بانک و مشتری از طریق انعقاد قرارداد مشارکت مدنی و با هدف انجام فعالیت اقتصادی و کسب سود اقدام به تجمیع سرمایه های خود می نمایند. بروز برخی عوامل می تواند سبب بی اعتباری و ابطال چنین قراردادی شود. جهات ابطال قرارداد مشارکت مدنی را می توان به جهات عمومی و اختصاصی تقسیم کرد. جهات عمومی سبب ابطال کلیه قراردادهای بانکی می شوند اما جهات اختصاصی ابطال قرارداد مشارکت مدنی صرفا ناظر بر همین قرارداد است.
جهات عمومی ابطال قرارداد مشارکت مدنی
در صورت احراز یکی از موارد ذیل، قرارداد مشارکت مدنی باطل و بلا اثر است:
- عدم اهلیت متعاقدین
- فقدان قصد انعقاد معامله و صوری بودن قرارداد
- ربوی بودن قرارداد
- عدم تعیین موضوع قرارداد
- عدم تعیین مدت قرارداد
- نامشروع بودن جهت قرارداد
- مغایرت با قوانین و مقررات آمره پولی و بانکی کشور
- درج شرط خلاف مقتضای ذات عقد
- عدم تحقق موضوع قرارداد
- تمدید و تجدید قرارداد بر خلاف قوانین بانکی
- تسویه بدهی سابق
جهات اختصاصی ابطال قرارداد مشارکت مدنی
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت عدم تادیه سرمایه به شریک
واریز سرمایه های نقدی در حساب مخصوص و تسلیم سهم الشرکه غیر نقدی به مدیر، شرط تحقق قرارداد مشارکت مدنی است. بنابراین اگر بانک از تادیه سرمایه به شریک امتناع نماید، قرارداد مشارکت مدنی باطل تلقی می شود.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت عدم تعیین موضوع مشارکت مدنی
موضوع قرارداد مشارکت مدنی ممکن است مربوط به بخش تولیدی، بازرگانی داخلی، خدماتی یا صادرات و واردات باشد و در تبصره 2 بخشنامه اجرایی مشارکت مدنی آمده است که موضوع مشارکت باید مشخص باشد. عدم تعیین موضوع مشارکت می تواند منجر به ابطال این قرارداد شود.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت تعیین موضوع مشارکت مدنی بر خلاف واقع
اگر مشخص شود موضوع تعیین شده در قرارداد مشارکت مدنی بر خلاف واقع بوده، قرارداد به جهت صوری بودن محکوم به بطلان است.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت عدم تعیین مدت قرارداد مشارکت مدنی
بانک و مشتری مکلفند در زمان انعقاد قرارداد مشارکت مدنی، با توجه به موضوع قرارداد و به اقتضای نوع فعالیت خود، مدت قرارداد مشارکت مدنی را تعیین نمایند. طرفین در تعیین مدت قرارداد ملزم به رعایت مقررات مربوطه می باشند. عدم تعیین مدت در قرارداد سبب بی اعتباری آن خواهد بود.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت عدم افتتاح حساب مخصوص توسط بانک
به حکم ماده 20 بخشنامه اجرایی مشارکت مدنی، بانک ها موظفند به منظور تجمیع سرمایه های نقدی، حساب مخصوصی را در بانک افتتاح نمایند. استنکاف بانک از اجرای این وظیفه از اسباب بطلان قرارداد مشارکت مدنی شمرده می شود.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت عدم نظارت بانک بر موضوع قرارداد مشارکت مدنی
قرارداد مشارکت مدنی از جمله عقود مشارکتی است که به موجب آن بانک و مشتری شریک یکدیگر محسوب می شوند. همچنین بانک ها موظفند بر حسن اجرای قراردادهای منعقده موضوع قرارداد مشارکت مدنی تا خاتمه موضوع مشارکت و تسویه حساب کامل قرارداد، نظارت لازم و کافی را به عمل آورند. فلذا عدم نظارت بانک بر موضوع قرارداد مشارکت مدنی بر خلاف ماهیت این عقد بوده و سبب بطلان آن خواهد شد.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت عدم تعیین حداقل یا حداکثر سهم سود بانک یا شریک
تعیین حداقل یا حداکثر نسبت سهم سود بانک ها در عملیات مشارکت مدنی در صلاحیت شورای پول و اعتبار قرار دارد و بانک ها مکلفند حداقل یا حداکثر سهم خود را با توجه به مصوبات آن مرجع در قرارداد مشارکت مدنی قید نمایند و الا قرارداد از درجه اعتبار ساقط است.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت تعیین سود قطعی از پیش تعیین شده
بانک و اعتبار گیرنده شریک یکدیگرند؛ بنابراین باید در سود و زیان حاصل از قرارداد مشارکت مدنی نیز شریک باشند. سود حاصل از این قرارداد احتمالی است و نمی توان میزان آن را از قبل تعیین کرد. تعیین مبلغی به عنوان سود قطعی از سوی بانک باعث ربوی شدن قرارداد و بطلان آن خواهد شد.
ابطال قرارداد مشارکت مدنی به جهت عدم تعیین نحوه تسویه قرارداد
تعیین نحوه تسویه قرارداد یکی از مندرجات الزامی قرارداد مشارکت مدنی است و عدم تعیین تکلیف نسبت به این امر سبب بی اعتباری قرارداد می شود.
8 پرسش و پاسخ. ارسال پرسش و پاسخ جدید
سلام. بنده قرارداد مشارکتی را با یکی از دوستان تنظیم کردم که در آن قرار بوده در قبال سرمایه گذاری ایشان، مدیریت خانه سالمندان را که امتیاز و پروانه آن به نام بنده هست را ایشان عهده دار گردد اما سازمان بهزیستی پس از اطلاع از این موضوع و اینکه این کار بر خلاف قوانین و مقررات بهزیستی می باشد پروانه من را تمدید نمی نماید الان می خواستم ببینم آیا می توانم دادخواست ابطال قرارداد مشارکت را مطرح نمایم؟
باسلام. جهت پاسخ به سوال شما نیاز به بررسی قرارداد و مدارک شما می باشد لذا در صورت تمایل می توانید با موسسه تماس حاصل نمائید.
من یه پرونده بانکی دارم مال سال ۹۰ هست یه وامی ازبانک گرفتیم به اسم شرکت بوده متاسفانه یه مشکلاتی پیش اومد نتونستیم وامو تسویه کنیم
پارسال صاحب سند رهنی وامو تسویه کرد
قرارداد بانکی هم مشارکت مدنی بوده نرخ سود هم ۳۰درصد
خواستم یه لطفی کنی یه راهنمایی مون کنی چقد از این پول پرداختی رو میشه از بانک پس گرفت
اگه خودتون زحمت وکالتشو بکشید شرایطش چطوریه؟
سلام مدارک شما اعم از قرارداد داخلی و رهنی باید بررسی شود با دفتر تماس بگیرید
سلام. بنده تسهیلاتی را در قالب قرارداد مشارکت در ساخت گرفته ام که سود و خسارات بیشتر از آن درصدی که بانک مرکزی اعلام کرده تعیین شده آیا می توانم قرارداد مشارکت را باطل کنم؟
با سلام؛ خیر درج شرط نرخ سود مازاد بر مصوبات بانک مرکزی باعث ابطال کل قرارداد نمی شود و شما فقط می توانید ابطال شرط نرخ سود را تقاضا نمائید.
سلام. سوالی داشتم ممنون میشم پاسخ بدید. بنده قراردادی با بانک داشتم برای دریافت وام. بعد از گذشت دوسال که نتوانستم وام را تسویه کنم بانک گفت یک قرارداد دیگری در قالب مشارکت مدنی منعقد کنیم و وام قبلی را با سود و خسارات تسویه کنیم که در واقع آن مبلغ را به حساب من واریز کردند و همان لحظه هم برداشت کردند. می خواستم ببینم آیا این کار بانک درست است؟
با سلام. چنانچه قرارداد مشارکت مدنی دوم در جهت تسویه حساب تسهیلات سابق باشد باطل است و باید طبق قرارداد اول عمل شود.