دعوای تجویز انتقال منافع

مستاجر در قراردادهای اجاره مشمول قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶ حق انتقال منافع ملک به غیر را ندارد؛ مگر آنکه موجر چنین اجازه ای را به وی داده باشد. در صورتی که مستاجر بدون کسب اجازه از موجر، منافع عین مستاجره را به ثالث واگذار نماید، موجر می تواند صدور حکم تخلیه ملک تجاری به جهت انتقال منافع به غیر را در ازاء پرداخت نصف حق کسب یا پیشه یا تجارت از دادگاه بخواهد. مستاجری که قصد انتقال منافع را دارد می تواند با طرح دعوای تجویز انتقال منافع، اجازه این انتقال را از دادگاه بخواهد و به این ترتیب از ضمانت اجراهای انتقال منافع بدون اجازه مالک معاف شود.

موارد طرح دعوای تجویز انتقال منافع

چنانچه مستاجر بدون داشتن حق انتقال منافع به غیر، قصد تخلیه ملک را داشته باشد اما موجر حاضر به پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت وی نشود و همچنین با انتقال منافع به دیگری نیز موافقت نکند، مستاجر چاره ای جز طرح دعوای تجویز انتقال منافع ندارد. در غیر این صورت یعنی زمانی که بدون طرح دعوا و راسا منافع ملک را به غیر واگذار کند با ضمانت اجراهای مذکور در قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶ یعنی صدور حکم تخلیه و تنصیف حق کسب یا پیشه یا تجارت مواجه خواهد شد.

در حالی که با صدور حکم از سوی دادگاه صالح در دعوای تجویز انتقال منافع، مستاجر می تواند بدون نیاز به رضایت موجر، منافع ملک را واگذار نماید و از تخلیه ملک و تنصیف حق کسب یا پیشه یا تجارت خود جلوگیری نماید. دادگاه پس از بررسی مستندات و استماع اظهارات طرفین در صورتی که مورد را منطبق بر مواد قانونی بداند، حکم به تجویز انتقال منافع به غیر صادر خواهد کرد.

شرایط طرح دعوای تجویز انتقال منافع

مستاجر برای آنکه از دعوای تجویز انتقال منافع به نتیجه مطلوب خود برسد ضروری است پیش از طرح دعوا با ارسال اظهارنامه ای رسمی قصد خود مبنی بر تخلیه ملک را به موجر اعلام نموده و از موجر بخواهد که حق کسب یا پیشه یا تجارت او را به صورت کامل پرداخت نماید یا نسبت به انتقال منافع به غیر اعلام رضایت کند.

موجر نیز مکلف است در برابر تخلیه عین مستاجره کل حق کسب یا پیشه یا تجارت مستاجر را بپردازد یا رضایت خود در مورد انتقال منافع را اعلام کند. چنانچه موجر هیچ یک از دو مورد فوق را نپذیرد، مستاجر می تواند دعوای تجویز انتقال منافع را اقامه نماید. اثبات ارسال اظهارنامه به نحو مذکور توسط مستاجر در دعوای تجویز انتقال منافع ضروری است.

همچنین اگر چند مستاجر به نحو مشاع منافع ملکی را در اختیار داشته باشند، در خصوص قابلیت استماع دعوای تجویز انتقال منافع از سوی برخی از مستاجرین اختلاف نظر است. اگر عین مستاجره قابل افراز باشد، هر یک از مستاجرین پس از افراز می تواند نسبت به سهم خود طرح دعوا نماید؛ اما اگر ملک موضوع اجاره قابلیت افراز نداشته باشد، امکان پذیرش دعوای تجویز انتقال منافع از سوی برخی از مستاجرین محل تردید است.

برخی معتقدند آن دسته از مستاجرین که متقاضی انتقال منافع هستند می توانند دادخواست خود را علیه مالک و سایر مستاجرین تقدیم نمایند و دادگاه نیز مکلف به رسیدگی است. در مقابل عده ای بر این نظرند که برای آنکه دعوای تجویز انتقال منافع قابل رسیدگی باشد باید از سوی همه مستاجرین علیه مالک اقامه شود و دعوای برخی از مستاجرین قابل استماع نمی باشد.

در فرضی که مالکین عین مستاجره متعدد باشند، دعوا باید علیه تمام آنان مطرح شود و الا با قرار رد دعوا مواجه خواهد شد. ضمنا مستاجر که خواهان دعوای تجویز انتقال منافع محسوب می شود ملزم به معرفی مستاجر جدید ضمن دادخواست یا نزد دادگاه نیست.

وضعیت حق کسب یا پیشه یا تجارت در انتقال منافع به غیر

پس از صدور حکم تجویز انتقال منافع به غیر از سوی دادگاه، مستاجر می تواند مبلغی را از مستاجر بعدی بابت حق کسب یا پیشه یا تجارت خود دریافت نماید. در این صورت مستاجر بعدی در برابر مالک قائم مقام مستاجر سابق محسوب می شود.

جلوگیری از انتقال منافع به غیر توسط موجر

موجر می تواند پس از طرح دعوای تجویز انتقال منافع نیز با اعلام آمادگی خود جهت پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت مستاجر، از صدور حکم تجویز انتقال منافع ممانعت به عمل آورد. در این صورت دادگاه ضمن تعیین مبلغ حق کسب یا پیشه یا تجارت توسط کارشناس، به موجر اخطار می کند باید ظرف سه ماه مبلغ تعیین شده را بپردازد؛ در غیر این صورت مستاجر ماذون است تا منافع عین مستاجره را به دیگری واگذار نماید.

مهلت مستاجر جهت انتقال منافع به غیر

مستاجر تا شش ماه پس از صدور حکم قطعی تجویز انتقال منافع به غیر مجاز است در راستای اجرای حکم دادگاه اقدام نماید و پس از انقضا این مهلت، حکم صادره از درجه اعتبار ساقط می شود. ضمنا ضروری است انتقال منافع به دیگری توسط مستاجر با سند رسمی باشد و تنظیم سند عادی در این خصوص کفایت نمی کند. اگر موجر پس از طرح دعوا آمادگی خود جهت پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت را اعلام نماید، آغاز مهلت شش ماهه مذکور از پایان مهلت سه ماهه موجر جهت پرداخت حق کسب یا پیشه یا تجارت آغاز می شود.

مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای تجویز انتقال منافع

رسیدگی به این دعوا در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک قرار دارد.

آیا این نوشته برایتان مفید بود؟

‫4 نظر

  • صالحی

    من مغازه سرقفلی دارم میخوام بفروشم مالک میگه نصف ۵۰٪ میگیرم میام امضا میکنم . به نظرتون چیکار کنم؟

    شهریور ۲۹, ۱۴۰۱ در ۱۴:۵۴
    • دادپویان حامی

      سلام بسیار گزاف حق مطالبه مالکانه دارد.دعوای الزام به تجویز انتقال مالکیت منافع به غیر مطرح نمایید.

      مهر ۲۸, ۱۴۰۱ در ۱۰:۱۹
  • امیدی

    سلام وقت بخیر
    من ی مغازه سرقفلی خریدم الان برای امضای قولنامه مالک نمیاد امضا کنه و میگه مبلغ دو میلیارد بدید که فروشنده سرقفلی قبول نکرد و گفت ۲۰۰ میلیون بیشتر نمیده
    الان مالک اصلا میگه من راضی به فروش نیستم و خودم مغازه رو می‌خوام
    من خیلی نگرانم مشکلی پیش نیاد برام چون من کل مبلغ رو پرداخت کردم به فروشنده
    کلی هم هزینه داخل مغازه کردم
    الان نتونستم داخل مغازه برم حتی مالک اجازه نصب کولر هم به من نداده
    تابلو و دکور هم بلاتکلیف مونده رو دستمم

    اردیبهشت ۲۱, ۱۴۰۱ در ۱۴:۵۷
    • دادپویان حامی

      سلام فروشنده سرقفلی باید دعوای تجویز انتقال منافع سرقفلی به غیر علیه مالک در دادگاه مطرح نماید.

      اردیبهشت ۲۱, ۱۴۰۱ در ۱۶:۵۳

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    5 × 5 =