رد ترکه چیست | بررسی دلایل و مراحل رد ترکه

فوت اشخاص سبب می شود که اموال و دارایی های به جا مانده از آنها به وراثی که حین الفوت آنها زنده و موجود هستند برسد. علاوه بر اموال و دارایی های شخص متوفی، دیون و بدهی های وی نیز بر ذمه وراث قرار می گیرد. به همین دلیل است که ماترک متوفی اعم از دارایی های مثبت و منفی می باشد. ماترک منفی به جا مانده از متوفی سبب می شود که وراث نسبت به ماترک برخورد دو سویه داشته و ماترک را رد یا قبول نماید. در این مقاله به رد ترکه توسط وراث و آثار حقوقی رد ترکه می پردازیم.

رد ترکه چیست؟

رد ترکه به معنی عدم پذیرش برخی از وراث یا همه آنها در اداره امور ترکه، پرداخت دیون متوفی و فرآیند تقسیم ترکه می باشد. وارثی که ترکه را رد می نماید حق دخالت و اعتراض نسبت به فرآیند و نحوه اداره ترکه متوفی را نخواهد داشت ولی با رد ترکه حق او همچنان نسبت به ماترک متوفی باقی است و اگر پس از تصفیه ترکه چیزی از ماترک متوفی باقی بماند مابین وراثی که ترکه را قبول و رد کرده اند به نسبت سهم الارث آنها تقسیم خواهد شد.

اعلام رد ترکه چیست؟

اعلام رد ترکه بدین معناست که وراث یا وارثان متوفی تصمیم می گیرند ترکه باقی مانده از متوفی را قبول نکنند. این امر زمانی محقق می شود که بدهی متوفی از اموال وی بیشتر بوده و وراث نخواهند مسئولیت پرداخت بدهی را برعهده بگیرند. برای اینکه وارثی ترکه را رد نماید می بایست اراده خود مبنی بر رد ترکه را اعلام دارد. اعلام رد ترکه توسط وارث براساس ماده ۲۴۹ قانون امور حسبی می بایست به صورت کتبی و یا شفاهی به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی واصل شده و ثبت گردد.
نکته: رد ترکه باید صریح بوده و مشروط و یا معلق نباشد.
مهم است که وارثان پیش از اتخاذ این تصمیم، به دقت وضعیت مالی متوفی و ارثیه را بررسی کنند و در صورت نیاز با وکیل امور حسبی متخصص مشورت کنند.

برای ثبت درخواست مشاوره حقوقی با وکیل متخصص، فرم زیر را تکمیل نمایید. وکلای متخصص دادپویان حامی بعد از دریافت اطلاعات در اسرع وقت با شما تماس خواهند گرفت.

در صورت رد ترکه توسط ورثه تکلیف ماترک چیست؟

همانطور که بیان داشتیم ممکن است همه وراث ترکه را قبول نموده و نسبت به اداره و تقسیم ترکه توافق نمایند یا اینکه برخی ترکه را قبول و برخی دیگر رد نمایند که در این صورت می بایست حتما ابتدا باید تحریر ترکه صورت گیرد.

پاسخ به این سوال که در صورت رد ترکه توسط ورثه تکلیف ماترک چیست، در ماده ۲۵۴ امور حسبی بیان شده است. بر‌اساس این ماده، در صورتی که تمام ورثه ترکه را رد نمایند در حکم ترکه متوفای بلاوارث بوده و اداره آن با مدیر ترکه می باشد و در صورتی که پس از خاتمه تصفیه چیزی از ترکه باقی بماند به ورثه تعلق خواهد گرفت.

آیا رد ترکه به معنای محرومیت از دریافت سهم الارث می باشد؟

رد ترکه به معنای نپذیرفتن فرآیند اداره ترکه بوده و به معنای عدم پذیرش دریافت سهم الارث نمی باشد. حتی در صورت رد ترکه توسط تمامی وراث، در حکم ترکه بلاوارث است اما اگر چیزی از ترکه بماند به وراث تعلق می گیرد. بنابراین اگر برخی ورثه ترکه را قبول و برخی دیگر رد بنمایند، وراثی که ترکه را قبول کرده اند نسبت به اداره ترکه و تصفیه دیون و بدهی های متوفی اقدام می نمایند و وراثی که ترکه را رد کرده اند نمی توانند نسبت به امور انجامی توسط آنها دخالت یا اعتراضی بنمایند.
نکته:

1. قبول ترکه سبب پرداخت حق الزحمه به اداره کننده می شود و شخصی که ترکه را رد کرده است از دریافت چنین مبلغی محروم می شود.
2. در صورت عدم کفایت دارایی متوفی برای ادای دیون، وارثی که ترکه را رد کرده نسبت به پرداخت دیون مسئولیتی ندارد و نیاز نیست عدم کفایت ترکه یا تلف ترکه را به اثبات برساند.

مهلت رد ترکه تا چه زمانی است؟

رد ترکه می بایست در مهلت زمانی مشخصی صورت گیرد. اعلام رد ترکه توسط ورثه می بایست تا یک ماه پس از فوت متوفی یا آگاهی از فوت او و در صورتی که ترکه تحریر شود تا یک ماه پس از ابلاغ خاتمه عملیات تحریر صورت بگیرد. در صورتی که در زمان مقرر رد ترکه اعلام نشود به معنای پذیرش و قبول ضمنی ترکه می باشد.
-ماده ۲۵۰ قانون امور حسبی : رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث به فوت مورث به عمل آید اگر در مدت نامبرده رد ترکه به عمل نیاید در حکم قبول و مشمول ماده ۲۴۸ خواهد بود.
-ماده ۲۵۱ قانون امور حسبی: در صورتی که ترکه تحریر شده باشد مدت مذکور فوق از تاریخ ابلاغ خاتمه تحریر به وارث شروع می‌شود.

رد ترکه چه آثاری دارد؟

آثار رد ترکه از قرار ذیل است:
1. با رد ترکه وارثی که ترکه را رد کرده است، حق اداره ترکه و همچنین اعتراض نسبت به فرآیند ترکه را ندارد.
2. با رد ترکه، وارثی که ترکه را رد کرده است، مستحق دریافت حق الزحمه جهت اداره ترکه نمی شود.
3. با رد ترکه، وارثی که ترکه را رد کرده است نسبت به پرداخت دیون مازاد بر ترکه در مقابل طلبکاران متوفی مسئول نبوده و نیاز نیست عدم کفایت ترکه یا تلف ترکه را به اثبات برساند.
4. با رد ترکه، قبولی مطلق وراثی که ترکه را قول کرده اند از بین رفته و ترکه تحریر خواهد شد.

رد ترکه در صلاحیت کجاست؟

ورثه برای اعلام قبول یا رد ترکه باید به دادگاه شهرستان آخرین محلی که شخص متوفی در آن اقامت داشته مراجعه کنند و مراجعه به دادگاهی غیر از آن، فاقد اثر حقوقی است.
آیا رد ترکه پس از قبول امکان پذیر است؟
رد ترکه پس از قبولی تا زمانی که تصرفی در آن صورت نگرفته باشد امکان پذیر است. منظور از تصرف اعمالی است که متعاقب قبول انجام می شود. برای مثال اعمالی مانند بیع، صلح و هبه و رهن صورت گرفته باشد.

مدارک لازم برای رد ترکه

برای ارائه دادخواست رد ترکه نیاز به مدارکی است که به شرح ذیل می باشد:
• گواهی انحصار وراثت
• گواهی فوت متوفی
• لیست دارایی ها و بدهی های متوفی
• مدارک هویتی خواهان ها

رد ترکه یکی از مهم‌ترین تصمیمات مالی و قانونی در زندگی وارثان می باشد که با توجه به پیچیدگی ‌های حقوقی مرتبط با این موضوع، ضروری است که وارثان با آگاهی کامل و مشورت با متخصصان تصمیم‌گیری کنند.
اگر شما نیز در چنین شرایطی قرار دارید و نیاز به راهنمایی حقوقی دارید، دفتر حقوقی دادپویان حامی با تیمی از وکلای مجرب و متخصص در زمینه امور حسبی آماده ارائه مشاوره و خدمات حقوقی به شما است. با تماس با ما، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که تصمیمات شما بر اساس بهترین اطلاعات و مشاوره‌ های حقوقی اتخاذ می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، با شماره ‌های مندرج در وب سایت با ما در ارتباط باشید.