ادله اثبات دعوا دلایل قطعیت آوری هستندکه در مواقعی مورد استفاده قرار میگیرند که امری برای محکمه محرز نباشد و از آنجایی که محکمه بدون دلیل و مدرک نمیتواند هیچ فردی را مواخذه نماید از ادله مزبور جهت اثبات دعوا استمداد میجوید و قاضی مکلف به انشای رای بر مبنای این ادله می باشد. این ادله عبارتند از:اقرار، اسناد، شهادت شهود ،سوگند. اقرار زمانی است که فردی به ضرر خود و به نفع فردی دیگر موضوعی را بیان نماید، و چنین فردی با یک مرتبه اقرار میتواند امر مزبور را اثبات نماید. البته فردی که می‌خواهد اقرار کند بایستی دارای ویژگی هایی باشد. لازم به ذکر است که…. فردی که به نفع او اقرار صورت می گیرد مقرله نامیده می شود. اهلیت چنین فردی نیاز نیست.و همینطور لازم نیست که مقرله حتماً اقرار را قبول نماید اما در صورتیکه اقرار را رد نماید اقرار دیگر در حق او تاثیری ندارد. معمولاً اقرار قابل رجوع نمی باشد اما در مواقعی ممکن است اتفاقاتی رخ دهد که از اقرار مزبور رفع اثر نماید: البته اقرار اقسام متفاوتی دارد، اقرار می تواند در دادگاه و نزد قاضی محکمه و یا خارج از دادگاه صورت گیرد که هر کدام از این اقرارها میتوانند به صورت کتبی و یا شفاهی صورت گیرد. قدرت اثباتی اقرار به حدی بالاست که به آن سید الادله می‌گویند و هیچ دلیلی تاب مقاومت در برابر آن را ندارد .اقرار ممکن است قاطع و نسبت به اصل خواسته باشد و یا اینکه مقدماتی و مربوط به مقدمات یک موضوع باشد اما آنچه لازم است بدانید اینکه اقرار را خود فرد بایستی انجام دهد، و وکیل و نماینده و ولی و… نمیتوانند به جای دیگری به امری اقرار نمایند. البته اقرار مقدماتی از آنجایی که مربوط به مقدمات دعوا می باشد از وکیل نیز پذیرفته میشود. نوشته هایی که در مقام اثبات دعاوی به کار می روند می توانند اسناد رسمی یا عادی باشند اسنادچنانچه در دفتر اسناد رسمی و توسط سایر مقامات قانونی تنظیم شوند، اسناد رسمی نامیده می شوند. توجه به این نکته لازم است که…. زمانی که اسناد به رسمی و عادی تقسیم می شوند،این تقسیم بندی باعث وجه تمایزاتی بین این دو نوع اسناد از یکدیگر می شود. گاهی اسناد عادی اعتبار اسناد رسمی را پیدا مینمایند. اما برای این امر نیازاست که واجد شرایطی باشند از جمله این شرایط عبارت است : شهادت یا گواهی ، در مواقعی است که فرد یا افرادی به سود فرد یا افرادی و به ضرر فرد یا افرادی دیگر از واقعه ای خبر دهند. لازم به ذکر است که…. بدین شکل نیست که شهادت هر فردی پذیرفته شود بلکه شهادت نیز ویژگی های خاص خود را دارد و فردی که جهت شهادت احضار میشود بایستی دارای اوصافی باشد که در صورت نبود هر کدام از این موارد شهادت وی شنیده نمی شود . .فردی که شهادت او پذیرفته میشود بایستی دارای ویژگی هایی باشد از جمله :بلوغ، عقل، طهارت مولد، ایمان، متکدی نبودن و….که این موارد توسط قاضی باید احراز گردد البته شاهد بایستی در زمان ادای شهادت این ویژگی ها را دارا باشد و در زمان تحمل شهادت وجود همه موارد فوق لزومی ندارد البته عقل جز مواردی میباشد که در هر مرحله تحمل و ادای شهادت وجود آن لازم و ضروری است. چنانچه از شهادت به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا استفاده شود بایستی بین امور مالی و غیرمالی تفاوت قرار داد. ****شهادت دو مرد عادل نکته قابل توجه: متاسفانه بسیاری از افراد گمان مینمایند که با استفاده از این روش میتوانند ولو به دروغ نتیجه دعوا را به نفع خود خاتمه دهند اما لازم به ذکر است که قانون گذار برای جلوگیری از این امر تمهیداتی را اندیشیده است و قاضی محکمه قبل از شنیدن اظهارات شاهد موظف است که او را سوگند دهد تا شهادت دهنده تمام حقیقت را بگوید و همچنین قبل از شهادت عواقب شهادت کذب را نیز به شاهد یا شاهدان تذکر میدهد.این موارد عبارتند از: سوال:چنانچه شاهد، قبل از ادای شهادت حاضر به سوگند خوردن نباشد قاضی محکمه چه اقدامی انجام میدهد؟ پاسخ : در چنین مواقعی قاضی صحبت های شاهد را تنها جهت اطلاع بیشتر میشنود به عنوان دلیل نمیتوان از چنین شهادتی استفاده نمود. چنانچه شاهدی در دادگاه حاضر شود که ظاهرا شرایط شاهد را دارا باشد اما طرف مقابل او به این امر که شاهد مورد نظر فاقد شرایط لازم برای ادای شهادت است آگاه باشد، میتواند دلایل خود را برای رد شاهد به محکمه اطلاع دهد، در چنین مواردی اصطلاحا جرح شاهد نام میگیرد. البته ممکن است فردی که قصد جرح شاهد را دارد برای ارایه دلایل خود درخواست مهلت نماید، در این مواقع دادگاه نهایتا تا یک هفته به چنین فردی مهلت میدهد. برخلاف تصور عموم افراد که گمان می نمایند، چنانچه در دادخواست به شهادت شهود استناد شود،حتما لازم است که به همراه دادخواست استشهادنامه نیز تقدیم دادگاه شود، اصلا نیازی به استشهاد نامه در این مواقع نیست. و همینکه در دادخواست مشخصات شهود ذکر گردد کفایت مینماید. البته یک مورد استثنا نیز وجود دارد: در دعوای اعسار حتما لازم است به همراه دادخواست استشهادنامه کتبی نیز ضمیمه گردد. در این مواقع چه اعسار از هزینه دادرسی وچه اعسار از محکوم به باشد شهادت نامه کتبی را لازم دارد . گاهی بنا به دلایلی ،شهود اصلی نمیتوانند در دادگاه برای ادای شهادت حاضر شوند ،از این رو از شهود فرعی استفاده می شود به این صورت که افرادی شهادت شهود اصلی را میشنوند و شهادت آنها را به محکمه انتقال میدهند در این مواقع از آنجایی که شهادت با واسطه اتفاق می افتد شهادت بر شهادت نام میگیرد. شهادت بر شهادت صرفا در امور حق الناسی اعم از مالی و غیر مالی کاربرد دارد و در سایر موارد نمیتوان به شهادت بر شهادت متوسل شد و تعداد و اوصاف شهادت بر شهادت همچون تعداد و اوصاف در شهادت اصلی می باشد. گاهی مدعی هیچ سند و مدرک و گواه و شاهدی برای اثبات ادعای خویش در دست ندارد. از این رو قانون گذار سوگند را جز دلایلی قرار داده است تا مدعی بتواند به آن استناد نماید و چنین بیان نموده است که در کلیه امور مالی و سایر حقوق الناس استفاده از سوگند مجاز است. سوگند باید به الفاظ جلاله ولله ،بالله، تالله باشد و در استفاده از این الفاظ بین مسلمان و غیر مسلمان فرقی نیست و همه افراد برای ادای سوگند از همین الفاظ استفاده مینمایند. ******میتواند سوگند را بپذیرد و سوگند بخورد. سوگند استظهاری در دعاوی بر میت الزامی میباشد وبر عهده خود مدعی هم قرار میگیرد. ذکر یک نکته :
ادله اثبات دعوا
اقرار
اقرارکننده باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟
اهلیت : چنین فردی بایستی اهلیت داشته باشد، اهلیت به معنای بلوغ، عقل ،رشد می باشد فردی که به امری اقرار می کند،از نظرعقلی باید در صحت و سلامت به سر ببرند و اقرار از مجنون پذیرفته نیست و همین طور اقرارصغیر پذیرفته نمی شود. فلذا اقرار فرد مجنون و صغیر باطل است.
اما در مورد اقرار فرد غیر رشید (فردی که عقل معیشت مالی ندارد ) موضوع کمی متفاوت تر می باشد.در صورتی که به امور مالی اقرار نماید اقرار وی باطل است.اما در امور غیر مالی پذیرفته است.
