شرکت نسبی چیست (ویژگی‌ها، نحوه تقسیم سود و مسئولیت شرکا به نسبت سهم)

شرکت نسبی در مقایسه با دیگر شرکت های تجاری رواج کمتری بین افراد دارد. اما شرکت نسبی چیست و چه تفاوت هایی با شرکت تضامنی دارد؟ برای پاسخ به این سوال نیاز به شناخت این شرکت  آگاهی از ویژگی ها و مسئولیت شرکا به نسبت سهم می باشد. با کسب اطلاعات در این زمینه می توانید آگاهانه این نوع از شرکت را برای فعالیت تجاری خود انتخاب نمائید. در این مقاله سعی داریم شما را تمامی جوانب این نوع از شرکت آشنا نمائیم برای کسب اطلاعات دقیق می توانید با ما همراه باشید.

مشاوره تخصصی (آنلاین، تلفنی، حضوری) را هم اکنون دریافت کنید.

شرکت نسبی چیست؟

شرکت نسبی یکی از شرکت های تجاری است که جهت انجام امور تجارتی بین دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی تشکیل می شود و هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذاشته مسئول پرداخت دیون شرکت خواهد بود.

ویژگی های شرکت نسبی

از جمله ویژگی های شرکت نسبی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. در این شرکت هر شریک به نسبت سهم الشرکه در قبال دیون شرکت مسئول است.
2. برای تاسیس شرکت حداقل سرمایه مشخص نشده است.
3. برای تشکیل شرکت دو نفر کافی است لذا برای تشکیل شرکت هایی با تعداد زیادی از شرکاء مناسب نیست.
4. تصمیم گیری در این نوع شرکت با اتفاق آرای شرکاء انجام می شود.
5. نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت نسبی با رای تمام شرکا امکان پذیر است.

چنانچه قصد ثبت شرکت نسبی را دارید قبل از هر گونه اقدامی با وکیل شرکتی متخصص مشاوره لازم و کافی را داشته باشید تا از تمامی جوانب و مسئولیت های ناشی از این شرکت آگاهی لازم را کسب نمائید.

تعداد شرکای شرکت نسبی

برای تشکیل شرکت نسبی وجود لااقل دو شریک اعم از حقیقی یا حقوقی ضروری است و قانون گذار سقفی برای تعداد شرکای شرکت نسبی معین نکرده است.

مسئولیت شرکا در شرکت نسبی

هر یک از شرکا در شرکت نسبی به نسبت سهم الشرکه ای که به شرکت آورده در قبال تادیه دیون شرکت مسئول است. ممکن است این میزان بیشتر یا کمتر از سهم الشرکه شریک باشد اما نسبت آن به کل دیون با نسبت سهم الشرکه شریک به کل سرمایه شرکت برابر است. بر خلاف شرکت با مسئولیت محدود که مسئولیت شریک از مبلغ آورده او تجاوز نخواهد کرد.

شایسته تذکر است امکان مراجعه طلبکاران شرکت نسبی به هر یک از شرکا مستلزم انحلال شرکت می باشد و تا زمانی که شرکت منحل نشده، هیچ طلبکاری حق رجوع به شرکا را نخواهد داشت. به عبارت دیگر پرداخت بدهی های شرکت نسبی با خود شرکت است و تنها زمانی که شرکت نسبی منحل شده و دارایی آن کفاف دیون شرکت را ندهد، طلبکاران می توانند به هر یک از شرکا به نسبت سهم الشرکه آن شریک مراجعه کنند.

مدیریت شرکت نسبی

اداره شرکت نسبی با یک یا چند مدیر است که توسط شرکا منصوب می شوند و ممکن است از میان شرکا یا خارج از شرکا باشند. مدت ماموریت این مدیران می تواند محدود یا نامحدود باشد.

نحوه تصمیم گیری در شرکت نسبی

اتخاذ تصمیم در شرکت نسبی اصولا تابع اساسنامه است. یعنی هر اکثریتی که شرکا در اساسنامه مقرر کرده باشند، ملاک تصمیم گیری در شرکت خواهد بود و در صورتی که اساسنامه نسبت به این موضوع ساکت باشد، رای اکثریت مناط اعتبار است.

تصمیم گیری راجع به موارد ذیل منوط به اتفاق آراء شرکای شرکت نسبی خواهد بود:

• انتقال سهم الشرکه هر شریک به دیگری
• انجام تجارتی از نوع تجارت شرکت توسط یکی از شرکا یا ورود یکی از شرکا به عنوان شریک ضامن یا شریک با مسئولیت محدود در شرکتی دیگر
• تبدیل شرکت نسبی به شرکت سهامی
• انحلال شرکت نسبی
• بقای شرکت در صورت فوت یا حجر یکی از شرکا.

نحوه نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت نسبی

در شرکت نسبی هیچ یک از شرکا نمی تواند سهم خود را به دیگری منتقل کند، مگر به رضایت تمام شرکا. فلذا برای انتقال سهم الشرکه شرکت نسبی، رضایت تمام شرکا الزامی است. چه منتقل الیه از شرکای شرکت باشد چه خارج از شرکا.

نحوه تقسیم سود در شرکت نسبی

تقسیم سود در شرکت نسبی تابع مفاد شرکتنامه است و در فرض ساکت بودن شرکتنامه نسبت به این امر، تقسیم سود و زیان به نسبت سهم الشرکه خواهد بود.

شرکتنامه نمی تواند کل سود و زیان ناشی از فعالیت های شرکت را به یکی از شرکا اختصاص دهد، چرا که این امر خلاف مقتضای ذات شرکت است. درج چنین موضوعی در شرکتنامه سبب بطلان شرکت محسوب می شود؛ چرا که به نظر می رسد اشخاص قصد واقعی جهت ایجاد شرکت نداشتند.

موارد انحلال شرکت نسبی

جهات انحلال شرکت نسبی عبارت است از:

1. وقتی که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده بود انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد.
2. وقتی که شرکت برای مدت معینی تشکیل و مدت منقضی شده باشد.
3. در صورتی که شرکت ورشکست شود.
4. در صورت تراضی تمام شرکاء
5. در صورتی که یکی از شرکاء به دلائلی انحلال شرکت را از محکمه تقاضا نماید و محکمه آن دلایل را موجه دانسته و حکم به انحلال بدهد.
6. در صورت فسخ از سوی یکی از شرکا مشروط بر این که حق فسخ در اسناسنامه از شرکا سلب نشده باشد، اعمال این حق از سوی شریک ناشی از قصد اضرار نباشد و قصد فسخ شش ماه پیش از فسخ کتبا به شرکا اعلام شود.
7. در صورت ورشکستگی یکی از شرکاء به شرطی که مدیر تصفیه شریک ورشکسته کتبا تقاضای انحلال شرکت را نموده و از این تقاضا شش ماه گذشته باشد و مدیر تصفیه از این تصمیم منصرف نشده باشد.
8. در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکاء در صورتی که سایر شرکا و قائم مقام متوفی نسبت به بقا شرکت تراضی ننمایند.

برای ثبت درخواست مشاوره حقوقی با وکیل متخصص، فرم زیر را تکمیل نمایید. وکلای متخصص دادپویان حامی بعد از دریافت اطلاعات در اسرع وقت با شما تماس خواهند گرفت.

شرکت نسبی چه مزایایی دارد؟

از جمله مهم ترین مزایای شرکت نسبی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• در شرکت نسبی،مسئولیت هر شریک تنها به نسبت سهم‌الشرکه‌ای است که در شرکت دارد. این بدان معناست که اگر شرکت بدهکار شود و دارایی ‌های شرکت برای پرداخت دیون کافی نباشد، طلبکاران تنها می‌توانند به نسبت سهم هر شریک از او مطالبه کنند. این ویژگی ریسک شخصی شرکا را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
• به دلیل اینکه مسئولیت هر شریک به نسبت سهم می باشد، افرادی که تمایل به شراکت دارند اما از پذیرش ریسک نامحدود شرکت تضامنی واهمه دارند، ممکن است راحت ‌تر به ورود به یک شرکت نسبی ترغیب شوند.
• شرکت نسبی جزو شرکت ‌های اشخاص محسوب می‌شود. یعنی شخصیت و اعتبار شرکا اهمیت زیادی دارد و شرکت معمولاً بر پایه اعتماد متقابل بین شرکا شکل می‌گیرد. این ویژگی می‌تواند منجر به همکاری نزدیک‌تر و تصمیم‌گیری ‌های هماهنگ ‌تر شود، به‌ ویژه در کسب ‌وکارهای کوچک و متوسط یا خانوادگی.
• شرکت نسبی، معمولاً در مقایسه با شرکت‌ هایی مانند مانند سهامی عام، از تشریفات قانونی و پیچیدگی ‌های مدیریتی کمتری برخوردارند. این امر می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری ‌های سریع ‌تر و انطباق ‌پذیری بهتر با تغییرات بازار شود، البته به شرط وجود تفاهم بین شرکا.

تفاوت شرکت نسبی و تضامنی

طبق ماده  ۸۳۳ لایحه قانون تجارت، کلیه احکام قانونی در خصوص شرکت تضامنی در شرکت نسبی نیز جاری است به جز مسئولیت شرکا که به نسبت سرمایه است. تفاوت شرکت نسبی و تضامنی را طبق جدول ذیل بیان خواهیم نمود:

با توجه به مواردی که در این مقاله به شما عزیزان ارائه نمودیم می توانید نسبت به انتخاب آگاهانه شرکت نسبی برای فعالیت تجاری خود اقدام نمائید. اما با توجه به تخصصی بودن و پیچیدگی هایی که در این زمینه وجود دارد بهتر است از مشاوره حقوقی وکیل متخصص در این زمینه استفاده نمائید. دفتر حقوقی دادپویان حامی با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در حوزه امور مربوط به شرکت های تجاری و با بهره گیری از وکلای با تجربه و متخصص آماده ارائه خدمات حقوقی تخصصی خویش به شما عزیزان می باشد. جهت بهره مندی از این خدمات می توانید با ما تماس حاصل نمائید.