینصورت نظر خود را با ذکر مواردی که به استناد آنها پیمانکار را مشمول فسخ میداند به پیمانکار ابلاغ میکند. و قبل از آن فاقد آثار حقوقی است.طبق ماده ۴۷ شرایط عمومی پیمان:

“پیمانکار مکلف است که در مدت۱۰روز از تاریخ ابلاغ کارفرما چنانچه دلایلی حاکی از عدم انطباق نظر کارفرما با موارد اعلام شده داشته باشد مراتب را به اطلاع کارفرما برساند. و چنانچه دلایل موجه و مقرون به حقیقت باشد قطعاً کارفرما را از فسخ پیمان منصرف خواهد کرد .”

حال اگر کارفرما دلایل پیمانکار را مردود بداند طبق بند الف ماده ۷۴فسخ پیمان را به پیمانکار ابلاغ میکند. و بدون احتیاج به انجام دادن تشریفات قضایی به ترتیب مفاد این ماده عمل می نماید.پیمانکار میتواند چنانچه اقدام کارفرما را برای فسخ پیمان ناصواب میداند ،به مراجع حل اختلاف (داور یا دادگاه) مراجعه کند.دعوای اعلام بطلان فسخ قرارداد درصورتی است که فسخ از لحاظ مقررات قانونی و شکلی و ماهوی حسب مواد ۴۶و۴۷به درستی انجام نشده باشد.

دعوای الزام کارفرما به ابلاغ خاتمه پیمان حسب ماده ۴۸ شرایط عمومی پیمان

در مواردی پیمانکار می تواند به استناد ماده ۴۸ شرایط عمومی پیمان به خاتمه پیمان مبادرت ورزد.در این صورت ناگزیر است از کارفرما تقاضای اعلام خاتمه پیمان نماید.خاتمه پیمان باید توسط کارفرما به پیمانکار ابلاغ شود.ممکن است کارفرما علیرغم تحقق شرایط خاتمه پیمان از ابلاغ آن امتناع نماید.

در این صورت پیمانکار می تواند از دادگاه تقاضای الزام کارفرما را به ابلاغ خاتمه پیمان نماید.

دعوای الزام کارفرما به آزادسازی ضمانت نامه بانکی یا هر نوع تضمین

ماده های ۳۴ و ۳۵ شرایط عمومی پیمان اختیاراتی را به کارفرما داده است.از جمله ضبط و برداشت ضمانت نامه ها در صورت عدم ایفای تعهدات از سوی پیمانکار.

وجه التزام مربوط به انجام تعهدات پیمان به صورت ضمانت نامه بانکی یا وثیقه ملکی یا اسناد تجاری میباشد.که از سوی پیمانکار به کارفرما تحویل و تسلیم شده است.

پیمانکار حسب مورد در هر یک از سه مرحله زیرمی تواند آنها را مسترد نماید:
الف) پس از تهیه آخرین صورت وضعیت موقت
ب) پس از تهیه صورت وضعیت قطعی
ج) پس از تهیه صورت حساب نهایی
چنانچه پیمانکار بدهکار نباشد کارفرما باید تضمین آزاد نشده مربوط به هر یک از مراحل یاد شده را آزاد کند. اما ممکن است کارفرما ادعا نماید که پیمانکار،بدهکاراست.پیمانکار مکلف است، از تاریخ امضای صورت مجلس نهایی یا اعلام کارفرما طلب کارفرما را بپردازد.درغیر اینصورت کارفرما میتواند بدون تشریفات قضایی طلب خود را از محل سپرده ها و تضمینهای پیمانکار وصول نماید.

چنانچه پیمانکار نسبت به ضبط ضمانت نامه خویش اعتراض داشته باشد میتواند از طریق مراجع ذیصلاح (داور یا دادگاه)اعتراض نماید. و ازطریق تقاضای تعیین کارشناسی و ارائه مدارک و دلایل کافی به آن مرجع ادعای خویش را اثبات نماید. و در این صورت ضمانت نامه یا تضمین های پیمانکار آزاد می گردد.

دعوای الزام کارفرما به استرداد وجوه سپرده حسن انجام کار

این دعوا درصورتی تحقق پیدا میکند که کارفرما علیرغم تحویل موقت و قطعی پیمان از استرداد و اعاده وجوه سپرده حسن انجام کار استنکاف می ورزد.

دعوای الزام کارفرما به استرداد سپرده حسن انجام کار

دعوای الزام کارفرما به استرداد ماشین آلات،ادوات و مصالح پای کار

یکی از اقدامات کارفرما پس از فسخ پیمان دراختیار گرفتن ماشین آلات،ابزار و وسایل متعلقه به پیمانکار به مدت محدود است.ممکن است که مدت مذکور در قانون سپری شود و کارفرما نسبت به استرداد ماشین آلات اقدام ننماید .و یا بی اعتباری فسخ قرارداد اثبات شود .در این صورت پیمانکار می تواند دعوای الزام کارفرما به استرداد ماشین آلات و مصالح پای کار را مطرح نماید.

دعوای الزام کارفرما به تحویل موقت و قطعی موضوع پیمان

با تحویل موقت و تحویل قطعی، تعهد اصلی پیمانکار طبق شرایط عمومی پیمان ساقط می شود.وکارفرما موظف است با پیمانکار تسویه حساب نماید.درصورتی که کارفرما از تحویل موقت و قطعی موضوع پیمان خودداری نماید، تحویل قطعی فرض میشود.و باید اقدامات پس از تحویل قطعی در مورد آن انجام شود.چنانچه کارفرما از تحویل موقت و قطعی امتناع نماید می توان دعوای الزام کارفرما به تحویل موقت و قطعی را مطرح نمود.

دعوای اعلام بطلان پیمان

هر قراردادی که شرایط صحت معامله را نداشته باشد یا مغایر و مخالف هریک از قوانین کشور باشد باطل است.اسباب بطلان پیمان دو مورد به شرح ذیل می باشد:
۱-پیمانکار مشمول قانون منع مداخله گردد.
۲-خاتمه پیمان به عنوان خیار شرط تلقی شود.
در صورت احراز هر یک از موارد فوق می توان دعوای اعلام بطلان پیمان را طرح نمود.

با برخی از دعاوی که پیمانکاران علیه کارفرمایان اقامه می نمایند ،آشنا شدید.اما باز هم دعاوی دیگری وجود دارند که پیمانکاران میتوانند بر علیه کارفرمایان مطرح نمایند که البته برای جلوگیری از اطاله کلام از توضیح آنها خودداری مینماییم و به ذکر عناوین این دعاوی بسنده می کنیم.این موارد عبارتند از :

• دعوای الزام کارفرما به پرداخت مالیات تکلیفی و ارزش افزوده و حق بیمه و جرائم ناشی از آن
• دعوای الزام کارفرما به پرداخت ما به التفاوت مطالبات ناشی از افزایش ارز و حامل های انرژی
• دعوای الزام کارفرما به پرداخت خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات از سوی کارفرما
• دعوای مطالبه خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات از سوی کارفرما
• دعوای مطالبه خسارت ناشی از تاخیر در انجام تعهدات از سوی کارفرما
• دعوای الزام کارفرما به پرداخت خسارت تاخیر در تادیه ناشی از مطالبات پیمانکار از تاریخ مطالبه تا وصول آن در زمان اجرای حکم
• دعوای الزام کارفرما به انجام تعهدات
• دعوای الزام کارفرما به تسویه حساب
• دعوای اعتراض به ضبط و تملک ماشین آلات
• دعوای الزام کارفرما به تحویل موضوع پروژه
• دعاوی ناشی از واگذاری ییمان به غیر

تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر جلوگیری از ضبط و وصول ضمانتنامه بانکی

کارفرما می تواند با فسخ پیمان ، ضمانت نامه های بانکی را ضبط و وصول نماید.در قانون آیین دادرسی مدنی مبحثی تحت عنوان دستور موقت وجود دارد.در دستورموقت دادگاه ممکن است قراری مبنی بر توقیف مال یا انجام عمل و یا منع از امری صادر نماید.در آن صورت اقدامات یکی از اصحاب دعوا که باعث خسارتهای غیرقابل جبران به طرف مقابل میشود متوقف میگردد.پیمانکار میتواند هنگام فسخ قرارداد از سوی کارفرما برای جلوگیری از ورود خسارت در اثر ضبط ضمانتنامه بانکی تقاضای صدور دستور موقت نماید.

همراهی و کسب مشاوره از حقوقدانان،مشاوران و وکلای مجرب و متخصص در زمینه امور قراردادهای پیمانکاری و قراردادهای مهندسی و عمرانی و ایراد هر گونه ادعا و اعتراض از سوی وکیل پیمانکاری و دفاع و پاسخگویی نسبت به ادعاهای احتمالی کارفرما در زمان مناسب،در پیشبرد اهداف اقتصادی و حتی آینده فعالیت شرکت ها، نقش به سزایی ایفاء خواهد نمود. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با همراهی حقوقدانان و وکلای مجرب و متخصص در قراردادهای پیمانکاری و مهندسی و کارشناسی در حوزه های تخصصی مربوط به مهندسی آماده ارائه خدمات حقوقی به فعالان عمرانی و پیمانکاری می باشد. ارائه مشاوره های لازم، به پیمانکاران و کارفرمایان و دست اندرکاران فعالیت های عمرانی و پیمانکاری سبب میشود تا افراد مذبور،اطلاعات جامع را دریافت نمایند و در اسناد مناقصه و قراردادها و سایر اسناد و مکاتبات،روش ها و اصول کاهش وقایع مشکل ساز در طول اجرای پروژه را پیش بینی و به کمترین ریسک ممکن دسترسی یابند.
جهت مشاوره تخصصی هم اکنون تماس بگیرید.

اشتراک گذاری: