منظور از مالکیت معنوی، مالکیت دسته ای از اموال است که ساخته فکر بشر می باشد و جنبه مادی و فیزیکی ندارد. این مالکیت در درجه اول شامل حق کپی رایت، اختراعات و علائم تجاری می شود و بعد از این حقوق، در بردارنده اسرار تجاری، حقوق تبلیغات و عدم رقابت ناعادلانه است. همچنین آثار هنری مانند موسیقی، ادبیات و … نیز می توانند تحت لوای مالکیت معنوی قرار گرفته و محافظت شوند. در استارت آپ ها که زاییده ذهن آدمی است، ایده و خلاقیت افراد است که باعث خلق آنها می شود. مالکیت معنوی در صور مختلفی ظهور می کند که در مقاله حاضر به بررسی آنها پرداخته می شود.

حفاظت از ایده در استارت آپ

از جمله مواردی که در کسب و کارهای اینترنتی همیشه برای صاحب کسب و کار موجبات نگرانی است این می باشد که ایده کسب و کار که مزیت اصلی استارت آپ است به سرقت رود که لو رفتن این ایده می تواند منجر به شکست کامل استارت آپ شود.

این تفکر که می توان ایده را ثبت نمود و از امکان به سرقت رفتن آن جلوگیری کرد درست نمی باشد چرا که به لحاظ حقوقی ایده قابل ثبت نیست بلکه شکل اجرای ایده که می تواند یک طرح صنعتی یا یک نرم افزار باشد قابلیت ثبت دارد.

 چگونه از ایده استارت آپ حفاظت کنیم؟

برای اینکه بتوان از ایده محافظت کرد باید چند کار مهم و اساسی انجام  دهیم:

اول اینکه نباید در گام اول ایده را چنان با جزئیات بیان نماییم که منجر به فهم راهکار اجرای آن شود. بلکه باید برای بیان موضوع مراحل و طبقه بندی در نظر گرفته شود و در گام نخست صرفاً به کلیات حوزه فعالیت پرداخته شود.

دوماً از توافق نامه عدم افشا استفاده گردد (توافق نامه عدم افشا در مقاله قراردادها در استارت آپ  توضیح داده شده است) این توافق نامه می تواند با اشخاص حقیقی و حقوقی مختلفی که به هر نحو با استارت آپ در ارتباط هستند منعقد شود.

سوماً بهتر است قبل از جذب سرمایه گذار و همکاران طرحی از ایده در آورده و ثبت گردد تا در آینده امکان اجرای آن طرح توسط دیگری ممکن نباشد، باید توجه نمود که تاریخ ثبت طرح از جهت حق تقدم و اولویت حائز اهمیت می باشد.

و در آخر اگر ایده استارت آپ مبتنی بر طراحی هایی است که هنوز در حد ثبت کردن کامل نشده، همواره مستنداتی از طراحی های صورت گرفته جمع آوری گردد تا در صورت لزوم به مرجع مربوطه تسلیم شود.

عدم رقابت

رقابت را بین کسب و کارها به  دو دسته تقسیم می نمایند، رقابت عادلانه رقابت ناعادلانه.

رقابت عادلانه در اغلب کشورها نه تنها منع نشده است بلکه مورد حمایت قانونگذار نیز بوده است. در کشور ما نیز بعضاً مشاهده می شود که برخی کسب و کارها در قراردادهای خود و شرایط استفاده ای که برای مشتریان تعیین می کنند، فضای کاربری فعالیت خود را به سمت انحصار می برند.

در این راستا قوانین ضد انحصاری پیش بینی شده که از این امر جلوگیری نماید که مهم ترین آن در بند ۴ ماده ۴۵ قانون اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی پیش بینی گردیده است.

 از سوی دیگر در رقابت ناعادلانه در حوزه استارت آپ، علاوه بر قرارداد عدم افشا ضمانت  اجرای کافی برای جبران خسارت ناشی از آن در نظر گرفته می شود. در این راستا توجه به مواد ۶۴ و ۶۵ قانون تجارت الکترونیکی ضروری می باشد:

 ماده ۶۴ قانون تجارت الکترونیک بیان می نماید: « به منظور حمایت از رقابتهای مشروع و عادلانه در بستر مبادلات الکترونیکی، تحصیل غیر قانونی اسرار تجاری و اقتصادی بنگاهها و موسسات برای خود و یا افشای آن برای اشخاص ثالث در محیط الکترونیکی جرم محسوب و مرتکب به مجازات مقرّر در این قانون خواهد رسید.»

ماده ۶۵ نیز چنین عنوان می دارد: «  اسرار تجاری الکترونیکی «داده‌پیام»ی است که شامل اطلاعات، فرمولها، الگوها، نرم‌افزارها و برنامه‌ها، ابزار و روشها، تکنیک‌ها و فرایندها، تالیفات منتشر نشده، روشهای انجام تجارت و دادوستد، فنون، نقشه‌ها و فراگردها،اطلاعات مالی، فهرست مشتریان، طرحهای تجاری و امثال اینها است، که به طور مستقل دارای ارزش اقتصادی بوده و در دسترس عموم قرار ندارد و تلاشهای معقولانه‌ای برای حفظ و حراست از آنها انجام شده است. »

بدیهی است که مواد ۶۴ و ۶۵ و تکالیف مقرر در آن ها تکمیلی بوده و توافق خلاف آنها ممکن می باشد.

برند در استارت آپ ها

در جهان امروزی و در بازار رقابتی کنونی، یکی از مهم ترین الزامات برای موفقیت هر کسب و کاری برندینگ است. برند یا علامت تجاری نشانه شاخصی است که مصرف کالاها یا خدمات معینی از سوی یک شخص حقوقی یا حقیقی خاصی می باشد.

بخاطر اهمیت حقوق ناشی از استارت آپ  و امکان سو استفاده از بند یک شرکت لازم است از همان ابتدای استارت آپ نسبت به ثبت برند اقدام لازم انجام گیرد.

علائم تجاری برای آنکه قابل ثبت باشند نیاز است که ویژگی های خاصی را در برداشته باشد این ویژگی ها عبارتند از :

الف) تازگی داشته باشد و برای جنسی که به کار می رود جدید باشد در این خصوص باید توجه داشت که جدید بودن در همان طبقه از محصولات مد نظر است.

ب) علامات بایستی وجه تمایز داشته و ابتکاری باشد.

ج) علامت تجاری نباید گمراه کننده باشد، به این معنا که علامت نباید مشتری را از لحاظ جنس یا مبدا به اشتباه بیندازد.

اشتراک گذاری: