آشنایی با ضمانت نامه شرکت در مناقصه و انواع آن

برگزاری مناقصه یکی از روش های مهم و متداول برای تامین کالا و خدمات مورد نیاز سازمان ها و شرکت ها می باشد. در این میان ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه نقش اساسی در ایجاد اعتماد و اطمینان در فرآیند مناقصه ایفا می کند. این ضمانت نامه که توسط بانک ها صادر می شود، تضمینی است بر اینکه شرکت کننده در مناقصه، در صورت برنده شدن، تعهدات خود را به درستی اجرا خواهد کرد. در غیر اینصورت مناقصه گر می تواند خسارات خود را از آن تامین نماید.

در این مقاله سعی نموده ایم در خصوص مفهموم ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه و اصول حاکم بر آن توضیحاتی را ارائه نمائیم. امیدواریم از این طریق توانسته باشیم به ارتقاء دانش و آگاهی شما در این حوزه کمک کرده باشیم.

ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه چیست؟

ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه، یکی از انواع ضمانت نامه های بانکی است که از شرکت کنندگان در مناقصه جهت اطمینان از عدم انصراف برنده مناقصه و امضای قرارداد اخذ می شود. در صورتی که شرکت کننده در مناقصه برنده شود و به تعهدات خود عمل ننماید، کارفرما می تواند مبلغ ضمانت نامه شرکت در مناقصه را دریافت نماید.

طبق ماده ۷۹ قانون محاسبات، معاملات وزارتخانه ها، موسسات، شرکت ها و دستگاه های دولتی، باید از طریق مناقصه یا مزایده انجام شود. حسب ماهیت معاملات دولتی، به جهت اینکه شرکت کننده در مناقصه در صورت برنده شدن از تعهد خود سرباز نزند، می بایست ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه اخذ شود.

ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه به همراه پیشنهاد توسط شرکت کننده ارائه می شود. چنانچه پس از برنده شدن، شرکت کننده از انعقاد قرارداد انصراف دهد، برگزار کننده مناقصه ضمانت نامه شرکت در مناقصه را ضبط می نماید تا از این طریق خسارات وارده ناشی از صرف زمان و هزینه را جبران نماید. یکی از دعاوی مناقصات مربوط به ضبط ضمانت نامه های شرکت در مناقصه می باشد.

انواع ضمانت نامه شرکت در مناقصه

انواع ضمانت نامه شرکت در مناقصه در آئین نامه تضمین معاملات دولتی نام برده شده است. بر اساس ماده ۴ آئین نامه تضمین معاملات دولتی، انواع ضمانت نامه شرکت در مناقصه به شرح ذیل می باشد:

1. ضمانت نامه بانکی و یا ضمانت نامه های صادره از سوی موسسات اعتباری غیربانکی که دارای مجوز فعالیت از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هستند.
2. وثیقه ملکی معادل هشتاد و پنج درصد ارزش کارشناسی رسمی آن.
3. اصل فیش واریز وجه نقد به حساب سپرده بانکی مجاز
4. ضمانت نامه های صادره توسط موسسات بیمه گر دارای مجوز لازم برای فعالیت و صدور ضمانت نامه از سوی بیمه مرکزی ایران
5. سفته با امضای صاحبان امضای مجاز همراه با مهر برای اشخاص حقوقی معادل هشتاد درصد ارزش رسمی آن
6. گواهی مطالبات قطعی و تائید شده قراردادها از سوی دستگاه های اجرایی و ذی حسابان مربوط برای همان دستگاه اجرایی مطابق کار برگ پیوست که تائید شده به مهر دفتر هیات دولت است.
7. اوراق مالی اسلامی دولت
8. ضمانت نامه های صادره توسط صندوق های ضمانت دولتی که به موجب قانون تاسیس شده یا می شوند و طبق اساسنامه فعالیت می نمایند.
9. ضمانت نامه های صادر شده توسط صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق های پژوهش و فناوری غیر دولتی موضوع ماده ۱۰۰ قانون برنامه سوم توسعه و ماده ۴۵ قانون برنامه چهارم توسعه و ماده ۴۴ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۱۳۹۴، موضوع تصویب نامه شماره ۱۲۵۱۸۶/ ت ۵۷۴۲۱ ه مورخ ۱/۱۱/۱۳۹۹ و برای تضامین موضوع مواد ۵، ۶ و ۷ آئین نامه تضمین معاملات دولتی در چهارچوب دستورالعملی که با پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و معاون علمی و فناوری رئیس جمهور می رسد.

حداکثر مدت ضمانت نامه شرکت در مناقصه

مدت ضمانت نامه شرکت در مناقصه بسیار محدود است و فقط برای دوران برگزاری مناقصه و اعلام برنده آن دارای اعتبار است. سررسید ضمانت نامه های بانکی شرکت در مناقصه طرح های عمرانی دولت، ۳ ماه بوده و حداکثر مدت ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه با درخواست دستگاه اجرایی برای ۳ ماه دیگر قابل تمدید است.

در صورت ارائه درخواست تمدید بیش از مواعد ذکر شده، ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه طرح های عمرانی دولت می بایست ابطال شده و مجددا به درخواست ذینفع صادر شود. تمدید سایر ضمانت نامه ها شرکت در مناقصه بابت طرح های غیر عمرانی، حسب درخواست ذینفع ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه و ارائه آگهی تمدید ضمانت نامه بلامانع است.

برای آگاهی از نحوه دریافت ضمانت نامه بانکی و شرایط آن، روی لینک کلیک کنید.

ضمانت نامه شرکت در مناقصه چند درصد است؟

ضمانت نامه شرکت در مناقصه به طور معمول معادل ۵ درصد مبلغ پیشنهادی می باشد. مبلغ ضمانت نامه شرکت در مناقصه، بر حسب درصدی از برآورد هزینه اجرای کار به استناد مصوبه ۵۳۲۱۲/۱۰۱ مورخ ۴/۸/۸۲ هیات وزیران بدین شرح است:

تا ۱۰۰ میلیون ریال ۵ درصد، از ۱۰۰ میلیون ریال تا یک میلیار ریال ۵ دهم درصد، از یک میلیارد ریال تا ده میلیارد ریال ۳ دهم درصد و بالاتر از ده میلیارد ریال ۲ دهم درصد می باشد. ضمانت نامه شرکت در مناقصه باید همراه با پیشنهاد تسلیم گردد تا در صورت برنده شدن شرکت کننده و انصراف وی از انعقاد قرارداد به نفع کارفرما ضبط گردد.

حسب ماده ۳۷ آئین نامه صدور ضمانت نامه و ظهرنویسی از طرف بانک ها موضوع نامه شماره ۹۴۶۴۷/۹۳ مورخ ۱۰/۴/۹۳ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران حداقل وثیقه نقدی هنگام صدور ضمانت نامه شرکت در مناقصه ۲ درصد مبلغ ضمانت نامه می باشد. ضمانت نامه شرکت در مناقصه با توجه به اینکه احتمال ضبط شدن آن بسیار کم می باشد جزء کم ریسک ترین ضمانت نامه ها به شمار می رود.

سپرده شر کت در مناقصه چیست؟

سپرده شرکت در مناقصه، که گاهی اوقات به عنوان “وثیقه شرکت در مناقصه” یا “تضمین شرکت در مناقصه” نیز شناخته می‌شود، مبلغی است که توسط شرکت‌کننده در مناقصه به عنوان تضمین ارائه می‌شود تا اطمینان حاصل شود که در صورت برنده شدن در مناقصه، تعهدات خود را به درستی و به موقع انجام خواهد داد.

این سپرده به منظور ایجاد اطمینان برای کارفرما یا برگزارکننده مناقصه است که شرکت‌کنندگان جدی هستند و توانایی انجام پروژه یا تأمین کالا و خدمات مورد نظر را دارند.

شرایط ضبط ضمانت نامه شرکت در مناقصه

طبق بند (ب) ماده ۲۱ قانون برگزاری مناقصه، قرارداد با برنده اول در مهلت پیش بینی شده در اسناد، منعقد خواهد شد. چنانچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نماید و یا ضمانت نامه انجام تعهدات را ارائه ننماید، ضمانت نامه شرکت در مناقصه وی ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد می گردد.

بنابراین شرایط ضبط ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه به شرح ذیل می باشد:

۱)  امتناع برنده مناقصات از انعقاد قرارداد

۲) عدم ارائه ضمانت نامه انجام تعهدات از سوی برنده مزایده

در صورت وقوع هر یک از موارد مذکور دستگاه مناقصه گزار می تواند نسبت به ضبط ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه اقدام نماید.

چنانچه شرکت کننده مناقصه نسبت به ضبط ضمانت نامه بانکی شرکت در مناقصه اعتراض داشته باشد می تواند ظرف مهلت یک ماه پس از اعتبار پیشنهاد ها به مناقصه گزار مراجعه نماید. البته مرجع رسیدگی به اعتراض به ضبط ضمانت نامه یا استرداد مبلغ ضمانت نامه شرکت در مناقصه به صراحت مشخص نگردیده است.

طبق ماده ۱ قانون اساسنامه هیات رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات، به دعاوی بین مناقصه گر و مناقصه گزار در خصوص اجرا نشدن هر یک از مواد قانون برگزاری مناقصات در هیات رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات رسیدگی می شود. رای هیات ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.

استرداد ضمانتنامه شرکت در مناقصه

استرداد ضمانت شرکت در مناقصه یک فرآیند مهم و حساس است که باید به دقت و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه انجام شود. این فرآیند به منظور بازگرداندن مبلغ ضمانت (سپرده) به شرکت‌کنندگان در مناقصه صورت می‌گیرد.

مراحل استرداد ضمانت نامه شرکت در مناقصه

1. اعلام نتایج مناقصه: پس از بررسی پیشنهادات و انتخاب برنده مناقصه، کارفرما نتایج مناقصه را اعلام می‌کند. این اعلام معمولاً به صورت رسمی و کتبی انجام می‌شود.
2. بازگشت ضمانت نامه شرکت‌های غیر برنده: پس از اعلام نتایج، ضمانت نامه شرکت‌های غیر برنده باید به آن‌ها بازگردانده شود. این بازگشت معمولاً به صورت خودکار انجام می‌شود، اما ممکن است شرکت‌ها نیاز به ارائه درخواست رسمی برای استرداد ضمانت داشته باشند.
3. امضای قرارداد با برنده مناقصه: شرکت برنده مناقصه باید قرارداد را با کارفرما امضا کند و سایر تضمین‌های لازم (مانند ضمانت‌نامه حسن انجام کار) را ارائه دهد
4. استرداد ضمانت نامه شرکت برنده: پس از امضای قرارداد و ارائه سایر تضمین‌های لازم، ضمانت نامه شرکت برنده نیز باید به او بازگردانده شود.

شرایط و نکات مهم برای استرداد ضمانت نامه شرکت در مناقصه

• مدت زمان استرداد ضمانت معمولاً در شرایط مناقصه مشخص می‌شود. کارفرما باید ضمانت نامه ‌ها را در مدت زمان معقول و مشخص شده بازگرداند.
• برخی کارفرمایان ممکن است از شرکت ‌ها بخواهند که درخواست رسمی برای استرداد ضمانت ارائه دهند. این درخواست باید شامل اطلاعات کاملی از شرکت و مشخصات ضمانت ‌نامه باشد.
• کارفرما باید صحت اطلاعات شرکت و ضمانت‌نامه را بررسی کند تا از هرگونه اشتباه یا سوءاستفاده جلوگیری شود.
• در صورتی که شرکت برنده مناقصه تعهدات خود را به درستی انجام داده و هیچ تعهد معوقه‌ای نداشته باشد، کارفرما موظف است ضمانت را بازگرداند.
• اگر که شرکت برنده از امضای قرارداد خودداری کند یا نتواند تعهدات خود را به درستی انجام دهد، کارفرما می‌تواند ضمانت نامه را مصادره کند. در این صورت، ضمانت به شرکت بازگردانده نمی‌شود و به عنوان جبران خسارات وارده به کارفرما مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمونه نامه درخواست آزاد سازی ضمانت نامه شرکت در مناقصه

در این قسمت یک نمونه نامه درخواست آزاد سازی ضمانت نامه شرکت در مناقصه ارائه شده است که می توانید از آن به عنوان نمونه استفاده نمائید.

موضوع: درخواست آزادسازی ضمانت نامه شرکت در مناقصه

با سلام احتراما اینجانب …………به نمایندگی از شرکت…………به استحضار می رسانم که شرکت ما در مناقصه به شماره …….. با موضوع……… که توسط آن سازمان محترم برگزار گردیده شرکت نموده است.

باتوجه به اعلام نتایج مناقصه و تعیین برنده، و با عنایت به اینکه شرکت ما به عنوان شرکت غیر برنده/ به عنوان شرکت برنده می باشد، بدین وسیله درخواست آزاد سازی و بازگشت ضمانت نامه شماره ………….. به مبلغ……………….صادره توسط بانک ……………را داریم.

لطفا دستور فرمائید تا اقدامات لازم جهت آزادسازی و بازگشت ضمانت نامه مذکور به این شرکت انجام پذیرد. پیشاپیش از همکاری و مساعدت شما کمال تشکر را دارم.

با تشکر و احترام

آقای…………….

به نمایندگی از شرکت…………………

البته این به عنوان نمونه در اینجا قرار داده شده است و با توجه به شرایط خاص مناقصه و سازمان مربوطه، ممکن است نیاز به تغییرات جزئی در متن نامه باشد. البته بهتر است برای نوشتن هر گونه مکاتبات از وکیل متخصص بانکی کمک بگیرید.

 شرکت در مناقصه اولین مرحله در انعقاد قرارداد است لذا بررسی اسناد مناقصه از نظر حقوقی می تواند در اقدامات بعدی نیز موثر باشد. بنابراین اخذ مشاوره حقوقی با وکیل متخصص می تواند از بروز مشکلات بعدی و ورود خسارات پیشگیری نماید. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بهره گیری از وکلای متخصص و با تجربه در حوزه ضمانت نامه های بانکی آماده ارائه مشاوره حقوقی در این زمینه به شما عزیزان می باشد.