رسیدگی در دیوان عدالت اداری

درخواست رسیدگی در دیوان عدالت اداری ، از طرق فوق العاده طرح دعوای می باشد که مختص دعاوی خاصی است که در صلاحیت دیوان عدالت اداری است. در ادامه مراحل رسیدگی در دیوان عدالت اداری را بررسی می نماییم.

ثبت و تقدیم دادخواست به دیوان عدالت اداری

طبق قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری در ماده 16، ثبت و تقدیم دادخواست می باشد. استثنایی که این مرحله دارد، پرونده هایی است که از سایر مراجع قضایی با قرار عدم صلاحیت به دیوان ارجاع شده است که این پرونده ها نیاز به تقدیم دادخواست ندارند. طبق ماده 23 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری، دادخواست وضمائم آن، باید به تعداد طرفین شکایت به علاوه یک نسخه اضافه تهیه شود و به همراه سایر مدارک مانند اوراق رفع نقص و تکمیل دادخواست، از طریق پست سفارشی یا پست الکترونیک دیوان و یا ثبت در پایگاه الکترونیکی به دبیر خانه دیوان در تهران و یا دفاتر اداری آن در مراکز سایر استان ها ارسال گردد.

ارجاع

پس از اینکه روال ثبت دادخواست و رفع نواقص آن صورت گرفت، نوبت به ارجاع دادخواست به شعبه رسیدگی کننده می باشد. طبق ماده 26 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری ، دادخواست هایی که در دبیرخانه ثبت شده اند، توسط رئیس دیوان و یا معاون وی به شعبه ارجاع می شود.

آغاز رسیدگی در دیوان عدالت اداری

در ماده 29 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری آمده که، پس از ارجاع دادخواست به شعبه، مدیر پس از تکمیل پرونده، آن را بلافاصله در احتیار رئیس شعبع یا همان قاضی قرار می دهد و قاضی در صورتی که صلاحیت و کامل بودن آن محرز شود، دستور ارسال را به همراه یک نسخه از دادخواستو ضمائم آن به طرف شکایت، به دفتر اعاده کند تا پس از اینکه دادخواست به وی ابلاغ شد، طرف شکایت در جریان رسیدگی قرار بگیرد.

در ادامه، در ماده 30 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری، طرف شکایت می بایست ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ، نسبت به ارسال پاسخ اقدام نماید و عدم وصول پاسخ طرف شکایت، مانع از رسیدگی نیست و شعبه با توجه به مدارک موجود، رسیدگی خود را ادامه می دهد و رأی مقتضی را صادر می کند. هم چنین در تبصره این ماده ذکر شده که در صورتی که طرف شکایت بدون عذر موجه از پاسخ دادن در موعد یک ماه مقرر از پاسخ دادن خودداری نماید، به سه ماه تا یک سال انفصال از خدمت محکوم می شود و این حکم انفصال نیز تا 20 روز قابل تجدید نظر در شعب می باشد.

صدور رأی

در ماده 58 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری ذکر شده است که: شعبه رسیدگی کننده، پس از رسیدگی و تکمیل تحقیقات، متن رسیدگی را اعلام و ظرف مدت یک هفته، اقدام به انشای رأی خود می نماید.

• امکان تجدیدنظر خواهی و اعتراض به رأی صادره از سوی دیوان عدالت اداری

تمام آرای صادره از این مرجع قضایی، قابل اعتراض و تجدید نظر خواهی می باشند. مطابق ماده 66 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری، تجدید نظر خواهی با تقدیم دادخواست به دفتر صادر کننده رأی یا دبیر خانه و یا دفاتر اداری دیوان انجام می شود و مثل دادخواست بدوی، توسط رئیس دیوان به یکی از شعب تجدید نظر ارجاع می شود.

• حالات متصوره پس از اعتراض به رأی بدوی دیوان عدالت اداری

1. دادگاه تجدید نظر رأی صادره از سوی شعبه بدوی را مطابق قانون و اصول حقوقی بداند که رأی تأئید می شود.
2. اشتباهات رأی صادره ناشی از سهو قلم یا اعداد و طرفین باشد، که در این صورت دادگاه تجدید نظر، موارد اشتباه را اصلاح و رأی شعبه بدوی را تأئید می کند.
3. حالت آخر هم، ناظر بر حالتی است که شعبه تجدید نظر، رأی صادره دادگاه بدوی را قانونی و صحیح نداند، که در این صورت رأی دادگاه بدوی نقض شده و رسیدگی ماهوی پرونده شروع می شود.

اجرای رأی

در این خصوص در ماده 108 قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری ذکر شده است که شعبه های دیوان، پس از ابلاغ رأی به محکوم علیه، یک نسحه از آن را به ضمیمه پرونده به واحد های اجرای احکام دیوان ارسال می کند و محکوم علیه مکلف است ظرف مدت یک ماه نسبت به اجرای کامل آن و یا جلب رضایت محکوم له اقدام کند و نتیجه را به طور کتبی به واحد اجرای احکام دیوان گزارش نماید. در ادامه در ماده 110 همین قانون، ذکر شده که در صورت استنکاف شخص یا مرجع محکوم ٌعلیه از اجرای حکم قطعی، واحد اجرای احکام دیوان، مراتب را به رئیس دیوان گزارش می کند. رئیس دیوان بلافاصله پرونده را به شعبه صادرکننده رأی قطعی ارجاع می نماید. شعبه مذکور موظف است خارج از نوبت به موضوع استنکاف رسیدگی و رأی مقتضی صادر و پرونده را جهت اقدامات بعدی به واحد اجرای احکام دیوان ارسال نماید.