وصول چک برگشتی از 3 طریق امکان پذیر است

چک یکی از پرکاربردترین ابزارهای معامله در نظام پولی و مالی کشور می باشد و به دلیل گستردگی استفاده ، چک در بین اسناد تجاری از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در میان دعاوی راجع به اسناد تجاری ، دعوای حقوقی مطالبه چک آمار قابل توجهی از دعاوی راجع به اسناد تجاری را در محاکم قضایی به خود اختصاص داده است. که این حجم بالا و تنوع قوانین و مقررات حاکم بر چک و نیز نا آشنایی مردم با قوانین و رویه ها موجب شده است که فرآیند رسیدگی به دعاوی چک هم از جهت حقوقی و هم از جهت کیفری موجب اطاله دادرسی شود.

در بسیاری از موارد به دلیل نا آشنایی مردم ما با قوانین جدید چک اصلاحی 97 سوالاتی برای دارندگان چک مطرح می شود مانند اینکه چگونه چک برگشتی را وصول کنیم؟ و سوالی که برای صادرکنندگان چک به وجود می آید این است که چگونه چک برگشتی را پاس کنیم؟

طرق مختلف وصول چک برگشتی

نحوه وصول چک برگشتی صیادی و چک قدیمی از دغدغه های دارندگان چک برگشتی می باشد. طبق قانون صدور چک صادرکننده باید در زمان صدور چک به میزان مبلغ چک در حساب خود موجودی داشته باشد. اصولا افراد تعهدات خود را در موعد مقرر به صورت اختیاری و بدون نیاز به مراجعه به مراجع قضایی و غیر قضایی ایفا می نمایند. در صورتی که صادر کننده، وجه چک را پرداخت نکند، دارنده ناچار است با مراجعه به مراجع صالح، الزام وی به ایفاء تعهدات خود را درخواست نماید.

پرداخت وجه چک توسط بانک

وصول چک های صیادی با چک های قدیمی متفوات می باشد. در صورتی که چک صادره از نوع چک های قدیمی باشد، بانک ها مکلفند به محض مراجعه دارنده چک، هویت کامل و دقیق او را در پشت چک با ذکر تاریخ مراجعه قید نمایند. در صورتی که صادر کننده در تاریخ سررسید چک، به میزان مبلغ مندرج در چک نزد بانک محال علیه، وجه نقد داشته باشد و چک نیز به شیوه قانونی تنظیم شده باشد، بانک مبلغ چک را به دارنده پرداخت می نماید. در صورتی که شرطی برای پرداخت وجه چک روی چک درج شده باشد، بانک به این شرط ترتیب اثر نخواهد داد.

اگر امضاء چک با نمونه امضاء صادر کننده نزد بانک مطابقت نداشته باشد و یا در متن چک، قلم خوردگی یا اختلاف وجود داشته باشد، بانک از پرداخت وجه چک امتناع خواهد نمود. عدم پرداخت وجه چک به هر دلیلی، اعم از فقدان یا کسری موجودی یا عدم مطابقت امضاء و وجود خط خوردگی، می تواند منجر به صدور گواهی عدم پرداخت از سوی بانک محال علیه به درخواست دارنده چک شود.

ضمنا بانک محال علیه تنها در تاریخ سررسید اقدام به پرداخت مبلغ چک می نماید و پیش از این تاریخ، چک قابل وصول نخواهد بود؛ البته مراجعه به بانک پس از تاریخ سررسید بلامانع است.

چنانچه صادرکننده مبلغی کمتر از مبلغ مندرج در چک، نزد بانک موجودی داشته باشد، در صورت تقاضای دارنده، بانک مبلغ موجودی را به دارنده تسلیم نموده و برای باقی مانده گواهی عدم پرداخت صادر می نماید. دارنده می تواند مبلغ کمتر را نپذیرفته و بابت کل مبلغ چک، گواهی عدم پرداخت دریافت نماید.

 نحوه وصول چک صیادی

وصول چک های صیادی جدید زمانی امکان پذیر است که مالکیت دارنده چک در سامانه صیاد ثبت شده باشد درغیر اینصورت بانک ها تکلیفی نسبت به پرداخت وجه چک به دارنده ندارد. علاوه بر ثبت مشخصات دارنده چک در سامانه صیاد ، جهت وصول مبلغ چک می بایست اصل چک به بانک ارائه شود. بنابراین وصول چک صیادی مستلزم دارا بودن دو شرط می باشد :

1. مبلغ و تاریخ چک و مشخصات دارنده در سامانه صیاد ثبت شده باشد.
2. اصل برگه چک صیادی جدید به بانک ارائه شود.

سوء اثر ناشی از صدور چک پرداخت نشدنی

سوالی که صادرکنندگان چک می پرسند این است که اگر چک برگشت بخورد چه می شود؟ بسیاری از صادرکنندگان چک برگشتی از تبعات ناشی از برگشت خوردن چک اطلاعی ندارند. بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع می‌دهد. پس از گذشت بیست و چهار ساعت کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا هنگام رفع سوء اثر از چک، اقدامات زیر را نسبت به صاحب حساب اعمال نمایند:

• عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛
• مسدود کردن وجوه کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا مؤسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی؛
• عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه‌های ارزی یا ریالی؛
• عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.

رفع سوء اثر از چک پرداخت نشدنی

درصورتی که چکی برگشت بخورد و عدم موجودی چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت گردد، صاحب حساب یا صادرکننده می تواند اقداماتی جهت رفع سوء اثر چک بنماید که به شرح ذیل می باشد :

1. واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک محال علیه و ارائه درخواست مسدودی، که در اینصورت بانک مکلف است ضمن مسدود نمودن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یک سال ، ظرف مدت 3 روز واریز مبلغ را به شیوه ای اطمینان بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.
2. ارائه لاشه چک به بانک محال علیه.
3. ارائه رضایت نامه رسمی از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی دارنده چک.
4. ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذیصلاح ، مبنی بر اتمام عملیات اجرایی درخصوص چک.
5. ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب درخصوص چک.
6. سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری درخصوص چک ، توسط دارنده.

رویه بانک ها پس از ایجاد چک های صیادی اینگونه می باشد که در صورت برگشت خوردن چک بانک ها اعلام میکنند دو برابر مبلغ چک برگشتی به حساب واریز گردد و چنانچه صادرکننده بخواهد رفع سوءاثر نماید دچار مشکل می گردد. البته این اقدام بانک ها توجیه قانونی نداشته و صادرکننده می تواند با واریز اصل مبلغ چک نبت به رفع سوءاثر چک اقدام نماید.

وصول چک مسدود شده

وصول چک مسدود شده یکی از مشکلات دارندگان چک می باشد. در برخی موارد صادرکننده چک پیش از تاریخ مندرج در چک به علت مفقودی ، سرقت ، کلاهبرداری ، خیانت در امانت و یا جرائم دیگر دستور عدم پرداخت چک را به بانک می دهد. و هنگامی که دارنده به بانک مراجعه می کند ، بانک اعلام می نماید چک مذکور مسدود شده و امکان پرداخت مبلغ وجود ندارد. در این صورت صادرکننده باید ظرف مهلت 7 روز از تاریخ ارائه دستور عدم پرداخت ، شکایت خود را در دادسرا مطرح و گواهی طرح شکایت را به بانک ارائه نماید. در غیر اینصورت پس از مهلت مذکور مسدودی حساب ایشان رفع می گردد و دارنده می تواند با ارائه چک ، مبلغ آن را وصول نماید و یا در صورت عدم موجودی نسبت به برگشت زدن چک و اخذ گواهی عدم پرداخت اقدام نماید.

نکاتی که باید در خصوص وصول چک مسدود شده بدانیم:

1. دارنده چک نباید قبل از اتمام مهلت 7 روزه اقدام به برگشت زدن چک نماید زیرا در این حالت دارنده امکان استفاده از مزیت ماده 23 قانون صدور چک را از دست می دهد.
2. در صورتی که صدور گواهی عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت باشد ، سوء اثر محسوب نخواهد شد.
3. دارنده چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت را داده شکایت کند و در صورت اثبات خلاف ادعای وی ، دستور دهنده علاوه بر مجازات مقرر در ماده 7 قانون صدور  چک مصوب 1355 به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک محکوم خواهد شد.

طرح دعوا جهت وصول چک برگشتی

روش وصول چک برگشتی صیادی با چک برگشتی قدیمی یکسان می باشد و تنها تفاوت آن در این است که وصول چک برگشتی صیادی از طریق اجرائیه دادگاه نیز امکان پذیر است که در مورد چک های قدیمی نمی توان از این روش استفاده نمود.

در صورتی که دارنده چک به بانک مراجعه کند و به علت عدم موجودی چک برگشت بخورد منجر به صدور گواهی عدم پرداخت می شود. چنانچه پس از صدور گواهی عدم پرداخت نیز، صادرکننده نخواهد یا نتواند مبلغ چک را بپردازد، دارنده می تواند به سه طریق برای وصول مبلغ چک برگشتی خود اقدام نماید؛ اقامه دعوای حقوقی مطالبه وجه چک، درخواست صدور اجرائیه از اداره ثبت اسناد و املاک کشور و طرح شکایت کیفری چک بلامحل.

وصول وجه چک از طریق اقامه دعوای حقوقی

یکی از روش های وصول چک برگشتی چک های صیادی و چک قدیمی طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک می باشد. دارنده می تواند از طریق شکایت چک برگشتی در دفاتر خدمات قضایی با تقدیم دادخواست به خواسته مطالبه وجه چک علیه صادرکننده، الزام وی به پرداخت مبلغ چک به علاوه خسارت تاخیر تادیه را تقاضا نماید. اگر چک ظهرنویسی شده یا صادرکننده برای تضمین پرداخت وجه آن ضامن معرفی کرده باشد، دارنده می تواند علیه ظهرنویس ها و ضامن صادرکننده و ظهرنویسان نیز طرح دعوا نماید. کلیه این اشخاص در برابر دارنده چک مسئولیت تضامنی دارند؛ به این معنی که دارنده می تواند تمام وجه چک را از هر کدام که بخواهد مطالبه نماید.

ضمنا دارنده می تواند ضمن دادخواست مطالبه وجه چک یا به موجب دادخواست جداگانه، خسارت تاخیر تادیه و خسارات مربوط به دادرسی را نیز مطالبه نماید. صادرکننده، ظهرنویسان و ضامنین نسبت به خسارات دادرسی و خسارت تاخیر در تادیه نیز متضامنا مسئول هستند.

مطالبه خسارت تاخیر تادیه وجه چک از تاریخ سررسید مندرج در چک و بر اساس نرخ رسمی تورم که از طرف بانک مرکزی تعیین و اعلام می شود میسر خواهد بود.

برخی از صادرکنندگان چک های برگشتی سوال می پرسند که آیا چک تاریخ گذشته برگشت بخورد صاحب چک باید خسارت تاخیر بپردازد؟ در پاسخ باید گفت طبق رای وحدت رویه شماره 812 هیات عمومی دیوان عالی کشور مورخ 1/4/1400 خسارت تاخیر در تادیه چک برگشتی از تاریخ مندرج در چک محاسبه می شود و صادرکننده ملزم به پرداخت است. بنابراین نباید اینگونه پنداشت که چنانچه چک تاریخ گذشته برگشت بخورد خسارت تاخیر در تادیه از تاریخ برگشت یا ارائه دادخواست مطالبه وجه چک محاسبه می شود.

مرجع صالح جهت طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک

برای وصول چک برگشتی از طریق دادگاه حقوقی به موجب رأی وحدت رویه شماره 688 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، دارنده چک می‌تواند تخیـیراً به دادگاه محل وقوع عقد یا قرارداد یعنی محل صدور چک یا به دادگاه محل انجام تعهد یعنی محل استقرار بانک محال علیه و یا با عنایت به قاعده عمومی صلاحیت نسبی موضوع ماده11 قانون آیین‌دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به دادگاه محل اقامت خوانده مراجعه کند.

هزینه وصول چک برگشتی از طریق دادگاه

طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک مستلزم پرداخت هزینه دادرسی به میزان 5/3 درصد خواسته در مرحله بدوی در دادگاه عمومی ، 5/2 درصد در مرحله بدوی در شورای حل اختلاف و 5/4 درصد محکوم به در مرحله تجدیدنظرخواهی و واخواهی می باشد.

مطالبه وجه چک از طریق درخواست صدور اجرائیه از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

یکی دیگر از روش های وصول چک برگشتی از طریق اجرائیه اداره ثبت می باشد. چک های صادره بر عهده بانک هایی که طبق قوانین ایران در داخل کشور تاسیس شده اند و همچنین شعب آنها در خارج از کشور در حکم سند لازم الاجراست و می توان اجرای آنها را از اداره ثبت اسناد تقاضا نمود.

اجرائیه اداره ثبت برای مطالبه وجه چک، تنها علیه صادرکننده قابل صدور است و نمی توان به استناد این اجرائیه به ظهرنویسان و ضامنان مراجعه کرد. البته در صورتی که چک به نمایندگی صادر شده باشد، اجرائیه به نحو تضامن علیه نماینده و صاحب حساب صادر می شود.

نحوه وصول چک برگشتی از طریق اجرائیه اداره ثبت

برای اینکه بتوان چک برگشتی صیادی یا قدمی را از طریق اجرائیه اداره ثبت وصول نمود نیازمند وجود شرایطی است. جهت صدور اجرائیه، ارائه اصل چک و اصل گواهی عدم پرداخت صادره از سوی بانک محال علیه به اداره ثبت ضروری است. در صورتی که چک به علت کسری موجودی صادرکننده برگشت خورده و دارنده اصل چک را به بانک محال علیه تسلیم نموده باشد، گواهی عدم پرداخت صادره جانشین اصل چک خواهد بود.

شایسته تذکر است چنانچه علت صدور گواهی عدم پرداخت، عدم مطابقت امضاء مندرج در چک با نمونه امضاء صادرکننده در بانک باشد، نمی توان برای وصول وجه چک از اداره ثبت، تقاضای صدور اجرائیه نمود و تنها اقامه دعوا در محاکم دادگستری میسر می باشد.

چک، فقط نسبت به مبلغی که در آن قید شده، یعنی اصل مبلغ چک در حکم سند لازم الاجرا بوده و از طریق اجرائیه ثبتی قابل وصول می باشد؛ فلذا مطالبه خسارت تاخیر تادیه وجه چک از طریق اجرای ثبت ممکن نبوده و نیازمند طرح دعوا در مرجع صالح می باشد.

ضمنا وجه چک هایی که به صورت مشروط یا معلق صادر شده باشند و این شروط در متن چک قید شده باشد، از طریق اجرای ثبت قابل مطالبه نمی باشد. وصول وجه چک مشروط یا معلق صرفا از طریق طرح دعوا در دادگاه عمومی حقوقی میسر است.

اداره ثبت صالح جهت صدور اجرائیه

اداره ثبت صالح جهت صدور اجرائیه، اداره ثبت محل وقوع بانک محال علیه می باشد. بانک محال علیه همان شعبه ای است که صادرکننده در آن اقدام به افتتاح حساب نموده است.

شایان ذکر است اداره ثبت محل وقوع شعبه ای که اقدام به صدور گواهی عدم پرداخت نموده است، صلاحیت صدور اجرائیه را ندارد و در مورد چک های صادره عهده شعب بانک های ایرانی واقع در خارج از کشور نیز، اداره ثبت تهران صالح می باشد.

 هزینه وصول چک برگشتی ازطریق اجرائیه اداره ثبت

درصورتی که دارنده چک نسبت به وصول چک برگشتی ازطریق اجرائیه اداره ثبت اقدام نماید و مبلغ چک وصول شود ، در پایان مرحله اجرا و پس از وصول مبلغ چک ، 5 درصد وجه چک محاسبه و از صادرکننده اخذ می شود.

طرح شکایت کیفری جهت وصول وجه چک

وصول چک برگشتی صیادی و چک های قدیمی از طریق شکایت کیفری چک بلامحل یکی دیگر از روشهای قانونی برای وصول وجه چک می باشد. در صورتی که چک صادر شده در ایران بر عهده بانک های ایرانی یا بر عهده یک بانک خارج از ایران منجر به صدور گواهی عدم پرداخت شده باشد، در مراجع کیفری قابل تعقیب است. طرح شکایت در این مورد صرفا موجب تعیین مجازات برای صادرکننده چک پرداخت نشدنی خواهد بود؛ به همین جهت شاکی باید همزمان با طرح شکایت، مبلغ چک و خسارات وارده را نیز مطالبه نماید که در همان دادگاه کیفری رسیدگی کننده مورد بررسی قرار می گیرد.

شرایط طرح شکایت کیفری چک بلامحل

طرح شکایت کیفری به عنوان صدور چک پرداخت نشدنی فقط علیه شخص صادرکننده میسر می باشد و ظهرنویسان و ضامنان تنها نسبت به پرداخت اصل مبلغ چک و خسارات مسئول شناخته می شوند. در صورت صدور چک به نمایندگی از طرف صاحب حساب، طرح شکایت صرفا علیه نماینده ممکن است؛ هرچند نماینده و صاحب حساب در خصوص پرداخت وجه چک مسئولیت تضامنی دارند. فوت صادرکننده نیز از موجبات موقوفی تعقیب بوده و طرح شکایت علیه ورثه قابل تصور نیست.

برای آن که شکایت مطروحه قابل استماع باشد لازم است ظرف 6 ماه از تاریخ صدور چک، گواهی عدم پرداخت اخذ و ظرف 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، طرح شکایت شده باشد. عدم رعایت مواعد فوق، دارنده را از امکان طرح شکایت علیه صادرکننده محروم می کند.

ضمنا حق طرح شکایت کیفری تنها متعلق به دارنده چک است که برای اولین بار چک را به بانک ارائه نموده و گواهی عدم پرداخت به نام خود دریافت نموده است. در صورتی که چک برای اولین بار به بانک ارائه شده و گواهی عدم پرداخت نیز صادر شده باشد و دارنده چک را به شخص دیگری منتقل نماید، منتقل الیه حق طرح شکایت در مراجع کیفری را ندارد؛ مگر آنکه انتقال به صورت قهری و به موجب ارث باشد. همچنین انتقال چک به دیگری پس از طرح شکایت نیز موجب موقوفی تعقیب می باشد؛ مگر آنکه انتقال به واسطه ارث باشد.

مرجع صالح جهت طرح شکایت کیفری

اگر دارنده چک بخواهد برای وصول چک برگشتی خود از طریق شکایت کیفری اقدام نماید، دادسرای محل صدور گواهی عدم پرداخت چک، صلاحیت رسیدگی به جرم صدور چک پرداخت نشدنی را خواهد داشت.

چک های فاقد وصف کیفری

طرح شکایت کیفری در مورد همه چک ها امکانپذیر نمی باشد. چک هایی که فاقد وصف کیفری بوده و تنها از طریق مراجع حقوقی و ثبتی قابل پیگیری می باشند عبارتند از:

• چک سفید امضا
• چک مشروط
• چک بدون تاریخ
• چک موعددار

مجازات صدور چک پرداخت نشدنی

مجازات صدور چک پرداخت نشدنی در ماده 7 قانون ضدور چک معین شده است مطابق ماده اخیر هر كس مرتكب بزه صدور چك بلامحل گردد به شرح ذيل محكوم خواهد شد:

• چنانچه مبلغ مندرج در متن چك كمتر از ده ميليون (۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال باشد به حبس تا حداكثر شش ماه محكوم خواهد شد.
• چنانچه مبلغ مندرج در متن چك ده ميليون (۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال تا پنجاه ميليون (۵۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال باشد از شش ماه تا يك سال حبس محكوم خواهد شد.
• چنانچه مبلغ مندرج در متن چك از پنجاه ميليون (۵۰,۰۰۰,۰۰۰) ريال بيشتر باشد به حبس از يك سال تا دو سال و ممنوعيت از داشتن دسته چك به مدت دو سال محكوم خواهد شد و در صورتيكه صادركننده چك اقدام به اصدار چكهاي بلامحل نموده باشد، مجموع مبالغ مندرج در متون چكها ملاك عمل خواهد بود.

قرارهای تامین کیفری

مرجع رسيدگي كننده به جرایم مربوط به صدور چك پرداخت نشدنی، در صورت توجه اتهام طبق ضوابط مقرر در ماده 134 قانون آئين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور كيفري حسب مورد يكي از قرارهاي تامين كفالت يا وثيقه (اعم از وجه نقد يا ضمانت نامه بانكي يا مال منقول و غيرمنقول) را از متهمان اخذ مي نمايد.

سوء اثر ناشی از صدور چک پرداخت نشدنی

بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع می‌دهد. پس از گذشت بیست و چهار ساعت کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا هنگام رفع سوء اثر از چک، اقدامات زیر را نسبت به صاحب حساب اعمال نمایند:

• عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛
• مسدود کردن وجوه کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا مؤسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی؛
• عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه‌های ارزی یا ریالی؛
• عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.

رفع سوء اثر از چک پرداخت نشدنی

در صورت واریز مبلغ پرداخت نشده و مسدود کردن آن تا زمان برداشت دارنده نهایتا تا یک سال یا ارائه لاشه چک به بانک یا ارائه رضایت نامه محضری یا نامه رسمی شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیر دولتی مبنی بر برائت ذمه صادر کننده یا ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب و سپری شدن سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت و عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری از سوی دارنده موجب رفع سوء اثر از چک برگشتی می باشند.

صدور اجرائیه برای وصول وجه چک از سوی دادگاه حقوقی

وصول چک های برگشتی صیادی از طریق تقاضای صدور اجرائیه دادگاه امکان پذیر است اما همانگونه که اشاره نمودیم این امکان برای چک های برگشتی قدیمی وجود ندارد . مطابق ماده 23 قانون صدور چک، دارنده می تواند با مراجعه به دادگاه حقوقی صالح، تقاضای صدور اجرائیه جهت وصول مبلغ چک را مطرح نماید. این اجرائیه بدون رسیدگی قضایی و صدور حکم صادر خواهد شد. دادگاه صالح جهت صدور اجرائیه، دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت صادر کننده چک یا محل وقوع شعبه محال علیه یا محل صدور چک می باشد.

اجرائیه موضوع ماده 23 قانون صدور چک نسبت به اصل وجه چک و حق الوکاله وکیل صادر خواهد شد و خسارت تاخیر تادیه از این طریق قابل مطالبه نبوده و مستلزم طرح دعوای مستقل می باشد.

این اجرائیه نیز مانند اجرائیه صادره از سوی اداره ثبت اسناد تنها علیه صاحب حساب قابلیت صدور دارد و علیه ظهرنویسان و ضامنین صادر نمی شود. اگر چک به نمایندگی از طرف صاحب حساب صادر شده باشد، اجرائیه علیه صاحب حساب و صادرکننده به نحو تضامن صادر می شود.

در صورتی که چک به صورت مشروط یا تضمینی صادر شده باشد یا گواهی عدم پرداخت به علت دستور عدم پرداخت صادر شده باشد، صدور اجرائیه موضوع ماده 23 قانون صدور چک منتفی است.

صادرکننده تا 10 روز پس از ابلاغ اجرائیه مهلت دارد تا مبلغ چک را بپردازد یا موافقت دارنده را جلب نماید و یا مالی را به عنوان وثیقه معرفی نماید تا از محل فروش آن، طلب دارنده استیفا شود. در صورتی که صادرکننده اقدامات لازمه را معمول ندارد، به درخواست دارنده امکان ممنوع الخروجی و جلب وی فراهم می شود.

هزینه وصول چک برگشتی ازطریق اجرائیه دادگاه

هزینه درخواست صدور اجرائیه از دادگاه براساس هزیحنه اجرای آراء مراجع غیرقضایی می باشد که از مبلغ 40 تا 180 هزار تومان متغیر است. لازم به ذکر است هزینه درخواست صدور اجرائیه با هزینه اجرای حکم متفاوت است. هزینه اجرای حکم صادره از دادگاه همان نیم عشر یا 5 درصد مبلغ محکوم به حکم صادره مطابق قانون اجرای احکام مدنی می باشد و بعد از اجرا وصول می شود.

ابطال اجرائیه چک برگشتی صیادی

ابطال اجرائیه چک برگشتی صیادی یکی از دعاوی است که از ناحیه صادرکننده علیه دارنده مطرح می شود. در صورتی که صادر کننده مدعی شود چک بابت تضمین یا امانت صادر شده یا امضای ذیل چک جعلی است یا ادعا کند وجه چک را پیشتر پرداخته است، می تواند ابطال اجرائیه را از دادگاه بخواهد. طرح دعوا جهت ابطال اجرائیه مانع اجرا نخواهد بود مگر آنکه مرجع صالح نسبت به صحت ادعای صادرکننده ظن قوی پیدا کند یا اجرای سند موجب ایراد ضرر جبران ناپذیر باشد. در این موارد، قرار توقف عملیات اجرایی با اخذ تامین مناسب صادر خواهد شد.

در دو مورد، دادگاه می تواند بدون اخذ تامین، قرار توقف عملیات اجرایی را صادر نماید؛ زمانی که ادعای صادرکننده برای ابطال اجرائیه، مستند به سند رسمی باشد و همچنین در صورتی که صادرکننده مدعی مفقودی چک بوده و دلایل ارائه شده توسط وی به نظر دادگاه قانع کننده باشد.

شرایط وصول چک از ظهرنویس

1. برای اینکه دارنده چک بتواند وجه چک را از ظهرنویس مطالبه نماید می بایست ظرف 15 روز (چنانچه چک در همان مکانی که صادر شده باید پرداخت شود) و 45 روز (چنانچه مکان صدور و پرداخت چک در دونقطه متفاوت ایران باشد) از تاریخ مندرج در چک ، نسبت به مطالبه وجه آن و برگشت زدن چک اقدام نماید.
2. ظرف یک سال از تاریخ دریافت گواهی عدم پرداخت علیه ظهرنویس طرح دعوا کند.

با توجه به اصلاحات صورت گرفته در قانون صدور چک لازم است افرادی که خواهان طرح دعوا در زمینه دعاوی چک به ویژه چک برگشتی هستند با دقت نظر کامل و یا استفاده از دانش حقوقی اشخاصی که در این زمینه تخصص دارند اقامه دعوا نمایند.در صورت نیاز به مشاوره حضوری می توانید با دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی تماس حاصل فرمایید.