درخصوص هیأت هفت نفره به عنوان مرجع صالح و نحوه کارکرد آن در تشخیص اراضی موات خارج از محدوده شهرها و شهرک ها توضیحات مفصلی ارائه شد و بیان گردید که این هیأت طبق ساز و کارهای قانونی درخصوص اراضی که در خارج از محدوده شهرها و شهرک ها قرار دارند راجع به موات بودن یا نبودن آنها اظهار نظر می نمایند (مقاله نحوه تشخیص اراضی موات درخارج از محدوده قانونی شهرها و شهرک ها) حال سوالی که مطرح می شود این است که اگر هیأت مذکور رأی به موات بودن یا نبودن زمینی صادر کرد ، آیا نظر مذکور قابل اعتراض است ؟ اگر جواب سوال مذکور مثبت می باشد ساز و کار آن به چه نحو می باشد. ساز و کار نحوه اعتراض به رأی هیأت هفت نفره موضوع نوشته پیش روست.

رأی هیأت هفت نفره در چه صورتی قابل اعتراض است ؟

پس از بررسی زمینی از سوی هیأت هفت نفره ، رأیی که صادر می شود از دوحالت خارج نمی باشد. یا رأی به موات بودن زمین صادر می گردد و یا هیأت مذکور زمین را جزو اراضی موات  تشخیص نمی دهد. سوالی که در این جا مطرح می شود این است که آیا هردو رأی قابل اعتراض است؟ در پاسخ به این سوال با دو استدلال می توان نظر منفی داد. اول اینکه مطابق تبصره ۱ ماده واحده قانون مرجع تشخیص اراضی موات و تبصره ۱ ماده ۱۳ آئین نامه آن ، حق اعتراض صرفاً برای مالکان و متصرفین زمین پیش بینی شده و قاعدتاً زمانی که رأی هیأت هفت نفره بر موات نبودن زمین باشد ، اعتراضی از سوی این اشخاص انجام نمی پذیرد. ثانیاً متولی اراضی موات خارج از محدوده شهرها و شهرک ها سازمان امور اراضی است و هیأت هفت نفره زیرنظر این سازمان و به نمایندگی از آن فعالیت می کند و رأیی که این هیأت صادر می نماید به نوعی نظر سازمان امور اراضی است لذا نمی توان حق اعتراضی برای این سازمان درنظر گرفت.

باتوجه به توضیحات فوق می توان گفت که اگر نظر هیأت هفت نفره بر موات بودن زمین باشد این رأی قابل اعتراض است اما در فرض مخالف آن یعنی خروج زمین از حالت موات نمی توان به نظر هیأت مذکور اعتراض کرد.

چه کسانی حق اعتراض به رأی هیأت هفت نفره دارند؟

قانونگذار درماده واحده قانون مرجع تشخیص اراضی موات متصرف فعلی را دارای حق اعتراض قلمداد کرده ولیکن در آئین نامه اجرایی این حق اعتراض را فقط برای مالکان اراضی درنظر گرفته است. باتوجه به اینکه هر متصرفی مالک زمین نیست و بین این دو شخص تفاوت وجود دارد و باتوجه به اینکه جمع بین آئین نامه و قانون جمع نقیضین نیست لذا می توان حق اعتراض به رأی هیأت هفت نفره را هم برای متصرف ملک و هم برای مالک زمین درنظر گرفت.

مهلت اعتراض به رأی هیأت هفت نفره

درقانون مرجع تشخیص اراضی موات و ابطال اسناد آن فقط حق اعتراض برای اشخاص فوق پیش بینی شده ولیکن برای اعتراض مهلتی پیش بینی نشده است ، در نتیجه متصرف هرزمان بخواهد می تواند به رأی صادره از سوی هیأت هفت نفره مبنی بر موات بودن زمین مورد تصرف اعتراض کند.

نکته مهمی که در اینجا باید بدان اشاره کرد این است که مقید نبودن اعتراض به رأی هیأت هفت نفره به زمان خاص مانع از اجرای رأی صادره نمی باشد بلکه پس از صدور رأی و بنابر ساز و کاری که در مقاله مرجع صالح و نحوه کارکرد آن در تشخیص اراضی موات خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرک ها اشاره شده است ، رأی صادره اجرا می شود.

مرجع اعتراض به رأی هیأت هفت نفره واگذاری اراضی و احیا

معترض به رأی هیأت هفت نفره می تواند از دوطریق اعتراض خود را اعلام نماید. یک روش این است که وی دادخواست خود را مستقیماً به دادگاه صالح که دادگاه حقوقی عمومی محل وقوع ملک است تقدیم کند یا اعتراض خود را به همان هیأت صادرکننده رأی تسلیم نماید. درحالت دوم هیأت هفت نفره باید بلافاصله اعتراض معترض را همراه با پرونده به دادگاه حقوقی عمومی محل وقوع ملک ارسال کند.

• اعتراض مستقیم در دادگاه صالح
  

زمانی که معترض مستقیماً در دادگاه صالح به رأی هیأت هفت نفره واگذاری اراضی و احیا اعتراض می کند ، دادگاه می تواند از هیأت هفت نفره صادرکننده رأی معترض عنه پرونده مربوطه را مطالبه نماید و مطابق ماده ۱۸ آئین نامه اجرایی مربوطه هیأت ها موظف اند در این مورد همکاری لازم را با دادگاه به عمل آورند.

• اعتراض به رأی هیأت هفت نفره در همان مرجع
  

بیان شد که معترض (متصرف یا مالک) می توانند اعتراض خود را به هیأت هفت نفره اعلام کنند ، هیأت مذکور نیز مکلف است پرونده را به دادگاه صالح ارسال کند. از آن جایی که رسیدگی در دادگاه های عمومی حقوقی مستلزم تقدیم دادخواست می باشد ، لذا به نظر می رسد معترض درصورت انتخاب این شیوه اعتراض نیز باید اعتراض خود را درقالب دادخواست به هیأت هفت نفره تقدیم کند تا موضوع قابلیت رسیدگی در دادگاه را داشته باشد.

نکته آخری که درخصوص اعتراض به رأی هیأت هفت نفره قابل ذکر است این می باشد که اعتراض به رأی هیأت هفت نفره جزو دعاوی غیرمالی می باشد. البته در این خصوص عده ای از محاکم نظر بر مالی بودن دعوا دارند ولی آنچه در مسئله مذکور غالب است ، غیرمالی بودن دعوای ابطال رأی هیأت هفت نفره می باشد.

نحوه رسیدگی در دادگاه به اعتراض نسبت به رأی هیأت هفت نفره

رسیدگی به اعتراضات واصله نسبت به آرای هیأت های هفت نفره تابع عمومات آئین دادرسی مدنی است و از ضوابط خاصی پیروی نمی کند. به این مفهوم که پس از تقدیم دادخواست از سوی معترض (خواهان) ، پرونده تشکیل و به یکی از شعب دادگاه عمومی حقوقی ارجاع می شود. پس از ارجاع پرونده و گزارش وصول پرونده به شعبه از سوی مدیر دفتر به رئیس شعبه حسب دستور قاضی شعبه ، وقت رسیدگی تعیین و به طرفین یعنی معترض به رأی هیأت هفت نفره و سازمان امور اراضی ابلاغ می شود.

درجلسه رسیدگی نیز پس از اخذ اظهارات طرفین ، اصولاً دادگاه موضوع را جهت اظهار نظر تخصصی به کارشناس دادگستری ارجاع می دهد و پس از وصول نظر کارشناس ، نسبت به موضوع اظهارنظر می کند. درصورتی که دادگاه نظر به موات نبودن زمین داشته باشد ، حکم به فسخ نظریه هیأت هفت نفره صادر می کند.

آیا رأی دادگاه درمقام رسیدگی به نظر هیأت هفت نفره قابل اعتراض است؟

دراین خصوص در قانون مرجع تشخیص اراضی موات و آئین نامه آن اشاره نشده است لذا برای پاسخ به سوال مذکور باید به عمومات آئین دادرسی مدنی مراجعه کرد. از آن جایی که مطابق ماده ۳۳۱ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی آزای قابل تجدیدنظر مشخص شده اند و رأی دادگاه درخصوص نظر هیأت هفت نفره داخل در مصادیق ماده مذکور قرار می گیرد. لذا می توان عنوان کرد که رأی دادگاه در مقام رسیدگی به نظر هیأت هفت نفره قابل تجدیدنظر خواهی درمحاکم تجدیدنظر استان می باشد.

اشتراک گذاری: