نکاح با هر لفظی که صریحاً دلالت بر قصد ازدواج نماید واقع می شود و در قانون تشریفات دیگری برای آن در نظر گرفته نشده است. به همین جهت در برخی موارد مشاهده می شود عقد نکاح بدون تنظیم سند رسمی صورت گرفته است. با توجه به اختلافاتی که از عدم ثبت ازدواج به وجود می آید ، قانون گذار افراد را مکلف نموده تا نسبت به ثبت نکاح در دفتر رسمی ازدواج اقدام نمایند ؛ اما این امر همیشه در عمل محقق نشده و در مواردی افراد ناگزیر هستند تا نسبت به اثبات زوجیت در مراجع صالح اقدام کنند.
لزوم ثبت ازدواج و ضمانت اجرای آن
طبق ماده ۱ قانون ازدواج مصوب ۱۳۱۶ برای عدم ثبت ازدواج مجازات کیفری در نظر گرفته شده بود که در مورخ ۹/۵/۱۳۶۳ شورای نگهبان این مجازات را غیر شرعی دانسته و آن را نقض نمود. اما قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ ثبت ازدواج را الزامی دانسته و برای عدم ثبت آن مجازات در نظر گرفته بود. طبق ماده ۶۴۵ قانون مذکور مقرر گردیده در صورتی که مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی مبادرت به ازدواج دائم ، طلاق و رجوع نماید به مجازات حبس تعزیری تا یک سال محکوم می گردد. این مقرره تا سال ۱۳۹۱ لازم الاجرا بود تا اینکه در تاریخ یاد شده قانون حمایت خانواده به تصویب مجلس رسید و به موجب ماده ۴۹ از این قانون ، عدم ثبت ازدواج دائم ، طلاق ، فسخ نکاح ، رجوع ، انفساخ نکاح ، بطلان عقد نکاح ، بطلان طلاق و یا نکاح موقت ( مورد اخیر تنها در موارد الزامی ) مجازات جزای نقدی از ۸ تا ۱۸ میلیون تومان و یا حبس از نود و یک روز تا شش ماه را در پی خواهد داشت ؛ ضمن اینکه مرد ملزم می گردد تا نسبت به ثبت هر یک از وقایع فوق اقدام نماید.
نحوه طرح دعوای اثبات زوجیت
در مواردی که زن و مردی که با همدیگر زندگی می کنند سند و مدرکی نداشته باشند که طبق آن اجرای صیغه عقد نکاح را بین خودشان اثبات نمایند و در آن مورد موضوعی مطرح شده است که نیازمند اثبات ازدواج شرعی و قانونی بین آن زن و مرد می باشد ، مانند به وجود آمدن مسائلی پیرامون ارث و حقوق فرزندان و … که اثبات و یا عدم اثبات زندگی زناشویی و مشترک قانونی آن زن و مرد ، دخالت مستقیم در چگونگی حکم صادر شده از دادگاه دارد که در این حالت دادگاه با بررسی وضعیت زندگی مشترک آن زن و مرد و با توجه به قراین و شواهد موجود می تواند وقوع عقد نکاح قانونی و شرعی بین آن زن و مرد را احراز نموده و به دست بیاورد.
دعوای اثبات زوجیت از طرف هر یک از طرفین عقد نکاح می تواند مطرح شود. دادگاه صالح جهت رسیدگی به این دعوا دادگاه خانواده می باشد.
مدارک مورد نیاز جهت طرح دعوای اثبات زوجیت
مدارکی که جهت طرح دعوای اثبات زوجیت به عنوان ادله اثبات دعوا ارائه می شود به شرح زیر می باشد :
- سند ازدواج
- شهادت شهود
- تحقیقات محلی
- سوگند
- درخواست استعلام
- اقرار
اثبات زوجیت بعد از فوت هر یک از زوجین
در برخی موارد زن و مردی بدون ثبت ازدواج با یکدیگر زندگی می کنند و قبل از ثبت ، مرد یا زن فوت می نماید. در این صورت زن یا مرد می تواند دعوای اثبات زوجیت را به طرفیت ورثه متوفی طرح نماید و چنانچه دلایل و مدارک ارائه شده حاکی از رابطه زوجیت باشد رای مبنی بر اثبات زوجیت صادر می گردد و شخص می تواند از حق و حقوق قانونی خویش بهره مند گردد.
دعاوی خانواده در زمره دعاوی تخصصی می باشد که طرح و اقامه آن مستلزم داشتن دانش حقوقی و آگاهی از قوانین و مقررات خاص آن می باشد. داشتن وکیل متخصص دعاوی خانواده می تواند در رسیدن به نتیجه مطلوب و دلخواه تاثیر به سزایی داشته باشد. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بهره گیری از وکلای متخصص در امور خانواده آماده ارائه خدمات حقوقی خویش در این زمینه می باشد. جهت بهره مندی از این خدمات می توانید با موسسه تماس حاصل فرمایید.
16 پاسخ
ثبت ازدواج موقت باتوجه به تولد فرزند ازاین رابطه به معنای این است که زن، همسر دایم میشود؟ و مرد باید اسم زن را وارد شناسنامه کند؟ معنی ثبت ازدواج موقت به چه معناست و زن با ثبت ازدواج موقت ایا شامل حق و حقوقی میشود.
ازدواج موقت به هیچ وجه تبدیل به دائم نمیشه و فقط در سه حالت ثبت ان الزامی میشه.
من با یک تبعه‌ی افغان ازدواج کردم که از او یک فرزند دارم ما ازدواج مون را بصورت رسمی در دفتر ثبت ازدواج ثبت نکردیم و الان فرزندمون شناسنامه نداره در واقع ما پول به عاقد دادیم و صیغه‌ی ۹۹ ساله خوندیم حالا اون رفته منو طلاق داد ه سوالم اینه چه راه کار‌هایی وجود داره اگر برنگرده یعنی چه حق و حقوقی من و فرزندم داریم و سوال دوم اگر اون بخواد برگرده سر خونه و زندگی می‌تونه، چون طلاق داده؟
عقد موقت شما بدلیل اینکه منجربه تولد فرزند شده بایستی ثبت بشه و شما باید همان عقدنامه ۹۹ ساله را به دفتر ازدواج برده و با توافق همسرتان ثبت کنید در غیر این صورت از دادگاه خانواده میتونید بر علیه همسرتان دادخواست داده و هم برای فرزندتان با نام پدرش شناسنامه بگیرید و هم نفقه فرزندتان را بگیرید و گا‌ها هم در عقد موقت ۹۹ ساله حکم بابت نفقه برای زن نیز گرفتیم، زیرا عرفا زن رادرعقد ۹۹ ساله مستحق نفقه هم میدانند.
همسرم به مدت چند سال حدودا ۴ سال منو صیغه کرد و ما از این رابطه بچه دار شدیم و رفتیم اسم بچه رو ثبت تو شناسنامه هر دوتامونم کردیم و واسه فرزندمون شناسنامه گرفتیم حالا دیگه میگه نمی‌خوام با هم باشیم آیا کاری از دست من میاد می‌تونم ازش شکایت کنم؟
در عقد موقت، با پایان مدت رابطه زوجیت نیز خاتمه می‌پذیرد. شما میتوانید برای نفقه فرزند خود اقدام کنید، اما اقدامی جهت پایبندی ایشان به زندگی نمیتوانید انجام دهید.
با آقایی به مدت سه ماه بین خودمان صیغه محرمیت خوانده ایم الان من از ایشان باردار شدم و ایشان میگه بچه ماله من نیست سوال من از شما این است الان تکلیف حق و حقوق من چقدر است و نفقه این بچه به چه صورت است و من باید چه طوری اقدام کنم تا ثابت شود بچه ماله این آقا هست و این که اگر از سوی دادگاه ایشان مجبور به ثبت عقد موقت بشن مهریه من به چه صورتیه؟ در ضمن ایشون فعلا سرباز هستند دارایی هاش فعلا ماشین و موتور هستش و تحصیلات ایشان فوق لیسانس.
در صورت قبول داشتن اون مرد به ازدواج موقت بینتون باید وی را الزام به ثبت نکاح موقت و سپس اثبات نسب نمایید و متعاقبا درخواست نفقه. در غیر اینصورت باید ابتدا اثبات کنی که ازدواج نموده اید و سپس آثار آن.
من یک خانم ۲۷ ساله هستم که عقد عادی انجام دادیم، ولی قصد ایشون دائم هستش همسر دارن و من اگر باردار بشم چطور میشه که شوهرم بدون امضای زن اولش منو بچم رو ثبت کنه؟
خانواده > قانون حمایت خانواده > فصل سوم – ازدواج (مواد ۲۰ تا ۲۳) ماده ۲۱ – نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران در جهت محوریت و استواری روابط خانوادگی، نکاح دائم را که مبنای تشکیل خانواده است مورد حمایت قرار می‌دهد. نکاح موقت نیز تابع موازین شرعی و مقررات قانون مدنی است و ثبت آن در موارد زیر الزامی است:
۱ – باردارشدن زوجه
۲ – توافق طرفین
۳ – شرط ضمن عقد
تبصره – ثبت وقایع موضوع این ماده و ماده (۲۰) این قانون در دفاتر اسناد رسمی ازدواج یا ازدواج و طلاق مطابق آیین نامه‌ای است که ظرف یک سال با پیشنهاد وزیر دادگستری به تصویب رئیس قوه قضاییه می‌رسد و تا تصویب آیین نامه مذکور، نظام نامه‌های موضوع ماده (۱) اصلاحی قانون راجع به ازدواج مصوب ۲۹/۲/۱۳۱۶ کماکان به قوت خود باقی است.
در مورد یک رابطه‌ای که قرار بود منجر به ازدواج بود، اما اون خانم یهویی زد زیر تمام قول قرار‌ها و حتی هزینه‌های که برای ایشون شده آیا امکان بازپس گیری را دارد؟
میتوانید نسبت به هدایای که عادتا قابل نگهداری می‌باشد مثل طلا جواهرات و هرهدیه‌ای که مصرف نشدنی باشد مراجعه کنید و در صورت نبود هدایا قیمت آن‌ها رو بگیرید. اما این مستلزم طرح دعوای استرداد هدایای نامزدی است که باید دادخواستی را با این عنوان در دادگاه صالح تسلیم کنید. مستند قانونی مطابق ماده ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸ قانون مدنی.
من از نامزدم باردار شدم بدون صیغه عادی و ازدواج ایشون از طرف مادرشون به کمپ ترک غیرمجاز فرستاده شدن تاالان که بچه من یک سالشه و این خانم حاضر نیست همکاری کنه تا ابروی من تکلیف من و بچه مشخص شه چه کنم؟
چون عقد نکاح بین شما محقق نشده اگر از دادگاه اقدام حقوقی کنید به خاطر تولد بچه تو دردسر خواهید افتاد. بهترین راه اینه که یا با رضایت همدیگه البته چند شاهد برید دفتر رسمی ازدواج اقدام به انعقاد عقد دائم نمایید البته فقط به صورت رسمی نه عادی. چون عقد عادی رو هم باید طبق یک تشریفات سخت از لحاظ جنبه کیفری در دادسرای کیفری تحت عنوان عدم ثبت واقعه نکاح مطرح کنید جریمه نقدی را پرداخت کنید سپس از لحاظ حقوقی هم در دادگاه خانواده اقدام به طرح دعوی به خواسته الزام زوج به ثبت رسمی نکاح نمایید. راه دیگری هم هست اینکه دادخواست اثبات وقوع عقد نکاح بدید البته شهودتان رو هم ببرید که شهادت دهند بین شما خطبه عقد نکاح خوانده شده، ولی به صورت رسمی ثبت نشده است.
سلام
با درود فراوان خدمت شما.
بنده سوالی داشتم خدمتتون. پدر بنده حدود ۶۵ سال قبل یه ازدواج تقریبا پنهانی با خانمی داشتند و خانم ۳۵ سال قبل فوت شدند و پدرم ده سال قبل، بخاطر نداشتن فرزند اموال خانم ایشان به پدر میرسید که بدلایل مختلف اقدامی نکردند. حال ما نمیدونیم ازدواج کجا ثبت شده. ثبت احوال رو چک کردیم موردی ثبت نشده بود. ظاهرا بخاطر مشکل سن واقعی خانم که متولد ۱۳۰۵ بودند ولی در شناسنامه ۱۲۸۵ خورده و شناسنامه پدر که متولد ۱۳۱۵ بوده و شناسنامه ۱۳۲۸ صادر شده و ازدواج سال ۱۳۳۵ بوده نمیدونم کجا ثبت شده و با اینکه ازدواجهای اون زمان پشت قران جایی ثبت میشده. حال چطور باید ازدواج رو ثابت کرد با توجه به اینکه ازدواج تقریبا پنهان از زن دوم که مادر میشه بوده و محل زندگیشون شهر دیگه بوده و اطلاعی از اون محل و مردمش نداریم. لازم به ذکره تاکنون حصروراثتی صورت نگرفته و اموال بلاصاحب مونده.
لطفا راهنمایی بفرمایید.
سپاس فراوان
باسلام. در صورتی که هنوز درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را ننموده اید می توانید با مراجعه به شورای حل اختلاف نامه ای برای ثبت دریافت نمائید تا اسامی تمامی وراث را اعلام نماید. اگر ازدواج ایشان ثبت شده باشد اداره ثبت اعلام می کتد در غیر اینصورت راهی وجود ندارد.