تعلیق قرارداد کار

تعلیق قرارداد کار

تعلیق قرارداد کار به معنای توقفی موقت در کار است تا مانعی که به وجود آمده است رفع گردد. در حیطه روابط کاری گاهی وضعیتی حادث می شود که تعهدات یکی از طرفین (کارگر یا کارفرما) یا هردو آن ها موقتا متوقف می شود. توقف اجرای تعهدات ناشی از قراردادکار می تواند اختیاری یا قهری باشد به این روند توقف تعهدات، اصطلاحا تعلیق قرارداد کار گفته می شود. در این مورد بدین شکل است که پس از رفع مانع ،همه چیز به حالت سابق اعاده می شود. از آن جایی بحث حقوق و مزایای دوران تعلیق و آثار این دوره و حتی مدت زمان تعلیق کارگر از سوالات افرادی است که قراردادشان بنا به دلایلی تعلیق شده  در این مقاله سعی نموده ایم تا به بررسی موارد تعلیق از کار پرداخته شود تا مشخص شود ،در چه صورتی قرارداد معلق می گردد و امکان بازگشت کارگر وجود دارد.

در چه مواردی  تعلیق قرارداد کار اتفاق می افتد؟

تعلیق قراردادکار می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. عمدتا این دلایل را می توان در سه دسته بندی قرار داد: موارد خارج از اراده طرفین یا ناشی از قوه قاهره، موارد ناشی از اراده و توافق طرفین قرارداد و موارد ناشی از اراده یک طرف اعم از کارگر یا کارفرما.

اما قانون گذار در قانون کار فقط به بیان احکام چند مورد از موارد تعلیق قراردادکار بسنده کرده است. لازم به ذکر است عدم اشاره قانون گذار به احکام برخی موارد تعلیق مثل بیماری کارگر یا اعتصاب کارگران، مجوز این نیست که موراد مذکور را جزو جهات تعلیق قرارداد کار ندانیم. بلکه در این موارد(مواردی که قانون کار حکم ویژه ای در خصوص آن ها بیان نکرده است) قواعد عمومی حاکم است. مواردی که قانون گذار به عنوان جهات تعلیق قراردادکار بیان نموده عبارتند از:

    • وقوع حوادث قهری
    • مرخصی تحصیلی یا مرخصی های بدون حقوق
    • بازداشت کارگر
    • دوران خدمت نظام وظیفه

وقوع حوادث قهری

طبق ماده ۱۵ قانون کار :« در موردی که به واسطه قوه قهریه و یا بروز حوادث غیر قابل پیش‌بینی که وقوع آن، از اداره طرفین خارج است، تمام یا قسمتی از کارگاه تعطیل شود و انجام تعهدات کارگر یا کارفرما به طور موقت غیر ممکن گردد، قراردادهای کار با کارگران تمام یا آن قسمت از کارگاه که تعطیل می‌شود به حال تعلیق در می‌آید. تشخیص موارد فوق با وزارت کار و امور اجتماعی است»

در قانون کار تعریفی از قوه قهریه یا حوادث غیر قابل پیش بینی ارائه نشده اما با توجه به ماده ۳۰ این قانون می توان گفت منظور از قوه قهریه حوادثی همچون سیل، زلزله و …  و منظر از حوادث غیرقابل پیش بینی وقایعی چون جنگ یا بحران های اقتصادی مانند تحریم ، کمبود نقدینگی و… است که هیچ یک از طرفین قرارداد کار ئر وقوع آنها نقشی ندارند. واضح است که در صورت وقوع این موارد ، کارگر نتواند به تعهداتش تا مدتی عمل کند و یا اینکه کارگاه آسیب ببیند و به طور موقت با تعطیلی مواجه شود. و البته همین حادثه ممکن است برای کارفرما هم رخ دهد .در این مواقع ممکن است ،کارفرما هم نتواند تا مدتی کارگاه را رو به راه کند و کارگران را به کار فرا بخواند. البته بنا به تصریح ماده ۱۵ قانون کار تشخیص این امر که وقایع مذکور باعث تعلیق قرارداد می شوند یا نه بر عهده وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی می باشد. از آنجایی که این اتفاق کاملا قهری است، قرارداد کار را با تعلیق مواجه سازد.

مرخصی های بدون حقوق

مرخصی های بدون حقوق

مرخصی تحصیلی یا مرخصی های بدون حقوق

مطابق ماده ۱۶ قانون کار کارگران می توانند مطابق مقررات از مرخصی تحصیلی یا مرخصی های بدون حقوق استفاده نمایند، که در این حالت  قرارداد کار به مدت دو سال به حالت تعلیق در می آید. تعلیق قرارداد کار به دلیل تحصیل مورد شایعی است که اغلب اتفاق می افتد. از این جهت قانون گذار، آن را در موارد تعلیقی بیان کرده است که فردی که شاغل است و قصد ادامه تحصیل دارد (اغلب تحصیل خارج از کشور)  با خاطری آسوده به تحصیل بپردازد و بداند که کار او پابرجاست.  البته مرخصی تحصیلی برای دوسال دیگر هم قابل تمدید است.

در خصوص شرایط استفاده از مرخصی بدون حقوق باید عنوان کرد که مدت و شرایط برگشت به کار پس از استفاده از مرخصی بدون حقوق با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین می شود.

بازداشت کارگر

از دیگر مواردی که قرارداد کار کارگر را با تعلیق مواجه می سازد، موردی است که کارگر بازداشت می گردد در اینصورت چنانچه  از کارگر رفع اتهام شود، کارگر مجددا به کار سابق خود برمی گردد. ذکر این نکته هم لازم است که اگر دلیل بازداشت کارگر، شکایت کارفرما باشد، کارفرما موظف است علاوه بر جبران ضرر و زیان به کارگر در خلال مدت شکایت کلیه حقوق و مزایای او را هم پرداخت کند.

نکته ظریفی که قانونگذار به درستی بدان توجه کرده است و دانستن آن بسیار حائز اهمیت است، این است که کارفرما نمی تواند به سبب شکایت، کلیه حق و حقوق کارگر را قطع کند بلکه موظف است جهت رفع احتیاجات خانوادگی کارگر حداقل ۵۰ درصد از حقوق ماهیانه او را به صورت علی الحساب به خانواده اش بپردازد. که البته بسیاری از کارگران به این مساله آگاه نیستند و کارفرمایان نیز از پرداخت هر نوع مبلغی در دوران شکایت و بازداشت کارگر امتناع می نماید. این در حالی است که قانونگذار دقیقا این مورد را در تبصره ماده ۱۸ قانون کار آورده است.

دوران خدمت نظام وظیفه

قرارداد تعلیق کار شامل دوران خدمت نظام وظیفه نیز می شود. در این مدت قرارداد کار به حالت تعلیق در می آید. البته کارگر موظف است نهایتا تا ۲ماه پس از پایان خدمت به کار سابق خود برگردد. گاها ممکن است که شغل سابق کارگری که خدمت نظام وظیفه را می گذرانده است ملغی شده باشد. در این صورت به شغلی مشابه شغل سابق مشغول می گردد.

در صورتی که امکان معرفی خود به محل کار سابق ظرف دو ماه به دلیل مسائل خارج از اراده کارگر مثل بیماری یاتصادف مقدور نباشد کارگر موظف است پس از رفع مانع خود را معرفی نماید. در غیر این صورت اقدام کارگر به منزله استعفا می باشد.

دوران خدمت نظام وظیفه

تعلیق قرارداد در دوران خدمت نظام وظیفه

خودداری کارفرما از پذیرش کارگر پس از رفع حالت تعلق قرارداد کار

موارد تعلیق قرارداد کار در قانون احصا شده است و کارفرما موظف به پذیرش کارگر پس از این موارد مصرحه می باشد. و در صورتی که چنین نکند، این عمل کارفرما در حکم اخراج غیر قانونی محسوب می شود.

در چنین مواقعی قانون به کارگر اجازه داده است که به این عمل کارفرما اعتراض نماید. کارگر بایستی در ظرف مدت ۳۰ روز به هیئت تشخیص که مرحله اول رسیدگی در اداره کار است مراجعه و شکایت خود را در این باره مطرح نماید.

در این مورد ،پس از شکایت، کارفرما احضار می شود. اگر نتواند دلیل موجهی برای نپذیرفتن کارگر ارائه دهد، هیات تشخیص او را موظف می کند که کارگر را به کار بازگرداند. همچنین حقوق و مزایای کارگر را هم از روز مراجعه کارگر به کارگاه محاسبه و به وی پرداخت می شود.

در صورتی که کارفرما بتواند دلیل موجهی برای نپذیرفتن کارگر ثابت کند، اخراج غیر قانونی محسوب نمی شود. و بایستی به ازاء هرسال سابقه کار ۴۵ روز آخرین مزد را به کارگر  پرداخت نماید.

عدم حضور کارگر در محل کار پس از رفع حالت تعلیق قراردادکار

این موضوع را قانونگذار در تبصره ماده ۲۰ قانون کارچنین آورده است :

“چنانچه کارگر بدون عذر موجه، حداکثر ۳۰ روز پس از رفع حالت تعلیق ، آمادگی خود را برای انجام کار به کارفرما اعلام نکند و یا پس از مراجعه و استنکاف کارفرما ،به هیات تشخیص مراجعه ننماید ،مستعفی شناخته می شود .که در این صورت مشمول اخذ حق سنوات به ازاء هرسال یک ماه آخرین حقوق خواهد بود.”

آنچه از تبصره هم بر می آید این است که کارگر نمی تواند بعد از تعلیق هرزمان که بخواهد به کار برگردد. بلکه قانون برای او زمان تعیین نموده است. حتی برای شکایت او نیز بازه زمانی قرارداده است و در غیر اینصورت به منزله استعفاء کارگر است که حق سنوات تنها به او تعلق می گیرد.

دریافت خسارت ناشی از تعلیق قراداد کار

تعلیق قرارداد کار بدین معناست که گاهی بنا به شرایطی، قرارداد کار به حالت معلق در می آید که مواردی از جهات تعلیق در قانون کار ذکر شده است که پس از رفع آن ها کارگر به کار خویش بر می گردد . گاهی ممکن است تعلیق کارگر توسط کارفرما صورت گیرد اما ممکن است از موارد احصایی در قانون نباشد که در چنین شرایطی اگر به کارگر خسارتی از این جهت وارد شود کارفرما موظف به جبران خسارت می باشد. دریافت خسارت ناشی ار تعلیق کار جز حقوق اولیه کارگر است.

این موضوع را قانون گذار در ماده ۲۹ قانون کار  نیز بیان نموده است:

“درصورتی که بنا به تشخیص هیئت حل اختلاف ، کارفرما موجب تعلیق قرارداد ،از ناحیه کارگر شناخته شود، کارگر استحقاق دریافت خسارت ناشی از تعلیق را خواهد داشت و کارفرما مکلف است ، کارگر تعلیقی از کار را به کار سابق وی باز گرداند.”

آنچه منظور ماده است، شرایطی است که کارفرما بدون هیچ دلیل موجهی به دلایل شخصی همچون مشکلات خانوادگی ، روحی روانی و… و یا مشکلات فنی همچون (خرابی دستگاه ها و… )کارگر را از کار معلق نماید .در چنین مواردی کارگر می تواند از کارفرما شکایت نماید .چرا که تعلیق وی بدون استناد قانونی بوده است. در این حالت مرجع رسیدگی کننده، به موضوع رسیدگی می نماید و اگر او هم تشخیص دهد که تعلیق کارگر به ناحق صورت گرفته است و دلایل کارفرما موجه نبوده است کارفرما را به پرداخت خسارت ایام تعلیق کارگر اجبار می نماید.

از جمله خسارت‌های ایام تعلیق می توان به حقوق چنین ایامی اشاره کرد که بر عهده کارفرما می باشد .و همچنین در صورت موجه نبودن تعلیق مرجع رسیدگی کننده ، کارفرما  را ملزم به بازگرداندن کارگر به کار سابق می نماید.

قانونگذار در انتهای ماده ۲۹ قانون کار بیان نموده است کارفرما موظف به بازگرداندن کارگری است که به واسطه تصمیمش او را از کار معلق کرده است . لازم به ذکر است از آنجایی که کارگر به کار سابق خویش برمی‌گردد ، نیازی به قرارداد جدید وجود ندارد و در حقیقت بازگشت کارگر به کار، ادامه قرارداد سابق است.

چه بسا کارفرمایانی که بدون هیچ دلیل موجهی باعث تعلیق کارگران می‌شوند بدون این که این امر را در نظر داشته باشند که کارگر در ایام تعلیق چه باید بکند و چه خسارتهایی را ممکن است در این دوران متحمل شود. و متاسفانه بسیاری از کارگران از این امر که تعلیق غیر موجه آنها ،غیرقانونی است مطلع نیستند و به راحتی این مسئله را حق کارفرما می دانند که  هر زمان اراده کند می تواند آنها را از کار معلق نماید. در حالی که لازم به ذکر است که قانون فقط در موارد احصایی ،تعلیق کارگر را پیش بینی نموده است.  واما در مورد تعلیق به اراده کارفرما و تعلیق بدون دلیل موجه مجوزی را صادر ننموده است وحتی کارفرما را در چنین مواردی به جبران خسارت کارگر و بازگرداندن وی به کار اجبار می نماید.

بحث پایانی

چنانچه با موارد تعلیق قرارداد کار روبه رو هستید،لازم است بدانید که قانون از شما حمایت  می نماید و تنها کافی است جهت احقاق حق خود اقدامات لازم را به درستی انجام دهید. و در این بین اگر با مشاوره و راهنمایی اهل فن این چنین دعاوی همگام شوید، رسیدن به نتیجه مطلوب به هیچ وجه دور از ذهن نمی باشد.

گروه وکلای دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بیش از دو دهه سابقه موفق در زمینه دعاوی اداره کار و اختلافات کارگر و کارفرما با تمام توان و تجربه و تبحر خود در کنار شما و برای احقاق حق شما معد همکاری می باشد.با ما در تماس باشید

آرای قضایی

سوالات متداول

تعلیق قرارداد یک نهاد حقوقی است که طی آن انجام وظایف یک طرف یا هردو طرف قرارداد کار به طور ارادی یا غیر ارادی در زمان موقت، متوقف می شود.

موارد متعددی می توانند موجب تعلیق قرارداد کار شوند از جمله این موارد می توان به حوادث قهری مثل سیل و زلزله، خدمت نظام وظیفه کارگر، بیماری کارگر ، جنگ و… اشاره کرد.

جواب این سوال بسته به این که علت تعلیق قرارداد کار چیست متفاوت می باشد. در برخی موارد کارگر مستحق دریافت کل حقوق و مزایای خود است و در برخی موارد مستحق دریافت هیچ حق نیست.

شما می‌توانید از طریق شبکه‌های اجتماعی نظیر واتساپ و یا تلگرام با وکلای دفتر حقوقی دادپویان حامی در ارتباط باشید. همچنین می‌توانید از طریق فرم مربوطه درخواست مشاوره رایگان خود را ثبت کنید.

آیا این نوشته برایتان مفید بود؟

‫27 نظر

  • احمد باقری

    با سلام من بعد از درست کردن پاپوش تعلیق شدم چون به گفته ی مدیر منابع انسانی یکی از همکارام شاکی شده از من و بدون تشکیل کمیته انضباطی تعلیق شدم ایا حقوق و مزایا به من تعلق میگیره

    آذر ۲۶, ۱۴۰۲ در ۱۸:۵۷
    • وکیل متخصص

      سلام. بله در اداره کار شکایت نمائید.

      دی ۲۵, ۱۴۰۲ در ۱۶:۴۹
  • مجید

    سلام بنده در شرکت گاز امدادگر هستم بدلیل قبول نشدن مدرک فنی از فنی حرفه ای تعلیق شدم حال بعد ۶ ماه قبول شده ام میگویند دیگر جذب نمیشویدمجاز بکار نمی باشید
    من الان چیکار کنم

    آذر ۲۲, ۱۴۰۲ در ۱۷:۵۹
    • وکیل متخصص

      سلام. حسب الاقتضاء مدارک باید رؤیت شود تا امکان شکایت در دیوان عدالت اداری به طرفیت اداره گاز بررسی شود.

      دی ۲۵, ۱۴۰۲ در ۱۷:۳۲
    • وکیل متخصص

      سلام. حسب الاقتضاء مدارک باید رویت شود تا امکان شکایت در دیوان عدالت اداری به طرفیت اداره گاز بررسی شود.

      دی ۲۶, ۱۴۰۲ در ۱۲:۳۰

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    18 − 7 =