اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری ، در کنار فرجام خواهی یکی دیگر از طرق فوق العاده شکایت از آرا است گه فقط برای احکام است و در مورد قرار ها کاربرد ندارد. در واقع اعتراض از طریق اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری، باعث می شود که دادرسی منتهی به حکم قطعی به درخواست محکوم علیه، در بار دیگر نیز در همان مرجع صادرکننده حکم مورد رسیدگی و دادرسی قرار بگیرد.

شرایط پذیرش اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

این شکل از شکایت فوق العاده، فقط نسبت به آرایی قابل طرح است که در قانون صریحاً پیش بینی نشده است. مطابق ماده 98 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری، دعاوی مصرحه ای که قابلیت اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری دارند عبارتند از:

الف ـ حکم، خارج از موضوع شکایت صادر شده باشد.

ب ـ حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.

پ ـ در مفاد حکم، تضاد وجود داشته باشد.

ت ـ حکم صادر شده با حکم دیگری درخصوص همان دعوی و اصحاب آن، که قبلاً توسط همان شعبه یا شعبه دیگر صادر شده است متعارض بوده بدون آن که سبب قانونی موجب این تعارض باشد.

ث ـ حکم، مستند به اسنادی باشد که پس از صدور، جعلی بودن و یا عدم اعتبار آنها به موجب حکم مراجع صالح قانونی ثابت شده باشد.

ج ـ پس از صدور حکم، اسناد و دلایلی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری باشد و ثابت شود اسناد و دلایل یاد شده در جریان دادرسی در اختیار وی نبوده است.

مهلت تقدیم دادخواست اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

ماده 99 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری، زمان مقرر برای تقدیم دادخواست هر کدام از موارد مصرحه فوق الذکر را به شرح زیر بیان کرده است:

• در صورتی که حکم خارج از موضوع شکایت باشد، بیش از مقدار خواسته باشد یا تضادی در مفاد حکم باشد، از زمان تاریخ ابلاغ رأی از شعبه، 20 روز فرصت جهت تقدیم دادخواست اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری پیش بینی شده است.
• در صورت تعارض حکم صادره از همان شعبه با همان اصحاب در دعوایی دیگر، استناد رأی به مدارک و اسناد جعلی و به دست آوردن مدارک جدید توسط درخواست کننده اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری، از زمان وصول سبب اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری، 20 روز مهلت پیش بینی شده است.

اعتراض به رأی قطعی در دیوان عدالت اداری

پس از ثبت شکایت می توان نسبت به آرای قطعی دیوان اعتراض نمود. طبق قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، می توان از طرق زیر، این عمل را انجام داد:
1-مورد اول، ماده 74 قانون فوق الذکر می باشد که مطابق آن: چنانچه قاضی شعبه بدوی صادرکننده رأی پی به اشتباه خود ببرد و پرونده به هر علتی به شعبه تجدیدنظر نرفته باشد، با ذکر دلیل پرونده را از طریق رئیس دیوان به شعبه تجدید نظر ارسال می کند. شعبه یاد شده با توجه به دلیل ابرازی و درصورت وارد دانستن اشتباه، رأی صادر شده را نقض می نماید و هرگاه رأی صادره به صورت قرار باشد پرونده را جهت ادامه رسیدگی به شعبه بدوی اعاده و در غیر این صورت اقدام به رسیدگی ماهوی می کند.
2-مورد دیگری که از طریق آن می توان نسبت به آرای قطعی دیوان اعتراض نمود، ماده 75 قانون فوق الذکر می باشد که مطابق آن: در صورتی که حداقل یک قاضی از دو قاضی و یا دو قاضی از سه قاضی صادرکننده رأی در شعبه تجدیدنظر، پی به اشتباه شکلی یا ماهوی خود ببرند، مراتب را با ذکر دلیل به رئیس دیوان اعلام می دارند. رئیس دیوان پرونده را جهت رسیدگی و صدور رأی به شعبه هم عرض ارجاع می دهد.
3-مورد آخر که در صورت حدوث می توان اعتراض نمود، اعتراض شخص ثالث است که در ماده 57 قانون بالا آمده که طبق آن: آراء شعب دیوان که بدون دخالت فرد ثالث ذی نفع در مرحله دادرسی، صادر شده در صورتی که به حقوق شخص ثالث، خلل وارد نموده باشد، ظرف دو ماه از تاریخ اطلاع از حکم، قابل اعتراض است. این اعتراض در شعبه رسیدگی کننده به پرونده، مطرح می شود و شعبه مزبور با بررسی دلایل ارائه شده، مبادرت به صدور رأی می نماید.

تنظیم دادخواست برای اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

برای تنظیم دادخواست در دیوان عدالت اداری، باید نکات زیر در دادخواستمان ذکر شود:

الف ـ مشخصات شاکی که شامل:

• نام و نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، شغل، تابعیت و اقامتگاه برای اشخاص حقیقی
• نام، شماره ثبت، اقامتگاه اصلی و شماره تلفن تماس برای اشخاص حقوقی

ب ـ مشخصات طرف شکایت که شامل:

• نام و نام خانوادگی، سمت و نشانی دقیق محل کار مأمور دولت درصورت امکان
• نام کامل دستگاه های موضوع ماده(۱۰) این قانون

پ ـ نام و نام خانوادگی و اقامتگاه وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی شاکی، در صورت تقدیم دادخواست توسط آنان

ت ـ موضوع شکایت و خواسته

ث ـ شرح شکایت

ج ـ مدارک و دلایل مورد استناد

چ ـ امضاء یا اثر انگشت شاکی یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی وی و یا امضاء و مهر شخص حقوقی ذیل دادخواست

ح ـ مدرک اثبات کننده سمت برای اشخاص حقوقی و نمایندگان قانونی

مدارک جدید در اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

یکی از مواردی که در مورد آن می توانستیم درخواست اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری بکنیم، بند “ج” ماده 98 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری بود که طبق آن: “پس از صدور حکم، اسناد و دلایلی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری باشد و ثابت شود اسناد و دلایل یاد شده در جریان دادرسی در اختیار وی نبوده است.”

در اصطلاح حقوقی اینجا با واژه ی سند یا مدرک مکتوم مواجه هستیم. سند یا مدرک مکتوم، به سند یا مدرکی گفته می شود که در زمان صدور رأی اولیه موجود بوده، ولی در اختیار درخواست کننده اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری نبوده است.

هزینه اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

طبق ماده 19 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری، هزینه دادرسی در شعب بدوی دیوان عدالت 100.000 ریال و در شعب تجدید نظر، 200.000 ریال تعیین شده که مطابق تبصره ی آن، هر سه سال یکبار، هزینه ها تعدیل شده و به روز رسانی خواهند شد. در آخرین تغییرات هزینه های خدمات قضایی که در سال 1399 وضع شده، هزینه های فوق به ترتیب به 200.000 ریال و 400.000 ریال تعدیل شده است؛ اما هزینه اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری، معادل هزینه تقدیم دادخواست در شعب تجدید نظر خواهد بود که همان 400.000 ریال می باشد. میزان هزینه جدید برای خدمات قضایی، سال 1403 اعلام خواهد شد.

موسسه حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بیش از یک دهه سابقه درخشان در زمینه دعاوی مطروحه در دیوان عدالت اداری  ، آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می باشد .