شرکت های تجاری بنا به دلایل مختلف و نیازهای خود تصمیماتی اتخاذ می کنند که یکی از این تصمیمات مهم، تبدیل شرکت می باشد. تبدیل شرکت تجاری، به معنای تغییر شکل و ساختار حقوقی یک شرکت از یک نوع (مثلا شرکت سهامی خاص به نوع دیگر مانند شرکت با مسئولیت محدود) است بدون آنکه شخصیت حقوقی آن از بین برود و نیاز به انحلال و تاسیس مجدد باشد.
با توجه به آثاری که تبدیل شرکت از نوعی به نوع دیگر دارد، کسب اطلاعات از مزایا و معایب تبدیل شرکت برای مدیران، سهامداران و ذینفعان از ضروریات می باشد. در این مقاله قصد داریم به طور جامع به این پرسش پاسخ دهیم که تبدیل شرکت چیست، چه الزاماتی دارد، و مزایا و معایب آن چیست؟
جهت رزرو وقت حضوری یا مشاوره آنلاین و تلفنی با وکیل شرکتهای تجاری از طریق واتساپ، یا تماس تلفنی با شماره‌های زیر با ما در ارتباط باشید.
تبدیل شرکت چیست؟
منظور از تبدیل شرکت های تجاری، تغییر قالب و نوع شرکت ها بدون انحلال و زوال شخصیت حقوقی سابق می باشد. با توجه به ویژگی های متفاوت انواع مختلف شرکت های تجاری، در صورتی که شرکا بخواهند از ویژگی های نوع دیگری از شرکت های تجاری بهره ببرند بدون اینکه شرکت قبلی منحل شود، می توانند با رعایت قوانین و مقررات و انجام تشریفات، شرکت خود را به نوع دیگری تبدیل نمایند.
دستورالعمل ثبت تبدیل شرکت های تجاری
قانون تجارت به صورت کلی اجازه تبدیل شرکت ها به یکدیگر را نداده است و تنها در ماده ۱۳۵ قانون تجارت و ماده ۲۷۸ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت به ترتیب تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی و تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام مورد اشاره واقع شده است. برخی از حقوقدانان معتقدند در صورت موافقت کلیه شرکا و رعایت قوانین و مقررات تبدیل انواع شرکت های تجاری به یکدیگر ممکن می باشد، چرا که این امر در قانون ممنوع اعلام نشده است بلکه قانون در این زمینه ساکت است.
در ماده ۱ دستور العمل ثبت تبدیل شرکت های تجاری مصوب ۱/۱۱/۱۳۹۹ آمده است که شرکت های تجاری که به موجب قانون تجارت یا قوانین دیگر حسب مورد تشکیل شده یا می شود، می توانند در صورت عدم ممنوعیت های قانونی بدون انحلال و تغییر هویت شخصیت حقوقی به نوع دیگر شرکت تبدیل شوند.
شرایط تبدیل شرکت های تجاری
ثبت تبدیل شرکت منوط به رعایت موارد ذیل می باشد:
-
رعایت اساسنامه یا شرکتنامه و سایر مقررات
تبدیل شرکت نمی تواند خلاف قانون یا مفاد شرکتنامه و اساسنامه شرکت باشد.
-
تصویب رکن صلاحیت دار داخلی
تبدیل شرکت اصولا باید به تصویب کلیه شرکا برسد. از آنجا که تبدیل شرکت متضمن تغییر مواد اساسنامه می باشد، اصولا مجمع عمومی فوق العاده راجع به این امر تصمیم گیری می نماید، مگر آنکه خلاف آن در اساسنامه مقرر شده باشد.
-
رعایت الزامات قانونی راجع به نوع جدید شرکت
شرکتی که می خواهد به نوع دیگری از شرکتها تبدیل شود موظف است قوانین مربوط به آن را رعایت نماید. برای مثال در تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام، باید حداقل تعداد سهامداران و حداقل میزان سرمایه مقرر در مورد شرکت های سهامی عام رعایت شود.
-
گذشتن حداقل ۲ سال از تاریخ ثبت و تصویب ۲ تراز نامه در خصوص شرکت های سهامی
شرکت تجاری بلافاصله بعد از تاسیس نمی تواند به انواع دیگر شرکتها تبدیل شود و سپری شدن ۲ سال از تاریخ ثبت الزامی است. شرکت های سهامی در صورتی می توانند به نوع دیگری تبدیل شوند که علاوه بر گذشت ۲ سال از ثبت، ۲ ترازنامه آن نیز به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد.
-
تادیه کامل سرمایه شرکت
شرکت در صورتی می تواند به نوع دیگری از شرکتها تبدیل شود که کلیه سرمایه نقدی و غیر نقدی آن توسط شرکا یا سهامداران تادیه و تسلیم شده باشد.
-
عدم وجود ممنوعیت های مالیاتی
تا زمانی که شرکت بدهی مالیاتی داشته باشد، تبدیل آن با اشکال قانونی مواجه خواهد بود. تبدیل شرکت منوط به تصفیه حساب با اداره مالیات می باشد.
-
عدم صدور حکم ممنوعیت تبدیل شرکت
در صورتی که از سوی مراجع قضایی، به هر علت، حکم یا دستوری مبنی بر ممنوعیت تبدیل شرکت صادر شده باشد، ثبت تبدیل شرکت ممکن نخواهد بود.
-
تصویب تبدیل شرکت پیش از انحلال
تبدیل شرکت باید در زمان حیات شخصیت حقوقی شرکت به تصویب برسد. تصویب تبدیل، پس از انحلال شرکت، حتی در دوران تصفیه نیز میسر نمی باشد.
-
حد نصاب تصویب تبدیل شرکت
تبدیل شرکت های تضامنی یا نسبی به شرکت های سهامی عام، سهامی خاص، با مسئولیت محدود و تعاونی یا بالعکس و همچنین تبدیل شرکت های تضامنی و نسبی به یکدیگر منوط به تصویب کلیه شرکا یا سهامداران است.
تبدیل شرکت های مختلط سهامی و مختلط غیر سهامی به یکدیگر و یا سایر شرکتها و بالعکس نیازمند موافقت تمامی شرکای ضامن و اکثریت شرکای غیر ضامن است.
تصویب تبدیل شرکت های سهامی عام، سهامی خاص، با مسئولیت محدود و تعاونی به یکدیگر منوط به رعایت حدنصاب های مقرر در قانون یا اساسنامه برای تصمیم گیری در مجامع عمومی می باشد.
-
اخذ مجوزهای لازم
در صورتی که تبدیل شرکت همراه با تغییر موضوع شرکت بوده و موضوعات جدید نیازمند کسب مجوز از دستگاه ها و مراجع ذیربط باشد، ثبت تبدیل شرکت موکول به اخذ مجوزهای ضروری می باشد.
-
تایید حسابدار رسمی
در شرکت هایی که دارای ترازنامه و صورت مالی هستند، مراتب باید به تایید حسابدار رسمی برسد.
-
اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار
تبدیل شرکتهای تجاری به سهامی عام و تعاونی سهامی عام و تبدیل سهامی عام و تعاونی سهامی عام بورسی به سایر شرکتها موکول به اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد.
تبدیل شرکت سهامی خاص به عام
شرکت سهامی خاص با رعایت شرایط ذیل می تواند به شرکت سهامی عام تبدیل شود:
- موضوع شرکت به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی خاص رسیده باشد.
- سرمایه آن نباید از ۵ میلیون ریال کمتر باشد . چنانچه سرمایه شرکت معادل حداقل مذکور نباشد، افزایش سرمایه ضروری است.
- ار تاریخ تاسیس و ثبت شرکت دو سال گذشته باشد و دو ترازنامه سال مالی آن به تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام رسیده باشد.
- اساسنامه شرکت سهامی خاص با رعایت مقررات لایحه اصلاح قانون تجارت در مورد شرکت سهامی اصلاح و یا مجددا تنظیم گردد.
برای ثبت درخواست مشاوره حقوقی با وکیل متخصص، فرم زیر را تکمیل نمایید. وکلای متخصص دادپویان حامی بعد از دریافت اطلاعات در اسرع وقت با شما تماس خواهند گرفت.
مدارک لازم برای تبدیل شرکت سهامی خاص به عام
برای تبدیل شرکت سهامی خاص به عام باید صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده به همراه مدارک زیر به مرجع ثبت شرکت ها ارائه شود:
- اساسنامه ای که برای شرکت سهامی عام تنظیم شده و به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده است.
- ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت در دو سال مالی گذشته که به تائید حسابدار رسمی رسیده است.
- صورت دارایی شرکت که کلیه اموال منقول و غیرمنقول آن قبل از تسلیم به اداره ثبت شرکت ها، به وسیله کارشناس رسمی دادگستری تقویم شده است.
