چک، به عنوان یکی از ابزارهای مهم در مبادلات مالی، نقش بسزایی در تسهیل معاملات تجاری دارد. اما گاهی اوقات، به دلایل مختلف، چک‌ها با مشکل عدم وصول مواجه می‌شوند و به اصطلاح “چک برگشتی” نامیده می‌شوند. این مسئله می‌تواند مشکلات جدی برای دریافت‌کنندگان چک ایجاد کند و فرآیند های پیچیده ای را به دنبال داشته باشد. آگاهی از روش های قانونی و کارآمد برای وصول چک برگشتی، می‌تواند به افراد کمک کند تا با اطمینان بیشتری به حل این مشکل بپردازند و از حقوق مالی خود دفاع کنند. در این مقاله، به بررسی مراحل و راهکارهای وصول چک برگشتی، نکات حقوقی مرتبط و بهترین روش‌های پیشگیری از بروز این مشکل خواهیم پرداخت. اگر شما نیز با چک برگشتی مواجه شده‌اید یا به دنبال اطلاعاتی دقیق و کاربردی در این زمینه هستید، مطالعه این مقاله می‌تواند راهگشای شما باشد.
سریع ترین راه وصول چک برگشتی
سریع ترین راه برای وصول چک برگشتی معمولاً به شرایط خاص چک و وضعیت حقوقی و مالی صادرکننده بستگی دارد. با این حال، چند راهکار عمومی وجود دارد که می‌تواند به تسریع در وصول چک برگشتی کمک کند:
- تماس مستقیم با صادرکننده چک: گاهی اوقات، یک تماس مستقیم و دوستانه با صادرکننده چک می‌تواند مشکل را حل کند. ممکن است او بتواند مبلغ را به‌صورت نقدی یا از طریق انتقال بانکی پرداخت کند.
- مراجعه به بانک: اگر چک به دلیل کمبود موجودی برگشت خورده، می‌توانید با بانک تماس بگیرید و از آن ها بخواهید در صورت امکان چک را مجدداً ارائه دهند. این روش زمانی مؤثر است که احتمال افزایش موجودی حساب وجود داشته باشد.
- استفاده از راهکارهای حقوقی سریع:
اظهارنامه رسمی: ارسال یک اظهارنامه رسمی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به صادرکننده چک می‌تواند فشار قانونی و روانی برای پرداخت ایجاد کند.
شکایت کیفری: در صورتی که چک به دلیل کلاهبرداری یا سوءنیت برگشت خورده باشد، می‌توانید با ارائه مدارک لازم از طریق مراجع قضایی شکایت کیفری کنید.
اجرای ثبت: اگر چک دارای کد رهگیری باشد، می‌توانید از طریق اداره ثبت اسناد و املاک و یا دادگاه درخواست اجرای چک را ثبت کنید که معمولاً سریع تر از سایر روش ها است. اما برای مطالبه خسارت تاخیر در تادیه چک صرفا باید از طریق دادخواست حقوقی اقدام شود.
- استفاده از خدمات وصول مطالبات: برخی شرکت ها و مؤسسات حقوقی خدمات ویژه ای برای وصول چک های برگشتی ارائه می‌دهند که می‌تواند فرآیند را تسریع کند.
این راهکارها بسته به شرایط خاص هر مورد می‌تواند متفاوت باشد و توصیه می‌شود قبل از اقدام، با یک وکیل متخصص بانکی یا مشاور حقوقی مشورت کنید تا بهترین روش را انتخاب کنید.
نحوه وصول چک در بانک
وصول چک در بانک فرآیندی است که طی آن صاحب چک (دارنده) به بانک مراجعه کرده و درخواست می‌کند مبلغ چک به حساب او واریز شود یا به صورت نقدی دریافت کند. در زیر مراحل کلی وصول چک در بانک توضیح داده شده است:
- بررسی اطلاعات چک: قبل از مراجعه به بانک، از طریق سامانه صیاد می توانید مطمئن شوید که اطلاعات چک از جمله مبلغ، تاریخ و امضای صادرکننده صحیح و کامل است. همچنین از این طریق می توانید از معتبر بودن بانک صادرکننده چک اطمینان حاصل کنید.
