معرفی قرارداد فرانچایز

یکی از قراردادهای مربوط به حقوق مالکیت فکری، قراردادهای فرانچایز یا همان قرارداد بهره برداری از علامت تجاری می باشد. با توجه به اینکه این قرارداد، در دسته ی قراردادهای نوپا بوده و لیکن در کشورهای دارای اقتصاد پیشرفته کاربردهای زیادی دارد، در مقاله حاضر قصد داریم به معرفی و معنای عرفی قراردادهای فرانچایز پرداخته و سپس تعریف قانونی و حقوقی این قراردادها را نیز به تفصیل بررسی نمائیم.

  • معرفی و معنای عرفی قرارداد فرانچایز

  1. معنای لغوی فرانچایز:
  • فرانچایز، از لحاظ لغوی کلمه ای دارای ریشه فرانسوی به معنای صداقت و آزادی می باشد. البته این کلمه در مفهوم عرفی خود واجد معنایی متفاوت از معنای لغوی اش می باشد.
  1. مفهوم عرفی فرانچایز:
  • فرانچایز در مفهوم عرفی، در واقع یک مدل تجاری می باشد که مطابق با آن امتیاز و امکان بهره برداری و عرضه ی علامت تجاری، محصول و شیوه ی تجارت از سوی دارنده اصلی یا امتیاز دهنده در مقابل یک ما به ازاء مالی یا نسبت سود به طرف دیگر یعنی امتیاز گیرنده برای یک مدت زمان مشخص واگذار می شود.
  • می توان گفت تقریباً اکثر رستوران ها، هتلها و فروشگاه های زنجیره ای در سطح کشورهای مختلف، از قرارداد فرانچایز استفاده می کنند.
  • نمونه ای از قراردادهای فرانچایز

رستوران های مک دونالد امریکایی- قراردادهای مربوط به شرکت کوکاکولا- قراردادهای انحصاری میان تولیدکنندگان و عاملین فروش محلی- فرانچایز پخش در صنعت آبجوسازی در بریتانیا.

  1. حقوق امتیاز دهنده:
  • در قرارداد فرانچایز، کلیه حقوق نام و علامت تجاری و شیوه ی عمل متعلق به امتیازدهنده می باشد و هر شخصی متمایل به داشتن کسب و کاری مشابه کسب و کار امتیاز دهنده باشد پس از مذاکره با وی، مبادرت به انعقاد قرارداد فرانچایز نموده و همان کسب و کار را برای خود راه اندازی می نماید.
  • مالک فرانچایز چه کسی است ؟

  • مالک فرانچایز یا همان شخص امتیاز دهنده در قراردادهای فرانچایز می تواند یک شخص حقوقی مانند شرکت های سهامی عام، شرکت سهامی خاص و … و یا حتی یک شخص حقیقی باشد.

 

  • نقش مالک فرانچایز در قراردادهای فرانچایز

  • مالک فرانچایز در قرارداد فرانچایز نقش مدیریتی و نظارتی و تحقیقاتی در زمینه پیشرفت مدل تجاری خود داشته و به طور معمول مستقیماً اقدام به راه اندازی و اجرای کسب و کار نمی نماید.
  • امور تبلیغاتی، بررسی نیازهای بازار، تهیه و عرضه ی مواد اولیه، تعیین شرایط فروش فوق العاده و راه اندازی شیوه های ارتباط با مشتری از اقداماتی است که امتیازدهنده فرانچایز بدان ها مبادرت می نماید.
  • مطابق با تعریفی که ویکی پدیا از فرانچایز ارائه نموده است، واگذاری حق اجرای مستقل توزیع کالا، فن آوری ها و علامت تجاری در مقابل درصدی از فروش کل ماهیانه و یک حق الامتیاز، از اقداماتی است که امتیازدهنده انجام می دهد.
  • آگهی ملی و بین المللی، آموزش و دیگر خدمات حمایتی.
  • مدت زمان قراردادهای فرانچایز

  • مدت زمان این قراردادها معمولاً بین ۵ تا ۲۰ سال می باشد.

 

  • تعریف حقوقی و قانونی قرارداد فرانچایز

در قوانین ایران هیچ تعریف و حتی هیچ اشاره ای از قرارداد فرانچایز دیده نمی شود. از نظر دکترین حقوقی تعریف حقوقی قرارداد فرانچایز به شرح ذیل است:

«قرارداد فرانچایز قراردادی است که در آن یک طرف که امتیازدهنده (Franchaisor) نامیده می شود به طرف دیگر که امتیازگیرنده (Franchaisee) نام دارد، در مقابل یک حق الامتیاز یا اجرت (free)، حق استفاده از علامت تجاری را که معمولاً همراه با دیگر حقوق مالکیت فکری مانند اسرار تجاری، دانش تجربی و … می باشد را برای فروش یا تولید محصولات یا ارائه ی خدمات، اعطا می کند. در این نوع از قرارداد ممکن است شرایطی برای ارائه ی دانش فنی، آموزش مدیریت سیستم و جلب مشتری، کنترل کیفیت و … از سوی امتیاز دهنده و یا تعهداتی به عهده امتیازگیرنده درج شود که با توجه به تنوع و انواع این قراردادها شروط آن متفاوت است.»

 در واقع وجه غالب قرارداد فرانچایز، اجازه استفاده از علامت تجاری به همراه دیگر حقوق مالکیت فکری است.

به طور کلی می توان گفت قراردادهای فرانچایز علاوه بر مسائل حقوقی خود حاکی از روابطی اقتصادی تجاری می باشند که بر اساس عکس العمل مشتریان و یا پیش بینی عکس العمل مشتریان در قبال کالا و خدماتی معین شکل می گیرد و بالتبع دارای  پیچیدگی های فراوانی می باشند.

دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی به عنوان متخصص و مشاور تخصصی در زمینه انواع قراردادهای تجاری-اقتصادی آماده ارائه هرگونه خدمات مشاوره حقوقی و قبول وکالت در زمینه قراردادهای فرانچایز می باشد.

آیا این نوشته برایتان مفید بود؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

4 − دو =