کالاهایی که وارد قلمرو گمرکی می شوند بسته به قصد و هدف صاحب کالا با رویه های مختلفی می توانند اظهار شوند از جمله واردات، صادرات، کران بری، رویه انتقالی و … . واردات کالا به داخل قلمرو کشور تحت رویه های مختلفی صورت می گیرد. رویه های گمرکی مرتبط با واردات کالا عبارتند از: ورود قطعی، واردات موقت، واردات  موقت برای پردازش، کالاهای مرجوعی، عبور خارجی (ترانزیت) و داخلی و ترانزیت شخصی و اداری که به توضیح هر کدام از آنها می پردازیم.

ورود قطعی

ورود قطعی عبارت است از یکی از رویه های گمرکی که بر اساس آن کالاهای وارده برای مصرف در داخل قلمرو گمرکی با پرداخت حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات و با انجام کلیه تشریفات ترخیص می شوند. گاهاً ممکن است کالا از مبدا تا هنگام تحویل به سازمان تحویل گیرنده در حین حمل یا در طول مدت زمانی که کالا در انبارهای گمرکی متوقف می باشد، آسیب دیده، ضایع یا فاسد شده باشد، در اینصورت صاحب کالا می تواند به روش های ذیل اقدام به انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالای خود نماید.

الف) صاحب کالا می تواند با پرداخت تمام هزینه های خدمات و انجام تشریفات گمرکی و بدون پرداخت حق ورودی کل کالا را از کشور خارج کند.

ب) صاحب کالا با شرایط مندرج در بالا می تواند کالاها را بلاعوض به دولت واگذار کند.

ج) می تواند قسمت آسیب دیده یا فاسد شده را تفکیک کرده و با انجام تشریفات گمرکی و پرداخت تمام هزینه های انجام خدمات و فقط حقوق ورودی قسمت سالم را پرداخته و آن قسمت را ترخیص کند و از ترخیص بقیه به نفع دولت صرف نظر کند.

د) در صورتی که تفکیک قسمت سالم برای استفاده از روش قبل مقدور نباشد گمرک اجرایی می تواند به تقاضای صاحب کالا با تنظیم صورت مجلسی که به تأئید گمرک ایران می رسد، بر مبنای تناسب قسمت سالم با قسمت آُسیب دیده و فاسد ارزش کالا را تعیین و بر اساس آن حقوق ورودی را محاسبه و وصول نماید و پس از آن کالا ترخیص شود.

واردات موقت

ورود موقت یکی دیگر از رویه های گمرکی مرتبط با واردات کالاست که بر اساس آن کالاهای معینی می توانند تحت شرایطی موقتاً به قلمرو گمرکی وارد شوند و باید ظرف مهلت مشخصی که گمرک ایران تعیین می کند خارج گردند بدون اینکه تغییری در آنها ایجاد شود.

• تضمین لازم برای انجام واردات موقت گمرکی

یکی از شروط اظهار کالا تحت رویه ورود موقت این است که وارد کننده باید تضمینات لازم را جهت اطمینان به بازگرداندن کالا به گمرک تودیع کند. تضمین مزبور به صورت سپرده نقدی یا ضمانت نامه بانکی دریافت می شود و میزان آن برای کالاهای مجاز معادل حقوق ورودی و برای سایر کالاها به میزان حقوق ورودی به علاوه نصف تا سه برابر ارزش کالا تعیین شده است که با توجه به مورد توسط گمرک تعیین می شود. در خصوص کالاهای نمایشگاهی گمرک استثنائاً تعهد کتبی سفارتخانه های خارجی کشور مبدا در ایران را به جای  تضمین های فوق می پذیرد.

• مجازات عدم بازگرداندن کالای ورود موقت

اگر در مهلتی که گمرک برای برگرداندن کالای ورود موقت تعیین کرده، کالای مزبور تحویل گمرک نگردد یا پروانه ورود موقت تمدید نشود و یا به ورود قطعی تغییر رویه ندهد، در صورت احراز سوء نیت وارد کننده و عمد وی، مورد مشمول مقررات قاچاق خواهد بود. درغیر اینصورت گمرک اقدام مقتضی برای وصول تضمین و اجرای تعهد را انجام خواهد داد. شایان ذکر است اگر قبل از اعلام جرم قاچاق، اخطار وصول تضمین و یا وصول تضمین و یا مطالبه وجه تعهد صاحب کالا به تعهد خود عمل نماید صرفاً به پرداخت جریمه انتظامی (جریمه تأخیر روزانه دویست هزار ریال تا یک میلیون) محکوم می شود.

ورود موقت برای پردازش

رویه گمرکی است که بر اساس آن می توان مواد، قطعات و کالاهایی را موقتاً به قلمرو گمرک وارد نمود و آنها را در فرآیند ساخت، تکمیل، تعمیر یا فرآوری تبدیل به کالایی دیگر نموده و مجدداً صادر نمود. این رویه صرفاً شامل موادی است که در ساخت، تکمیل و فرآوری مصرف می شود و همچنین شامل کاتالیست ها و تسریع کننده هاست و شامل روان کننده ها و ابزارآلات و کالاهای کمکی نمی گردد.

تفاوت این رویه با رویه ورود موقت (موضوع بند قبل) در این است که در رویه ورود موقت کالا دقیقاً با همان شکلی که وارد قلمرو گمرکی می شود باید از قلمرو گمرکی خارج شود ولی رویه ورود موقت برای پردازش به طور عامیانه پس از تبدیل به کالای دیگر از قلمرو گمرکی خارج می شود.

• مجوز ورود موقت برای پردازش

ورود موقت برای پردازش منوط به اخذ مجوز قبلی از گمر ک است که گمرک در مجوز صادره میزان کالای وارده و نوع پردازش را تعیین و ذکر می کند. لازم به ذکر است که اگر مجوز صادره از سوی گمرک در جهت ورود موقت برای پردازش بر اساس حجم مصرف مواد در تولید کالای صادراتی باشد این جواز حداکثر به میزان ظرفیت اسمی سالانه واحد تولیدی مورد نظر خواهد بود.وارد کننده می تواند زمانی که به نظر گمرک در خصوص کیل (حجم) مصرف معترض باشد موضوع را به مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی ارجاع دهد.

• مهلت زمانی برای صادرات محصول به دست آمده از پردازش کالای ورود موقت برای پردازش

مهلیت که صاحب کالا برای صدور کالای بدست آمده از پردازش دارد یک سال از تاریخ صدور سند ترخیص کالای وارده برای پردازش است که برخی اقلام مهلت مزبور قابل تمدید است. به عنوان مثال برای گروه کالاهای  بهداشتی، آرایشی، دارویی و در مواردی که دلایل موجه و قابل قبول از طرف ذینفع ارائه شود مهلت مزبور حداکثر تا یک سال قابل تمدید خواهد بود. این مهلت برای برخی دیگر از کالاها حداکثر دو سال است.

• بازدید دوره ای گمرک از فرآیند پردازش

گمرکات اجرایی به صورت دوره ای نظارت و بازرسی خود را از کالای وارده و نحوه پردازش آن انجام می دهد و در صورت عدم رویت کالاهای وارداتی برای پردازش یا عدم رویت محصول بدست آمده از پردازش، مراتب به عنوان قاچاق مورد تعقیب قضایی قرار خواهد گرفت.

• نحوه ابطال تضمینات یا تعهدات صورت گرفته در زمان ورود کالای موقت برای پردازش

پس از پردازش و صادرات محصول به دست آمده از آن تضمینات ارائه داده شده ابطال می شوند لیکن در مواردیکه محصولات بدست آمده از پردازش تدریجاً صادر می شود ابطال و تسویه به نسبت همان میزان صادر شده انجام می گیرد. همچنین وارد کننده کالا ظرف مهلتی که گمرک برای صدور مجدد تعیین کرده بود می تواند بعد از اخذ موافقت گمرک ایران کالای وارده را به همان حالت اولیه با رعایت تشریفات مرجوعی از کشور خارج و نسبت به ابطال تضمین خود اقدام کند.

لازم به ذکر است که محصولات حاصل از پردازش کالای ورودی را می توان به نام شخصی غیر از وارد کننده صادر نمود. در چنین مواردی نیز با ارائه صرف پروانه صادراتی مربوطه میتوان نسبت به ابطال تضمین اقدام کرد.

• جریمه وارد کننده به دلیل عدم انجام تعهد خود مبنی بر صدور مجدد کالای حاصل از پردازش

همانطور که  در بالا نیز بیان شد صاحب کالا باید ظرف مهلت قانونی محصول بدست آمده از پردازش را حسب مورد ترخیص قطعی، برگشت و یا صادر کند. در صورتیکه صاحب کالا به این تعهدات خود عمل ننماید تضمین تودیع شده از جانب وی وصول می شود و در صورتی که این عدم انجام تعهد ناشی از عمد صاحب کالا باشد ممکن است در معرض اتهام قاچاق قرار گیرد. در مواردی که عمد صاحب کالا در عدم انجام تعهدات خود مشمول عنوان قاچاق شود، وجه تضمین وصول شده به عنوان بخشی از جریمه منظور می شود. همچنین اگر صاحب کالا قبل از اعلام بزه قاچاق یا وصول تضمینات به تعهد خود مبنی بر صدور کالای حاصل از پردازش کالا عمل نماید با اخذ جریمه انتظامی وفق تبصره ۱ ماده ۸۸ آیین نامه اجرایی گمرک نسبت به ترخیص یا اعاده کالا اقدام می شود.

کالاهای مرجوعی

بر اساس این رویه کالای وارده موجود در گمرک را می توان تا هنگامی که با اجرای مقررات متروکه به فروش نرسیده ، به عنوان اعاده به خارج، اظهار و ترخیص نمود. عوامل مختلفی ممکن است در مرجوع شدن کالایی دخیل باشند که از آن جمله می توان به عدم صدور گواهی استاندارد، فقدان گواهی بهداشت، ممنوع بودن ورود کالا، نداشتن گواهی قرنطینه نباتی و عدم انطباق کالا با سفارش اشاره نمود.

عبور خارجی (ترانزیت)

رویه گمرکی است که با انتخاب آن، کالایی به منظور عبور از قلمرو گمرکی از یکی از گمرکات اجرایی مجاز وارد و از گمرک مجاز دیگری و تحت نظارت گمرک ایران خارج می شود. چنانچه در گمرک ورودی کسری کالای ترانزیتی مشخص شود ضمن تنظیم صورت مجلس اظهارنامه و پروانه ترانزیتی بر اساس آن اصلاح و کالا عبور داده می شود.

عبور داخلی یا ترانزیت داخلی

این رویه که یکی دیگر از رویه های مشهور گمرکی است که با انتخاب آن صاحب کالا قصد دارد کالایی را که هنوز در خصوص آن مقررات و تشریفات گمرکی اعمال نشده از یک گمرک مجاز به عملیات داخلی به گمرک مجاز دیگر یا سایر اماکن تحت نظارت گمرک منتقل نماید تا تشریفات قطعی گمرک در گمرک مقصد انجام شود.

اشتراک گذاری: