مطالبه وجوه از شرکت های تجاری

شرکت های تجاری موظف به ایفاء تعهدات خود می باشند چنان چه شرکت از انجام تعهدات خود اجتناب نماید ، طلبکاران می توانند با مراجعه به دادگاه علیه شرکت اقامه دعوا نمایند .مطالبه وجوه از شرکت های تجاری دارای قوانین خاصی می باشد .

مطالبه سهم الشرکه

شرکت به محض تشکیل واجد شخصیت حقوقی می شود و در صورت طرح دعوا، مدعی می بایست به طرفیت شرکت اقامه دعوا نماید. دعوای مطالبه سهم الشرکه یکی از دعاوی می باشد که توسط شرکا علیه شرکت در مرجع صالح اقامه می گردد. مطالبه سهم الشرکه با توجه به ماهیت شرکت های تجاری قبل و بعد از انحلال متفاوت خواهد بود.

مطالبه سهم الشرکه در شرکت های اشخاص

در شرکت های اشخاص با توجه به نوع شرکت، مطالبه سهم الشرکه تابع قانون و شرایط خاص خود می باشد، در ذیل به بررسی مطالبه سهم الشرکه در این نوع شرکت های می پردازیم.

مطالبه سهم الشرکه در شرکت های تضامنی

در شرکت های تضامنی، منافع به نسبت سهم الشرکه بین شرکا تقسیم می گردد، مگر این که شرکتنامه غیر از این ترتیب مقرر کرده باشد. چنانچه شرکا در شرکت های تضامنی قبل از انحلال، قصد مطالبه سهم الشرکه خود را داشته باشند، می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت به دادگاه مرکز اصلی شرکت تسلیم نمایند اما اگر بعد از انحلال، ورشکستگی یا مکفی نبودن دارایی، قصد مطالبه سهم الشرکه را داشته باشند، می بایست به طرفیت مدیران شرکت اقامه دعوا نمایند.

مطالبه سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود

بر اساس ماده ۱۰۸ قانون تجارت، روابط بین شرکاء تابع اساسنامه می باشد، چنانچه در اساسنامه راجع به تقسیم نفع و ضرر مقررات خاصی نباشد، تقسیم مزبور به نسبت سرمایه به عمل خواهد آمد. چنانچه شرکاء شرکت قصد مطالبه سهم الشرکه را داشته باشند، قبل از انحلال می توانند با مراجعه به دادگاه مرکز اصلی شرکت، دادخواست خود را علیه شرکت اقامه نمایند و در صورتی که بعد از انحلال شرکت بخواهند مطالبه سهم الشرکه را مطرح نمایند، می بایست به طرفیت مدیران مقصر اقامه دعوا نمایند.

مطالبه سهم الشرکه در شرکت نسبی

در شرکت نسبی، شرکاء نسبت به سرمایه ای که به شرکت آورده اند در سود و زیان شریک می باشند مگر این که شرکاء بر خلاف شرکت نامه توافق کرده باشند.

اگر شرکای شرکت قصد مطالبه سهم الشرکه خود قبل از انحلال شرکت را داشته باشند، دادخواست خود را به طرفیت شرکت در دادگاه مرکز اصلی شرکت اقامه می کنند و در صورت طرح دعوا بعد از انحلال، دادخواست به طرفیت مدیران مقصر تنظیم می شود.

مطالبه سهم الشرکه در شرکت مختلط غیر سهامی

در شرکت مختلط غیر سهامی، شرکاء نسبت به سهم الشرکه در سود و زیان شریک می باشند مگر اینکه در اساسنامه توافقی دیگر میان طرفین حاصل شده باشد.

از آن جا که این شرکت فی مابین دو یا چند شریک ضامن و شریک با مسئولیت محدود تشکیل می شود، در صورت انحلال و ورشکستگی شرکت، شرکای ضامن مسئول بازپرداخت سهم الشرکه، شرکای با مسئولیت محدود می باشند، شرکاء می توانند با مراجعه به دادگاه مرکز اصلی دادخواست خود را تقدیم کند. دعوای مطالبه سهم الشرکه یک دعوای مالی می باشد و از آن جا که سهم الشرکه قابل تقویم می باشد، هزینه دادرسی آن را به نسبت تقویم انجام شده باید پرداخت نمود.

مطالبه سهم الشرکه در شرکت مختلط سهامی 

در شرکت مختلط سهامی , شرکای سهامی به میزان مبلغ اسمی سهام و شرکایی تضامنی به نسبت سهم الشرکه در سود و زیان شرکت سهیم می باشند . چنان چه شرکا قبل از انحلال شرکت مطالبه سهام و سهم الشرکه را نمایند می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت اقامه نمایند اما در صورت انحلال شرکت می توانند علیه مدیران شرکت طرح دعوا نمایند .

مطالبه سهام در شرکت سهامی

در شرکت های سهامی، به میزان سهام هر شریک با توجه به مبلغ اسمی سهامی می باشد که از شرکت خریداری نموده است، شرکاء در صورتی که قصد مطالبه سهام خود را داشته باشند، می توانند دعوای مطالبه وجه سهام را در دادگاه محل مرکز اصلی شرکت اقامه نماید.

قابلیت درخواست تأمین خواسته در دعوای مطالبه سهم الشرکه

از آن جا که شرکت های تجاری واجد شخصیت حقوقی می باشند، در صورت عدم پرداخت سهم الشرکه یا سهام، خواهان می تواند از دادگاه درخواست نماید تا معادل سهم الشرکه و از اموال شرکت توقیف کند. در صورت صدور قرار تأمین خواسته، از آن جا که سهم الشرکه و سهام سند عادی محسوب می شود، خواهان می بایست نسبت به پرداخت خسارات احتمالی اقدام نماید.

مطالبه دیون از شرکت

یکی دیگر از دعاوی که در مراجع صالح علیه شرکت اقامه می گردد، دعوای مطالبه دیون می باشد. در خصوص شرکت هایی که شریک ضامن دارند، در صورت انحلال شرکت، شرکای ضامن مسئول تأدیه تمامی دیون مطالبه شده می باشند و چنان چه در اساسنامه بر خلاف آن توافق شده باشد، این مقرره در مقابل تمام اشخاص ثالث فاقد اثر است.

در سایر شرکت ها، چنان چه خواهان قبل از انحلال شرکت  اقامه دعوا نماید، می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت در مرکز اصلی شرکت اقامه کند. در صورتی که بعد از انحلال شرکت، طلبکاران قصد ادامه دعوا داشته باشند، می توانند نسبت به طرح دعوا علیه هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکت در مرجع صالح اقدام نمایند.

در خصوص شرکت های با مسئولیت محدود، ذکر این نکته حائز اهمیت می باشد، چنان چه بر اساس ماده ۱۵۲ قانون تجارت هرگاه شرکت به طریقی غیر از ورشکستگی منحل شود و شریک با مسئولیت محدود هنوز تمام یا بخشی ازسهم الشرکه خود را نپرداخته و یا پس از تأدیه مسترد داشته است، طلبکاران شرکت حق دارند معادل آن از بابت سهم الشرکه باقی مانده،مستقیماً علیه شریک با مسئولیت محدود اقامه دعوا نماید.

مطالبه وجه چک از شرکت

در صورتی که طلبکار بخواهد دعوای مطالبه وجه چک را اقامه نماید، می بایست دادخواست خود را به طرفیت شرکت در مرکز اصلی شرکت ارائه نماید.

طلبکار می تواند از مرجع صالح دادخواست تأمین نماید که در این صورت دادگاه به اندازه وجه چک از اموال شرکت توقیف می نماید. درخواست تأمین در خصوص وجه چک مستلزم پرداخت خسارت احتمالی از خواهان می باشد.

قابلیت تجدید نظر خواهی از دعوای مطالبه وجوه شرکت

دعوای مطالبه وجوه شرکت یک دعوای مالی می باشد؛ بنابراین در صورتی که خواسته یا ارزش آن خواسته بیش از سه میلیون ریال باشد، تجدیدنظر خواه می تواند ظرف بیست روز با مراجعه به دادگاه تجدیدنظر، دادخواست خود را ارائه نماید.