شورای عالی مالیاتی بالاترین مرجع جهت حل اختلافات مالیاتی می باشد.البته معمولا اختلافات مالیاتی در هیات های بدوی و تجدیدنظر مورد رسیدگی قرار میگیرند و پس از رسیدگی های لازم ختم رسیدگی اعلام و رای مقتضی صادر می گردد.آرای صادره توسط هیات تجدیدنظر قطعی و لازم الاجرا می باشد.لیکن به ندرت ممکن است در جریان رسیدگی مقررات قانونی درست اجرا نشده یا موارد اعتراض به طور کامل رسیدگی نشده باشد. از این رو درچنین مواردی مرجعی عالی به منظور فرجام خواهی ایجاد گردیده است ،که طرفین دعوا اعم از مودی یا ادارات امور مالیاتی بتوانند طرح شکایت نمایند.
ساختار و ترکیب شورای عالی مالیاتی
- شورای عالی مالیاتی از بیست و پنج نفر عضو می باشد.
- حداقل ۱۵ نفر از اعضای شورا الزاما می بایست از کارکنان وزارت امور اقتصادی و دارایی و یا سازمان ها و واحدهای تابعه آن باشند.
- جلسات شورای عالی مالیاتی با حضور حداقل دو سوم اعضا رسمی است
- تصمیمات شورای عالی مالیاتی با رای حداقل نصف به علاوه یک حاضرین معتبر خواهند بود.
- اعلام رسمیت جلسات شورا با حضور حداقل هفده نفر از بیست و پنج عضو می باشد.
حدود صلاحیت و اختیارات شورای عالی مالیاتی
صلاحیت و اختیارات شورای عالی مالیاتی به شرح زیرمی باشد:
1)تهیه آئین نامه و بخشنامه
تهیه آئین نامه و بخشنامه های مربوط به اجرای قانون مالیات های مستقیم در مواردی که از طرف وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور ارجاع می گردد یا در مواردی که شورای عالی مالیاتی تهیه آن را ضروری می داند پس از تهیه به رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور پیشنهاد می دهد.
2)پیشنهاد راهکارهای اجرایی
بررسی و مطالعه به منظور پیشنهاد و اعلام نظر در مورد شیوه اجرای قوانین و مقررات مالیاتی و همچنین پیشنهاد اصلاح و تغییر قوانین و مقررات مالیاتی و یا حذف بعضی از آنها به وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور.
3)اعلام نظر مشورتی
اظهارنظر در مورد موضوعات و مسائل مالیاتی که وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور حسب اقتضاء برای مشورت و اظهارنظر به شورای عالی مالیاتی ارجاع می نماید.
4)مرجع رسیدگی به آراء قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی
رسیدگی به آراء هیات های حل اختلاف مالیاتی که از لحاظ عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص رسیدگی مورد شکایت مودی یا اداره امور مالیاتی واقع شده باشد.
5)ایجاد وحدت رویه
هرگاه در شعب شورای عالی مالیاتی نسبت به مواد مشابه رویه های مختلف اتخاذ شده باشد حسب ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور یا رئیس شورای عالی مالیاتی ،هیات عمومی شورای عالی مالیاتی با حضور رئیس شورا و روسای شعب ودر غیاب رئیس شعبه یک نفر از اعضای آن شورا به انتخاب رئیس شورا تشکیل خواهد شد.و موضوع مورد اختلاف را بررسی کرده و نسبت به آن اتخاذ نظر و اقدام به صدور رای می نماید.در اینصورت رای هیات عمومی که با دو سوم آرای تمام اعضاء قطعی است برای شعب شورای عالی مالیاتی و هیات های حل اختلاف مالیاتی و ماموران مالیاتی در موارد مشابه لازم الاتباع است.
6)ارسال یک نسخه از رای هیات نزد دادستان انتظامی
چنانچه رای هیات های حل اختلاف مالیاتی نقض شود.شورای عالی مالیاتی موظف است یک نسخه از رای هیات را برای رسیدگی نزد دادستان انتظامی ارسال دارد تا در صورت احراز تخلف اقدام به تعقیب نماید.
شعب شورای عالی مالیاتی از چند شعب تشکیل شده است و عهده دار چه وظایفی هستند؟
شورای عالی مالیاتی دارای هشت شعبه و هرشعبه مرکب از سه نفر عضو خواهد بود.رئیس شعبه و اعضاء شعب از طرف رئیس شورای عالی مالیاتی منصوب می شوند.
از جمع مواد ۲۵۶ و ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم وظایف زیر قابل تعریف است:
- رسیدگی به شکایت معترض از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی پس از ارجاع رئیس شورا.
- ارجاع پرونده به شعبه هم عرض جهت رسیدگی مجدد.
چه اشخاصی میتوانند نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی اعتراض نمایند؟
طبق ماده ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم اشخاص زیر می توانند نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی اعتراض نمایند:
- اداره امور مالیاتی
- مودی مالیاتی
مهلت اعتراض به آراء قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی یک ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی می باشد.
از چه جهاتی میتوان از آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی شکایت نمود؟
- عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه
- نقص رسیدگی
نحوه رسیدگی شورای عالی مالیاتی
با ارجاع شکایت از سوی شورای عالی مالیاتی ،شعبه مکلف به رسیدگی است.
رسیدگی شعبه به صورت شکلی است.لذا وظیفه شعبه در رسیدگی شکایت ،تشخیص انطباق یا عدم انطباق رای مورد شکایت با مقررات قانونی است.
از این نوع رسیدگی مستفاد می شود که رسیدگی شعبه غیرحضوری است و از طرفین دعوت به عمل نمی آید.
رای شعبه با اکثریت مناط اعتبار بوده و نظر اقلیت نیز باید بطور مستدل در متن رای قید گردد.
تصمیم شعبه از دو حالت خارج نیست:
حالت اول-رد شکایت: شعبه با ملاحظه مفاد شکایت ،جهات و اسباب و دلایل شکایت و عنداللزوم پرونده امر چنانچه دلیلی بر نقض رای مورد شکایت وجود نداشته باشد ضمن ابرام رای مورد شکایت ،رای بر رد شکایت صادر می نماید.
حالت دوم-نقض رای: چنانچه شعبه با بررسی های لازم تشخیص دهد که رای مورد شکایت منطبق با قوانین و مقررات موضوعه صادر نشده است رای مورد شکایت را با ذکر ادله و استدلال نقض می نماید.پس از نقض رای مورد شکایت،پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف مالیاتی دیگر ارجاع خواهد شد و در صورتی که در آن محل یک هیات بیشتر نباشد به هیات حل اختلاف مالیاتی نزدیک ترین شهری که با محل مزبور در محدوده یک استان باشد ارجاع می شود.مرجع مزبور با رعایت مقررات حاکم بر هیات های حل اختلاف مالیاتی و با رعایت نظر شعبه شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی صادر می کند.رایی که بدین ترتیب صادر می شود قطعی و لازم الاجرا است.بدیهی است که مرجع مذکور نمی تواند برخلاف نظر شورای عالی مالیاتی اتخاذ تصمیم نماید. همچنین رای صادره قابلیت تجدیدنظر ندارد.
ذکر یک نکته مهم….
کلیه آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی قابل شکایت در شورای عالی مالیاتی می باشد.به استثنای رای هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی که با عدم اعتراض مودی یا مامور مالیاتی قطعیت می یابد.
