کلاهبرداری از طریق ارز های دیجیتال

امروزه با توجه به کاهش کیفیت معیشت زندگی، مردم به طرق مختلفی دستاویز می شوند تا حتی اندکی شرایط خود را بهبود دهند. با رشد و ترند شدن ارز های دیجیتال در سال های اخیر، مردم از این روش نیز گاهاً بدون دانش استفاده می کنند و وارد دنیای ارز های دیجیتال می شوند.در این میان، برخی از افراد نیز با اهداف سود جویانه، اقدام به کلاهبرداری از طریق ارز های دیجیتال می کنند و با وعده های خود، مردم را به اهداف خود ترقیب می کنند.

در کشورهایی مانند ایران که اقتصاد ضعیفی دارند، کلاهبرداری از طریق ارز های دیجیتال بسیار بیشتر به چشم می‌خورد؛ وعده سود های نجومی از تعداد زیادی از مردم ایران را به دام خود کشانده‌اند. همچنین از آنجا که تراکنش‌ های ارزهای دیجیتال ناشناس یا نیمه ‌ناشناس هستند و به ‌سهولت صورت می گیرند، پیگیری قضایی این جرائم بسیار دشوار و تقریباً غیر ممکن است.

انواع کلاهبرداری از طریق ارز های دیجیتال

رایج ‌ترین و متداول ترین شکل ‌های کلاهبرداری از طریق ارزهای دیجیتال موارد زیر می باشند که قصد داریم هر یک را بررسی کرده و راه های اجتناب از آن ها را بیان کنیم.

• طرح ‌های پانزی، هرمی و شبکه‌ ای:

طرح پانزی(Ponzi)، نوعی کلاهبرداری در سرمایه‌گذاری است که با وعده ی پرداخت بازدهی مشخص به سرمایه ‌گذاران موجود از محل کسب درآمد از طریق سرمایه‌گذاران جدید، افراد را فریب می‌دهد.

اگر بگوییم که طرح‌های پانزی و هرمی بزرگترین بخش از کلاهبرداری‌های این حوزه را به خود اختصاص می‌دهند و پایه اصلی بسیاری از شکل‌های کلاهبرداری همین ترفند پانزی است، حرف گزافی نگفته ایم!

شیوه ی کار این است که شخص کلاهبردار افراد ناآگاه و جاهل را ترغیب می‌کند تا برای سرمایه‌گذاری در یک یا چند پروژه پر سود و پر بازده، پول‌های خود را در اختیار وی قرار دهند، در حالی است پول سرمایه‌گذاران در هیچ‌کجا سرمایه‌گذاری نمی‌شود و فقط با نوعی بازی با پول، از سرمایه افراد جدید، سود افراد قدیمی پرداخت می‌شود تا اعتماد به سیستم جلب شده و افراد بیشتری وارد طرح و پروژه شوند. در نهایت و زمانی که پول کافی برای کلاهبردار جذب و دیگر افراد زیادی به طرح و پروژه وارد نشدند، طرح هم از هم فرو می ‌پاشد و کلاهبردار فرار می‌کند!

مشهورترین طرح کلاهبرداری پانزی در صنعت ارزهای دیجیتال، پروژه بیت ‌کانکت (Bitconnect) بود که به‌شکل شگفت‌انگیزی توانست به ارزش بازار ۲ میلیارد دلار برسد و به‌ بزرگترین کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال تا آن زمان تبدیل شود. این پروژه در سال ۲۰۱۸ نابود شد.

طرح بیت‌کانکت در پایان فعالیت خود، ارزشی معادل با ۲ میلیارد دلار داشت و قیمت هر واحد از آن معادل با ۴۵۰ دلار بود. در کمتر از ۲۴ ساعت از اعلام رسمی کلاهبرداری، قیمت این کوین تا ۶ دلار تنزل پیدا کرد و ارزش بازار آن به ۴۰ میلیون دلار رسید. کمی بعد این پروژه از تمام صرافی‌ها حذف شد.

• استخراج ابری و ربات‌های تلگرامی استخراج

استخراج ارزهای دیجیتال بدون دستگاه ماینر، درآمد میلیونی با استخراج بیت کوین، اجاره دستگاه استخراج و کسب بیت کوین رایگان در ربات تلگرام؛ اگر این عناوین را در تبلیغات دیدید، احتیاط کنید و‌ مراقب باشید.

باید در نظر داشته باشیم که استخراج ارز های دیجیتال فقط و فقط از طریق دستگاه های استخراج مخصوص که اصطلاحاً به آن ها ماینر گفته می شود، صورت می گیرد و در غیر اینصورت به جز آسیب به قطعات و پزدارنده ی دستگاه رایانه و یا تلفن همراه شما، عاید دیگری برای شما نخواهد داشت.

نکته ی دیگر اینکه استخراج ارز های دیجیتال در ایران، فقط و فقط با دستگاه هایی که برای آنها مجوز صادر شده و با اخذ جواز از وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت می گیرد و در غیر اینصورت مشمول جریمه و مجازات استخراج غیر مجاز رمز ارز های دیجیتال خواهید شد.

• صرافی‌ها و کیف پول‌های تقلبی

دنیای ارزهای دیجیتال پر از صرافی‌های متقلبی است که به یک باره به‌ وجود می‌آیند، با وعده ها و حوایز برای دعوت شما و سایر کاربران ادامه می دهند و مجدد به یک باره ناپدید می‌شوند! در مورد استفاده از این صرافی‌ها باید به‌شدت محتاطانه عمل کنید، چرا که ممکن است ارزهای دیجیتال یا حتی پول نقدتان را به سرقت ببرند. گاهی نیز هنگامی که پولی به حساب خود در صرافی واریز می‌کنید، برخی از این صرافی‌های نامطمئن، کارمزدهای هنگفت از شما می‌گیرند یا برداشت پول را بسیار دشوار می‌کنند.

همچنین ممکن است برای ذخیره و اندوختن ارزهای دیجیتال خود گرفتار یک نرم ‌افزار کیف پول جعلی شوید که از نام یک کیف پول معتبر استفاده می‌کند.

با توجه به اینکه فرایند های مرتبط با ارز های دیجیتال تا کنون در ایران نه قانونی و نه غیر قانونی شناخته شدند و قانون مدون و صریحی در این حوزه وضع نشده، دقت داشته باشیم که هر صرافی ای از عنوان با مجوز رسمی از بانک مرکزی استفاده می کرد، کلاهبرداری می باشد.

• صفحات جعلی و فیشینگ

این نوع از کلاهبرداری نیازمند به توجه و دقت بیشتری هستند. شناسایی حملات فیشینگ (Phishing) یا همان صفحات و پیام‌های جعلی که خود را به‌عنوان صفحات و پیام‌های معتبر جا می‌زنند، اندکی دشوارتر می باشد؛ کلاهبرداران، آدرس وب‌ سایتی را به اشتراک می‌گذارند که دقیقاً مشابه وب ‌سایت اصلی یا وب ‌سایت جدیدی است که اطلاعات محرمانه شما را ضبط و سپس از آنها برای هک‌ کردن سایر حساب‌ ها استفاده می‌کند و معمولاً با صفحه های پرداخت اینترنتی و ذیل عنوان شارژ حساب و یا پنل کاربری این کار را می کنند.

• فروش توکن های بی ‌ارزش یا شت کوین ها

ساده‌ترین راه برای کلاهبرداری از طریق ارز های دیجیتال، ایجاد و بازاریابی پروژه‌ای جعلی برای فروش یک ارز دیجیتال (توکن) بی‌ارزش به افراد ناآگاه است. فروش این توکن‌ها مانند این است که یک نفر از کنار رودخانه مقداری خاک بردارد و به مردم شهر دیگری بگوید این خاک خاصیت ضدسرطانی دارد و در آینده بسیار ارزشمند خواهد شد.

به این نوع کلاهبرداری، کلاهبرداری عرضه اولیه کوین و یا ایردراپ هم می‌گویند. عرضه اولیه کوین یکی از اساسی‌ترین روش‌ها برای تأمین سرمایه اولیه کسب‌وکارهای حقوقی از طریق سرمایه‌گذاری جمعی (Crowdfunding) به شمار می‌رود.

کلاهبردارانی که از ایده عرضه‌های اولیه کوین سوء استفاده می‌کنند، یک مقاله معرفی پروژه که اهل فن به آن وایت پیپر (Whitepaper) می گویند می‌نویسند، کمپین بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌کنند، اطلاعاتی ساختگی در مورد مراحل پروژه پس از عرضه اولیه کوین منتشر می‌کنند و توکن‌های بی‌ارزش خود را می‌فروشند.

در مجموع، با وجود تعدد و کثرت کلاهبرداری ‌ها، طرح ‌ها و مجرمان فعالیت ‌های متقلبانه مختلف در سرتاسر فضای ارزهای دیجیتال، بهترین رویکرد رعایت احتیاط است و اینکه بدون علم و دانش، مثل هر سرمایه گذاری دیگری، وارد آن نشویم.

شما می توانید در صورتی که قربانی و یا فریب خورده ی یکی از موارد کلاهبرداری های فوق شده اید، با وکلای ما تماس گرفته و از ما مشاوره بگیرید.