جهت بهره مندی هرچه بیشتر از تکنولوژی ، شرکت ها ترجیح می دهند تا از طریق انعقاد قرارداد تحقیق و توسعه مشترک ، از طریق مشارکت اطلاعات تکنولوژیک خود را با یکدیگر در میان بگذارند.در ادامه مبحث حاضر به بررسی قرارداد تحقیق و توسعه مشترک در انتقال فناوری که میان دو یا چند شخص برای انجام فعالیت های تحقیقاتی و توسعه ای حول فناوری های جدید و به صورت مشترک منعقد می شود و روش ها و مزایای انعقاد قرارداد نامبرده و تعهدات طرفین این قرارداد خواهیم پرداخت.

تعریف قانونی قرارداد تحقیق و توسعه مشترک در انتقال فناوری

مطابق با مقرره کمیسیون اتحادیه اروپا نسبت به قراردادهای تحقیق و توسعه مشترک ، « این قرارداد توافقی است که ناظر به تحصیل دانش فنی مرتبط با محصولات و فرآیندها و انجام تحلیل های نظری و مطالعه سیستماتیک یا انجام آزمایش شامل تولید آزمایشی و کنترل فنی محصولات یا فرآیندها، ایجاد تسهیلات ضروری و تحصیل حقوق مالکیت فکری نسبت به نتایج می باشد.»

قالبهای همکاری در تحقیق و توسعه مشترک در انتقال فناوری

• توافق میان یک شرکت با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی

با توجه به اینکه دانشگاه ها و مراکز پژوهشی نقشی کلیدی در خصوص انجام تحقیقات بنیادین و تبدیل دانش به فناوری دارند و   می توانند با ارائه خدمات علمی و فنی و مشاوره ای به تجار و صاحبان صنایع مشکلات آن ها را حل کنند، توافق برای برای انعقاد قرارداد تحقیق و توسعه مشترک میان یک شرکت و مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی منعقد می شود. در این توافق شرکت تأمین کننده سرمایه لازم برای انجام تحقیق و توسعه در این مراکز است و دانشگاه ها و مراکز پژوهشی صرفاً امر تحقیق و توسعه را جهت نیل به نتایج تکنولوژیک معین انجام خواهند داد.

 به عنوان مثال نتایج این توافق در صنعت دارویی آمریکا ملموس بوده است.

•  توافق میان چند شرکت مستقل جهت امر تحقیق و توسعه مشترک

گاهی اوقات شرکت های مستقل ( اعم از داخلی و خارجی) با اشتراک گذاشتن منابع سرمایه خود به امر تحقیق و توسعه مشترک در عرصه یک فناوری می پردازند.

 همکاری این شرکت ها ۳ حالت دارد : حالت اول اینکه ممکن است بخش های مختلف تحقیق و توسعه میان این شرکت ها تقسیم شود. حالت دوم اینکه ممکن است یک طرف صرفاً تأمین کننده سرمایه و اعتبارات لازم بوده و شرکت دیگر امور تحقیقاتی و توسعه را به دست گیرد. حالت سوم اینکه ممکن است کل فرآیند سرمایه گذاری و پیگیری اهداف تحقیق و توسعه به صورت مشترک انجام شود.

• توافق میان اشخاص حقیقی جهت تشکیل شرکت مستقل

روش دیگر در امر تحقیق و توسعه مشترک در انتقال فناوری ، سرمایه گذاری به منظور تشکیل یک “شرکت مستقل” به منظور برآوردن مقاصد تحقیق و توسعه مشارکت کنندگان است. که البته این نوع توافق نیاز به تسلطی کلی و جامع و دقیق نسبت به جنبه های تجاری و فنی همکاری به واسطه شرکت مشترک می باشد.

اهداف قرارداد تحقیق و توسعه مشترک در انتقال فناوری

۱) مبادله فناوری ها و اطلاعات تکنولوژیک.

۲) توسعه داده های پایه ای موجود جهت استفاده از نتایج آن برای تولید یا پروژه های متعاقب شرکا.

۳) تجزیه و تحلیل نظری ، انجام آزمایش و مطالعه هدفمند روی پدیده ها و وقایع.