- مراجعه به بانک: به شعبه ای از بانک که چک از آن صادر شده است مراجعه کنید. اگر چک صیادی است، می‌توانید به هر شعبه‌ای از بانک صادرکننده مراجعه کنید.
- ارائه چک به باجه مربوطه: چک را به باجه مخصوص که معمولاً برای وصول چک ها تعیین شده است تحویل دهید. معمولاً لازم است کارت شناسایی معتبر نیز ارائه دهید.
- بررسی و تایید چک توسط بانک: بانک چک را بررسی می‌کند تا از اعتبار آن اطمینان حاصل کند. این بررسی شامل اطمینان از صحت امضا، موجودی حساب صادرکننده و سایر جزئیات است.
- واریز مبلغ یا پرداخت نقدی:
اگر همه چیز درست باشد و حساب صادرکننده موجودی کافی داشته باشد، بانک مبلغ چک را به حساب شما واریز می‌کند یا به صورت نقدی پرداخت می‌کند.
در صورت کمبود موجودی یا بروز هر گونه مشکل دیگر، چک ممکن است برگشت بخورد و شما باید مراحل دیگری را برای وصول آن طی کنید.
- دریافت رسید: پس از انجام عملیات، رسیدی از بانک دریافت کنید که نشان دهنده واریز مبلغ چک به حساب شما یا دریافت نقدی است.
در صورت بروز هر گونه مشکل یا سوال، می‌توانید با وکیل مشاوره حقوقی داشته باشید تا راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید. همچنین در صورتی که چک برگشت بخورد، می‌توانید از روش‌های قانونی برای وصول آن استفاده کنید.
قانون دو برابر مبلغ چک برگشتی چیست؟
قانون دو برابر مبلغ چک برگشتی رویه نادرستی بود که توسط بسیاری از بانک ها اعمال میشد که با بخشنامه بانک مرکزی به شماره ۶۲۰۷۸/۰۲ مورخ ۲۱/۳/۱۴۰۲ این رویه نقض گردید.
بانک مرکزی در این بخشنامه مقرر نموده است:
حسب بررسی های صورت گرفته و نیز گزارشات نظارتی واصله در حال حاضر بانک ها در اجرای تکلیف قانونی ناظر بر انسداد وجوه صادرکننده، چک برگشتی در کل شبکه بانکی کشور به میزان کسری وجه چک، پس از انسداد وجه حساب جاری صادرکننده چک و بدون لحاظ مبلغ مسدوی مذکور، صادرکننده چک را ناگزیر با تامین کل مبلغ چک می نمایند. شایان ذکر است این رویه مغایر با مفاد قانون صدور چک بوده و باعث ایجاد مشکلاتی برای اشخاص در تامین مبلغ چک شده است.
در همین خصوص، وفق اعلام نظر اخیر معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی و یا لحاظ وحدت ملاک عبارت « صادرکننده موجبات پرداخت چک را در بانک محال علیه فراهم نماید» در ماده ۹ قانون صدور چک، در صورت مسدودسازی بخشی از مبلغ چک در حساب جاری صادرکننده جک، شخص اخیر باید این امکان را داشته باشد تا با واریز مابه التفاوت مبلغ چک و مبلغ مسدود شده در حساب جاری خود نسبت به تکمیل وجه چک اقدام نموده و بدین طریق زمینه سوء اثر چک را فراهم نماید.
نحوه وصول چک صیادی
وصول چک های صیادی جدید زمانی امکان پذیر است که مالکیت دارنده چک در سامانه صیاد ثبت شده باشد درغیر اینصورت بانک ها تکلیفی نسبت به پرداخت وجه چک به دارنده ندارد. علاوه بر ثبت مشخصات دارنده چک در سامانه صیاد ، جهت وصول مبلغ چک می بایست اصل چک به بانک ارائه شود. بنابراین وصول چک صیادی مستلزم دارا بودن دو شرط می باشد :
- مبلغ و تاریخ چک و مشخصات دارنده در سامانه صیاد ثبت شده باشد.
- اصل برگه چک صیادی جدید به بانک ارائه شود.
اگر چک صیادی برگشت بخورد چه می شود؟
سوالی که صادرکنندگان چک می پرسند این است که اگر چک صیادی برگشت بخورد چه می شود؟ بسیاری از صادرکنندگان چک برگشتی از تبعات ناشی از برگشت خوردن چک اطلاعی ندارند. بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع می‌دهد. پس از گذشت بیست و چهار ساعت کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا هنگام رفع سوء اثر از چک، اقدامات زیر را نسبت به صاحب حساب اعمال نمایند:
- عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
- مسدود کردن وجوه کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا مؤسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی؛
- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه‌های ارزی یا ریالی؛
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.
رفع سوء اثر از چک برگشتی
درصورتی که چکی برگشت بخورد و عدم موجودی چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت گردد، صاحب حساب یا صادرکننده می تواند اقداماتی جهت رفع سوء اثر چک برگشتی بنماید که به شرح ذیل می باشد :
- واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک محال علیه و ارائه درخواست مسدودی، که در اینصورت بانک مکلف است ضمن مسدود نمودن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یک سال ، ظرف مدت ۳ روز واریز مبلغ را به شیوه ای اطمینان بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.
- ارائه لاشه چک به بانک محال علیه.
- ارائه رضایت نامه رسمی از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی دارنده چک.
- ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذیصلاح ، مبنی بر اتمام عملیات اجرایی درخصوص چک.
- ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب درخصوص چک.
- سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری درخصوص چک ، توسط دارنده.
رویه بانک ها پس از ایجاد چک های صیادی اینگونه می باشد که در صورت برگشت خوردن چک بانک ها اعلام میکنند دو برابر مبلغ چک برگشتی به حساب واریز گردد و چنانچه صادرکننده بخواهد رفع سوءاثر نماید دچار مشکل می گردد. البته این اقدام بانک ها توجیه قانونی نداشته و صادرکننده می تواند با واریز اصل مبلغ چک نبت به رفع سوءاثر چک اقدام نماید.
نحوه وصول چک مسدود شده
وصول چک مسدود شده یکی از مشکلات دارندگان چک می باشد. در برخی موارد صادرکننده چک پیش از تاریخ مندرج در چک به علت مفقودی، سرقت، کلاهبرداری، خیانت در امانت و یا جرائم دیگر دستور عدم پرداخت چک را به بانک می دهد.
هنگامی که دارنده به بانک مراجعه می کند، بانک اعلام می نماید چک مذکور مسدود شده و امکان پرداخت مبلغ وجود ندارد. در این صورت صادرکننده باید ظرف مهلت ۷ روز از تاریخ ارائه دستور عدم پرداخت، شکایت خود را در دادسرا مطرح و گواهی طرح شکایت را به بانک ارائه نماید. در غیر اینصورت پس از مهلت مذکور مسدودی حساب ایشان رفع می گردد و دارنده می تواند با ارائه چک، مبلغ آن را وصول نماید و یا در صورت عدم موجودی نسبت به برگشت زدن چک و اخذ گواهی عدم پرداخت اقدام نماید.
نکاتی مهم در خصوص وصول چک مسدود شده:
- دارنده چک نباید قبل از اتمام مهلت ۷ روزه اقدام به برگشت زدن چک نماید زیرا در این حالت دارنده امکان استفاده از مزیت ماده ۲۳ قانون صدور چک را از دست می دهد.
- در صورتی که صدور گواهی عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت باشد ، سوء اثر محسوب نخواهد شد.
- دارنده چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت را داده شکایت کند و در صورت اثبات خلاف ادعای وی ، دستور دهنده علاوه بر مجازات مقرر در ماده ۷ قانون صدور چک مصوب ۱۳۵۵ به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک محکوم خواهد شد.
بهترین راه برای وصول چک برگشتی
روش وصول چک برگشتی صیادی با چک برگشتی قدیمی یکسان می باشد و تنها تفاوت آن در این است که وصول چک برگشتی صیادی از طریق اجرائیه دادگاه نیز امکان پذیر است که در مورد چک های قدیمی نمی توان از این روش استفاده نمود. البته در مواردی که شخصی به صدور اجرائیه اعتراض داشته باشد می توانید ابطال اجرائیه چک را از دادگاه درخواست نماید.
در صورتی که دارنده چک به بانک مراجعه کند و به علت عدم موجودی چک برگشت بخورد منجر به صدور گواهی عدم پرداخت می شود. چنانچه پس از صدور گواهی عدم پرداخت نیز، صادرکننده نخواهد یا نتواند مبلغ چک را بپردازد، دارنده می تواند به سه طریق برای وصول مبلغ چک برگشتی خود اقدام نماید؛
اقامه دعوای حقوقی مطالبه وجه چک، درخواست صدور اجرائیه از اداره ثبت اسناد و املاک کشور، در خواست صدور اجرائیه در دادگاه، و طرح شکایت کیفری چک بلامحل.
- مطالبه وجه چک از طریق اقامه دعوای حقوقی
یکی از روش های مطالبه وجه چک برگشتی چک های صیادی و چک قدیمی طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک می باشد. دارنده می تواند از طریق شکایت چک برگشتی در دفاتر خدمات قضایی با تقدیم دادخواست به خواسته مطالبه وجه چک علیه صادرکننده، الزام وی به پرداخت مبلغ چک به علاوه خسارت تاخیر تادیه را تقاضا نماید.
اگر چک ظهرنویسی شده یا صادرکننده برای تضمین پرداخت وجه آن ضامن معرفی کرده باشد، دارنده می تواند علیه ظهرنویس ها و ضامن صادرکننده و ظهرنویسان نیز طرح دعوا نماید. کلیه این اشخاص در برابر دارنده چک مسئولیت تضامنی دارند. به این معنی که دارنده می تواند تمام وجه چک را از هر کدام که بخواهد مطالبه نماید.
ضمنا دارنده می تواند ضمن دادخواست مطالبه وجه چک یا به موجب دادخواست جداگانه، خسارت تاخیر تادیه و خسارات مربوط به دادرسی را نیز مطالبه نماید. صادرکننده، ظهرنویسان و ضامنین نسبت به خسارات دادرسی و خسارت تاخیر در تادیه نیز متضامنا مسئول هستند.
مرجع صالح جهت مطالبه وجه چک
برای وصول چک برگشتی از طریق دادگاه حقوقی به موجب رأی وحدت رویه شماره ۶۸۸ هیأت عمومی دیوان عالی کشور، دارنده چک می‌تواند تخیـیراً به دادگاه محل وقوع عقد یا قرارداد یعنی محل صدور چک یا به دادگاه محل انجام تعهد یعنی محل استقرار بانک محال علیه و یا با عنایت به قاعده عمومی صلاحیت نسبی موضوع ماده۱۱ قانون آیین‌دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به دادگاه محل اقامت خوانده مراجعه کند.
هزینه وصول چک برگشتی از طریق دادگاه
طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک مستلزم پرداخت هزینه دادرسی به میزان ۵/۳ درصد خواسته در مرحله بدوی در دادگاه عمومی ، ۵/۲ درصد در مرحله بدوی در شورای حل اختلاف و ۵/۴ درصد محکوم به در مرحله تجدیدنظرخواهی و واخواهی می باشد.
- مطالبه وجه چک از طریق درخواست صدور اجرائیه از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
یکی دیگر از روش های مطالبه وجه برگشتی از طریق اجرائیه اداره ثبت می باشد. چک های صادره بر عهده بانک هایی که طبق قوانین ایران در داخل کشور تاسیس شده اند و همچنین شعب آنها در خارج از کشور در حکم سند لازم الاجراست و می توان اجرای آنها را از اداره ثبت اسناد تقاضا نمود.
اجرائیه اداره ثبت برای مطالبه وجه چک، تنها علیه صادرکننده قابل صدور است و نمی توان به استناد این اجرائیه به ظهرنویسان و ضامنان مراجعه کرد. البته در صورتی که چک به نمایندگی صادر شده باشد، اجرائیه به نحو تضامن علیه نماینده و صاحب حساب صادر می شود.
نحوه وصول چک برگشتی از طریق اجرائیه اداره ثبت
وصول چک برگشتی از طریق اجرای ثبت یکی از راه های قانونی و نسبتاً سریع برای وصول مطالبات ناشی از چک‌های برگشتی است. این روش به دلیل داشتن روند ساده‌تر و سریع‌تر نسبت به دعاوی قضایی معمولی، مورد توجه قرار گرفته است. در زیر مراحل کلی این فرآیند توضیح داده شده است:
- دریافت گواهی عدم پرداخت: ابتدا باید به بانکی که چک در آن ارائه شده مراجعه کرده و گواهی عدم پرداخت (برگشت چک) را دریافت کنید. این گواهی نشان دهنده عدم توانایی یا عدم تمایل صادرکننده چک به پرداخت وجه است.
- مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک: با در دست داشتن اصل چک و گواهی عدم پرداخت، به اداره ثبت اسناد و املاک محل مراجعه کنید.
- تکمیل درخواست صدور اجراییه: در اداره ثبت، فرم های مربوط به درخواست صدور اجراییه برای چک برگشتی را تکمیل کنید. در این فرم‌ها باید اطلاعات مربوط به چک، صادرکننده و دارنده چک را وارد کنید.
- پرداخت هزینه‌ها: هزینه‌های مربوط به ثبت و اجرای اجراییه را پرداخت کنید. این هزینه ها معمولاً شامل هزینه های دفتری و خدماتی است.
- صدور اجراییه: پس از بررسی مدارک و اطلاعات توسط اداره ثبت، اجراییه ای صادر می‌شود که به صادرکننده چک ابلاغ خواهد شد. این اجراییه به صادرکننده چک فرصت می‌دهد تا ظرف مدت معینی (معمولاً ۱۰ روز) نسبت به پرداخت مبلغ چک اقدام کند.
- اجرای اجراییه: اگر صادرکننده چک در مهلت مقرر اقدام به پرداخت نکند، شما می‌توانید از اداره ثبت بخواهید که اقدامات اجرایی لازم برای وصول مبلغ چک را انجام دهد. این اقدامات ممکن است شامل توقیف اموال یا حساب‌های بانکی صادرکننده باشد.
استفاده از این روش نیازمند دقت در تکمیل فرم ها و رعایت مراحل قانونی است. همچنین ممکن است نیاز باشد با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید تا از صحت مراحل و مدارک اطمینان حاصل کنید.
- مطالبه وجه چک از طریق شکایت کیفری
مطالبه وجه چک از طریق شکایت کیفری یکی از روش های قانونی برای وصول وجه چک برگشتی است. این روش زمانی به کار می‌رود که صادرکننده چک با علم به نبود موجودی کافی، اقدام به صدور چک کرده باشد. در این حالت، عمل صادرکننده به عنوان جرم تلقی می‌شود و می‌توان از او شکایت کیفری کرد. مراحل این فرآیند به صورت زیر است:
- ابتدا باید به بانکی که چک در آن ارائه شده مراجعه کرده و گواهی عدم پرداخت (برگشت چک) را دریافت کنید. این گواهی نشان‌دهنده عدم توانایی یا عدم تمایل صادرکننده چک به پرداخت وجه است.
- شکواییه‌ای تنظیم کنید که در آن به صدور چک بلامحل توسط صادرکننده اشاره شده و درخواست رسیدگی کیفری به جرم صدور چک بلامحل را مطرح کنید. در این شکواییه باید اطلاعات مربوط به چک، صادرکننده، و دارنده چک به دقت ذکر شود.
- شکواییه را به دادسرای محل وقوع جرم (محل بانک محال‌علیه یا محل صدور چک) ارائه دهید. به همراه شکواییه، اصل چک و گواهی عدم پرداخت را نیز ارائه کنید.
- پس از ارائه شکواییه، دادسرا به موضوع رسیدگی کرده و ممکن است صادرکننده چک را احضار کند. در صورت اثبات جرم، ممکن است برای صادرکننده چک حکم کیفری صادر شود که می‌تواند شامل حبس یا جزای نقدی باشد.
- در صورتی که حکم به نفع شما صادر شود و صادرکننده چک محکوم گردد، می‌توانید از طریق اجرای احکام کیفری، نسبت به اجرای حکم و وصول وجه چک اقدام کنید.
توجه داشته باشید که شکایت کیفری می‌تواند اثرات جدی برای صادرکننده چک داشته باشد، بنابراین بهتر است قبل از اقدام به شکایت کیفری، با یک وکیل یا مشاور حقوقی آنلاین مشورت کنید تا از صحت و دقت مراحل و مستندات اطمینان حاصل کنید. همچنین، در برخی موارد ممکن است مذاکره و حل و فصل مسالمت‌آمیز با صادرکننده چک راه‌حل بهتری باشد.
در خصوص کدام چک ها نمی شود شکایت کیفری مطرح نمود؟
طرح شکایت کیفری در مورد همه چک ها امکانپذیر نمی باشد. چک هایی که فاقد وصف کیفری بوده و تنها از طریق مراجع حقوقی و ثبتی قابل پیگیری می باشند عبارتند از:
- چک سفید امضا
- چک مشروط
- چک بدون تاریخ
- چک موعددار
مجازات صدور چک پرداخت نشدنی
مجازات صدور چک پرداخت نشدنی در ماده ۷ قانون ضدور چک معین شده است مطابق ماده اخیر هر كس مرتكب بزه صدور چك بلامحل گردد به شرح ذيل محكوم خواهد شد:
- چنانچه مبلغ مندرج در متن چك كمتر از ده ميليون (۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال باشد به حبس تا حداكثر شش ماه محكوم خواهد شد.
- چنانچه مبلغ مندرج در متن چك ده ميليون (۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال تا پنجاه ميليون (۵۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال باشد از شش ماه تا يك سال حبس محكوم خواهد شد.
- چنانچه مبلغ مندرج در متن چك از پنجاه ميليون (۵۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال بيشتر باشد به حبس از يك سال تا دو سال و ممنوعيت از داشتن دسته چك به مدت دو سال محكوم خواهد شد و در صورتيكه صادركننده چك اقدام به اصدار چكهاي بلامحل نموده باشد، مجموع مبالغ مندرج در متون چكها ملاك عمل خواهد بود.
- مطالبه وجه چک از طریق اجرائیه دادگاه
برای مطالبه وجه چک از طریق اجرائیه دادگاه می توانید به مراحل ذیل توجه نمائید:
- وصول چک های برگشتی صیادی از طریق تقاضای صدور اجرائیه دادگاه امکان پذیر است اما همانگونه که اشاره نمودیم این امکان برای چک های برگشتی قدیمی وجود ندارد.
- مطابق ماده ۲۳ قانون صدور چک، دارنده می تواند با مراجعه به دادگاه حقوقی صالح، تقاضای صدور اجرائیه جهت وصول مبلغ چک را مطرح نماید. این اجرائیه بدون رسیدگی قضایی و صدور حکم صادر خواهد شد.
- دادگاه صالح جهت صدور اجرائیه، دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت صادر کننده چک یا محل وقوع شعبه محال علیه یا محل صدور چک می باشد.
- اجرائیه موضوع ماده ۲۳ قانون صدور چک نسبت به اصل وجه چک و حق الوکاله وکیل صادر خواهد شد و خسارت تاخیر تادیه از این طریق قابل مطالبه نبوده و مستلزم طرح دعوای مستقل می باشد.
- این اجرائیه نیز مانند اجرائیه صادره از سوی اداره ثبت اسناد تنها علیه صاحب حساب قابلیت صدور دارد و علیه ظهرنویسان و ضامنین صادر نمی شود. اگر چک به نمایندگی از طرف صاحب حساب صادر شده باشد، اجرائیه علیه صاحب حساب و صادرکننده به نحو تضامن صادر می شود.
- در صورتی که چک به صورت مشروط یا تضمینی صادر شده باشد یا گواهی عدم پرداخت به علت دستور عدم پرداخت صادر شده باشد، صدور اجرائیه موضوع ماده ۲۳ قانون صدور چک منتفی است.
- صادرکننده تا ۱۰ روز پس از ابلاغ اجرائیه مهلت دارد تا مبلغ چک را بپردازد یا موافقت دارنده را جلب نماید و یا مالی را به عنوان وثیقه معرفی نماید تا از محل فروش آن، طلب دارنده استیفا شود.
- در صورتی که صادرکننده اقدامات لازمه را معمول ندارد، به درخواست دارنده امکان ممنوع الخروجی و جلب وی فراهم می شود.
- هزینه درخواست صدور اجرائیه از دادگاه براساس هزینه اجرای آراء مراجع غیرقضایی می باشد که از مبلغ ۴۰ تا ۱۸۰ هزار تومان متغیر است.
- لازم به ذکر است هزینه درخواست صدور اجرائیه با هزینه اجرای حکم متفاوت است. هزینه اجرای حکم صادره از دادگاه همان نیم عشر یا ۵ درصد مبلغ محکوم به حکم صادره مطابق قانون اجرای احکام مدنی می باشد و بعد از اجرا وصول می شود.
شرایط وصول چک از ظهرنویس
- برای اینکه دارنده چک بتواند وجه چک را از ظهرنویس مطالبه نماید می بایست ظرف ۱۵ روز (چنانچه چک در همان مکانی که صادر شده باید پرداخت شود) و ۴۵ روز (چنانچه مکان صدور و پرداخت چک در دونقطه متفاوت ایران باشد) از تاریخ مندرج در چک ، نسبت به مطالبه وجه آن و برگشت زدن چک اقدام نماید.
- ظرف یک سال از تاریخ دریافت گواهی عدم پرداخت علیه ظهرنویس طرح دعوا کند.
مطالبه وجه چک صیادی ثبت نشده
ثبت مبلغ، تاریخ و هویت گیرنده چک های صیادی توسط صادرکننده در سامانه صیاد الزامی است و مبنای وصول چک، اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد است. عدم ثبت اطلاعات در سامانه صیاد، موجب عدم پرداخت چک توسط بانک خواهد شد.
مطالبه وجه چک صیادی ثبت نشده مشمول قانون صدور چک نبوده و صرفا مطالبه وجه بر اساس سند عادی از طریق مراجع قضایی در طی دادخواست صورت می گیرد. بنابراین می توان مطالبه وجه چک صایادی ثبت نشده را تا مبلغ یکصد میلیون تومان در دادگاه صلح و مازاد بر آن را در دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت صادرکننده مطرح نمود.
در نهایت، وصول چک برگشتی موضوعی است که نیازمند دقت و آگاهی کامل از قوانین و مقررات مربوطه است. با توجه به پیچیدگی‌های حقوقی و فرآیندهای قانونی، توصیه می‌شود که دارندگان چک‌های برگشتی از مشاوره حقوقی حرفه‌ای بهره‌مند شوند تا بتوانند به بهترین نحو ممکن حقوق خود را احیا کنند.
دفتر حقوقی دادپویان حامی با تیمی متخصص و با تجربه در زمینه دعاوی مالی و وصول چک های برگشتی، آماده ارائه خدمات مشاوره و پیگیری حقوقی به شما عزیزان است. با اعتماد به این مجموعه، می‌توانید از راهکارهای قانونی مؤثر و کارآمد برای وصول مطالبات خود بهره‌مند شوید.
توجه داشته باشید که استفاده از خدمات حقوقی حرفه‌ای، نه تنها می‌تواند از اتلاف وقت و هزینه های اضافی جلوگیری کند، بلکه شما را در مسیر درست قانونی قرار می‌دهد تا به نتایج مطلوب دست یابید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، با دفتر حقوقی دادپویان حامی تماس بگیرید.
Bottom of Form
112 پاسخ
سلام ، بابت فروش کالا چک صیادی به مبلغ ۱۸۰ میلیون تومان پس از ثبت چک ، از فامیل گرفتم و پس از گذشت ۱۰ ماه از تاریخ چک ، به دلایلی هنوز برگشت نزدم ، آیا امکان اقدام قانونی کامل مثل مسدودی حساب ها و توقیف اموال و … هنوز امکان پذیر است؟بهترین راه برای وصول مبلغ چک و تاخیر دیرکرد آن چیست؟ تشکر
سلام. تقاضای صدور اجرائیه مستقیم از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی داشته باشید.