فردی که اقرار می کند نباید از روی اجبار به این امر مبادرت نماید که اقرار بایستی با اختیار خود فرد باشد و همینطور هیچکس نمی تواند به جای دیگری اقرار نماید و اقرار از وکیل ،ولی ،نماینده و… پذیرفته نمی شود.
نکته قابل توجه دیگر این که….
مقرله بایستی بتواند مالک حقیقی شود که به نفع او در مورد آن اقرار صورت گرفته است.همچنین مقرله میتواند فردی مرده باشد که در این صورت اقرار به نفع ورثه چنین فردی موثر است.
آنچه که بدان اقرار می شود، مقربه نامیده میشود. مقربه بایستی دارای اصالت باشد از جمله این که بایستی از نظر قانون و عادتاً امکان پذیر باشد و چنانچه غیر از این باشد که اقرار در مورد آن باطل است.
مثال :چنانچه فردی ۳۵ ساله اقرار به دیدن ولادت فردی چهل ساله نماید چنین قراری به دلیل اینکه عقلا امکان پذیر نیست باطل می باشد.آیا رجوع از اقرار امکان پذیر است؟
اسناد
اسناد رسمی باید واجد چه ویژگی باشند؟
چنانچه هر کدام از موارد فوق رعایت نشود سند از اعتبار نمی‌افتد بلکه سند از زمره اسناد رسمی خارج شده و در دسته اسناد عادی قلمداد می شود.وجه تمایز اسناد عادی و رسمی چیست؟
در چه صورتی اسناد عادی اعتبار اسناد رسمی را می یابند؟
شهادت یا گواهی
شهادت یا گواهی ،یکی از ادله اثبات دعوی است که امروزه نیز بسیار شایع است و در مواقعی که سند و مدرک دیگری در دست نیست،از این مورد استفاده میشود. شهادت یا گواهی بدین معناست که افرادی که از آن واقعه خبر دارند نسبت به آن موضوع،آنچه را که میدانند بیان می نمایند. در حقیقت شهادت به این دلیل یکی از ادله اثبات دعوا شمرده می شودکه حقی از کسی ضایع نگردد و در مواقعی که سند و مدرکی وجود ندارد حق به حق دار برسد.اما متاسفانه امروزه شهادت دروغ نیز به وفورشایع است.شهادت چه فردی مورد پذیرش قرار میگیرد؟
حد نصاب شهادت در امور مالی و غیر مالی چند نفر است؟
****شهادت یک مرد عادل و یک شاهد زن
****شهادت یک شاهد مرد و سوگند تکمیلی خواهان
****شهادت دو شاهد زن و سوگند تکمیلی خواهان
چنانچه تعداد و جنس شهادت دهندگان در این امورتغییر نماید،دیگر شهادت مزبور به عنوان دلیل قطعیت آور قانونی مورد استناد قرار نمیگیرد بلکه تنها میتوان به چنین شهادتی از دید یک اماره نگاه کرد.آیا امکان اثبات اینکه شاهد فاقد ویژگی های لازم جهت شهادت است،وجود دارد؟
چنانچه به شهادت شهود استناد شود، آیا ضمیمه نمودن شهادتنامه به دادخواست ضروری است؟
شهادت بر شهادت
البته ذکر این نکته لازم است که….سوگند
گاهی ممکن است دادگاه صلاح بداند که سوگند را تغلیظ نماید که این تغلیظ میتواند تغلیظ زمانی و یا مکانی باشد. زمانی همچون هنگام اذان و… و مکانی همچون مکه مکرمه و….سوگند انواعی دارد که در امور مختلف میتوان از آنها استفاده نمود:
******میتواند سوگند را نپذیرد و آن را به خواهان رد کند و از خواهان بخواهد که سوگند بخورد که البته در این مواقع چنانچه خواهان سوگند بخورد دعوا خاتمه پیدا میکند.
******ممکن است هیچ عملی انجام ندهد،از قبول یا رد سوگند امتناع نماید.
در این مواقع دلایل کافی برای اثبات گفته های مدعی وجود دارد اما از آنجایی که طرف مقابل مدعی میت است وی باید سوگندی را به ادله خویش اضافه نماید به چنین سوگندی سوگند استظهاری گفته میشود.
سوگند قایم به شخص است و خود فرد باید آن را ادا نماید و از وکیل و ولی و نماینده و… پذیرفته نیست. البته وکیل میتواند از جانب موکل خویش درخواست سوگند را بپذیرد اما مجاز به اینکه از جانب او سوگند را ادا نماید، نیست.
به این مقاله چه امتیازی می دهید؟
(رای: 1 امتیاز: 5)