یکی ازحقوق ناشی ازثبت اختراع که برای مخترع در نظرگرفته می شود، واگذاری حق اختراع است که یکی ازمصادیق این واگذاری ، انتقال حق اختراع از طریق انعقاد عقد رهن می باشد.

تفاوت این نوع انتقال با انتقال مالکیت اختراع این است که درانتقال مالکیت، مخترع حق خودرابه طورکامل به دیگری واگذار می نماید، به طوری که رابطه مالک پیشین(مخترع) با حق اختراع به طورکامل قطع می شودو منتقل الیه قائم مقام او میگردد. اما گاهی اوقات درمواردی دارنده حق اختراع به دلایل مختلف (از جمله کسب منابع ملّی لازم برای بهره برداری از اختراع ثبت شده و… ) مجبورمی شودکه حق مالکیت خودرا براختراع، به عنوان وثیقه دینی که برای تأمین اعتبارات لازم برعهده میگیرد به عنوان وثیقه ، درگرو و رهن دیگری بگذارد.

-البته در مجموعه قوانین و مقررات مالکیت صنعتی ایران، به صراحت حکمی در رابطه با رهن حق اختراع پیش بینی نشده است. برخی حقوقدانان معتقدند باتوجه به اطلاق عبارت« هرگونه معامله راجع به ورقه اختراع »که در قسمت اخیر ماده ۴۰ قانون علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰  پیش بینی شده بود « … هرگونه معامله راجع به ورقه اختراع باید به موجب سند رسمی به عمل آید….»، اینگونه استنباط میشود که هرگونه معامله راجع به ورقه اختراع ، وثیقه گذاردن ورقه اختراع را نیز شامل میشود.

نظر دیگر این است که باتوجه به عدم صراحت قوانین ایران دررابطه با به رهن گذاشتن حق اختراع شاید بتوان این موضوع را در قالب عقد صلح نیز مطرح کرد و مخترع، حق اختراع خویش رادر قالب عقد صلح واگذار نماید.

• پیش بینی رهنِ حقِ اختراع درحقوق سایرکشورها

لازم به ذکر است برخلاف حقوق ایران، انتقال حقِ اختراع ازطریق رهن درحقوق انگلستان به صراحت پیش بینی شده است . ولیکن ماهیت عقدرهن این کشور باحقوق ایران تفاوت دارد. بدین صورت که به محض انعقاد عقد رهن، مالِ مورد رهن به ملکیت مرتهن درمی آید و به محض پرداخت دین، حق اختراع به مالکیتِ راهن (مخترع) بازگشت می نماید .

همچنین در حقوق انگلستان بر خلاف حقوق ایران رهن د رمورد مال و حق امکان پذیر است.

• اختراع، تضمین طلب غرماست

باتوجه به مراتب فوق در رابطه با تحقق عقد رهن نسبت به ورقه اختراع، می توان گفت که یکی از امتیازات مهم اختراع این است که اختراع تضمین طلب غرما (طلبکاران)است.موارد ذیل در این باب حائز اهمیت است که به شرح ذیل بر شمرده می شود:

۱-دارنده گواهینامه اختراع می تواندآن را به عنوان وثیقه بدهی خود به غرما معرفی نماید: که در این صورت حق اختراع به عنوان مال، توقیف خواهد شد.

۲-همچنین ممکن است گواهینامه اختراع به عنوان قسمتی از اموال، درکناردیگراموالِ مخترعِ بدهکار، موضوع عقدرهن قرارگیردکه ازنوعِ مالِ منقول تلقی وکلیه قواعد مربوط به رهن دادنِ اینگونه اموال در مورد آن اجراخواهد شد.

۳-از طرفی باتوجه به اینکه اختراع جزئی مثبت ازدارایی را تشکیل می دهد و «سرمایه مخترع محسوب میشود، محکوم علیه می تواند به عنوان یکی از اجزای مثبت دارایی خود،گواهینامه اختراع را بابت محکومیت مالی به واحداجرای احکام مدنی معرفی نمایدو اگر در اجرای ثبت، علیه او اجراییه صادر شده است، به عنوان یکی ازتکالیفِ موضوع ماده(۲۰)آیین نامه اجرای مفاداسنادرسمی لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی،گواهینامه اختراع را به عنوان مال خود به اجرای احکام معرفی کندکه اجرایِ سندِ ذمّه ای وی میسر شود.

درتمامی موارد فوق گواهینامه اختراع عنصری ازذمّه مالیِ دارنده آن تلقی می شود و درزمره تضمینات طلب طلبکاران خواهد بود.

• توقیف گواهینامه اختراع به تبع به وثیقه گذاشتن ورقه اختراع

توقیف گواهینامه اختراع ، ممکن است درنهایت منجر به زوال مالکیت دارنده گواهینامه بر آن , و به عبارتی زوال حق اختراع گردد ؛ زیرا هرگاه طلبکار تشریفات اجرای ثبت یا حکم دادگاه را تعقیب نماید و مزایده به ترتیب مقرر برگزار گردد و دارنده گواهینامه اختراع از عهده پرداخت دین یا محکوم به برنیاید، در نهایت گواهینامهِ اختراع از مالکیت مخترع اخراج و به برنده مزایده منتقل خواهد شدو او مالک نهایی گواهینامه تلقی خواهد شد.

اشتراک گذاری: