شب کاری همان طور که از نامش پیداست کاری است که در شب انجام می گیرد.البته این بدان معنا نیست که چنین کارهایی را نمی توان در روز انجام داد بلکه ماهیت برخی از کارها بدین شکل است که اقتضا می نماید در طول شبانه روز فعالیت در آن حیطه متوقف نشود.
چه مشاغلی در دسته بندی مشاغل شب کار قرار میگیرند؟
از جمله کارهای شبانه، می توان به بیمارستان ها، آتشنشانی ها و… اشاره کرد که حتما لازم است در شب هم افرادی در این مکان ها حضور داشته باشند تا در صورت بروز مشکل بتوانند جهت کمک اقدام نمایند.
گاهی هم دلایل اقتصادی می تواند دلیل شب کاری باشد همچون کارفرمایی که در کارگاه خود ماشین آلات گران قیمت دارد و قصد دارد نهایت استفاده و بهره برداری را داشته باشد. و از آنجایی که یک فرد به تنهایی نمی تواند هم شب هم روز را فعالیت نماید ،کار در چنین کارگاه هایی با دو شیفت کاری شبانه و روزانه انجام می پذیرد.
قانون گذار در ماده ۵۳ قانون کار زمان کاری ، کار در شب را مشخص نموده است و چنین مقرر داشته است :
“… کار شب ، کارهایی است که زمان انجام آن ها بین ۲۲ تا ۶ بامداد قرار دارد …”
آیا کارفرما میتواند کارگران شب کار را به اضافه کاری الزام نماید؟
امروزه اهمیت خواب در شب بر کسی پوشیده نیست و بدیهی است که افرادی که در شب استراحت کافی داشته باشند نسبت به افرادی که خواب شبانه ندارند از انرژی بالاتری برخوردار هستند.از این رو قانون گذار نیز تدبیری اندیشیده است و تحمل اضافه کار را بر کارگرانی که به شب کاری اشتغال دارند ممنوع کرده است.
قانون صراحتا در ماده 61 قانون کار عنوان کرده است که کارفرما حق ارجاع کار اضافی را به کارگران شب کار حتی در مواقع اضطراری را ندارد . البته گاهی ممکن است حوادث غیرمترقبه ای همچون سیل، طوفان، زلزله رخ دهد و کارفرما با ارجاع کار به کارگران با احتساب اضافه کاری در امر مزبور از کارگران استفاده نماید. اما حتی در چنین مواقعی هم ارجاع کار اضافی به کارگران شب کار ممنوع است و نمی توان شرایط اضطراری پیش آمده را توجیهی برای اضافه کاری کارگران شبانه قلمداد کرد.
در چه صورتی امکان استفاده از کارگران شب کار جهت اضافه کاری مجاز است؟
برخی از کارها هستند که بخشی از آن ها در روز و بخشی دیگر در شب انجام می شود . در این صورت ، این مشاغل کار شبانه صرف نیستند و کارگر اگر تمایل داشته باشد می تواند از اضافه کاری استفاده نماید. و ممنوعیتی بر وی در چنین مواردی نیست.
اما کارگران که مطلق کار آن ها از ۲۲ تا ۶ صبح است به طور کامل از ممنوعیت جهت اضافه کاری برخوردار هستند.
قانون گذار چه ضمانت اجرایی برای کارفرمایانی که کارگران شب کار را به اضافه کاری الزام مینماید در نظر گرفته است؟
قانون گذار ارجاع کار اضافه به کارگران شب کار را منع نموده است و در صورتی که کارفرمایی به کارگران شب کار، کارمازادی را ارجاع دهد متخلف محسوب می شود.
مجازات این عمل کارفرما:
- در بار نخست جزای نقدی
- در صورت تکرار به مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۱۸۰ روز محکوم خواهد شد.
قانون گذار شرایط ویژه ای را برای کارگران شب کار در نظر گرفته است واضافه کاری را هم ازاین مشاغل حذف نموده است.فلذا اگر کارفرمایی بر چنین کارگرانی اضافه کاری محول نماید، متخلف محسوب می گردد و کارگر مجاز به شکایت از وی می باشد.
چنانچه در این باره با سوال و ابهامی رو به رو شده اید، گروه وکلای دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بیش از ۱۰ سال سابقه فعالیت موفق در زمینه دعاوی کار و کارگر در کنار شما و برای احقاق حقوق شما با تمام توان و تجربه خود خواهد بود . جهت اخذ مشاوره با وکیل اداره کار با ما در تماس باشید…
28 پرسش و پاسخ. ارسال پرسش و پاسخ جدید
با سلام
افرادی شب ابین22الی5کار میکنند بصورت همیشگی آیا صبح موظف به اصافه کاری هستند؟
خیر قواعد آمره اداره کار در خصوص شب کاری و اضافه کاری میبایست رعایت شود
سلام ..من نگهبان هستم کارم 12 به 12 است در شب حق استراحت نداریم
یک هفته شب یک هفته صبح آیا ما حق اعتراض قانونی داریم که یا استراحت بهمون بدن یا ساعت ماریو کمتر کنن.
سلام طبق قانون کار بله
سلام ببخشید من ی جا خوندم در مشاغل پر خطر نباید کارگر را قبل از 3ماه سابقه در شیفت شب بگذارند
حقیقت داره؟
با سلام بسته به شغل و ساده و ماهر بودن کارگر دارد
سلام…من نگهبان هستم ،۱۲ ساعت شیفت کاری و ۲۴ ساعت استراحت(صبح کار،شب کار،استراحت) آیا در ۱۲ ساعت شیفت شب حق استراحت داریم با وجود اینکه برای ما لحاظ نشده است؟
خیر
سلام خسته نباشید. من در کارگاهی کار میکنم ک ساعت کاری 7تا7است. و شب کار هستم ک حتی. حق شب هم 35درصد هست را پرداخت نمیکنند. راهنمایی میکنید
با سلام به اداره کار مراجعه نمایید.
با سلام من شاغل در فرودگاه هستم شیفت کاری نرمال ما شامل ۱۲ ساعت روزکار و ۲۴ ساعت استراحت برای آن و ۱۲ ساعت شبکار و ۴۸ ساعت استراحت بعد از آن می باشد که البته اخیرا به ۱۲ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت برای روزکار ۱۲ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت برای شبکار تغییر داده شده با توجه به فشار کارفرما مبنی بر تغییر شیفت آیا این نوع شیفت قانونی است؟ و آیا اعتراض به شیفت ۱۲-۲۴ با توجه اینکه هر ماه بصورت خودکار ۴۸ ساعت اضافه کار بوجود می آید ممکن است؟ همچنین با توجه اینکه شغل ما عملا در فضای باز اطراف هواپیماها انجام می شود و در معرض سرما و گرما و آلودگی های صوتی و دود موتور هواپیما و ماشین آلات زمینی هستیم آیا شامل مشاغل سخت و زیان آور می باشیم؟
سلام بله تغییر شیفت بر فرض سوال غیر قانونی هست
و البته شغل شما مشمول مشاغل سخت و زیان و آور نیست.
سلام.وقت بخیر.
آیا نگهبانانی که ۲۴ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت دارند در زمان کاری شبها استراحت یا خواب هم دارند؟
با سلام بله
سلام شغل من نگهداری از تاسیسات بیمارستان هست و شیفتم ۲۴ ساعت سرکار ۴۸ ساعت خونه کارفرما هم توی روز کار میده هم توی شیفت شب و حق استراحتم نداریم شکایتی میشه کرد یا نه
با سلام بله
با سلام. من در کارگاهی هر شب به صورت شیفت شب از ساعت ۷ شب تا ۷ صبح به مدت ۱۲ ساعت مشغول به کار هستم، و با ۱ ساعت تایم استراحت . و گفتن که حقوقتون دو برابر حساب میشه. آیا چنین تایم استراحتی و چنین حقوقی با این ساعت کاری طولانی جور در میاد؟ تایم استراحت برای افرادی که شب کار هستن چند ساعت لحاظ شده ؟
با سلام. در صورت توافق کارفرما و کارگر منعی ندارد.
با سلام من نگهبان هستم قبلا 3 شيفت 8ساعت كارميكىديم صبح بعدظهر شب الان كارفرما بامن لج كرده 4ماه من يكسىره گذاسته شيفت شب ايا مي تونم شكايت بكنم؟؟
در صورتی که حق شب شما را پرداخت نماید خیر
سلام چقت بخیر ، آیا حین شب کاری با توجه به شرایط( یک هفته شب دو هفته روز) امکان اشتراحت وجود داره؟
با سلام بله
سلام شیفت کاری من یکروز 12 ساعت روز وروز بعد12 ساعت شب وروز بعداستراحت هستیم حق شیفت چند درصد هست. یعنی یکروز صبح یک روزشب وروز سوم استراحت. باتشکر
با سلام برای هر شیفت شب سی و پنج درصد
سلام
عزیزان شیفت کاری من 12ساعت کار و 24استراحت هست.اما در مواقعی که نفرات مرخصی اخذ کنند باید از نفرات شیفت قبل یا بعد جایگزین او شوند که ساعت شیفت به 24ساعت کار و 12استراحت تبدیل میشود،حال سوال این هست که در طول 24ساعت کار چقدر استراحت در حین کار در قانون الزام شده است.ممنون
سلام. چهارساعت و نیم.. برای هر شیفت کاری یک ساعت و نیم.
با سلام ایا در قانون راجع به مدت زمان استراحت در شیفت شب و یا شب کاری تک نفره که ملزم به بیداری کامل در طول شیفت شب باشد چیزی امده؟
با سلام. بله یک ساعت ونیم.