تسلیم اموال غایب به ورثه در صورتی است که غایب کسی را برای اداره اموال خود معین نکرده باشد و وراث درخواستی مبنی بر تسلیم اموال وی به دادگاه تقدیم نمایند.
تسلیم اموال غایب به امین یا ورثه
برای تسلیم اموال به امین یا ورثه، دادگاه به درخواست یکی از ورثه یا امین صورتی از اموال و اسناد غایب تنظیم می‌نماید و این صورت در دفتر دادگاه بایگانی می‌شود و اشخاص ذینفع می‌توانند از آن رونوشت بگیرند.
در صورتی که ورثه درخواست نمایند صورت اموال با حضور دادستان تنظیم و بهای اموال توسط کارشناس معین و درصورت اموال بهای آنها قید شود، دادگاه درخواست نامبرده را می‌پذیرد و هزینه ارزیابی از مال غایب برداشته خواهد شد.
اگر شخصی که غایب برای اداره اموال خود معین کرده، فوت شود یا به جهت دیگری صلاحیتش برای اداره اموال از بین رود در این صورت اموال به تصرف ورثه داده نمی شود بلکه تا صدور حکم موت فرضی غایب، برای اداره اموال او، امین تعیین می گردد.
تسلیم اموال غایب به ورثه قبل از صدور حکم موت فرضی
زمانی اموال به تصرف قطعی ورثه داده می شود که حکم موت فرضی غایب صادر شود با این حال بنا به ماده ۱۰۲۵ قانون مدنی، وراث غایب مفقود الاثر می توانند قبل از صدور حکم موت فرضی او نیز از محکمه درخواست نمایند که دارایی او به تصرف آن ها داده شود مشروط به اینکه اولا غایب مزبور برای اداره اموال خود کسی را مشخص ننموده باشد و اینکه دو سال تمام از آخرین خبر غایب گذشته باشد بدون اینکه زنده یا مرده بودن او معلوم باشد.
درخواست مطابق ماده ۱۳۷قانون امور حسبی باید کتبی و مشتمل بر نام و مشخصات درخواست‌کننده، مشخصات غایب، تاریخ غیبت، ادله و جهاتی که به موجب آن درخواست‌کننده حق این درخواست را برای خود قایل است، باشد.
پس از وصول درخواست‌نامه، دادگاه با حضوردرخواست‌کننده و دادستان به دلایل درخواست رسیدگی می‌نماید و نیز راجع به اقامتگاه غایب و تاریخ غیبت و معلوم‌نبودن محل او بازجویی لازم نموده و در صورت احراز صلاحیت درخواست کننده آگهی مشتمل بر درخواست نامبرده و دعوت اشخاصی که از غایب اطلاعی دارند برای اظهار اطلاع به دادگاه ترتیب می‌دهد.
وضعیت دارایی غایب مفقود الاثر
- اگر غایب فرار کرده باشد یا مجنون یا سفیه بوده و وکیل، ولی یا قیم او در غیابش دارایی او را اداره کنند، با غیبت غایب عمل وکیل، ولی یاقیم ادامه می یابد تا غایب برگردد اما اگر غایب برای اداره اموال خود تکلیفی معین نکرده و کسی هم نباشد که قانونا اداره دارایی او را برعهده بگیرد دادگاه خود تکلیف اموال غایب را با تعیین امین یا تصرف موقت ورثه در اموال غایب یا با صدور حکم موت فرضی تعیین می نماید.
- در صورتی که غایب مفقود الاثر خود جزء ورثه باشد غیبت او مانع از تقسیم ترکه بین سایر وراث نیست و غیبت او موجب محرومیت او از ترکه نمی شود بدلیل اینکه ادامه شرکت و اشاعه تا مراجعت غایب، به ضرر سایر وراث است و تعیین سهم غایب ضرری برای اودر بر ندارد و صرف غیبت غایب نیز هنگامی که حکم موت فرضی او صادر نشده است، سبب مرده تلقی شدن او نمی شود بنابراین سهم الارث غایب مفقود الاثر تا مشخص شدن وضعیت او کنار گذاشته می شود.
- چنانچه فوت غایب قبل از فوت مورث رخ داده باشد سهم او بین وراث توزیع می گردد در غیر اینصورت سهم مذبور پس از مراجعت به خود غایب و در صورت فوت به ورثه او داده خواهد شد.
- اگر پس از گذشت یک سال از تاریخ اولین اعلان در جراید حیات غایب ثابت نشود بنا به ماده ۱۰۲۶ قانون مدنی، وراث باید ضامن و یا تضمینات کافیه دیگر بدهند تا در صورت مراجعت غایب و یا در صورتی که اشخاص ثالث حقی بر اموال او داشته باشند از عهده اموال یا حق اشخاص ثالث برآیند (تضمینات مزبور تا موقع صدور حکم موت فرضی غایب باقی خواهد بود) در این صورت اموال به تصرف وراث داده می شود.
هزینه رسیدگی به درخواست تسلیم اموال غایب به ورثه
بنا به ماده ۳۷۵ قانون امورحسبی، هزینه رسیدگی به کلیه امور حسبی که منحصر به مواردی چون درخواست تسلیم اموال غایب به ورثه و درخواست صدور حکم موت فرضی، درخواست پژوهش از رد درخواست حکم موت فرضی، درخواست مهر و موم ترکه، درخواست برداشتن مهر و موم ترکه، درخواست تحریر ترکه، درخواست تصفیه ترکه، درخواست تقسیم ترکه، درخواست تصدیق انحصار وراثت می باشد در هر مورد موقع درخواست ۵۰۰ ریال گرفته می شود.
درخواست هایی که دادستان از دادگاه می نماید و اقداماتی که دادگاه بدون درخواست مکلف به انجام آن است هیچ هزینه ای ندارد.
جهت دریافت هر گونه مشاوره در این زمینه و پیگیری موضوع خود می توانید با وکلای دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با ۱۰ سال سابقه فعالیت تماس حاصل فرمایید.
