مالکیت سهام یا سهم الشرکه در یک شرکت، نه تنها نشان دهنده بخشی از سرمایه و دارایی شماست، بلکه حقوق و مزایای متعددی را نیز به همراه دارد، از جمله حق دریافت سود سهام، حق رأی در مجامع، و در نهایت، حق دریافت ارزش سهام یا سهم الشرکه در زمان‌ه ای مقتضی. اما گاهی اوقات، سهامداران یا شرکا در مسیر مطالبه سهام یا مطالبه سهم الشرکه خود از شرکت با مشکلات و موانعی مواجه می‌شوند. این موانع می‌تواند از عدم شفافیت شرکت، اختلافات مدیریتی، پیچیدگی های اداری و قانونی، یا حتی انکار صریح حقوق آن ها ناشی شود.
سوالی که مطرح می شود این است که چگونه سهام یا سهم الشرکه خود را از شرکت مطالبه کنیم؟ چه مدارکی برای اثبات مالکیت سهام یا سهم الشرکه لازم است و در صورت عدم همکاری شرکت، چه راهکارهای قانونی پیش روی ما قرار دارد؟
این مقاله، شما را با مراحل قانونی و راهکارهای عملی برای مطالبه سهام در شرکت های سهامی (اعم از خاص و عام) و مطالبه سهم الشرکه در سایر شرکتها (مانند شرکت با مسئولیت محدود یا تضامنی) آشنا خواهد کرد.
مشاوره تخصصی (آنلاین، تلفنی، حضوری) را هم اکنون دریافت کنید.
سهم الشرکه چیست؟
سهم الشرکه به معنای سهم یا آورده‌ی هر یک از شرکا در سرمایه شرکت های غیر سهامی است. سهم الشرکه معمولا در شرکت هایی مانند شرکت بامسئولیت محدود، تضامنی، نسبی و مختلط سهامی و غیرسهامی به کار می رود.
نحوه مطالبه سهم الشرکه
شرکت به محض تشکیل واجد شخصیت حقوقی می شود و در صورت طرح دعوا، مدعی می بایست به طرفیت شرکت اقامه دعوا نماید. دعوای مطالبه سهم الشرکه یکی از دعاوی می باشد که توسط شرکا علیه شرکت در مرجع صالح اقامه می گردد. مطالبه سهم الشرکه با توجه به ماهیت شرکت های تجاری قبل و بعد از انحلال متفاوت خواهد بود.
با توجه به پیچیدگی هایی که در طرح دعوا علیه شرکت های تجاری وجود دارد، اخذ مشاوره از وکیل متخصص امور شرکتها ضروری می باشد.
برای ثبت درخواست مشاوره حقوقی با وکیل متخصص، فرم زیر را تکمیل نمایید. وکلای متخصص دادپویان حامی بعد از دریافت اطلاعات در اسرع وقت با شما تماس خواهند گرفت.
مطالبه سهم الشرکه در شرکت های اشخاص
در شرکت های اشخاص با توجه به نوع شرکت، مطالبه سهم الشرکه تابع قانون و شرایط خاص خود می باشد، در ذیل به بررسی مطالبه سهم الشرکه در این نوع شرکت های می پردازیم.
مطالبه سهم الشرکه در شرکت های تضامنی
در شرکت های تضامنی، منافع به نسبت سهم الشرکه بین شرکا تقسیم می گردد، مگر این که شرکتنامه غیر از این ترتیب مقرر کرده باشد. چنانچه شرکا در شرکت های تضامنی قبل از انحلال، قصد مطالبه سهم الشرکه خود را داشته باشند، می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت به دادگاه مرکز اصلی شرکت تسلیم نمایند اما اگر بعد از انحلال شرکت، ورشکستگی یا مکفی نبودن دارایی، قصد مطالبه سهم الشرکه را داشته باشند، می بایست به طرفیت مدیران شرکت اقامه دعوا نمایند.
مطالبه سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود
بر اساس ماده ۱۰۸ قانون تجارت، روابط بین شرکاء در شرکت با مسئولیت محدود، تابع اساسنامه می باشد، چنانچه در اساسنامه راجع به تقسیم نفع و ضرر مقررات خاصی نباشد، تقسیم مزبور به نسبت سرمایه به عمل خواهد آمد. چنانچه شرکاء شرکت قصد مطالبه سهم الشرکه را داشته باشند، قبل از انحلال می توانند با مراجعه به دادگاه مرکز اصلی شرکت، دادخواست خود را علیه شرکت اقامه نمایند و در صورتی که بعد از انحلال شرکت بخواهند مطالبه سهم الشرکه را مطرح نمایند، می بایست به طرفیت مدیران مقصر اقامه دعوا نمایند.
مطالبه سهم الشرکه در شرکت نسبی
در شرکت نسبی، شرکاء نسبت به سرمایه ای که به شرکت آورده اند در سود و زیان شریک می باشند مگر این که شرکاء بر خلاف شرکت نامه توافق کرده باشند.
اگر شرکای شرکت قصد مطالبه سهم الشرکه خود قبل از انحلال شرکت را داشته باشند، دادخواست خود را به طرفیت شرکت در دادگاه مرکز اصلی شرکت اقامه می کنند و در صورت طرح دعوا بعد از انحلال، دادخواست به طرفیت مدیران مقصر تنظیم می شود.
مطالبه سهم الشرکه در شرکت مختلط غیر سهامی
در شرکت مختلط غیر سهامی، شرکاء نسبت به سهم الشرکه در سود و زیان شریک می باشند مگر اینکه در اساسنامه توافقی دیگر میان طرفین حاصل شده باشد.
از آن جا که این شرکت فی مابین دو یا چند شریک ضامن و شریک با مسئولیت محدود تشکیل می شود، در صورت انحلال و ورشکستگی شرکت، شرکای ضامن مسئول بازپرداخت سهم الشرکه، شرکای با مسئولیت محدود می باشند، شرکاء می توانند با مراجعه به دادگاه مرکز اصلی دادخواست خود را تقدیم کند. دعوای مطالبه سهم الشرکه یک دعوای مالی می باشد و از آن جا که سهم الشرکه قابل تقویم می باشد، هزینه دادرسی آن را به نسبت تقویم انجام شده باید پرداخت نمود.
مطالبه سهم الشرکه در شرکت مختلط سهامی
در شرکت مختلط سهامی , شرکای سهامی به میزان مبلغ اسمی سهام و شرکایی تضامنی به نسبت سهم الشرکه در سود و زیان شرکت سهیم می باشند. چنان چه شرکا قبل از انحلال شرکت مطالبه سهام و سهم الشرکه را نمایند می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت اقامه نمایند اما در صورت انحلال شرکت می توانند علیه مدیران شرکت طرح دعوا نمایند .
مطالبه مبلغ اسمی سهام شرکت های سهامی
در شرکت های سهامی، به میزان سهام هر شریک با توجه به مبلغ اسمی، سهامی می باشد که از شرکت خریداری نموده است، شرکاء در صورتی که قصد مطالبه سهام خود را داشته باشند، می توانند دعوای مطالبه وجه سهام را در دادگاه محل مرکز اصلی شرکت اقامه نماید.
مطلب مرتبط: مسئولیت بدهی شرکت سهامی خاص
تأمین خواسته در دعوای مطالبه سهم الشرکه
از آن جا که انواع شرکت های تجاری واجد شخصیت حقوقی می باشند، در صورت عدم پرداخت سهم الشرکه یا سهام، خواهان می تواند از دادگاه درخواست نماید تا معادل سهم الشرکه و از اموال شرکت توقیف کند. در صورت صدور قرار تأمین خواسته، از آن جا که سهم الشرکه و سهام سند عادی محسوب می شود، خواهان می بایست نسبت به پرداخت خسارات احتمالی اقدام نماید.
نحوه مطالبه دیون از شرکت
یکی دیگر از دعاوی که در مراجع صالح علیه شرکت اقامه می گردد، دعوای مطالبه دیون می باشد. در خصوص شرکت هایی که شریک ضامن دارند، در صورت انحلال شرکت، شرکای ضامن مسئول تأدیه تمامی دیون مطالبه شده می باشند و چنان چه در اساسنامه بر خلاف آن توافق شده باشد، این مقرره در مقابل تمام اشخاص ثالث فاقد اثر است.
در سایر شرکت ها، چنان چه خواهان قبل از انحلال شرکت اقامه دعوا نماید، می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت در مرکز اصلی شرکت اقامه کند. در صورتی که بعد از انحلال شرکت، طلبکاران قصد ادامه دعوا داشته باشند، می توانند نسبت به طرح دعوا علیه هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکت در مرجع صالح اقدام نمایند.
در خصوص شرکت های با مسئولیت محدود، ذکر این نکته حائز اهمیت می باشد، چنان چه بر اساس ماده ۱۵۲ قانون تجارت هرگاه شرکت به طریقی غیر از ورشکستگی منحل شود و شریک با مسئولیت محدود هنوز تمام یا بخشی ازسهم الشرکه خود را نپرداخته و یا پس از تأدیه مسترد داشته است، طلبکاران شرکت حق دارند معادل آن از بابت سهم الشرکه باقی مانده،مستقیماً علیه شریک با مسئولیت محدود اقامه دعوا نماید.
نحوه مطالبه وجه چک از شرکت
در صورتی که طلبکار بخواهد دعوای مطالبه وجه چک را اقامه نماید، می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت در مرکز اصلی شرکت ارائه نماید.
طلبکار می تواند از مرجع صالح دادخواست تأمین نماید که در این صورت دادگاه به اندازه وجه چک از اموال شرکت توقیف می نماید. درخواست تأمین در خصوص وجه چک مستلزم پرداخت خسارت احتمالی از خواهان می باشد.
در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر یا مشاور حقوقی شرکت ها در خصوص مطالبه سهم الشرکه، می‌توانید با متخصصان حقوقی در امور ثبت شرکتها مشورت نمایید.
آیا دعوای مطالبه وجه از شرکت قابل اعتراض است؟
دعوای مطالبه وجوه شرکت یک دعوای مالی می باشد. بنابراین در صورتی که خواسته یا ارزش آن خواسته بیش از سه میلیون ریال باشد، تجدیدنظر خواه می تواند ظرف بیست روز با مراجعه به دادگاه تجدیدنظر، دادخواست خود را ارائه نماید.
شرایط مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه شرکت ها
یکی از شرایط ضروری برای امکان مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه از سهامداران یا شرکا حصول سررسید است. به عبارت دیگر اگر تعهد شرکا و سهامداران مبنی بر تادیه باقی مانده سهم خود از سرمایه شرکت به نحو موجل باشد، مطالبه این مبلغ تنها پس از حصول سررسید امکانپذیر است.
شرط دیگر رجوع به اعضاء شرکت بابت باقی مانده سرمایه شرکت، انحلال شرکت تجاری به یکی از طرق انحلال است. شرکت های تجاری به طرق مختلفی منحل می شود. به هر ترتیب پس از انحلال شرکت، طلبکاران می توانند به اعضاء شرکت مراجعه کنند. پس از صدور حکم ورشکستگی شرکت، مدیر تصفیه این مبلغ را از سهامداران یا شرکا مطالبه خواهد نمود.
در دادنامه صادره از سوی یکی از شعب دادگاه تجدیدنظر استان تهران نیز تاکید شده است که استماع دعوای مطالبه سهم الشرکه منوط به صدور حکم به انحلال شرکت است و تا قبل از آن، این دعوا قابلیت استماع را ندارد.
مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای مطالبه باقی مانده مبلغ سهام یا سهم الشرکه شرکت ها
دعوای مطالبه باقی مانده سهام یا سهم الشرکه شرکت ها در دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده یا خواندگان یعنی سهامداران یا شرکایی که سهم خود را تماما پرداخت نکرده اند، مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
در این راهنما، به تفصیل به مراحل و راهکارهای مختلف برای مطالبه سهام یا سهم الشرکه از شرکت پرداختیم. گرچه مطالبه سهام و مطالبه سهم الشرکه ممکن است در ابتدا پیچیده به نظر برسد، اما با داشتن اطلاعات صحیح و قانونی، دستیابی به نتیجه مطلوب دور از دسترس نیست. دفتر حقوقی دادپویان حامی با بهره‌گیری از وکلای متخصص در امور شرکت ها و دعاوی تجاری، آماده ارائه مشاوره حقوقی و همراهی شما در تمامی مراحل، از مذاکره تا پیگیری های قضایی است. برای دریافت مشاوره تخصصی درخصوص مطالبه سهام یا سهم الشرکه خود، با ما تماس بگیرید
سلام من سهامدار۴۰درصدسهم دریک شرکت مسولیت محدودهستم که تولیدابمعدنی هست مدیرعامل بخاطرخارج کردن دستگاهی ازشرکت باعث تعطیلی شرکت شده ومحکومیت اوقطعی شده وبه حبس محکوم شده ودرحکم باصراحت نوشته که مدیرعامل باعث تعطیلی کارخونه شده میخام ازبابت ضرروزیان وارده بابت سه سال تعطیلی کارخونه ازش شکایت کنم میشه راهنماییم کنید
دادخواست مطالبه خسارت وارده را مطرح نمایید