۴) ارتقا یا محک زدن فنون پایه ای مهندسی در فناوری.

مزایای قرارداد تحقیق و توسعه مشترک در انتقال فناوری

• صرفه جویی مالی و زمانی و توزیع ریسک

به علت بالا بودن ریسک فعالیت های تحقیق و توسعه فناوری ، همکاری های مشترک و انعقاد قرارداد در راستای امر تحقیق و  توسعه ی فناوری مدنظر ، باعث صرفه جویی در زمان ، صرفه جویی مالی و توزیع ریسک فعالیت های تحقیقاتی خواهد شد.

• تسهیل و تقلیل خطاهای آزمایشی

انعقاد قرارداد های تحقیق و توسعه در امر فناوری ، به علت تلفیق منابع و فناوری های مکمل، باعث تسهیل فرآیند تحقیق و توسعه خواهد شد و همچنین میزان خطاهای آزمایشی را در اجرای فناوری نیز کاهش داده که النهایه باعث کاهش سطح هزینه ها در اجرای فناوری خواهد شد.

مانند تحقیق و توسعه مشترک در طراحی تکنولوژیک هواپیمای مدل ۷۷۷ در شرکت هواپیماسازی بوئینگ که منجر به صرفه جویی در هزینه های مالی و زمانی این پروژه شد.

• احتراز از انجام عملیات های موازی

قرارداد تحقیق و توسعه مشترک در امر فناوری ، زمینه همکاری میان رقبای آن فناوری را ایجاد و باعث احتراز از انجام عملیات موازی که باعث هدر رفت منابع می باشد خواهد شد.

موارد ضروری در قرارداد تحقیق و توسعه مشترک در انتقال فناوری

• ذکر موضوع قرارداد تحقیق و توسعه مشترک

در قرارداد تحقیق و توسعه مشترک صرف نظر از قالب همکاری ، موضوع قرارداد باید دقیقا معلوم باشد.

• مدت زمان انجام فعالیت های تحقیقاتی و توسعه

هرچند نمی توان مدت زمان کاملاً مشخصی را برای انجام فعالیت های تحقیقاتی در فناوری تعیین کرد ، و لیکن ترسیم جدول زمانی برای هدفمند کردن روند تحقیق و توسعه ضروری می باشد.

 همچنین ممکن است توافق شود که درصورت وقوع معضلات پیش بینی نشده در کار ( مثلاً در حالتی که مدت زمان فرآیند آزمایشها بیش از موعد انتظار بوده است)، مدت توافق تمدید شود.

• ذکر حدود و میزان تعهدات اطراف قرارداد تحقیق و توسعه مشترک

– نمونه ای از تعهدات طرفین قرارداد تحقیق  و توسعه مشترک

1. انجام وظایف محوله و پیگیری فعالیت های پژوهشی مطابق توافق با سایر شرکا و انجام کامل و به موقع تحقیقات محوله به نحوی که باعث هدر رفت منابع مالی نگردد.
2. به اشتراک گذاشتن منابع انسانی و تکنولوژیک و اطلاعات ضروری مطابق قرارداد.
3. تأدیه وجوه نقدی و اعتبارات مالی مورد نیازدر قرارداد.
4. تعهد به استفاده از اطلاعات مشترک در راستای هدف قرارداد که همان هدایت جریان تحقیق و توسعه جهت نیل در اجرای درست فناوری است و … .

با توجه به اهمیت چگونگی تنظیم قراردادها در جلوگیری از بروز اختلافات و کاهش مراجعه اشخاص به محاکم حقوقی، ضرورت وجود حقوقدانان و وکلای مجرب در زمینه دعاوی قراردادی و تنظیم  قراردادهای تخصصی احساس می شود. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با دارا بودن سوابق متمادی در زمینه تنظیم انواع قراردادهای داخلی و بین المللی و همچنین وکالت در قبول دعاوی حوزه قراردادها آماده خدمت رسانی به اشخاص حقیقی و حقوقی مختلف در سراسر کشور می باشد.

اشتراک گذاری: