مسلما افرادی در وهله اول ذی الحق شناخته می شوند که مالک باشند و طرف اصلی دعوا قرار گیرند. در این مورد هم صاحب ورقه اختراع یا مالک اختراع ثبت شده ذی الحق شناخته می شود. و در صورت نقض حق اختراع ، می توانند طرح دعوا کنند. البته ذکر این نکته هم لازم است که وظیفه نظارت و یا پیش اختراع ثبت شده با خود مالک اختراع است و وی می تواند در بازار بر روی اختراع خود نظارت کند و در صورت مشاهده نقض برای طرح دعوی علیه نقض کنندگان اقدام کند.
به جز مالک اختراع، افراد دیگری هم در طرح دعوی محق شناخته می شوند از جمله وکیل ، قائم مقام یا نماینده قانونی که از طرف مالک اختراع مجاز به طرح دعوا هستند . البته می توان به موجب قراردادی که جهت بهره برداری از اختراع به دیگران اعطا می شود، حق طرح دعوا در صورت نقض حق اختراع هم به این افراد داده شود. که البته در این مورد به صورت اختیاری این حق به بهره مندان از حق اختراع اعطا می شود. اما در برخی از موارد هم افرادی که با مجوز بهره برداری اجباری، مالک حق اختراع می شوند ذی النفع تلقی می گردند و اجازه طرح دعوی را دارند.
عمده اعتراضات در خصوص اختراع
- تعدادی ادعا کنند که آنها و نه کسی که اسم او در ورقه اختراع آمده است، سازنده واقعی اختراع هستند.
- شخصی ادعا کند آنهایی که اسمشان در ورقه اختراع آمده است، دخالتشان در اختراع ادعایی به حدی نبوده است که سازنده اختراع و نتیجتاً مخترع تلقی گردند.
- در رابطه با موضوعات فوق دادگاه ابتدا عناصر ابتکاری اختراع ادعایی را شناسایی کرده و سپس بررسی می کند که آیا معترض وظیفه و مسئولیتی در قبال توسعه و ارتقای همه یا بعضی از آن عناصر داشته است یا خیر.
- گاهی اوقات هم دادگاه تاکید دارد بر اینکه به جای تقسیم عناصر ادعا آنچه که ضروری است تفسیر ادعا برای تعیین مفهوم ضروری ابتکار و سپس تعیین کسی است که دخالت در آن داشته است.
نکته مهم: ایجاد ایده یا راه برای تحقیق، یک عمل ابتکاری است لکن برعکس، صرف طرح سوالی که باید پاسخ داده شود یا معرفی مشکلی که باید حل شود عمل ابتکاری محسوب نمی گردد و این اندازه از اقدام نمی تواند معترض را مخترع تلقی کند.
عمده اعتراضات در خصوص اختراع
- تعدادی ادعا کنند که آنها و نه کسی که اسم او در ورقه اختراع آمده است، سازنده واقعی اختراع هستند.
- شخصی ادعا کند آنهایی که اسمشان در ورقه اختراع آمده است، دخالتشان در اختراع ادعایی به حدی نبوده است که سازنده اختراع و نتیجتاً مخترع تلقی گردند.
- در رابطه با موضوعات فوق دادگاه ابتدا عناصر ابتکاری اختراع ادعایی را شناسایی کرده و سپس بررسی می کند که آیا معترض وظیفه و مسئولیتی در قبال توسعه و ارتقای همه یا بعضی از آن عناصر داشته است یا خیر.
- گاهی اوقات هم دادگاه تاکید دارد بر اینکه به جای تقسیم عناصر ادعا آنچه که ضروری است تفسیر ادعا برای تعیین مفهوم ضروری ابتکار و سپس تعیین کسی است که دخالت در آن داشته است.
نکته مهم: ایجاد ایده یا راه برای تحقیق، یک عمل ابتکاری است لکن برعکس، صرف طرح سوالی که باید پاسخ داده شود یا معرفی مشکلی که باید حل شود عمل ابتکاری محسوب نمی گردد و این اندازه از اقدام نمی تواند معترض را مخترع تلقی کند.
نحوه اثبات ادعای نقض حق اختراع
اما موضوع به همین جا ختم نمی شود بلکه افراد ذی الحق که ادعای نقض حق اختراع را دارند باید بتوانند ادعای خود را ثابت کنند.این موضوع را از لسان وکیل دادگستری بیان می کنیم:
وکیل دادگستری اذعان می دارد : بار اثبات دعوی نقض به عهده دارنده گواهینامه اختراع است. به عبارت دیگر دارنده گواهی اختراع که مدعی است دیگری یا دیگران حقوق او را نقض کرده اند باید این امر را با دلیل و مدارک اثبات کند تا بتواند حکم دادگاه را به نفع خود تصاحب کند .که البته دست یابی به این دلایل و مدارک همیشه به سهولت امکان پذیر نیست.
وکیل دادگستری با اشاره به پرونده های ارجاعی خود ادامه می دهد: از جمله مواردی که با آن ها در دعاوی برخورد می کنیم مواقعی است که اختراع مربوط به یک فراورده است که اثبات ان بسیار دشوار است و مشقت بسیاری را می طلبد. چرا که اقدامات نقض کننده این گونه دعاوی با توجه به اینکه در محیط های در بسته ، همچون کارخانه ها ، کارگاههای شخصی صورت می گیرد دسترسی به اطلاعات را با مشکل روبه رو می کند.اما جای بسی امیدواری است که در چنین مواردی قانون گذار ریزبینی به خرج داده است و به دلیل چنین اثباتی ، بار اثبات را از دوش خواهان برداشته است و بردوش خوانده قرارداده است .و این مورد دقیقا برخلاف قانون مدنی است که بار اثبات برعهده خواهان است .
چه بسا افرادی به دلیل عدم اگاهی از این حق قانونی که بار اثبات در این گونه دعاوی با خوانده است ، به علت عاجز شدن از جمع آوری دلایل دعوی خود را پیگیری نکرده اند و از حق خود می گذرند. در حالیکه قانون در این موارد از این افراد حمایت می کند، فلذا داشتن اطلاعات کافی و مهم تر از ان استفاده به موقع از این اطلاعات، می تواند نتایج خوبی را در برداشته باشد.
فلذا توصیه می شود در صورتی که با چنین مصادیقی مواجه شدید حتما مشورت با اهل فن را فراموش نکنید و برای نتیجه مطلوب خود از وکلا و کاشناسان مدد بجویید.
گروه وکلای دادپویان حامی با بیش از ۱۰ سال سابقه فعالیت موفق در زمینه های مختلف پاسخ گوی شما عزیزان می باشد و همراه شماست…