عزل متولی وقف
عزل متولی وقف زمانی اتفاق می افتد که متولی مرتکب تعدی و تفریط گردد،مرتکب خیانت شود و یا اینکه اوصاف مذکور در وقفنامه را از دست بدهد.
آیا عزل متولی پس از عقد وقف ،امکان پذیر است؟
واقف پس از تحقق وقف،حق عزل متولی را ندارد.مگر اینکه عزل آنها را برای خود یا شخص ثالث، در ضمن عقد شرط کرده باشد.
ماده ۷۹ قانون مدنی مقرر می دارد:
” واقف یا حاکم نمی تواند کسی را که در ضمن عقد متولی قرار داده شده است عزل کند.مگر در صورتی که حق عزل شرط شده باشد.”
در قانون مدنی متولی مانند وکیل یا سایر نمایندگان قانونی که حق استعفاء دارند، نیست و استعفاء او محلی از اعراب ندارد.حتی واقف یا حاکم نمی توانند کسی را که ضمن عقد وقف ،متولی قرار داده شده است عزل کند.از آن بالاتر اینکه ،اگر خیانت در امانت متولی هم ظاهر شود، حاکم یا واقف نمی توانند درصورت فقدان شرط مخالف ،در وقفنامه وی را عزل کرده بلکه فقط می توانند ضم امین کنند.
وضعیت متولی در صورت تعدی و تفریط
طبق ماده ۷ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف ،هرگاه متولی یا ناظر نسبت به عین یا منافع موقوقه تعدی و تفریط نماید یا در انجام وظایف مقرر در وقفنامه و آئین نامه و مقررات مربوط ،مسامحه و اهمال ورزد، با رسیدگی شعبه تحقیق و حکم دادگاه حسب مورد معزول یا ممنوع المداخله یا ضم امین خواهد شد.
وضعیت متولی در صورت خیانت
در قسمت اخیر ماده ۷۹ قانون مدنی اگر خیانت متولی ظاهر شود ضم امین می شود.به این قسمت انتقاد وارد است.ضم امین به متولی خیانت کار، به نظر می رسد به مصلحت وقف نباشد.چرا که متولی مذکور با ضم امین همچنان مستقل در تصمیم گیری در عمل است.و اقدام به ضم امین نمی تواند مانع از خیانت وی گردد.امانت متولی باید به عنوان یک شرط ضمن عقد وقف در نظر گرفته شود که با احراز خیانت وی از تولیت موقوفه باید منعزل گردد.
وضعیت متولی در صورت دارا نبودن اوصاف مذکور در وقفنامه
اگر واقف اوصاف خاصی را مانند عدالت ،زوجیت، مقیم بودن در محل موقوفه ،ایرانی بودن و… را برای متولی در ضمن عقد شرط کرده باشد،هرگاه در اثناء تولیت،متولی فاقد آن اوصاف گردد متولی منعزل می شود.
زیرا وصف مزبور از نظر واقف املاک ،وصف اساسی در تعیین او به سمت تولیت بوده به طوری که چنانچه دارای آن وصف نبود واقف وی را به عنوان متولی برنمی گزیند.لذا وقتی که متولی فاقد آن وصف مشروط گردیده ملاک تعیین او زایل و از تولیت منعزل می گردد.
نحوه عزل متولی وقف
اگر متولی فاقد وصف مورد نظر واقف گردد، سمت تولیت خود به خود زایل می شود. در این مورد بایستی از دادگاه اعلام انعزال را درخواست نمود.حکم دادگاه در این خصوص جنبه اعلامی دارد.از این روی، اثر حکم از روز فقدان وصف مشروط در متولی است و در گذشته اثر ندارد.
اداره موقوفه پس از عزل متولی به عهده چه کسی می باشد؟
طبق تبصره ۱ ماده ۴ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه ،موقوفاتی که متولی آنها عزل یا فوت می شود تا تشخیص متولی بعدی و موقوفاتی که متولی آنها ممنوع المداخله می شود تا رفع ممنوعیت یا ضم امین، در حکم بدون متولی است و تحت تصدی سازمان اوقاف قرار می گیرد.
چنانچه وصف مشروط به متولی بازگردد چگونه عمل می شود؟
ممکن است وصف که فقدان آن باعث انعزال متولی شده بود دوباره به متولی بازگردد.به نظر برخی چون با فقدان وصف مورد نظر ،متولی منعزل می شود موجبی برای بازگشت سمت وی وجود ندارد.مانند موردی که متولی فوت کرده یا از ابتدا فاقد متولی باشد.برخی هم معتقد هستند با بازگشت وصف مورد نظر ،سمت تولیت نیز باز می گردد.
شرط حق عزل متولی در وقفنامه
در برخی موارد امکان دارد عزل متولی برای واقف یا شخص ثالث شرط شده باشد و واقف یا شخص ثالث بخواهد از این حق استفاده نماید.در این مورد متولی از زمانی برکنار می
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
2 نظر
همسرم پسر دوم هستند و با وکالت برادر بزرگترشون و همچنین برادرهای کوچکترشون متولی شدن .. الان بعد از ۱۵ سال که کلی هم هزینه کردن و زحمت کشیدن .. برادر بزرگتر شکایت کرده برای پس گرفتن تولیت .. چون تو وقفنامه ذکر شده اولاد ذکور ارشد اعدل آنها.. ولی خود ایشون وکالت دادن به همسرم الان شکایت کردن .وکالتشون و باطل کردن.. ولی بعدش ی اقرارنامه دستی به همسرم دادن که هیچگونه اعتراضی به حکم تولیت همسرم ندارن و امضا کردن و اثر انگشت زدن دو تا برادر و مادرشون هم به عنوان شاهد امضا کردن .. الان بعد از این همه سال و این همه هزینه که همسرم کردن .. چند تا سند گرفتن همسرم دادگاهی زمین ها رو دارن انجام میدن .. و هیچگونه کوتاهی و خیانتی خدا شاهده نکردن .. الان برادرشان میتونه تولیت و پس بگیره
با سلام. اصل بر این است که مطابق وقف نامه عمل شود اما با توجه یه اینکه برادر شوهر شما از تولیت خود منصرف شده و آن را به برادرش اعطا نموده نمی تواند آن را پس بگیرد.