معاملات برخط در بورس
اعلام اراده در بورس و ارائه دستور خرید و فروش به کارگزار از چندطریق امکان پذیر است :۱ . به صورت حضوری با تکمیل فرم های مربوط ۲ . به صورت تلفنی ۳ . به صورت اینترنتی .که قطعا در معاملات برخط در بورس ( دستور فروش های تلفنی و اینترنتی ) مسائل متعددی در زمینه حقوق تجارت الکترونیک مطرح می شود.
دستور خرید و فروش تلفنی
مشکلات ناشی از معاملات برخط در بورس و اختلافات زیادی که از دستور خرید و فروش های تلفنی ناشی می شد سرانجام منجر به تصویب (( دستور العمل اجرایی دریافت سفارش های تلفنی با استفاده از مرکز تماس کارگزاری – ۱۳۹۰ )) توسط هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار گردید. مطابق این دستورالعمل تمامی تماس های مشتری با کارگزار منجر به ارائه سفارش تلفنی نمی شود و صرفا سفارشی تلفنی تلقی می شود که طبق مقررات توسط مشتری با استفاده از مرکز تماس، جهت اجرا به کارگزار ارسال می شود. فایل های صوتی مربوطه با مشخصات شماره تلفن مشتری، نام کاربری مشتری، مدت زمان انتظار مکالمه، نام کاربر پاسخگوی کارگزار، تاریخ تماس، ساعت شروع، پایان و مدت تماس و شماره سریال مربوطه ایجاد شده در (OMS)به صورت خودکار، به طریق مطمئن و غیر قابل تغییر بایگانی می گردند.
دستور خرید و فروش اینترنتی
با توجه به اجرایی شدن معاملات برخط سهام بر خلاف دستور تلفنی این شیوه در حال حاضر به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد. بر اساس دستور العمل اجرایی سفارش های الکترونیکی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس تهران ۱۳۸۳ برای استفاده از این شیوه لازم است ابتدا توافقنامه ای به منظور انجام خرید و فروش الکترونیک سهام میان کارگزار و مشتری امضاء و مبادله شود. حدود اختیارات، وظایف و مسئولیت های مشتری و کارگزار در اجرای سفارش خرید یا فروش الکترونیک سهام بر اساس آیین نامه معاملات بورس و توافقنامه یاد شده و البته مقررات عمومی خرید و فروش الکترونیک می باشد.
دستور مشتری به کارگزار به خودی خود هیچ اثری ندارد مگر اینکه موافق با مقررات حاکم بر بورس وارد سامانه شود.
مطابق بند ۹ این دستورالعمل ،کارگزاری که در اجرای این دستورالعمل سفارش های مشتری را اجرا می کند، موظف است داده پیام های دریافتی از مشتری را در سامانه اطلاعاتی خود ثبت و نگهداری نماید.
محدودیت های معاملات برخط در بورس
- مشتریان معاملات بر خط در زمان حراج نمادهای بازگشایی شده امکان ورود سفارش ندارند؛
- مشتریان معاملات بر خط در ۱۰ دقیقه پایانی دوره پیش گشایش (۸:۵۰ الی ۹:۰۰) امکان حذف سفارشات را ندارن؛
- مشتریان معاملات بر خط در ۵ دقیقه پایانی معاملات (۱۱:۵۵الی ۱۲:۰۰) امکان ورود سفارشات Day را ندارند؛
- در عرضه‌های خاص مشتریان معاملات برخط در زمان حراج نمادهای بازگشایی شده امکان ورود سفارش با رعایت محدودیت‌های قیمتی سفارش را دارند؛
- عرضه های خاص که شامل عرضه اولیه و گشایش نماد است با مکانیزم حراج انجام می شود. مشتریان در عرضه های حراج امکان قرار دادن قیمت، بهتر از بهترین قیمت بازار را ندارند؛
- در روزهای عرضه اولیه اگر بورس اعلام کند که مشتریان برخط حق معامله را ندارند، باید بر روی نماد عرضه اولیه مسدود شوند؛
- در عرضه اولیه امکان تغییر قیمت سفارش خرید نسبت به بهترین مظنه برای مشتریان بر خط وجود ندارد؛
- مشتریان برخط حق رقابت و انجام معامله عمده را ندارند.
اختلافات ناشی از معاملات بر خط در بورس
ماهیت و نحوه عمل در معاملات برخط در مواردی می تواند خود منجر به اختلافات پیچیده ای گردد. در صورت بروز اختلاف بین کارگزار و مشتری در خصوص محتوای داده پیام ها، اطلاعات مندرج در سامانه اطلاعاتی کارگزار معتبر و برای طرفین قابل استناد می باشد. اما در این موارد کارگزار و مشتری در وضعیت برابر قرار ندارند و در صورت بروز اختلاف بین آنان، این اطلاعات مندرج در سامانه اطلاعاتی کارگزار است که معتبر می باشد.
ممکن است در درخواست تلفنی انجام شود و به این ترتیب کارگزار هیچ سند و مدرکی دال بر مجوز فروش نداشته باشد. در چنین شرایطی سهامداری که با ارائه دستور تلفنی اقدام به فروش سهام خود کرده ممکن است منکر معامله شده ، از کارگزار نزد هیات داوری بورس شکایت نماید و مدعی فروش فضولی سهام خود گردد.
همچنین انتساب داده پیام به مشتری با توجه به عدم فراهم بودن بسترهای قانونی لازم در بسیاری از موارد می تواند با تردید مواجه شود.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
