یکی از شرایط حفظ اعتبار گواهینامه ثبت علامت تجاری ، تمدید اعتبار آن برای بازه های زمانی ده ساله می باشد که مطابق با قانون ثبت اختراعات، مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن می باشد و این مدت توسط مالک قابل تمدید می باشد. در ادامه نوشته حاضر سعی نمودیم که به آثار عدم تمدید گواهینامه ثبت علامت تجاری در حقوق ایران از جمله امکان ثبت علامت منقضی شده توسط مالک یا دیگران و طرح دعوای ابطال ثبت علامت توسط مالک سابق علامت منقضی شده و آثار حقوقی سابقه استعمال مستمر از علامت بپردازیم.

امکان ثبت مجدد علامت تجاری منقضی شده توسط مالک یا دیگران

درصورتی که مدت اعتبار علامت تجاری منقضی شده باشد ، مطابق با آئین نامه ثبت علائم تجاری و اختراعات ، ثبت این علامت از طرف صاحب اولیه یا دیگران تابع کلیه مقررات و تشریفات مربوط به ثبت علائم خواهد بود.

در واقع زمانی که اعتبار علامت و مهلت ارفاقی ۶ ماهه برای تمدید علامت بعد از انقضای مدت سپری شد ، آن علامت در شرایطی قرار می گیرد که هم خود صاحب علامت و هم دیگران می توانند این علامت را مجدداً ثبت کنند و مانند یک کلمه ، یک عبارت یا نشان جدید قابلیت ثبت خواهد داشت.

مهلت ارفاقی ثبت علامت تجاری و پرداخت جریمه تأخیر توسط مالک علامت

مطابق با آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری ، درصورت عدم درخواست ثبت ظرف مهلت ده ساله ، امکان درخواست آن ظرف مهلت ۶ ماه پس از پایان اعتبار ثبت علامت ، با پرداخت جریمه تأخیر به میزان نصف هزینه ثبت علامت وجود دارد (یعنی پرداخت هزینه تمدید)، و الا ثبت علامت از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.

عدم پرداخت هزینه ثبت توسط متقاضی اظهارنامه ثبت علامت تجاری

در مرحله قبل از ثبت علامت تجاری ، اگر اداره ثبت علامت، اظهارنامه را بپذیرد و گواهینامه صادر کند ، ولیکن متقاضی هزینه را پرداخت نکند ، به دلیل عدم پرداخت هزینه ، اظهارنامه کان لم یکن تلقی خواهد شد. چرا که می بایست اصل تعادل بین هزینه و فایده رعایت شود. در واقع کسی که از علامت استفاده کرده و سود می برد می بایست حق الثبت علامت را هم بپردازد.

عدم امکان استناد به قوه قاهره برای عدم تمدید ثبت علامت تجاری در حقوق ایران

بر خلاف کشورهای دیگر ، عذر متقاضی مبنی بر وجود قوه قاهره درخصوص عدم اقدام وی برای پرداخت هزینه ثبت و یا عدم تمدید علامت پذیرفته نخواهد شد. چه عذر موجه و حتی فورس ماژور. این حکم با انصاف و اصول حقوقی شناخته شده، سازگار است. چرا که مهلت شش ماهه ای که برای تمدید ثبت از پایان دوره ده ساله در نظر گرفته شده ، ارفاق در حق صاحب علامت تجاری است و مجدداً عذر موجه و فورس ماژور در عدم تمدید علامت بی تأثیر و غیر قابل پذیرش می باشد. لذا اقدام قانونگذار قابل توجیه است.

لزوم تقدیم اظهارنامه جدید توسط صاحب علامت منقضی شده برای ثبت علامت

درصورت اقدام به ثبت علامتی که اعتبار آن به علت انقضای مدتش توسط صاحب علامت، ساقط شده وی می بایست “اظهارنامه جدید” تقدیم نماید نه “اظهارنامه تمدید”.

چرا که مدت کاملاً منقضی شده و ثبت علامت تجاری، دیگر تابع مقررات تمدید اعتبار علامت نیست و مانند یک کلمه یا نشان جدید قابلیت ثبت دارد. بنابراین کلیه تشریفات ثبت علامت تجاری و مراحل ثبت آن در این مورد می بایست رعایت گردد.

دعوای ابطال ثبت علامت تجاری توسط مالک سابق علامت منقضی شده

در حالتی که شخصی گواهینامه علامت تجاری وی منقضی شده و اقدام به تمدید یا ثبت مجدد آن ننموده است ، و این علامت از سوی اشخاص دیگر ثبت شده است، باید گفت در طرح دعوای ابطال علامت تجاری ، از نظر حقوقی “ذینفع” محسوب می شود و امکان طرح این دعوی از ناحیه وی وجود دارد. ولیکن با توجه به قوانین جاری فعلی ، برخلاف قوانین سابق (قانون مصوب ۱۳۱۰) و نشست قضایی و نظرات متعددی که توسط دکترین حقوقی در این باب بیان گردیده است ، دعوی ابطال علامت تجاری ثبت و طرح شده از ناحیه مالک سابق علامت تجاری ، بستگی به این دارد که سابقه استعمال مستمر از علامت تجاری که اعتبارش منقضی شده را برای مالک سابق علامت موجب ایجاد حق برای وی بدانیم یا خیر.

لذا در این مورد ۲ فرض متصور است :

• سابقه استعمال مستمر از علامت ، موجد حق برای مالک سابق علامت است.

در این فرض یعنی در صورتی که سبق استعمال را موجد حق بدانیم ، در فرضی که پس از انقضای مهلت ده ساله و شش ماهه ارفاقی علامت تجاری، دارنده آن کماکان به استفاده ی خود ادامه داده باشد ، نسبت به دیگران “حق تقدم” خواهد داشت و ثبت این علامت توسط اشخاص دیگر مغایر حقوق استفاده کننده آن است.

لذا وی به دلیل سبق استعمال مستمر از علامت حق خواهد داشت تا ابطال گواهینامه ثبت علامت تجاری را از دادگاه مطالبه کند و بدیهی است در این حالت، شخص پس از انقضای مهلت ، استفاده ی مستمر نداشته و استفاده ی خود را متوقف کرده باشد، حقی راجع به علامت نخواهد داشت.

• سابقه استعمال مستمر از علامت موجد حق برای مالک سابق علامت نیست.

در این فرض، حقوق انحصاری مربوط به علامت تجاری “تنها با ثبت علامت تجاری” حاصل می شود و صرف سابقه استعمال از علامت،  ولو به صورت مستمر و طولانی ، موجد حقی برای مالک نمی باشد. چرا که انقضای اعتبار گواهینامه ثبت علامت و سپری شدن مهلت شش ماهه ارفاقی ، نشان دهنده پایان حقوق دارنده گواهینامه می باشد.

مطابق با این فرض پس از انقضای مدت حمایت قانونی (مدت ده ساله و مهلت ارفاقی شش ماهه) ، دارنده ی علامت تجاری و سایر اشخاص، هردو می توانند نسبت به ثبت علامت تجاری اقدام کنند و در ثبت علامت ، حقوقی مساوی دارند و هریک از آنان که متقاضی ثبت علامت تجاری به نام خود باشد ، باید فرآیند ثبت علامت را از ابتدا با کلیه تشریفات مربوطه طی کند.

لذا؛ باید گفت که تنها در صورت پذیرش فرض دوم ، یعنی عدم پذیرش سابقه ی استعمال مستمر از علامت توسط مالک برای بطلان ثبت علامت ، غرض قانونگذار از پیش بینی مدت اعتبار ده ساله و مهلت شش ماهه و ضمانت اجرای عدم رعایت این مهلت ها که سقوط اعتبار علامت تجاری است محقق می شود.

• نتیجه گیری :

در مورد اینکه در نهایت می توان به استناد سابقه استعمال مستمر از علامت تجاری توسط مالک آن، حکم بر بطلان ثبت آن علامت توسط اشخاص دیگر صادر نمود یا خیر در قوانین مربوط به ثبت اختراعات و طرح های صنعتی ، حکم دقیق و مشخصی وجود ندارد و متأسفانه دادگاه ها و حقوقدانان را دچار سردرگمی و تشتت آراء نموده است.

اشتراک گذاری: