پس از صدور حکم ورشکستگی شرکت، تصفیه امور آن آغاز می شود. دارایی شرکت ورشکسته صرف تادیه دیون و بدهی ها خواهد شد. سرمایه شرکت که در اساسنامه آن به ثبت رسیده نیز بخشی از این دارایی است که به شرکت ورشکسته تعلق دارد. به بیان دیگر سرمایه شرکت که توسط شرکا و سهامداران تعهد شده، وثیقه مطالبات بستانکاران است. بنابراین اگر به هر علت برخی از شرکا و سهامداران کل سرمایه تعهد شده را نپرداخته باشند، هر ذی نفع از جمله طلبکاران و مدیر تصفیه شرکت می توانند مستقیما بابت وصول این مبلغ به شرکا و سهامداران مراجعه کنند. چنانچه شرکا و سهامدارن به صورت داوطلبانه این مبلغ را پرداخت نکنند می توان با طرح دعوای مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه شرکت ورشکسته، الزام آنان به ایفای تعهد را از دادگاه درخواست نمود.

مبنای طرح دعوای مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه شرکت ورشکسته

به محض تشکیل شرکت تجاری طبق قوانین و مقررات مربوطه، شرکت از شخصیت حقوقی مستقلی برخوردار می شود که از شخصیت شرکا و سهامداران منفک است. به همین جهت طلبکاران شرکت تا زمان بقای این شخصیت حقوقی حق مراجعه مستقیم به شرکا و سهامداران را ندارند. همانطور که طلبکاران شخصی شرکا نیز نمی توانند جهت وصول مطالباتشان به شرکت مراجعه کنند. تنها پس از انحلال شرکت به سبب ورشکستگی یا هر یک از اسباب انحلال و تحت شرایط خاصی، امکان رجوع طلبکاران شرکت به شرکا و سهامداران وجود دارد.

یکی از مواردی که طلبکاران شرکت می توانند مستقیما به شریک یا سهامدار شرکت مراجعه کنند، زمانی است که شریک یا سهامدار علی رغم تعهد خود مبنی بر تادیه آن بخش از سرمایه که توسط او تعهد شده، مبلغ مزبور را کلا یا بعضا نپردازد. البته این دعوا توسط مدیر تصفیه شرکت نیز قابل طرح است و در صورتی که مدیر تصفیه مطلع شود یکی از اعضا شرکت سهم خود را تماما نپرداخته، می تواند اقدامات لازم جهت وصول مبلغ مورد تعهد را انجام دهد. شریک یا سهامدار مذکور تا میزان سرمایه تعهد شده مسئول پرداخت قروض شرکت است.

مسئولیت سهامداران یا شرکای شرکت تجاری در مورد بدهی شرکت ورشکسته

مسئولیت سهامداران در شرکت سهامی عام یا خاص و شرکت تعاونی همچنین مسئولیت اعضای سهامدار در شرکت مختلط سهامی محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. مسئولیت شرکای با مسئولیت محدود در شرکت با مسئولیت محدود و در شرکت مختلط غیر سهامی تا میزان سرمایه شریک در شرکت است. شرکای ضامن در شرکت تضامنی، شرکت مختلط سهامی و شرکت مختلط غیر سهامی نسبت به بدهی های شرکت متضامنا مسئولند و هر طلبکار می تواند کل طلب خود را از هر یک از شرکا مطالبه نماید. در شرکت نسبی هر شریک به نسبت سهم الشرکه ای که در سرمایه شرکت داشته باشد، مسئول پرداخت دیون شرکت است.

مراجعه به کلیه شرکا و سهامداران که به اختصار به مسئولیت آنها اشاره شد، موکول به انحلال شرکت است. به عبارت دیگر تا زمانی که شرکت تجاری منحل نشده، نمی توان به شرکا یا سهامداران مراجعه کرد؛ بلکه هرگونه مطالبه باید به طرفیت خود شرکت صورت پذیرد. پس از انحلال شرکت های تجاری به هر دلیلی، مراجعه به سهامداران و شرکا تابع قواعد مذکور در فوق است.

همانطور که بیان شد میزان مسئولیت برخی از شرکا و سهامداران محدود به همان مقداری است که به عنوان سرمایه به شرکت آورده اند. بنابراین سرمایه شرکت وثیقه عام مطالبات طلبکاران محسوب می شود و سهامداران و شرکا موظفند بخشی از سرمایه را که تعهد کرده اند پرداخت نمایند. در غیر این صورت طلبکاران شرکت یا مدیر تصفیه شرکت می تواند جهت وصول مبلغ باقی مانده به ایشان مراجعه نماید.

شرایط مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه شرکت ورشکسته

یکی از شرایط ضروری برای امکان مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه از سهامداران یا شرکا حصول سررسید است. به عبارت دیگر اگر تعهد شرکا و سهامداران مبنی بر تادیه باقی مانده سهم خود از سرمایه شرکت به نحو موجل باشد، مطالبه این مبلغ تنها پس از حصول سررسید امکانپذیر است.

شرط دیگر رجوع به اعضاء شرکت بابت باقی مانده سرمایه شرکت، صدور حکم ورشکستگی شرکت تجاری است. پس از صدور حکم ورشکستگی شرکت، مدیر تصفیه این مبلغ را از سهامداران یا شرکا مطالبه می کند. البته در صورتی که شرکت به طرق دیگر انحلال غیر از ورشکستگی منحل شده باشد و شرکا و سهامداران تمام سهم خود را نپرداخته باشند نیز طلبکاران حق دارند به شرکای مزبور مراجعه کنند . همچنین مدیر تصفیه ای که به منظور تصفیه امور شرکت منحل شده تعیین میشود هم حق دارد مبلغ باقی مانده سهام را از متعهد آن مطالبه کند.

در دادنامه صادره از سوی یکی از شعب دادگاه تجدیدنظر استان تهران نیز تاکید شده است که استماع دعوای مطالبه سهم الشرکه منوط به صدور حکم به انحلال شرکت است و تا قبل از آن، این دعوا قابلیت استماع را ندارد.

مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه شرکت ورشکسته

مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه شرکت ورشکسته، دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده یا خواندگان، یعنی سهامداران یا شرکایی که سهم خود را کلا یا بعضا پرداخت نکرده اند، می باشد.

اشتراک گذاری: