باتوجه به اینکه از سال ۹۰ به بعد رسیدگی به دعوای اعتراض به برگ تشخیص در شعبه ویژه مرکز استان صورت می گیرد اصولاً قواعد مربوط به آیین دادرسی مدنی بر آن حاکم است ولیکن به دلیل اینکه سابقاً هیأت ماده واحده تعیین تکلیف اراضی اختلافی مرجع صالح برای طرح مسئله بوده و از طرف دیگر دربرخی موارد قوانین مرتبط با منابع طبیعی اسلوب خاصی برای این قبیل دعاوی مطرح کرده ؛ حکومت قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب درامور مدنی بر دعاوی مذکور مطلق نیست .در مقاله حاضر بر آن هستیم که مهلت و شیوه طرح دعوا در دعوای اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات را مورد بررسی قرار دهیم.

مهلت اقامه دعوا در دعوای اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات

از خصایص مربوط به دعاوی راجع به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات این است که اعتراض اشخاص مقید به مهلت نیست و معترض به برگ تشخیص صادره از سوی اداره منابع طبیعی در هر زمانی امکان طرح دعوا رادارد.

در ابتدای تصویب قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع اعتراض به برگ تشخیص در کمیسیون ماده ۲۰ قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع مقید به مهلت نبود و اشخاص می توانند در هر زمانی نسبت به آن اعتراض کنند ( این آیین نامه نسخ شده است ) ولی پس از تصویب ماده ۵۶ قانون حفاظت بهره برداری از جنگل ها و مراتع ابتدا مهلت سه ماهه و پس از اصلاح ماده مذکور مهلتی یک ماهه برای اعتراض به برگ تشخیص از تاریخ اخطار کتبی در نظر گرفته شود که شورای نگهبان در سال ۱۳۶۳ تعیین مهلت مذکور را غیر شرعی وباطل اعلام نمود.

الف) مهلت یکساله برای طرح دعوا در کمیسیون ماده واحده در قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی

تبصره ماده ۹ قانون افزایش بهره وری کشاورزی و منابع طبیعی مصوب ۱۳۸۹ نیز اعتراض به برگ تشخیص را مقید به مهلت ندانسته است، اگر چه در تبصره مذکور مهلت یکساله برای طرح اعتراض در هیأت ماده واحده مطرح شده است اما این امر بدین منزله نیست که پس از انقضای موعد یکساله مزبور شخض دیگر حق اعتراض به برگ تشخیص صادره را نخواهد داشت بلکه قانون گذار انتهای یکسال را پایانی بر صلاحیت هیأت ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع دانسته و پس از آن صلاحیت رسیدگی به اعتراض مذکور را در صلاحیت شعبات ویژه مرکز استان قرار داده است .

ب) مهلت اعتراض به رأی هیأت ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی

مهلت ۲۰ روز یا ۱۰ روز که در قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ویا قانون آیین دادرسی کیفری برای اعتراض به آرا صادره از محاکم قضایی صرفاً ناظر به همین محاکم است در حالیکه هیأت ماده واحده مرجعی شبه قضایی است و این مقررات در خصوص آن جاری نیست .

در قوانین ومقرراتی که به آیین رسیدگی در هیأت های ماده واحده اشاره دارد مهلتی برای اعتراض به رأی قاضی هیأت ماده واحده تعیین نگردیده است. تنها موردی که در این خصوص در قوانین ومقررات به چشم می خورد ماده ۹ آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی بود که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در دادنامه شماره ۲۰۲۱۳ مورخ ۲۰/۰۹/۱۳۶۹ تعیین مهلت برای اعتراض در هیأت ماده واحده را خاج از حدود اختیارات قوه مجریه و باطل دانست.

شیوه طرح دعوا در دعوای اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات

در خصوص شعب ویژه مراکز استان ها که از سال ۹۰ به بعد صلاحیت رسیدگی پیدا کرده اند چون اصولاً تابع عمومات هستند اقامه دعوا در آنها مستلزم تقویم دادخواست است .

نکته ای که در خصوص اقامه دعوا در شعب ویژه مراکز استان قابل توجه است آن است که ادله ، اسناد و نوشتجات مرتبط با هر دعوا با توجه به وضعیت و ادعای خواهان متفات است . به عنوان مثال برخی مستند خویش را اسناد رسمی قرار می دهند و عده ای به قراردادهای عادی یا اسناد راجع به اصلاحات ارضی یا گواهی گواهان استناد می کنند که در مقاله ادله اختصاصی اثباتی در دعاوی راجع به تشخیص مورد بررسی قرار گرفته است .

همچنین برخی محاکم علاوه بر مدارک ثابت کننده مالکیت مدعی ، پیوست کردن نقشه ای را که مختصات ( U.T.M) داشته باشد ضروری می دانند، چرا که به موجب مقررات آیین دادرسی تعیین خواسته و درخواست علاوه بر عنوان آن به تعیین محدوده و رفع ابهام از آن نیز مربوط می شود.

لذا این محاکم در صورتی که محدوده خواسته و مختصات آن توسط خواهان واز طریق نقشه U.T.M تعیین نگردد را ناقص واقدام به صدور قرار رفع نقص می نمایند و در صورت عدم رفع نقص قرار رد دادخواست توسط مدیر دفتر یا جانشین او صادر می شود.

الف) شیوه طرح دعوا در کمیسیون ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی

برای اعتراض به برگ تشخیص صادره از سوی اداره منابع طبیعی و آبخیز داری معترض باید اعتراضیه خود را در فرم های مخصوص تنظیم و همراه با مدارک و مستندات لازم به دبیر خانه کمیسیون مزبور در اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مربوطه تسلیم و شماره و تاریخ ثبت آن را دریافت نماید.

معترض یا معترضین موظفند نشانی دقیق جهت ابلاغ اوراق ، دعوت نامه و سایر مکاتبات را در فرم اعتراضیه قید و درصورت تغییر ، نشانی جدید خود را کتباً به دبیرخانه مذکور اطلاع دهند.

ب) مدارک مورد نیاز جهت رسیدگی هیأت ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی

۱- تکمیل و ارائه فرم مربوط به اعتراض به وسیله معترض یا معترضین

۲- ارائه دلیل سمت ( اصیل ، وکیل ، قائم مقام یا نماینده قانونی ) به وسیله معترض یا معترضین

۳-ارائه مدرک ثبت مالکیت موضوع ماده یک آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع

۴- ارائه نقشه دارای « U.T.M » از محل ورود اعتراض با مقیاس مناسب مورد نیاز به وسیله معترض یا معترضین

۵- پاسخ استعلامات وسایر مدارک مورد نیاز

اشتراک گذاری: