به موجب تبصره ۲ بند ۳ قانون الحاق یک بند و ۳ تبصره به عنوان بند ۳ قانون شهرداری ها، کمیسیونی که به کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری ها معروف است، تشکیل شده است. طبق قانون، شهرداری موظف به نظارت بر رعایت قوانین و مقررات حوزه شهرسازی می باشد، چنان چه مالکان اقدام به ساخت و ساز غیرمجاز در خارج از محدوده شهری نمایند ، رسیدگی به این موضوع در صلاحیت کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری می باشد .البته کمیسیونی که به تخلفات ساختمانی خارج از حریم شهرها رسیدگی می کند در تبصره ۲ ماده ۹۹ قانون شهرداری ها پیش بینی شده و اصطلاح درست تر آن کمیسیون تبصره ۲ ماده ۹۹ می باشد.صرف نظر از مباحث فوق، این مسئله که روند رسیدگی در این مرجع به چه نحو می باشد و اعضای کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری چه کسانی هستند دید روشنی به شما در دفاع از حق خود و طی کردن موفقیت آمیز مسیر خواهد داد.

شایان ذکر است رسیدگی به تخلفات ساختمانی در محدوده و حریم شهرها بر عهده کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری می باشد.

کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداریها با توجه به اینکه در تخلفات خارج از حریم شهرها صالح به رسیدگی است با نام کمیسیون ماده ۹۹ روستایی یا کمیسیون ماده ۹۹ دهیاری ها نیز شناخته می شود که در ادامه به تشریح مسائل مرتبط با آن می پردازیم.

وظایف کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری

کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری به منظور جلوگیری از ساخت و سازهای غیر مجاز درخارج از حریم  شهرها و رسیدگی به تخلفات ساختمانی اعم از ساخت و سازهایی که با مفاد پروانه ساختمانی منطبق نباشد و ساخت و سازهایی که مطابق اصول فنی و مهندسی ساخته نشده اند، تشکیل می گردد. در واقع کمیســیون مذکوردر قانــون شــهرداریها، مرجــع رســیدگی کننــده بــه تخلفات ساختمانی در حوزه صلاحیت مراجع صدور پروانه ساختمانی دهیاری(در محدوده روستاها) و بخشداری (خارج از محدوده و حریم شهر) است.

اعضای کمیسیون ماده ۹۹  روستایی (کمیسیون ماد ۹۹ شهرداریها)

کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری با حضور نماینده وزارت کشور، نماینده قوه قضاییه و نماینده وزارت راه و شهرسازی تشکیل می گردد. هر ۳ عضو ملزم به حضور در جلسه کمیسیون می باشند؛ تصمیمات کمیسیون با اکثریت آراء معتبر می باشد. لازم به ذکر است، در زمان تنظیم صورت مجلس، فرد مخالف موظف می باشد نظر خود را ذیل صورت مجلس نوشته و سپس آن را امضاء نماید.

نحوه رسیدگی در کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری

از آنجا که احداث بنا و تاسیسات خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها بدون اخذ پروانه  در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها ممنوع می باشد، چنانچه ساخت و ساز غیر مجاز در خارج از حریم شهرها صورت گیرد، حسب تشخیص مهندسین و تکنسین های ساختمانی که از طرف استاندار مامور نظارت شده اند و با تقاضای کتبی سازمان های ذی ربط دولتی و یا بنا به اعلام فرمانداران و بخشداران، ضمن جلوگیری از ادامه ساخت و ساز، مراتب به کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری ارسال می گردد. محل تشکیل جلسات کمیسیون ماده ۹۹ استانداری می باشد و دبیر کمیسیون مستقر در دفتر فنی استانداری هر استان، مسئول دعوت برگزاری جلسات می باشد.

نحوه رسیدگی در کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری

میزان جریمه کمیسیون ماده ۹۹ در روستا

حکمی که کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری صادر می نماید منصرف از این است که تخلف در حریم روستا صورت گرفته باشد یا خیر. کمیسیون مزبور پس از رسیدگی به تخلف صورت گرفته با احراز وقوع تخلف، رای به قلع و قمع بنا یا جریمه معادل پنجاه تا هفتاد درصد قیمت روز اعیانی تکمیل شده صادر خواهد نمود.

نحوه اجرای رای در کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری

کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری پس از رسیدگی به اعتراضات با رعایت مقررات ماده ۴ آیین نامه استفاده از اراضی احداث بنا و تاسیسات رای صادر خواهد نمود.رای صادر شده در کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری قطعی و لازم الاجرا می باشد و می بایست فورا اجرا گردد.اجرای رای حکم تخریب ماده ۹۹ از طریق واحد اجرای شهرداری و با حضور نماینده دادستان صورت می گیرد.

در صورتی که کمیسیون حکم به جریمه نقدی صادر کند، محکوم علیه باید در موعد تعیین شده از سوی این مرجع اقدام به پرداخت جریمه کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری کند.

ابطال رای کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری

کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری، مرجعی بالاتر از خود جهت تجدیدنظر خواهی ندارد و به اصطلاح یک مرحله ای می باشد و صرفا مدعی می تواند ظرف ۳ ماه از تاریخ ابلاغ رای کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری، درخواست خود را به دیوان عدات اداری تقدیم نماید ، آرای صادر شده از شعب بدوی دیوان عدالت اداری نیز، ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ به طرفین ، قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد .

صدور دستور موقت  نسبت به آرای کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری در دیوان عدالت اداری

در صورتی که شاکی یا معترض مدعی گردد که اجرای اقدامات یا تصمیمات کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری، سبب ورود خسارت می گردد که جبران آن غیر ممکن و متعسر می باشد، می تواند از دیوان عدالت اداری درخواست صدور دستور موقت نماید. در صورتی که شاکی قبل از طرح شکایت اصلی، تقاضای دستورموقت  نماید می بایست تا قبل از ختم رسیدگی، درخواست خود را به دیوان ارائه دهد؛ همچنین این درخواست مستلزم پرداخت هزینه دادرسی وتودیع خسارت احتمالی نیست.

چنانچه شعبه رسیدگی کننده ضرورت و فوریت موضوع را احراز نماید، دستور موقت مبنی بر توقف اجرای اقدامات، تصمیمات و آراء کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری صادر می نماید.

صدور پروانه ساخت و ساز در روستاها

صدور پروانه ساختمان هایی که در محدوده قانونی روستا ساخته می شود طبق بند ۳۳ ماده ۱۰ اساسنامه تشکیلات و سازمان دهیاری، از وظایف بخشداری می باشد و دهیاری مسئول تشکیل پرونده و ارجاع به بخشداری برای صدور مجوز می باشد.

صدور پروانه ساخت و ساز در روستاها

ضمانت اجرای ساخت و ساز غیر مجاز در روستاها

چنانچه فرمانداران و یا بخشداران در حوزه ماموریتی خود، متوجه ساخت و سازهای غیر مجاز گردند، مراتب را به استاندار اعلام می نمایند و استاندار دستور توقف عملیاتی ساختمانی غیر مجاز را به ضابطان دادگستری صادر خواهد نمود، اما چنانچه عملیات ساختمانی پایان یافته باشد، موضوع می بایست در کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری بررسی گردد.

از آنجا که دهیاری ها جزء نهادهای عمومی غیر دولتی هستند، مامور دولت محسوب نمی گردند و موظف به جلوگیری از ساخت و ساز غیر مجاز نمی باشند و فقط مکلف به نظارت و کنترل آن می باشند. بنابراین دهیاری ها نمی توانند نسبت به پلمپ ساختمان مورد نظر اقدام نمایند. دهیاری مکلف می باشد در صورت انجام ساخت و سازهای غیر مجاز با بررسی دقیق طرح هادی ، اخطاریه های لازم را برای مالک ارسال نماید و در صورت عدم توقف عملیات ساختمانی از سوی مالک، طی نامه ای اخطاریه را به بخشداری ارسال نموده و تقاضای رسیدگی از طریق کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری را درخواست نماید .

اجرای حکم در کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری

چنانچه کمیسیون تخلف را احراز نماید حسب مورد اقدام به صدور رای قلع بنا یا جریمه معادل پنجاه تا هفتاد درصد قیمت روز اعیانی احداثی را می نماید، بعد ازصدور حکم وابلاغ آن به دهیاری، گروهی مرکب از نماینده دادستانی، کلانتری، دهیار ،نماینده شورا و نماینده بخشداری در محل حضور یافته و نسبت به اجرای حکم اقدام می نمایند.

تکلیف بنای احداث شده پس از پرداخت جریمه

چنانچه کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری، رای به پرداخت جریمه صادر نماید و متخلف نسبت به تادیه جریمه اقدام نماید، مراجع صدور پروانه موظف می باشند در صورت درخواست صاحبان املاک برابر مقررات قانونی گواهی پایان کار صادر نمایند.

تفاوت کمیسیون ماده ۹۹ و ماده ۱۰۰ شهرداری

کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها، مرجع رسیدگی به تخلفات ساخت و ساز برخلاف ضوابط شهرسازی یا بدون اخذ پروانه ساختمانی، تغییر کاربری بنا، تغییر در اجزا و ارکان بنا ، ساخت و ساز خلاف پروانه یا اضافه ساخت در محدوده شهری می باشد، در حالی که کمیسیون ماده ۹۹ مرجع رسیدگی به تخلفات مزبور خارج و داخل از محدوده شهری می باشد.

سخن پایانی

هرچند در این نوشته سعی شد اهم موارد مربوط به کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری ها مورد بررسی قرار گیرد تا شما با کلیات امر آشنا شوید ولیکن به خاطر داشته باشید که با توجه به پیچیدگی دعاوی حقوقی و علی الخصوص پرونده های مرتبط با شهرداری ، با صرف مطالعه مطلب حقوقی امکان اخذ نتیجه مطلوب میسر نیست، به خصوص این که عدم آگاهی از قوانین و مقررات و شیوه دفاع در کمیسیون مزبور می تواند موجب محکومیت و تحمیل هزینه های سنگین بر شخص شود. از همین رو پیشنهاد می شود تا چنانچه در موارد مربوط به ساخت و ساز با مشکل حقوقی مواجه شده اید حتما با متخصصین این امر دردفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی تماس حاص نمایید.

دفتر حقوقی بین المللی دادپویان با بهره مندی از حضور وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه مشاوره تخصصی و قبول وکالت در دعاوی مطرح در کمیسیون ماده ۹۹ شهرداری ها می باشد.