- اعلامیه تبدیل شرکت که به امضای صاحبان مجاز شرکت رسیده است.
تبدیل شرکت از مسئولیت محدود به سهامی خاص
برای تبدیل شرکت از مسئولیت محدود به سهامی خاص باید شرایط ذیل وجود دادشته باشد:
- سپری شدن مدت زمان دو سال از تاریخ ثبت شرکت
- تائید سرمایه شرکت توسط کارشناس رسمی
- ارائه ترازنامه و صورت های مالی شرکت
- رعایت مقررات مربوط به ثبت شرکت جدید از لحاظ میزان سرمایه، تعداد شرکاء، اساسنامه و غیره.
- نداشتن بدهی مالیاتی
- عدم ممنوعیت قضایی برای تبدیل نوع شرکت.
- رضایت و توافق تمامی شرکاء و سهامداران
تبدیل شرکت تضامنی به سهامی
تبدیل شرکت تضامنی به سهامی به اتفاق تمامی شرکاء و سهامداران امکان پذیر است. در ماده ۱۳۵ قانون تجارت اشاره گردیده است هر شرکت تضامنی می تواند با تصویب تمامی شرکاء به شرکت سهامی تبدیل شود در این صورت رعایت تمامی مقررات راجع به شرکت سهامی الزامی است.
آیا تبدیل شرکت تعاونی به سهامی امکان پذیر است؟
در دستورالعمل ثبت تبدیل شرکت های تجاری ممنوعیتی برای تبدیل شرکت های تجاری به نوع دیگر قائل نشده است. و در ماده ۴ این دستورالعمل مقرر گردیده تبدیل شرکت تعاونی به سهامی با اتفاق تمامی شرکاء و یا سهامداران و رعایت حد نصاب های قانونی مجامع عمومی و یا اساسنامه امکان پذیر است.
آثار تبدیل شرکت
تبدیل شرکت تنها پس از ثبت در مرجع ثبت شرکتها در مقابل اشخاص ثالث خارج از شرکت قابل استناد می باشد. جاری شدن احکام و مقررات مربوط به نوع جدید شرکت نیز منوط به ثبت تبدیل شرکت در مرجع ثبت شرکت ها است.
تعهدات و امتیازات شرکت پس از تبدیل
تعهداتی که شرکت پیش از تبدیل در مقابل اشخاص ثالث بر عهده گرفته و همچنین اسناد، امتیازات و مجوزهایی که کسب کرده است، پس از ثبت تبدیل شرکت نیز معتبر و در مراجع و دستگاه های قانونی قابل استناد می باشد.
امکان تبدیل مجدد شرکت
شرکت های تبدیل شده می توانند پس از گذشت حداقل ۲ سال از تاریخ ثبت تبدیل، با رعایت قوانین و مقررات مجددا به نوع دیگری از شرکت ها تبدیل شوند.
تبدیل شرکت به ضرر طلبکاران
گاهی تبدیل شرکت موجب ایراد ضرر به طلبکاران شرکت خواهد بود. مثل زمانی که یک شرکت تضامنی یا نسبی به شرکت با مسئولیت محدود یا سهامی تبدیل شوند. طلب طلبکاران شرکت زمانی ایجاد شده است که شرکا مسئولیت تضامنی یا نسبی داشتند و تقلیل این مسئولیت در نتیجه تبدیل شرکت مضر به حقوق این اشخاص می باشد. به همین جهت قانون گذار در ماده ۱۶ دستور العمل ثبت تبدیل شرکتهای تجاری مقرر داشته شرکاء ضامن در شرکت های تضامنی، نسبی و مختلط بابت دیون قبل از تبدیل که به عهده شرکت قرار گرفته است، مسئولیت تضامنی دارند.
تبدیل اجباری شرکت
تبدیل شرکت اصولا اختیاری است اما قانون گذار در ماده ۵ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت در شرایطی، تبدیل شرکت را اجباری می داند. طبق مفاد این ماده چنانچه سرمایه شرکت های سهامی به هر علت از حداقل سرمایه مقرر در قانون کمتر شود، شرکت مکلف است ظرف ۱ سال سرمایه شرکت را حداقل تا میزان مذکور در قانون افزایش دهد یا شرکت به نوع دیگری از انواع شرکت ها تبدیل شود. در غیر این صورت هر ذی نفع می تواند انحلال شرکت را از دادگاه بخواهد.
مزایا و معایب تبدیل شرکت ها
تبدیل شرکت های تجاری به نوع دیگر تصمیمی است که می‌تواند پیامدهای گسترده ای داشته باشد. در اینجا به مزایا و معایب کلی این فرآیند اشاره می‌کنیم.
مزایای تبدیل شرکتهای تجاری به نوع دیگر:
- یکی از رایج ترین دلایل، محدود کردن مسئولیت است. برای مثال، تبدیل یک شرکت تضامنی (که در آن شرکا مسئولیت نامحدود دارند) به شرکت با مسئولیت محدود یا سهامی، مسئولیت شرکا را به میزان آورده یا سهامشان محدود می‌کند و از دارایی های شخصی آن ها در قبال دیون شرکت محافظت می‌نماید.
- برخی ساختارها مانند شرکت های سهامی (به‌ویژه سهامی عام) برای جذب سرمایه از طریق عرضه سهام یا انتشار اوراق قرضه مناسب ترند. تبدیل به این نوع شرکت ها می‌تواند دسترسی به منابع مالی جدید را باز کند.
- با رشد شرکت، ممکن است نیاز به ساختار مدیریتی رسمی‌تر و تفکیک واضح تر وظایف (مانند هیئت مدیره و مدیرعامل در شرکتهای سهامی) احساس شود. تبدیل شرکت می‌تواند این ساختار را فراهم کند.
- برخی از انواع شرکت ها (مانند شرکت های سهامی) در نگاه مشتریان، تأمین‌کنندگان و سرمایه‌گذاران بالقوه، اعتبار و رسمیت بیشتری دارند. این امر می‌تواند در قراردادهای بزرگ یا همکاری های بین‌المللی مؤثر باشد.
- در برخی موارد ، ممکن است یک نوع شرکت از نرخ های مالیاتی مطلوب تری برخوردار باشد یا امکان استفاده از برخی معافیت ها و تسهیلات مالیاتی را داشته باشد. برای مثال شرکت دانش بنیان
- انتقال سهام در شرکت های سهامی معمولاً ساده تر از انتقال سهم‌الشرکه در شرکت های با مسئولیت محدود یا تضامنی است. این امر می‌تواند برنامه‌ریزی برای جانشینی و ورود و خروج شرکا را آسان‌تر کند.
معایب تبدیل شرکتهای تجاری به نوع دیگر:
- فرآیند تبدیل شامل هزینه های حقوقی، حسابداری، ثبت، انتشار آگهی و … می‌شود. همچنین زمان قابل توجهی از مدیران و کارکنان را به خود اختصاص می‌دهد.
- تبدیل شرکت نیازمند رعایت دقیق تشریفات قانونی، تهیه و تنظیم صورتجلسات متعدد، اخذ مجوزهای لازم و ثبت در اداره ثبت شرکت ها است که می‌تواند پیچیده باشد.
- برخی از انواع شرکت ها (به‌ویژه شرکتهای سهامی عام و گاهی خاص) ملزم به رعایت استانداردهای حسابداری دقیق‌تر، ارائه گزارش های مالی منظم و بازرسی های قانونی هستند که می‌تواند بار کاری و هزینه ها را افزایش دهد.
- ممکن است ساختار قبلی شرکت مزایایی مانند سادگی اداره، محرمانگی بیشتر یا معافیت های خاصی داشته که با تبدیل، از دست بروند.
- کسب موافقت تمامی یا اکثریت شرکا/سهامداران برای تبدیل، گاهی اوقات چالش برانگیز است و می‌تواند منجر به اختلاف نظر شود.
- در برخی موارد، خود فرآیند تبدیل می‌تواند مشمول مالیات شود یا ساختار جدید ممکن است از نظر مالیاتی بار سنگین‌تری را به شرکت یا صاحبان آن تحمیل کند.
تصمیم برای تبدیل نوع شرکت باید پس از بررسی دقیق تمام جوانب، ارزیابی نیازهای فعلی و آتی کسب وکار، و با در نظر گرفتن هزینه ها و منافع بالقوه اتخاذ شود. مشاوره با وکیل متخصص شرکت های تجاری، مالی و مالیاتی در این فرآیند بسیار حیاتی است تا اطمینان حاصل شود که تبدیل شرکت به بهترین شکل ممکن و با کمترین ریسک انجام می‌پذیرد. دفتر حقوقی دادپویان حامی با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در حوزه امور شرکت های تجاری می تواند شما را در این مسیر همراهی نماید. جهت بهره مندی از خدمات حقوقی تخصصی دادپویان حامی از طریق شماره های مندرج در وب سایت با ما تماس حاصل نمائید.
