احداث ساختمان اعیانی در ملک وقفی

احداث ساختمان اعیانی در ملک وقفی و دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال حقوق ،طبق ماده 8 آئین نامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدایی مصوب 10/2/65 و اعطای حق تملک اعیانی در مورد اراضی موقوفه ای که بنا به تشخیص مراجع ذیصلاح کاربری زراعی دارد ممنوع می باشد.و در ایجار آنها پذیره دریافت نخواهد شد.

همچنین در مورد موقوفاتی که عرصه و اعیان وقف است ،اعطای حق تملک اعیان مستحدثه به وسیله مستاجر با تصویب سرپرست سازمان مجاز است.و این موضوع در مورد باغ های موقوفه و همچنین در مورد موقوفات خاص نیز جاری است.

در اینجا ممکن است سوالاتی به ذهن خطورکند از جمله:

  • اگر به هر علت اعیانی در عرصه متعلق به موقوفه ساخته شود،آیا سازنده اعیانی مالک اعیانی محسوب می شود؟
  • آیا وجود اعیانی موجب الزام موقوفه به تنظیم و ایجاد رابطه استیجاری با متصرف خواهد شد؟

در ادامه به پاسخ سوالات مذکور میپردازیم،با ما همرا باشید….

ساخت اعیان و مالکیت آن

برابر قواعد پیروی شده، من جمله قاعده اقدام چنانچه احداثی در رقبات موقوفه بدون مجوز موقوفه ایجاد شود نمی تواند موجبی برای حق مالکیت اعیان برای سازنده محسوب گردد.و متولی به طرح دعوی خلع ید و قلع و قمع بنای احداث در جهت احقاق حقوق موقوفه برخواهد آمد.

طبق ماده 8 آئین نامه قانون ابطال اسناد فروش رقبات ،آب و اراضی موقوفه مصوب 7/9/63 :

” از تاریخ تصویب این آئین نامه احداث هرگونه اعیانی بدون مجوز قانونی در اراضی نسق زراعتی زارعین ممنوع بوده و در صورت تخلف ،اعیانی احداثی متعلق به موقوفه خواهد بود.”

لذا چنانچه اعیان احداثی غیر مجاز در اراضی نسق زارعین باشد طبق ماده فوق متعلق به موقوفه است.و اگر در خارج از اراضی مذکور است سازنده بنا، محکوم به قلع و قمع بنای احداثی و رفع تصرف خواهد شد.

موارد استثنایی تملک اعیان احداثی

در موارد استثنایی قانون گذار تملک اعیان احداثی را ولو در صورت عدم اخذ مجوز از سازمان اوقاف به رسمیت شناخته است.

1) در پاره ای موارد و به تشخیص سازمان، اعطای حق تملک اعیان به مستاجر را مجاز دانسته است . و این امر ناشی از اختیارات حاصله سرپرست سازمان ،مندرج در بخش اخیر ماده 12 آئین نامه است.بنابراین امکان احداث اعیانی به شرط رعایت ماده مرقوم در اراضی موقوفه موجود است .که قطعا و قهرا سرپرست سازمان به عنوان نماینده ولی فقیه مصلحت و غبطه وقف و موقوفه را لحاظ خواهد نمود.و در صورت اعطای حق تملک اعیان شخص احداث کننده بنا مالک شناخته می شود.

2) قبل از پیروزی انقلاب برخی موقوفات در اجرای برخی قوانین منجمله اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه به زارعین صاحب نسق مصوب 1350 ،بدون مجوز شرعی به فروش رسیده بود و خریداران اینگونه اراضی با تصور مالکیت خود اقدام به احداث بنا نموده بودند.

پس از انقلاب طبق ماده واحده قانون ابطال اسناد فروش رقبات ،آب و اراضی موقوفه مصوب 28/1/63 و آئین نامه اجرایی آن مصوب 1363 و قانون ابطال اسناد و فروش رقبات ،آب و اراضی موقوفه مصوب 25/11/71 و آئین نامه اجرائی آن مصوب 1374:

قانون گذار ،اسناد مالکیت صادر شده را باطل و از درجه اعتبار ساقط دانست .و آن موقوفات فروخته شده را به وقفیت خود برگردانید.اما نسبت به حقوق اعیانی متصرفین احکامی را وضع نموده که طی این احکام اعیان اشخاص را در اراضی موقوفه به رسمیت شناخته است.رعایت حقوق مکتسبه منجمله، اعیان احداثی به عنوان یک الزام برای موقوفه بوده و موقوفه مکلف به رعایت آن حقوق می باشد.

نحوه طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال حقوق و اعیانی احداثی در ملک وقفی

با توجه به موارد فوق چنانچه شخصی اقدام به احداث اعیانی در ملک وقفی نماید.مالک اعیانی شناخته می شود.و می تواند نسبت به اخذ سند مالکیت اقدام نماید.چنانچه مالک اعیانی ،ملک خود را بفروشد ،موظف است در موعد مقرر نسبت به انتقال و تنظیم سند رسمی به نام خریدار اقدام نماید.در غیراینصورت خریدار می تواند دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال حقوق و اعیانی احداثی در ملک وقفی را مطرح نماید.

دعوای مذکور دارای پیچیدگی های فراوانی است.و با توجه به تخصصی بودن دعوا ،داشتن وکیل متخصص در دعاوی وقفی لازم و ضروری می باشد.

خواهان دعوا، خریدار می باشد.
خواندگان دعوا ، مالک اعیانی و اداره اوقاف مربوطه و متولی موقوفه می باشند.
خواسته دعوی ، الزام به تنظیم سند رسمی انتقال اعیانی و الزام به تنظیم سند رسمی اجاره ملک وقفی می باشد.
دادگاه صالح به رسیدگی ،دادگاه محل وقوع ملک وقفی می باشد.
هزینه دادرسی دعوای، بر مبنای ارزش منطقه ای محاسبه و دریافت می شود.چراکه دعوای مزبور مذکور از زمره دعاوی غیر منقول می باشد.

پس از طرح دعوا و ارجاع به شعبه مربوطه ،بررسی اسناد و مدارک و دلایل خواهان رای بر الزام مالک اعیانی به تنظیم سند رسمی انتقال اعیانی احداثی در ملک وقفی و الزام اداره اوقاف بر تنظیم سند رسمی اجاره و انتقال حقوق مربوط به ملک وقفی صادر می گردد.رای صادره پس از ابلاغ طرف 20 روز قابل تجدیدنظرخواهی می باشد.

13 پرسش و پاسخ. ارسال پرسش و پاسخ جدید

  • abdolreza ghahremani
    جولای 28, 2021 1:13 ب.ظ

    سلام و درود
    ممنون از توضیحات عالیتون

    پاسخ
    • سلام ملک مسکونی و تجاری دارم در مشهد که وقفی هست. اداره اوقاف مارو خاسته بابت گرفتن سند اجاره مبنای قیمت گزاریشون چجوری هست ملک ما تصویه حساب شهرداری گواهی مفاصا حساب داره
      از کجا شروع کنیم ممنون

      پاسخ
      • سلام طبق قوانین و آیین نامه‌های اجرایی حسب نظر کارشناس رسمی دادگستری محاسبه می شود.

        پاسخ
  • سلام متولی خاص آیا می‌تواند بدون اخذ پذیره اجازه حق تملک اعیان بدهد؟؟؟

    پاسخ
  • عبدالرضا قهرمانی
    مارس 13, 2022 7:20 ب.ظ

    سلام درود
    اگر 4واحد اعیان توسط مستاجر اوقاف احداثشود ولیذبرای آن سند رسمی اخذ ننماید
    در صورتی که شخص سازنده که با مجوز ایجاد اعیان کرده
    سه دانگ از اعیان احداث شده را بدون سند را بفروشد .
    و نیز سه دانگ از سهم عرصه را با پرداخت پذیره به صورت انتقال رسمی در اداره اوقاف بنام مستاجر جدید که همان خریدار اعیان می‌باشد انتقال سند اجاره رسمی نماید
    .در صورت تخلیه نکردن فروشنده و تحویل ندادن اعیان با سند رسمی اجاره میتواند تخلیه کل اعیانها را تقاضا کرد
    آیا در اداره ثبت اسناد میتوان با سه دانگ سند اجاره نامه تقاضای افراز کرد
    در صورتی که متصرف به غیر از فروشنده باشد تکلیف چیست

    پاسخ
  • زمانیکه عرصه و اعیان هر دو وقف باشند آیا اعیانی جدید در ملک وقفی هم وقف است یا فقط اعیانی زمین ایجاد وقف، مشمول وقف می شود؟

    پاسخ
    • دادپویان حامی
      جولای 9, 2022 2:54 ب.ظ

      اگر اعیانی جدید در راستای وقف ایجاد شده و از حیث تشابه نیز همسان با اعیانی قبلی و با اجازه متولی و مورد نظر واقف باشد مشمول وقف است. با توجه به مفهوم مخالف ماده 88 قانون مدنی، عمران موقوفه جایز است و تا زمانیکه عمران ممکن است بیع آن جایز نیست پس عمران موقوفه و احداث اعیانی جدید نیز به شرح فوق داخل وقف است؛ لکن چنانچه بدون اجازه باشد با استناد به مواد 313 و 314 مشمول غصب و شرایط آن خواهد بود.

      پاسخ
  • محمدرضا رعنایی
    جولای 14, 2022 3:53 ق.ظ

    سلام زمین کشاورزی در مشهد دارم که وقفی است و بصورت قولنامه ای خریداری کردم حدود ۳۰ سال پیش و زمین های اطراف ما هم به همین صورت ولی در سالهای گذشته اقدام به سند کرده بودند و سند اوقات به آنها داده شده بود. و الان من اقدام به سند کرده ام و به من می‌گویند در شرایطی به شما سند میدهند که بنایی یا دیوار یا درختان بالای ۲۰ سال داشته باشید. که زمین کشاورزی من خالی است. و سند تنظیم نمیکنند. و گفتم برای تهیه سند باید چکار کنم. گفتند درخواست الزام به سند درخواست بدهید. لطفاً شرایط و هزینه گرفتن سند را بفرمایید و مدت زمان این کار را بفرمایید

    پاسخ
    • دادپویان حامی
      آگوست 6, 2022 9:56 ق.ظ

      سلام اگر صرفا سند اجاره وقفی جهت امر زراعت میخواهید دعوای الزامبهتنظیم_سند رسمی اجاره مطرح کنید.
      لیکن بهتر و شایسته هست با اجازه موقوفه یا اوقاف و همچنین اداره جهاد شهرتون اقدام به دیوار کشی و احداث بنا نمایید تا بتوانید سند رسمی مالکیت اعیانی بگیرید.

      پاسخ
  • سلام. ملک بنده در حریم مسجدی که جزو آثار تاریخی بوده و میراث فرهنگی متولی آن است واقع شده است. لذا اجازه ساخت در ملک بنده تا حداکثر ارتفاع 4 و نیم متر مربع داده می شود. آیا می توان در این خصوص علیه دستگاه اجرایی ذی ربط تقاضای جبران خسارت داد؟

    پاسخ
    • دادپویان حامی
      اکتبر 11, 2022 9:55 ق.ظ

      با سلام. خیر. محدودیت در ساخت مذکور یک محدودیت ناشی از ضابطه ساخت و ساز می باشد و حقوق مالکانه به صورت کلی از بین نرفته و فقط ضابطه ساخت در ارتفاع تغییر نموده است. به عبارتی می توان گفت که تراکم پایه در حریم مذکور تا ارتفاع تعیینی تبیین شده و ساخت و ساز به صورت کلی منتفی نشده است. در مورد انتفای ساخت و ساز در حریم اماکن طرح های دیگر مانند طرح های نظامی و انتظامی قانونی در سال 1394 امکان جبران خسارت را بر اساس “تراکم پایه” پیش بینی نمود، اما این موضوع با مانحن فیه قیاسی مع الفارق است. زیرا در موضوع دوم ساخت و ساز به طور کلی منتفی است اما در موضوع مبحوث عنه ساخت و ساز جزئی منتفی گردیده است. تفاوت در محدودیت جزئی کلی؛ گرچه این عبارات در دیدی فلسفی بازی با کلمات جهت تضییع حقوق اشخاص جهت تامین رضایت آن هاست.

      پاسخ

پرسش و پاسختان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید