بدیهی است که اجرای قرارداد مشارکت در ساخت بدون تسلیم ملک به سازنده میسر نخواهد بود و مرسوم است که در قرارداد موعد مشخصی را برای این امر معین می نمایند که معمولا پس از اخذ پروانه ساختمان توسط سازنده است. در صورت امتناع از تسلیم ملک، سازنده می تواند الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک موضوع مشارکت را از مرجع صالح تقاضا نماید.
موارد طرح دعوای الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک موضوع مشارکت
مالک در قرارداد مشارکت در ساخت متعهد می شود که در تاریخ معین، ملک را تخلیه و جهت انجام عملیات ساخت و ساز به سازنده تحویل بدهد. در صورت امتناع مالک از انجام این تعهد، سازنده می تواند با استناد به ماده ۲۳۷ قانون مدنی، الزام او را از دادگاه بخواهد.
ماده ۲۲۰ قانون اخیر اشعار می دارد: عقود نه فقط متعاملین را به اجرای چیزی که درآن تصریح شده است ملزم می نماید بلکه متعاملین به کلیه نتایجی هم که به موجب عرف و عادت یا به موجب قانون از عقد حاصل می شود ملزم می باشند.
بنا بر مفاد این ماده، تحویل ملک به سازنده جهت اجرای عملیات ساخت و ساز از مقدمات عرفی اجرای قرارداد است و امکان الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک منوط به تصریح امر در قرارداد نیست.
فسخ قرارداد مشارکت در ساخت به جهت تاخیر در تخلیه و تحویل ملک
چنانچه در قرارداد شرط شده باشد در صورت تاخیر مالک در تخلیه و تحویل ملک به سازنده، وی حق فسخ قرارداد را خواهد داشت، سازنده می تواند بدون طرح دعوا قرارداد را فسخ نماید.
در صورتی که برای سازنده در فرض تاخیر مالک در تخلیه و تحویل ملک موضوع مشارکت، حق فسخ پیش بینی نشده باشد، سازنده ناچار است الزام مالک را از دادگاه بخواهد و در صورتی که الزام مالک توسط دادگاه به هر دلیلی ممکن نباشد، می تواند قرارداد مشارکت در ساخت را فسخ نماید.
موعد تخلیه و تحویل ملک به سازنده
اصولا طرفین قرارداد مشارکت در ساخت ضمن قرارداد، موعدی را جهت تخلیه و تحویل ملک تعیین می کنند؛ در غیر اینصورت اصل بر تحویل فوری ملک به سازنده است.
طرفین دعوای الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک موضوع مشارکت
سازنده، خواهان و مالک، خوانده دعوای الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک هستند.
مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک موضوع مشارکت
سازنده باید دعوای خود را در دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک اقامه نماید.
نحوه اجرای رای الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک موضوع مشارکت
پس از قطعیت رای صادره مبنی بر الزام مالک به تخلیه و تحویل ملک و ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه، در صورتی که مالک ظرف مهلت مقرر راسا نسبت به اجرای حکم اقدام نکند، واحد اجرای احکام دادگاه، حکم را قهرا اجرا خواهد کرد. اگر اجرای حکم توسط واحد اجرای احکام به هر دلیلی امکانپذیر نشود، سازنده حق فسخ قرارداد را خواهد داشت.