جرم ورود غیرقانونی و به عنف به منزل غیر

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، طبق اصل ۲۲، حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل افراد از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند. این گونه استنباط می شود که مسکن و منزل افراد، حریم شخصی آنهاست و دیگران نمی توانند بدون اجازه و رضایت مالک وارد آن شوند و در صورتی که مرتکب ورود غیرقانونی و به عنف به منزل شوند، عواقبی برای آن ها خواهد داشت و حتی ممکن است عمل آنها جرم انگاری شود و ملزم به تحمل مجازات شوند. در صورتی که فردی بدون اجازه و رضایت دیگری وارد خانه او شود، از عمل وی در قانون تحت عنوان جرم ورود غیرقانونی و به عنف به منزل شناخته می شود و مجازات قانونی خواهد شد.

قانون گذار بسته به این که ورود غیر قانونی به منزل و مسکن افراد توسط چه کسی صورت می گیرد، مجازات ورود غیر قانونی به منزل یا مسکن غیر را مشخص نموده است. این که چه نوعی ورودی به خانه و مسکن دیگران ورود غیرقانونی به منزل غیر، تلقی می شود و ارکان جرم ورود به عنف به منزل و مسکن اشخاص چیست؟ موضوع بحث حاضر می باشد.

ارکان جرم ورود غیرقانونی و به عنف به منزل

هر جرمی برای محقق شدن به وجود هم زمان سه رکن نیاز دارد. زمانی که یکی از این ارکان وجود نداشته باشد جرمی نیز محقق نمی شود. این ارکان عبارتند از:

• رکن قانونی

جرم ورود غیر مجاز به منزل و مسکن دیگری در قانون مجازات اسلامی در دو ماده مختلف پیش بینی شده است. اگر مرتکب مستخدم یا مامور دولتی، قضایی یا غیر قضایی باشد عمل وی مشمول ماده ۵۸۰ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات خواهد بود و به یک ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد اما اگر جرم ورود به منزل دیگری به صورت غیرقانونی توسط اشخاص دیگر صورت بگیرد مرتکب این جرم مطابق ماده ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی به حبس از شش ماه الی سه سال محکوم می‌شود.

با توجه به مواد ۵۸۰ و ۶۹۴ قانون مذکور، قانون گذار جرم ورود غیرقانونی به منزل دیگری بسته به مرتکب جرم از هم تفکیک نموده و مجازات های مختلفی برای آنها در نظر گرفته است.

ولی در صورتی که مرتکبین بیش از یک نفر بوده باشند و حداقل یکی از آنها حامل سلاح باشد مجازات آنها حبس از یک تا شش سال خواهد بود.

• رکن مادی

موضوع جرم که منزل یا مسکن؛ محل وقوع این جرم است، قطعاً  منظور از منزل سرای و خانه است و مسکن به معنای محل سکونت. رفتار مرتکب، عبارت است از ورود به منزل دیگری که همراه با عنف (زور) و تهدید باشد. پس ورود تنها با فعل قابل تحقق است و عنف اعم از مادی و معنوی است.

البته این جرم صرفا با عنف و اکراه و تهدید و زور صورت نمی گیرد بلکه ورود بدون اجازه به منزل دیگری در غیاب او نیز مشمول این جرم خواهد بود. اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره ۴۰۲/۷، مورخ ۱۲/۰۳/۱۳۸۱ خود در این خصوص بیان می دارد:«با توجه به این که ورود اشخاص به مناز دیگران مستلزم کسب اجازه ورود به منزل می باشد، بنابراین کسی که در غیاب صاحب خانه وارد منزل دیگری شود و اذن ورود به منزل نیز نداشته باشد، این ورود به منزل از مصادیق عنف تلقی می شود»

• رکن معنوی

جرم موضوع ماده ۶۹۴  و ۵۸۰ قانون مجازات اسلامی بر اساس عمدی بودن جرایم و هم به استناد استفاده قانونگذار از واژه‌های عنف و تهدید، عمدی است. ارکان معنوی ای که برای تحقق این جرم در نظر گرفته می شود، عبارتند از:

• آگاهی به مسکونی بودن محل
• آگاهی به تعلق منزل به دیگری
• قصد ورود به منزل غیر

لازم به ذکر است که این جرم، از جمله جرایم مطلق می باشد و نیازی به سوء نیت ندارد و انگیزه مرتکب نیز در تحقق جرم ورود به منزل دیگری نقشی ندارد.

ورود غیر قانونی موجر به خانه مستأجر

در اجاره گرچه فرد اجاره دهنده، مالک عین مستاجره است و تنها منافع آن ملک را به مستاجر انتقال می دهد اما باید توجه داشت که موجر حق ندارد بدون اجازه وارد حریم خصوصی مستاجر (اجاره کننده) شود و عمل او تخلف و جرم است.

گاه ممکن است پیش بیاید که به علت رو به اتمام بودن مدت اجاره، و یا قصد مالک بر فروش مورد اجاره، مالک بخواهد که نسبت به نشان دادن مورد اجاره اقدام کند، اما در نظر داشته باشیم که در زمانی که مستأجر قراردادش به اتمام نرسیده حق ورود بدون اجازه به مورد اجاره را ندارد

البته خوب است بدانیم که اگر مالک قصد فروش ملک خود را داشته یا بخواهد وضع ملک را از جهت امکان وجود خرابی یا کسر و نقصان در آن مشاهده کند و مستاجر مانع از رویت خریدار یا مالک شود مالک می تواند به دادستان محل وقوع ملک مراجعه و درخواست خود را طرح کند در این حالت با دستور دادستان و حضور مامورین انتظامی اجازه دیدن ملک به مالک یا خریدار داده خواهد شد.

مجازات ورود به منزل بدون اجازه ساکن خانه

در بالا بیان شد که حسب ماده ۵۸۰ و ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات بسته به این که مرتکب جرم چه کسی است شخص ممکن است به دلیل ورود غیر قانونی به ملک دیگری به مجازات های مختلفی محکوم شود. مجازات ورود غیر قانونی به منزل دیگری چنین است:

• اگر مرتکب مستخدم دولتی و مامور قضایی یا غیر قضایی یا کسی که خدمت دولتی به او ارجاع شده، باشد: به حبس از یک ماه تا یک سال محکوم می شوند.
• اگر مرتکب فرد بالغ زیر ۱۸ سال باشد (دختر ۹تا ۱۸ سال و پسر ۱۵ تا ۱۸ سال): به پرداخت جزای نقدی از سه تا بیست و پنج میلیون ریال یا انجام شصت تا یکصد و هشتاد ساعت خدمات عمومی‌ رایگان محکوم می شوند.
• در صورتی که مرتکب جزو دو دسته بالا نباشد: به حبس از سه ماه تا هجده محکوم می شود. در خصوص این دسته از افراد چنانچه مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم می‌شوند.

علاوه بر موارد بالا که به عنوان مجازات اصلی در صورت احراز مجرمیت شخص حکم به آن داده می شود. ممکن است قاضی صادر کننده رای ، شخص را به یک یا چند مورد از مجازات های تکمیلی مندرج در ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی محکوم نماید.

لازم به ذکر است جرم ورود به عنف به منزل دیگری اصولا دارای مجازات تبعی نمی باشد مگر این که اشخاص عادی (دسته سوم در بالا) مرتکب جرم مذکور به صورت دسته جمعی و مسلحانه شوند. در این حالت با توجه به این که مجازات عمل مذکور شش ماه تا سه سال حبس است چنانچه قاضی به بیش از دو سال حبس حکم دهد مرتکب پس از تحمل مجازات حبس، به مدت دو سال از حقوق اجتماعی مندرج در ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامی محروم می گردد.

جرم ورود به عنف قابل گذشت است

به موجب تبصره ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی جرم ورود غیر قانونی به منزل دیگری در صورتی که توسط اشخاص عادی (دسته دوم و سوم در بالا) محقق شود جرمی قابل گذشت می باشد اما جرم ورود غیر قانونی به منزل دیگری توسط مامورین دولتی قابل گذشت نمی باشد.

سخن پایانی

در اکثر مواقع جرم ورود به عنف به منزل دیگری جهت ارتکاب جرایم دیگری صورت می گیرد به عبارت ساده تر پرونده های کیفری مربوط به ورود غیر قانونی و به عنف به منزل اشخاص در کنار جرایم دیگری مطرح می شود. از همین رو اکثر در پرونده های مرتبط با این جرم با انبوهی از اتهامات مواجه هستیم که هرکدام از این جرایم و اتهامات تابع ضوابط و مقرره های جدا گانه ای است. از همین رو نیاز است تا حسب اتهامات موجود در پرونده استراتژی جداگانه ای برای حصول نتیجه مثبت اتخاذ شود. جهت اخذ مشاوره با وکلای پایه یک با ما در تماس باشید…

“سوالات متداول”

“مجازات ورود به منزل دیگری بدون اجازه مالک چقدر است؟”

بسته به شخص مرتکب جرم میزان مجازات متفاوت است. برای مثال ورود به منزل دیگری توسط اشخاص عادی مجازات حبس از سه ماه تا هجده ماه را در پی دارد.

“آیا ورود به منزل دیگری بدون اطلاع مالک نیز جرم است؟”

بله در صورتی که مالک اطلاعی از ورود شخص نداشته باشد این عمل در حکم ورود غیرقانونی به منزل دیگری می باشد.

“آیا امکان تبدیل مجازات حبس جرم ورود به منزل دیگری به جزای نقدی وجود دارد؟”

امکان تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی بسته به میزان مجازاتی است که قاضی در حکم صادره قید می کند. اگر قاضی به کمتر از شش ماه حبس حکم دهد مجازات حبس قابل تبدیل به جزای نقدی خواهد بود.

“چگونه با وکلای دادپویان حامی در ارتباط باشیم؟”

شما می‌توانید از طریق شبکه‌های اجتماعی نظیر واتساپ و یا تلگرام با وکلای دفتر حقوقی دادپویان حامی در ارتباط باشید. همچنین می‌توانید از طریق فرم مربوطه درخواست مشاوره رایگان خود را ثبت کنید.