سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) طی گزارشی اعلام کرد که سال گذشته تعداد بسیار زیادی شکایت تحت عنوان Cybersquatting یا ثبت سود جویانه آدرس اینترنتی نام های تجاری دریافت کرده است.

در این عمل نام های دامنه برای برندهای معروف ثبت می شوند و در نتیجه کاربران اینترنت که آدرس اینترنتی دقیق این برندها را ندارند به صفحاتی هدایت می شوند که هیچ ارتباطی با آن شرکت مطرح مورد نظر ندارند.

حدود ۸۶ درصد از این موارد از جمله نام های دامنه انگلیسی زبان مورد بررسی این نهاد قرار گرفته اند و حدود ۳۰ درصد از این موارد بدون تصمیم دادگاه به توافق رسیدند در حالی که شاکیان در بیشتر موارد باقی برنده شدند؛ طی یک دهه گذشته بیش از ۱۴ هزار مورد شکایت در این زمینه در نزد WIPO مطرح شده است.

دامنه یا Domain چیست؟

منظور از دامنه یک نام انحصاری برای هر نوع فعالیت در اینترنت است که اساس قواعد و قوانین تجارت الکترونیکی و ICANN در این فضا ثبت می شود؛ این نام آدرس شناسایی موقعیتی مشخص و خاص در شبکه جهانی اینترنت می باشد.

با توجه به رونق کسب و کار های اینترنتی، در سالیان اخیر درخواست ثبت نام دامنه، میان صاحبان کسب و کار های تجاری افزایش یافته است. کثرت تقاضا و وجود متقاضیان فراوانی که خواهان برخورداری از امتیاز ثبت علی الخصوص در مورد برخی اسامی خاص هستند، موجب بروز اختلاف نظر و در مواردی طرح شکایت میان متقاضیان شده است.

قرارداد ثبت دامنه Domain

در هنگام ثبت نام دامنه، متقاضی در ضمنِ ارائه درخواست ثبت نام‌ دامنه، یا با درخواست حفظ یا تجدید ثبت نام‌ دامنه، موارد زیر را قبول می کند:

• اظهارات مندرج در موافقتنامه ثبت نام دامنه، کامل و دقیق است؛ حسب اطلاع متقاضی، ثبت نام ‌دامنه باعث نقض حقوق شخص ثالث نخواهد شد؛ نام‌ دامنه برای مقاصد غیرقانونی و نامشروع به‌‌ ثبت نرسیده و مورد استفاده قرار نخواهد گرفت؛ نام ‌دامنه عمداً در جهت نقض و مغایرت با قوانین و مقررات قابل ‌اعمال مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.
• مسئولیت اینکه آیا نام‌ دامنه ثبت‌ شده توسط دارنده، ناقض حقوق دیگری می‌باشد یا خیر، برعهده دارنده نام ‌دامنه خواهد بود. مرکز ثبت این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که چنانچه مشخص شود ثبت‌ نام ‌دامنه در جهت نقض و در مغایرت با حقوق شخص ثالث است، نسبت به لغو ثبت نام‌ دامنه اقدام نماید.

مواردی که تأمین کننده دامنه یا Domain حق انسداد آن را دارد

مرکز ثبت نیز، طبق اوضاع ‌و احوال مشروحه زیر مبادرت به لغو، انتقال یا ایجاد تغییرات در ثبت نام ‌دامنه خواهد کرد:

• وصول دستور مقتضی به صورت کتبی یا الکترونیک از سوی دارنده یا نماینده مجاز دارنده جهت اقدام، با رعایت مقررات مندرج در ماده ۸ سند حاضر، وصول دستور دادگاه یا مرجع داوری صالحه مبنی بر الزام به اقدام، و یا وصول تصمیم متخذه از سوی هیأت رسیدگی اداری مبنی بر الزام به اقدام بر طبق رسیدگی انجام ‌شده که دارنده امتیاز طرفی از آن بوده و بر طبق سیاست‌ نامه حل اختلاف صورت پذیرفته است.
• همچنین مرکز ثبت می‌تواند مطابق با شرایط مندرج در موافقتنامه ثبت یا سایر الزامات قانونی مبادرت به لغو، انتقال یا اعمال تغییرات در ثبت نام ‌دامنه نماید.