دعوای الزام به ایفای تعهد قراردادی و نحوه تنظیم دادخواست آن

الزام به ایفای تعهد
فهرست مطالب

تعهدات قراردادی نقشی حیاتی در تضمین موفقیت و پایداری روابط بین طرفین قرارداد ایفا می‌کنند. اما چه اتفاقی می‌افتد وقتی یکی از طرفین قرارداد از اجرای تعهدات خود سر باز می‌زند؟ در چنین مواقعی، دعوای الزام به ایفای تعهدات قراردادی به عنوان یک ابزار حقوقی موثر وارد میدان می‌شود. این مقاله به بررسی راهکارهای عملی برای اجرای تعهدات قراردادی می‌پردازد؛ از مرحله طرح دعوی در دادگاه تا اجرای نهایی آن. با ما همراه باشید تا با نکات کلیدی و راهبردهای عملی در این مسیر آشنا شوید و بتوانید از حقوق و منافع خود به بهترین نحو ممکن دفاع کنید.

برای مشاوره حقوقی تخصصی (حضوری، تلفنی، آنلاین) با وکیل تنظیم قرارداد از طریق واتساپ، یا تماس تلفنی با شماره‌های زیر با ما در ارتباط باشید.

تعهد قراردادی چیست و عدم ایفای تعهدات چه پیامدهایی دارد؟

تعهد در قراردادها به معنای وظیفه یا تکلیفی است که یک یا هر دو طرف قرارداد بر عهده می‌گیرند. این تعهدات ممکن است بر اساس توافقات قراردادی یا الزامات قانونی تعیین شوند. اجرای صحیح و کامل تعهدات، اساس و بنیان هر قرارداد موفقی است و تضمین‌کننده رعایت منافع طرفین. در واقع، تدوین دقیق و واضح تعهدات در تنظیم و عقد قرارداد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

مقاله مرتبط: نحوه تنظیم قرارداد و نکاتی که در زمان تنظیم قرارداد باید بدانیم

عدم ایفای تعهدات زمانی رخ می‌دهد که یکی از طرفین قرارداد، به‌رغم تعهدات مشخص شده، از انجام وظایف خود سر باز می‌زند. به عنوان مثال، در قرارداد مشارکت در ساخت، اگر سازنده یا مالک طبق الزامات قرارداد عمل نکند، این وضعیت به عنوان عدم ایفای تعهد شناخته می‌شود.

ایفای تعهد در قانون مدنی

الزام به ایفای تعهد در قانون مدنی

ایفای تعهد در قانون مدنی در ماده ۲۱۹ مقرر گردیده است. طبق این ماده، عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد بین متعاملین و قائم مقام آنها لازم الاتباع است، مگر اینکه به رضای طرفین یا به علت قانونی فسخ شود.

لذا با توجه به این ماده، در صورت خودداری متعهد از انجام تکالیف قراردادی، متعهدله می تواند با مراجعه به دادگاه الزام و اجبار او به ایفای تعهد را بخواهد. 

علاوه بر این ماده برای الزام به ایفای تعهد می توان به مواد ۲۲۰، ۲۲۱، ۲۲۲، ۲۲۳، ۲۲۴، ۲۲۵، ۲۲۷، ۲۲۹، ۲۳۷، ۲۳۸ و ۲۳۹ قانون مدنی نیز استناد نمود.

الزام به ایفای تعهد مالی چیست؟

الزام به ایفای تعهد مالی به معنای اجبار قانونی یک شخص (متعهد) به پرداخت مبلغی است که بر اساس یک قرارداد یا توافق‌نامه به شخص دیگری (متعهدله) بدهکار است. این نوع تعهدات معمولاً در قراردادهای مالی، وام‌ها، اجاره ‌نامه‌ها و سایر توافقات مالی وجود دارد. در صورتی که متعهد از انجام تعهد مالی خود سر باز زند، متعهدله می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به طرح دعوا کند تا متعهد را ملزم به پرداخت مبلغ مورد نظر نماید.

الزام به ایفای تعهد غیرمالی چیست؟

الزام به ایفای تعهد غیرمالی به معنای اجبار قانونی یک شخص (متعهد) به انجام یا خودداری از انجام عملی است که بر اساس یک قرارداد یا توافق‌نامه به آن متعهد شده است. این نوع تعهدات برخلاف تعهدات مالی، به پرداخت پول مربوط نمی‌شوند، بلکه به انجام اقدامات خاص یا رعایت شرایط معین در قرارداد اشاره دارند.

مثال‌هایی از تعهدات غیرمالی:

  • انتقال مالکیت: تعهد به انتقال رسمی سند مالکیت یک ملک یا وسیله نقلیه به متعهدله.
  • اجرای خدمات: تعهد به ارائه خدمات مشخص، مانند ساخت یک ساختمان یا انجام تعمیرات.
  • رعایت شرایط خاص: تعهد به رعایت شرایط یا محدودیت‌های خاص، مانند عدم رقابت یا حفظ محرمانگی اطلاعات

ارکان دعوای الزام به ایفای تعهد

ارکان دعوای الزام به ایفای تعهد

برای موفقیت در الزام به ایفای تعهدات قراردادی، باید شرایط زیر برقرار باشد:

  • بقای قرارداد: قرارداد باید همچنان معتبر باشد و به هر دلیلی منحل نشده باشد. در صورت انحلال قرارداد، تعهدات آن نیز از بین می‌روند.
  • امکان اجرای تعهد: تعهد باید عملاً و عرفاً قابل اجرا باشد. اگر اجرای تعهد غیرممکن باشد، قرارداد باطل است.
  • زمان اجرای تعهد: زمان اجرای تعهد باید فرا رسیده باشد. قبل از موعد مقرر، الزام به انجام تعهد امکان‌پذیر نیست.
  • باقی بودن زمان اجرای تعهد: اگر زمان اجرای تعهد وابسته به زمان خاصی باشد، باید در همان بازه زمانی انجام شود. خارج از آن زمان، تعهد معتبر نیست.
  • پیش‌بینی تغییر شرایط: اگر شرایط اجرای تعهد سخت‌تر شود، این تغییرات باید در زمان عقد قرارداد قابل پیش‌بینی باشد. در غیر این صورت، الزام به تعهد ممکن نیست.
  • وجود حق الزام: متعهدله باید حق الزام متعهد را داشته باشد. اگر اجرای تعهد یک طرف به تعهد طرف دیگر وابسته باشد، هر دو طرف می‌توانند اجرای تعهد خود را تا زمان اجرای تعهد طرف مقابل به تعویق بیندازند.

با توجه به پیچیدگی هایی که دعوای الزام به ایفای تعهد دارا می باشد بهتر است پیش از هرگونه اقدامی با وکیل متخصص در دعاوی قراردادها مشاوره لازم و کافی را داشته باشید.

رای وحدت رویه الزام به ایفای تعهد

رای وحدت رویه ۸۲۹ مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۱۶ هیات عمومی دیوان عالی کشور مرجع صالح رسیدگی در دعوای الزام به ایفای تعهد شخص ثالث مبنی بر الزام به تنظیم سند رسمی مال غیرمنقول موضوع مهریه را دادگاه های عمومی حقوقی تعیین نموده و طبق این رای وحدت رویه این موضوع از صلاحیت دادگاه خانواده خارج می باشد.

رای وحدت رویه الزام به ایفای تعهد

مراحل الزام به ایفای تعهد قراردادی

در شرایطی که متعهد از انجام تعهدات خود سر باز می‌زند، قانون‌گذار بسته به نوع تعهد، تدابیر مختلفی را پیش‌بینی کرده است.

  1. در مواردی که تعهد به گونه‌ای است که شخص ثالث یا حتی خود متعهدله می‌توانند آن را انجام دهند، دادگاه ابتدا متعهد را ملزم به ایفای تعهد می‌کند.
  2. اگر متعهد همچنان از اجرای دستور دادگاه خودداری کند، بر اساس ماده ۲۳۸ قانون مدنی، متعهدله می‌تواند خود یا توسط شخص ثالث دیگری تعهد را اجرا کرده و هزینه‌های آن را با حکم دادگاه از متعهد مستنکف دریافت کند. برای مثال، در تعهد به حمل بار از شهری به شهر دیگر، در صورت امتناع متعهد، متعهدله می‌تواند این کار را توسط شخص دیگری انجام داده و هزینه‌ها را از متعهد مطالبه کند.
  3. در مواردی که اجرای تعهد توسط شخص دیگری غیر از متعهد ممکن نیست، یا اگر هم ممکن است، هدف متعهدله اجرای تعهد توسط خود متعهد است، در صورت استنکاف متعهد حتی پس از حکم دادگاه، متعهدله می‌تواند نسبت به فسخ قرارداد اقدام و خسارت عدم ایفای تعهد را مطالبه کند. به عنوان مثال، اگر یک مجسمه‌ساز معروف تعهد کند که مجسمه‌ای برای متعهدله بسازد، هدف اصلی قرارداد اجرای تعهد توسط خود اوست و در صورت امتناع، متعهدله نمی‌تواند به شخص دیگری مراجعه کند.

بیشتر بخوانید: شرایط قانونی فسخ قرارداد برای طرفین معامله

نحوه طرح دعوای الزام به ایفای تعهدات قراردادی

طرح دعوای الزام به ایفای تعهدات قراردادی فرایندی است که نیازمند رعایت مراحل قانونی مشخصی است. در ادامه، به صورت مختصر و روان به نحوه طرح این دعوا پرداخته می‌شود:

  1. بررسی قرارداد: ابتدا باید مطمئن شوید که قرارداد معتبر و تعهدات مشخص شده در آن قابل اجرا هستند. بررسی دقیق مفاد قرارداد و اطمینان از عدم انحلال یا بطلان آن ضروری است.
  2. مشاوره حقوقی: قبل از اقدام به طرح دعوا، مشاوره حقوقی با یک وکیل متخصص در زمینه قراردادها می‌تواند به شما در درک بهتر حقوق و تعهدات و نیز استراتژی‌های مناسب کمک کند.
  3. ارسال اظهارنامه: پیش از طرح دعوا، معمولاً ارسال یک اخطار رسمی به متعهد برای اجرای تعهداتش توصیه می‌شود. این اقدام می‌تواند در صورت عدم پاسخ مناسب، به عنوان مدرک در دادگاه استفاده شود.
  4. تنظیم دادخواست: در صورتی که متعهد به اخطار پاسخ ندهد یا از اجرای تعهد خودداری کند، باید دادخواستی تنظیم و به دادگاه صالح ارائه شود. در دادخواست، باید به وضوح تعهدات نقض شده و دلایل الزام به ایفای تعهد ذکر شود.
  5. ارائه مدارک و مستندات: همراه با دادخواست، تمامی مدارک و مستندات مرتبط با قرارداد و نقض تعهدات باید به دادگاه ارائه شود.
  6. پیگیری مراحل قضایی: پس از ارائه دادخواست، باید مراحل دادرسی را پیگیری کنید و در جلسات دادگاه حضور یابید. در این مرحله، وکیل شما می‌تواند نقش مهمی در دفاع از حقوق شما ایفا کند.
  7. اجرای حکم: در صورت صدور حکم به نفع شما، می‌توانید اقدامات لازم را برای اجرای حکم و دریافت تعهدات یا خسارت‌های مربوطه انجام دهید.

این مراحل به شما کمک می‌کند تا به صورت قانونی و موثر دعوای الزام به ایفای تعهدات قراردادی را پیگیری کنید.

الزام به ایفای تعهد مالی است یا غیر مالی؟

هزینه الزام به ایفای تعهد بر اساس موضوع تعهد مشخص می شود. بدین صورت که اگر تعهد غیرمالی باشد، هزینه دادرسی طبق دعاوی غیرمالی محاسبه می شود و اگر تعهد مالی باشد، طبق دعاوی مالی محاسبه می گردد.

انواع تعهدات قراردادی

انواع تعهدات قراردادی

  • تعهد قطعی و تعهد مشروط

تعهدات می توانند قطعی و بدون قید و شرط باشند یا اینکه انجام تعهد منوط به شرایطی باشد.

 مثال:  تسلیم ضمانت نامه بانکی انجام تعهدات در قرارداد، تعهد اصلی است و منوط به شرایط یا قید خاصی نیست. متعهد قرارداد باید ضمانت نامه بانکی را به متعهد له تسلیم نماید. در مقابل، تعهد به پرداخت مبالغ قراردادی منوط به شرایطی از قبیل انجام موضوع قرارداد و ارائه صورت وضعیت است. همچنین پرداخت پیش پرداخت در صورت ارائه ضمانت پیش پرداخت امکان پذیر است.

مشروط نمودن تعهد از دو منظر قابل توجه است:

  •  مشروط نمودن انجام اصل تعهد به امری: در برخی موارد در قرارداد قید می شود که پیمانکار در صورت تحقق امر (الف) موظف است کار (ب) را انجام دهد. در اینجا اصل تعهد انجام نمی شود مگر اینکه امر پیش گفته محقق شده باشد.
  •  مشروط نمودن چگونگی انجام تعهد به امری: در برخی مواقع انجام تعهدی که بر عهده یکی از طرفین قرارداد است قطعی است اما نحوه انجام آن بستگی به شرایطی دارد که در قرارداد ذکر شده است. مثلا در بحث قرارداد ساخت و ساز شرط می شود در صورتی که مالک تا فلان تاریخ مبلغی را پرداخت نماید از مصالح برند X  باید در ساخت و ساز استفاده کند و اگر مبلغ مذکور پرداخت نشود تعیین نوع مصالح بر عهده سازنده باشد.
  • تعهد مسئولیتی و تعهد هزینه ای

انجام هر تعهد دارای دو وجه است. یکی مسئولیت انجام آن و دیگری هزینه انجام آن. برخی تعهدات هستند که از بابت مسئولیت انجام آن و برخی دیگر نیز از بابت هزینه انجام تعهد بر عهده یکی از طرفین معامله قرار می گیرند و لازم به ذکر است که برخی تعهدات نیز متضمن هر دو وجه می باشند.

  • تعهد اصلی و تعهد فرعی

هر قراردادی مشتمل بر تعهدات اصلی و فرعی است.

تعهدات اصلی تعهداتی هستند که جزو شرایط اساسی انجام قرارداد محسوب شده و متعهد له به هیچ وجه عدول از آن تعهدات را نمی پذیرد. قاعدتا این تعهدات اصلی در موضوع قرارداد به صورت عناوین مشخص قید شده یا به صورت عنوان ماده ای مستقل در قرارداد درج می گردد. ویژگی تعهدات اصلی این است که در صورت عدم انجام آن، قرارداد انجام نشده تلقی می‌شود و متعهد قرارداد موظف است آن تعهد را به انجام برساند.

تعهدات فرعی دارای اهمیت تعهدات اصلی نیستند و اگر چه عدم انجام تعهدات فرعی نیز نقض تعهد قراردادی محسوب می شود اما آثار نقض تعهدات اصلی را ندارند. قاعدتا متعهد له یک قرارداد، در موارد نقض تعهد فرعی، اقدام به الزام متعهد به انجام تعهد مذکور یا مطالبه وجه التزام قراردادی می نماید.

  • تعهد قراردادی و تعهد قانونی

تعهدات طرفین قرارداد منحصر در تعهدات مندرج در قرارداد نیست. بلکه برخی تعهدات ناشی از تکلیف قانونی است و طرفین قرارداد ملزم به رعایت آنها می باشند. ضمن اینکه تکلیف قانونی منوط به توافق طرفین یا درج در متن قرارداد نیست.

مثلا مطابق تکلیف ماده۳۸ قانون تامین اجتماعی، کارفرما موظف است از هر پرداخت به پیمانکار، ۵ درصد را به عنوان سپرده تامین اجتماعی نزد خود نگه دارد تا پیمانکار اقدام به بیمه کردن کارکنان خود نماید. پرداخت مبلغ مذکور به پیمانکار منوط به ارائه مفاصا حساب سازمان تامین اجتماعی است. این مسئله هرچند در قرارداد ذکر نشده باشد یک تعهد و تکلیف قانونی است و باید رعایت گردد.

اگر کارفرما مبالغ مکسوره بیمه را قبل از اخذ مفاصا حساب تامین اجتماعی از پیمانکار، به وی پرداخت نماید و پیمانکار نیز مفاصا حساب را از سازمان بیمه اخذ ننماید، کارفرما مسئول پرداخت بیمه قرارداد خواهد بود.

تعهدات قراردادی و تعهدات خارج از قرارداد (ضمان قهری)

تعهد قراردادی، تعهدی است که منشا آن قرارداد است ولی برخی تعهدات هستند که منشا آنها قرارداد نیست، بلکه به موجب عوامل دیگری خارج از قرارداد، طرفین یا یکی از طرفین قرارداد مسئول شناخته می شوند که به آن ضمان قهری نیز می گویند.

عواملی که سبب ایجاد مسئولیت خارج از قرارداد یا ضمان قهری می گردند عبارتند از :

  • دارا شدن غیر عادلانه
  • غصب و آنچه در حکم غصب است.
  • اتلاف.
  • تسبیب.
  • استیفای ناروا.

تعهد تابع قرارداد و تعهد مستقل از قرارداد

تعهدات قراردادی از این جهت که از منظر اعتبار، تابع قرارداد هستند یا خیر به دو دسته تقسیم می شوند.

  • تعهدات قراردادی تابع قرارداد:  برخی تعهدات قراردادی تابع قرارداد هستند بدین منظور که در صورت انقضای قرارداد یا احراز عدم اعتبار قرارداد، آن تعهدات نیز از درجه اعتبار ساقط گردیده و برای طرفین قابل استناد نخواهند بود.
  • تعهدات قراردادی  مستقل از قرارداد: برخی تعهداتی هستند که در متن قرارداد درج می گردند ولی به جهت ماهیت آنها نباید تابع قرارداد تلقی شوند و برحسب شرایطی، بایستی مستقل از قرارداد باشند.

تعهد معوض و تعهد غیرمعوض (تبرعی)

تعهد معوض به تعهدی گفته می شود که در قبال آن منافعی اعم از وجه نقد یا مال به متعهد تعلق می گیرد، به گونه ای که انجام تعهد بدون عوض مزبور مورد توافق طرفین نیست. اما تعهد تبرعی صرفا یک تعهدی است که در ضمن قرارداد بر عهده یکی از طرفین قرار داده شده است. بر این مبنا، عقود و قراردادها نیز به عقود معوض و غیر معوض، تقسیم شده اند. مانند عقد بیع یا قرارداد خرید و فروش که عقدی معوض هستند.

تعهد فعلی و تعهد ترک فعلی

برخی تعهدات قراردادی، ممکن است متضمن انجام یک کار و برخی نیز دلالت بر عدم انجام کاری نماید. تعهد نوع اول را تعهد فعلی و تعهد نوع دوم را تعهد ترک فعلی می نامند. بسیاری از تعهدات قراردادی تعهد فعلی هستند.

تعهد طرفینی و تعهد یک طرفه

برخی تعهدات در متن قرارداد، ممکن است بر عهده هر دو طرف قرارداد و برخی دیگر برعهده یکی از طرفین قرارداد باشد. تعهدات از این حیث به طرفینی و یک طرفه تقسیم می شوند.

تعهد به نتیجه و تعهد به فعل یا وسیله

تعهدات گاهی به نتیجه هستند و گاهی به فعل (به وسیله)

  1. تعهد به نتیجه: عبارتست از تعهدی که حصول نتیجه خاصی مدنظر بوده و متعهد زمانی ایفای تعهد نموده است که به آن نتیجه برسد. مانند تعهد یک نجار به ساخت کمد چوبی
  2. تعهد به فعل یا تعهد به وسیله: عبارت است از اینکه، متعهد باید مطابق شرایط قرارداد و در حدود امکانات و توانایی ها اقدام نماید و حصول نتیجه اهمیت ندارد. بلکه صرف اینکه متعهد تمام تلاش خود را به کار گیرد و از همه امکانات و وسایل، جهت رسیدن به مقصود استفاده نماید، کفایت می کند. صرف نظر از اینکه نتیجه حاصل گردد یا نگردد.

در تعهد به فعل، متعهد، ضامن حصول نتیجه برای متعهد له نیست و فقط وسیله و امکان رسیدن را فراهم می آورد. مانند تعهد یک پزشک در انجام عمل جراحی برای بیمار

دادگاه صالح رسیدگی به دعوای الزام به ایفای تعهد

اگر موضوع تعهد مربوط به اموال منقول باشد، خواهان می تواند در محل وقوع عقد، محل اجرای تعهد و اقامتگاه خوانده طرح دعوا نماید. اما اگر موضوع تعهد مربوط به اموال غیرمنقول باشد، رسیدگی به دعوا در صلاحیت دادگاه محل وقوع ملک می باشد.

دادخواست الزام به ایفای تعهد

دادخواست الزام به ایفای تعهد

دادخواست الزام به ایفای تعهد، اولین گام برای طرح دعوا می باشد بنابراین از اهمیت خاصی برخوردار است. این دادخواست می‌تواند برای تعهدات مالی یا غیرمالی تنظیم شود. تهیه یک دادخواست دقیق و مستند می‌تواند نقش مهمی در موفقیت دعوای الزام به ایفای تعهد ایفا کند.

خواسته های الزام به ایفای تعهد شرایط و قواعد خاصی دارند و باید به صورت موردی مطرح شوند. مانند الزام به فک رهن، الزام به تنظیم سند رسمی، الزام به اخذ پایان کار ساختمان و الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی.

نظریه مشورتی الزام به ایفای تعهد به شماره ی ۷/۴۸۶۸ مورخ ۸۶/۷/۲۴

اساساً تفسیر قرارداد و تطبیق مورد با قانون، در صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده است اما به طور کلی صرف وجود وجه التزام و پرداخت آن کافی برای انجام ندادن تعهد و فسخ قولنامه نیست بلکه باید به مفاد قرارداد و عباراتی که در قرارداد آمده است و به مجموع شرایط توجه کرد. در صورتی که از عبارات قرارداد استفاده شود که طرفین حق انصراف معامله را برای خود در ازای پرداخت مبلغی محفوظ داشته اند، با پرداخت وجه التزام، حق انصراف از معامله را خواهند داشت.

اما اگر عبارات قرارداد دلالت بر الزام به انجام معامله داشته باشند، ولو این که متخلف، وجه التزام را پرداخت کند طرف مقابل می تواند هم وجه التزام را مطالبه کند و هم الزام متخلف را به انجام معامله درخواست کند که در هر حال تشخیص این که در این مورد نحوه ی عمل چگونه است، با دادگاه رسیدگی کننده می باشد.

نکات مهم در دعوای الزام به ایفای تعهد

در دعوای الزام به ایفای تعهد، توجه به چند نکته کلیدی می‌تواند به موفقیت در فرایند دادرسی کمک کند. در زیر به این نکات مهم اشاره شده است:

  • اطمینان حاصل کنید که قرارداد معتبر و تعهدات به وضوح در آن مشخص شده‌اند. هرگونه ابهام می‌تواند به نفع طرف مقابل تفسیر شود.
  • تمامی اسناد و مدارک مرتبط با قرارداد و نقض تعهد، مانند نسخه‌های قرارداد، مکاتبات، و اخطارها را جمع‌آوری و آماده کنید.
  • مشاوره با یک وکیل متخصص در امور قراردادها می‌تواند به شما در درک بهتر حقوق و تعهدات و تدوین استراتژی مناسب کمک کند.
  • قبل از طرح دعوا، معمولاً ارسال یک اخطار رسمی به متعهد برای اجرای تعهداتش توصیه می‌شود. این اقدام می‌تواند نشان‌دهنده حسن نیت شما در حل و فصل موضوع بدون نیاز به دادگاه باشد.
  • خواسته خود را به ‌وضوح و مشخص در دادخواست بیان کنید. این شامل درخواست اجرای تعهد و در صورت نیاز، جبران خسارت‌های ناشی از نقض تعهد است.
  • پس از طرح دعوا، پیگیری دقیق مراحل دادرسی و حضور منظم در جلسات دادگاه بسیار مهم است. حضور فعال شما یا وکیلتان می‌تواند تأثیر مثبتی بر روند دادرسی داشته باشد.
  • در برخی موارد، دادگاه ممکن است طرفین را به مذاکره و حل و فصل موضوع از طریق توافق تشویق کند. آمادگی برای چنین مذاکراتی می‌تواند زمان و هزینه‌های دادرسی را کاهش دهد.
  • پیش از طرح دعوا، ارزیابی کنید که آیا در صورت صدور حکم به نفع شما، امکان اجرای آن وجود دارد یا خیر. در برخی موارد، اجرای حکم می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

با رعایت این نکات، می‌توانید شانس موفقیت خود را در دعوای الزام به ایفای تعهد افزایش دهید.

نتیجه گیری

دعوای الزام به ایفای تعهد یکی از مسائل پیچیده حقوقی است که نیازمند دقت و دانش کافی در تحلیل قراردادها و اجرای تعهدات است. برای موفقیت در این دعاوی، استفاده از مشاوره حقوقی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دفتر حقوقی دادپویان حامی با تیمی از وکلای مجرب و متخصص در حوزه قراردادها، آماده ارائه خدمات مشاوره و نمایندگی حقوقی به شما عزیزان است. با اعتماد به دادپویان حامی، می‌توانید از حقوق خود به بهترین نحو دفاع کنید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نتایج مطلوب دست یابید.

برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، با دفتر حقوقی دادپویان حامی تماس بگیرید و از خدمات حرفه‌ای و تخصصی ما بهره ‌مند شوید. این همکاری می‌تواند تضمینی برای موفقیت شما در دعاوی حقوقی باشد.

سوالات متداول

دعوای الزام به ایفای تعهد چیست؟

این دعوا به معنای اقدام قانونی برای اجبار شخصی است که بر اساس یک قرارداد یا توافق‌نامه به انجام یا خودداری از انجام عملی متعهد شده، اما از اجرای تعهد خودداری کرده است.

 

مدارکی مانند نسخه قرارداد، مکاتبات بین طرفین، اخطارهای رسمی ارسال‌شده به متعهد و هر سند دیگری که نقض تعهد را ثابت کند، ضروری است.

 

بله، معمولاً ارسال یک اخطار رسمی به متعهد برای اجرای تعهداتش توصیه می‌شود تا حسن نیت شما در حل و فصل موضوع بدون نیاز به دادگاه نشان داده شود.

در صورتی که متعهد به اخطارها و درخواست‌ های شما برای اجرای تعهد پاسخ ندهد یا از انجام آن خودداری کند، می‌توانید دعوا را مطرح کنید.

بله، بسیاری از دعاوی می‌توانند از طریق مذاکره و توافق بین طرفین یا استفاده از روش‌های جایگزین حل اختلاف مانند میانجیگری حل و فصل شوند.

وکیل می‌تواند با ارائه مشاوره حقوقی، تهیه و تنظیم دادخواست، جمع‌آوری مدارک و نمایندگی شما در دادگاه، به موفقیت دعوا کمک کند.

در صورتی که اجرای تعهد غیرممکن باشد، دادگاه ممکن است به پرداخت خسارت مالی به متعهدله به عنوان جبران خسارت ناشی از نقض تعهد حکم دهد.

۴.۲/۵ - (۵ امتیاز)
Picture of امینه محمودی
امینه محمودی
این مقاله توسط امینه محمودی و تیم متخصص دفتر حقوقی بین‌المللی دادپویان حامی تهیه شده است. ما با تکیه بر دانش عمیق حقوقی، تجربه گسترده و رویکردی تخصصی در حوزه حقوق بین‌الملل، تجاری و بانکی، همواره در تلاش هستیم تا اطلاعات کاربردی، مشاوره حرفه‌ای و راهکارهای مؤثر را در اختیار مخاطبان خود قرار دهیم.
Picture of امینه محمودی
امینه محمودی
این مقاله توسط امینه محمودی و تیم متخصص دفتر حقوقی بین‌المللی دادپویان حامی تهیه شده است. ما با تکیه بر دانش عمیق حقوقی، تجربه گسترده و رویکردی تخصصی در حوزه حقوق بین‌الملل، تجاری و بانکی، همواره در تلاش هستیم تا اطلاعات کاربردی، مشاوره حرفه‌ای و راهکارهای مؤثر را در اختیار مخاطبان خود قرار دهیم.

پر بازدید ترین مقالات

33 پاسخ

  1. در سال ۹۲ مدیرعامل به نمایندگی از شرکت قرارداد ساخت و تحویل یک واحد مسکونی را امضا نموده است. طبق آخرین آگهی تغییرات شرکت، کلیه اسناد تعهدآور شرکت می بایست با امضاء مدیرعامل و یکی از اعضای هیئت مدیره باشد. در سال ۹۶ مدیرعامل تغییر و مدیرعامل جدید و اعضای هیئت مدیره قراداد را قبول نداشته و اظهار بی اطلاعی مس نمایند. آیا قرارداد صحیح می باشد و تعهدی برای شرکت واقع شده است؟

    1. سلام و درود. قرارداد شما مشمول قواعد معاملات فضولی می باشد و چنانچه هیأت مدیره شرکت که در واقع نمایندگان شخص حقوقی (شرکت) می باشند، معامله فضولی مدیر عامل را تنفیذ نکنند قرارداد شما بلا اعتبار است. جهت استرداد ثمن و مطالبه خسارت و غرامات ناشی از کاهش ارزش ثمن علیه مدیر عامل سابق در دادگاه عمومی حقوقی دعوا مطرح کنید.

  2. سلام و وقت به خیر. همسرم متعهد شدن که تا تاریخ مشخصی مدرک زبان آیلتس با نمره ۶ اخذ کنن وگرنه خانه را بنام من خواهند کرد بیش از یکسال از گذشتن تاریخ تعهد گذشته است و همسرم به تعهد عمل نکرده اند.این تعهد رو با خط خودشون نوشتن و مشخصات ملک و خودشون رو نوشتن و امضا کردن من هم امضا کردم.آیا میتوانم خواستار اجرای تعهد شوم و دادگاه از ایشان بخواهد خانه را بنام من بزند؟

    1. سلام. تصویر تعهدنامه استنادی می بایست مورد بررسی قرار گیرد. جهت ارسال با دفتر تماس حاصل فرمائید.

  3. با سلام. سال ها قبل وزارت بهداشت برنامه ای تحصیلی مبتنی بر یک آیین نامه رسمی راه انداخته و تعهدنامه ای محضری از دانشجویان بدو ورود به دوره اخذ نموده. در آیین نامه، وزارت بهداشت ملزم به ارایه تسهیلات زیادی به دانشجو شده که دانشجو با استفاده از آن ها و با پشتوانه آن ها دوران تحصیل را سپری و فارغ التحصیل شده و متقابلا پس از فارغ التحصیلی خدماتی به وزارت بهداشت در قالب تعهدات ارایه دهد. در تعهدنامه ذکر شده در صورتی که دانشجو نتواند دوره را طی کند یا انصراف بدهد مشمول پرداخت وجه التزام می باشد.
    پس از ورود دانشجو به دوره مذکور، وزارت بهداشت اکثر تسهیلات مندرج در آیین نامه رسمی که بایستی انجام میداده را یا ارایه نمی کند و یا بسیار نامنظم و با کسورات ارایه میکند. چندین بار هم دانشجو اطلاع وضعیت و مطالبه تعیین تکلیف و مطالبه تسهیلات لازم را از دانشگاه علوم پزشکی و یا خود وزارت مینماید (مدارک و مستندات موجود است) ولی ترتیب اثر داده نمیشود. دانشجو پس از شرکت در این دوره و طی مدت زمان قانونی تحصیلی خسارات فراوانی متحمل شده و میخواهد از برنامه انصراف بدهد. آیا می تواند دادخواست فسخ تعهد نامه محضری بدو ورود به دوره و رهایی از پرداخت وجه التزام (به دلیل خارج شدن یک طرفه وزارت بهداشت از انجام تعهدات منجر به انصراف دانشجو) بنماید؟

    1. سلام. تعهدنامه و مدارک مربوطه می بایست بررسی شود تا نحوه طرح شکایت در دیوان عدالت اداری مورد بررسی قرار گیرد. لطفا جهت ارائه مدارک و مستندات با دفتر تماس حاصل فرمائید.

    2. سلام. خیر. دادخواست فسخ تعهدنامه محضری که اساس حقوقی ندارد. بهتر است ابتدا به وزارت خانه مربوطه، اظهارنامه و سپس در دیوان عدالت اداری شکایت نمائید.

  4. باسلام واحترام
    بنده طی قراردادمشارکت مدنی درقالب مضاربه بموجب درخواست الزام به ایفای تعهدحکم صادرودراجرای احکام باابلاغیه های مکرر محکوم علیه عدم ایفای تعهدقراردادنموده ومدت۷سال است که محل اجرای مندرج در قرارداد(مغازه)راجمع آوری ومتواری است
    سوال۱-چه اقدامی درست است؟درخواست تعیین خسارات ‌ضرر وارده وتعیین قیمت باجای نظر کارشناس ۲-آیا اصل مبلغ سرمایه داده شده بهمضارب توام باخسارت وارده
    سوال۳-یادرخواست فسخ واسترداد سرمایه وخسارت وارده

    1. با سلام. در صورتی که قراردادی دارای حق فسخ نباشد باید در ابتدا الزام به ایفای تعهدات قراردادی را بخواهید و اگر متعهد حاضر به ایفای تعهد نشد دعوای فسخ و تنفیذ فسخ قرارداد را مطرح کنید. اینکه قرارداد مشارکت مدنی در قالب مضاربه تنظیم گردیده باید دید قصد شما مشارکت بوده یا مضاربه؟ آثار حقوقی هر یک از این قراردادها متفاوت می باشد. لذا جهت ارائه پاسخ صحیح نیاز به بررسی قرارداد می باشد.

  5. سلام
    حدود چند ماه پیش مبلغ ۷۰ میلیون از وام ازدواج را به همسرم دادم و بین ما قرار شد که آقا با این پول ماشین بخرد و به نام بنده بزند ولی آقا بعد از خرید ماشین سند به نام خودش زده و بعدتر به نام پدرش زد
    من هیچ مدرکی از اینکه همچین قراری بین ما بود ندارم
    چجوری میتونم ماشین و ازش پس بگیرم ؟

  6. سلام قراردادی بین من و نفری دیگراست که بنده مبلغ یک میلیارد در اختیار ایشان قرار دهم تا برای من خرید وفروش کند و متعهد شده که هیچگونه ضرر ندهد و از سود حاصله یک چهارم برای او باشد ولی ایشان برای من خرید و فروش نکرده وبا پول‌های من به اسم پسرش خرد فروش‌های متعددی کرده و از اصل وسودخرید فروش به بنده هیچ نداده حالا چکار میتونم بکنم لطفا راهنمایی کنید

    1. با سلام قرارداد با توجه به دلیل تخلف از شرط فسخ نموده و مطالبه خسارت ناشی از عدم ایفای تعهد بنمایید

    2. با عرض سلام مطالبه خسازت ناشی از عدم ایفای قرارداد نموده ام آیا معاملاتی متعددی که تا به حال انجام داده سودش حدودا ۱۲ میلیارد می شود آیا دادگاه سود نرخ بانک مرکزی در نظر میگیره چون من از دادگاه مطالبه خسارت با نظر کارشناسی از ملاک‌های متعددی که تا به حال کرده است کرده ام ممنون میشم راهنمایی کنید با تشکر

      1. با سلام. چنانچه در قرارداد وجه التزام عدم ایفای تعهد معین نموده باشید به همان میزان حق مطالبه خسارت دارید درغیر اینصورت باید با جلب نظر کارشناس صورت گیرد.

  7. سلام
    در قرارداد بیمه عمر در بند بیمه گزار نام والدین بیمه گزار از قلم اقتاده و لی در ۱۲ ماه سال حق بیمه ایشان واریز و در لیست ارسالی هم اسمای ایشان ارسال شده است ولی شرکت به استناد همون از قلم افتادن از پرداخت خسارت بابت فوت والدین خودداری کرده. آیا امکان الزام به پرداخت وجود داره؟

  8. سلام وقت بخیر .پدرم برای گرفتن سند به خواهان که وراث فروشنده هستند مراجعه کرده بود و اما خواهان بابت “انجام وظیفه حقوقی” که ملزم به سند زدن بنام پدرم بودند ، درخواست زمین اضافی کردند یعنی از اون زمینی که پدرشون فروختند ، ۳۰۰متر زمین خواستند. چون در اون زمان وراث گفتند که اصلا قبول دار فروش نمیشن پدر ما به اجبار واکراه و بدون رضایت امضا کردند ما شاهد هم داریم .حالا چکار کنیم چون واقعا شرعا حقی نداشتند. فقط هم در شورا اومدن برای تنفیذ و بعدبرای محضر هر چه دنبال آدرشان بودیم پیدا نکردیم در محضر نیامدن و ما غیابی سند گرفتیم
    راهنمایی بفرمایید. ۱. آیا می شود گفت پدر ما به اجبار و بدون رضایت برگه امضا کرده و چه تاثیری در دادگاه دارد /و اگر بگوییم که به اجبار یا اکراه امضاکرده چگونه است ؟ (اکراه یا اجباردر معامله ) / ترس پدر ما از اینکه اگر این برگه را امضا نکند وراث فروشنده زمین را انتقال نمی دهند ۲.در مورد تعهد وراث فروشنده که فقط درشورای حل اختلاف جهت تنفیذ قولنامه فروش اولیه حاضر شده اند و در انتقال سند نبوده اند و سند به صورت غیابی صادر شده در صورتی که ابلاغیه برای همه وراث فروشنده رفته است؟ منظور اینکه آیا شرط باطل میشود و قرارداد را باطل می کند؟ ( آیا دراین قرارداد، انتقال سند جزو شرط محسوب میشده یا فقط یک توضیح است)۳. از آنجا که انتقال سند وظیفه وراث فروشنده بوده ، آیا می توانستند برای انجام وظیفه خود درخواست مالی یا تعهدی از پدر ما بکنند ؟۴.با توجه به سوال دو و سه که این قرارداد در اثر اجبار یا اکراه بوده ، یا ازطرفی تعهد وراث رجب پور وظیفه بوده ، آیااین برگه شروط قرارداد یا تعهد دارد ؟۵.آنچه بدون وجود دین پرداخت شده باشد یا تعهد شود قابل استرداد یا باطل است ؟ یعنی پدر ما به فروشنده و وراث هیچ بدهکاری نداشته ولی همچنین تعهدی نوشته شده ؟۶. درزمان نوشتن این برگه ، زمین هنوز مال پدر ما نبوده و فقط قولنامه ۴۰ سال پیش بوده پس آیا می توان گفت (( معامله به مال غیر نمیشود انجام داد ))؟۷. هر قراردادی باید بگونه ای باشد که دو طرف نفع داشته باشند ولی وراث فروشنده برای نفع بیشتر و طمع باعث ضرر طرف مقابل شده است ۸. این برگه چه نوع قراردادی یا تعهدی است ؟ اصلا سند یا قرارداد یا تعهد محسوب می شود ؟ یعنی آیا شروط لازم برای سند یا تعهد را داراست ؟اصل خواسته چطور حاکم بشیم و اینکه اینها حتی برای انتقال سند نیومدن و ما هزینه رو دادیم با اینکه وظیفه وراث بوده

    1. با سلام. در صورتیکه بتوانید اکراهی بودن انتقال ۳۰۰ متر از زمین به وراث را ثابت نمایید، انتقال غیرنافذ بوده و مجددا نیاز به تنفیذ پدر جنابعالی دارد و پس از امضای تنفیذ قولنامه در شورا، عدم حضور آنها در تنظیم سند و اعتبار آن تاثیری ندارد. ارائه توضیحات بیشتر نیازمند بررسی ادله و مدارک بیع و قولنامه می باشد.

  9. سلام وقت بخیر
    پدرم ۳۰ سال پیش از فردی زمینی مشاعی خارج از شهرستان خریده و یک قولنامه نوشتند در ۳۰ سال پیش برای این زمین هنوز سند صادر نمیشده، بعدها وقتی پدرم برای گرفتن سند اقدام میکند ، وراث فروشنده قبول نمیکنند و میگویندبرای امضا کردن و تنظیم سند باید یک قسمت از زمین را به ما بدهید با اینکه وظیفه شان بوده سند بنام پدر ما بزنند.
    پدر ما به جای درخواست به الزام به سند در دادگاه ، از مجبوری و ترس از اینکه وراث بعدا قبول دار فروش پدرشان نشن و با اکراه یک برگه عادی دست نویس به آنها میدهد که ۳۰۰ متر به آنها بدهد و می نویسد که ۳۰۰متر زمین در نزدیکترین جا
    وپس از تحویل زمین از طرف دولت و رای شورای حل اختلاف زمین تحویل وراث کند و در عوض وراث برای امضا سند اقدام کنند و وراث یک بار به شورای حل اختلاف میروند و در آنجا تنفیذ میکنند.اما عمر پدرم به انتقال سند و امضای وراث نرسید
    پدر ما فوت شده و چون آدرس وراث تغییر کرده بود ما درخواست غیابی و الزام به تنظیم سند دادیم هر چند از طریق سامانه ثنا احتمالا به آنها ابلاغ شده که برای انتقال سند مراجعه کنند و نکردند و ما سند قطعی گرفتیم.

    قصد و فکر پدرم این بود که احتمالا چند هکتار بدست می آورند و ۳۰۰ متر چیزی نیست که به آنها میدهد، در آن زمان مقدار زمین زیاد بود اما مشاعی و از یک پلاک اصلی دیگر بود اما از کل چندین هزار متر ، فقط ۲۵۰ متر به ما سند داده شد و باقی توسط سازمان های دیگر گرفته شد.
    حالا آن سند عادی را به دادگاه بردند و داد خواست دادند چکار کنیم که رد شود ؟یا باطل شود
    راهنمایی بفرمایید

  10. سلام. سوالی داشتم. ممنون میشم پاسخ دهید. بنده به عنوان خوانده دعوایی به موجب حکم قطعی محکوم شده ام که به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کنم و محتویات یک فقره سند عادی را به ثبت برسانم. به تجویز ماده ۷۲۹ قانون آیین دادرسی مدنی، از طرف دادگاه بابت هر روز تأخیر در امضاء سند رسمی، مبلغی وجه تعیین شده است که من به عنوان محکوم علیه بپردازم. با توجه به اینکه در حکم دادگاه تعیین نشده طرفین برای تنظیم سند به کدام دفترخانه مراجعه کنند احراز تخلف و ترتیب صدور اجرائیه بابت این مبلغ به چه صورت می باشد؟

    1. سلام. با توجه به کمیسیون مشورتی حقوق مدنی «چون به موجب حکم قطعی خوانده محکوم به سند عادی و پرداخت وجه التزام- در صورت عدم انجام آن – شده است نظر به اینکه محکوم له درخواست صدور اجرائیه نسبت به وجه التزام را نموده است حکم دادگاه در این مورد اجرا گذارده شود و عدم تعیین دفترخانه (که از امور مربوط به اجرای حکم است) در حکم دادگاه مانع اجرای آن نمی باشد و نیاز به دادخواست جداگانه ندارد.»

  11. سلام
    مبایعه نامه ای صادر شده است و در پایان مبایعه نامه شرط گردیده که : مقرر شد اگر هریک از طرفین به تعهدات خود عمل ننمایند معامله به خودی خود منفسخ است

    سوال اینجاست تعهدات به معنای پاس شدن چک در سر رسید می باشد ؟ یعنی معادل این عبارت که اگر هریک از چک ها در تاریخ سررسید برگشت شود معامله منفسخ است میشود یا خیر؟

  12. اگر قبل از صدورحکم الزام به تعهد خودمان اقدام به انجام تعهد مانده بکنیم چه میشود؟آیا حکم شامل کاری که خودمان انجام داده ایم هم میشود؟

    1. خیر. چنانچه شما قبل از صدور رای به تعهد خود عمل نمائید و مدارک ایفای تعهد را به دادگاه ارائه دهید رای بر رد دعوای خواهان صادر می شود.

  13. سلام . قولنامه ای جهت خرید یک واحد مسکونی تنظیم شده که مالکیت آن بین دو نفر (سه دانگ سه دانگ ) است و قولنامه را یکی از مالکین امضا نموده و وجه کامل را دریافت نموده ولی شریک دیگر امضا ننموده و در حال حاضر شریکی که امضا نموده و وجه را دریافت نموده فوت نموده و مهلت تحویل هم گذشته است در حال حاضر چگونه میتوان وجه را مسترد نمود و یا اجرای تعهد را خواست ؟ با تشکر

    1. سلام امکان مطالبه تنفیذ فسخ قرارداد و یا الزام به تنظیم سند و هم چنین الزام به تحویل علیه ورثه فرد امضا کننده وجود دارد.

  14. سلام
    خانه ام را به پسرم فروخته ام و ضمن قرارداد شرط کرده ایم که تا زمانی که من زنده هستم خانه را به دیگری نفروشد اما پسرم برخلاف شرط عمل کرده است من چه اقدامی می توانم انجام دهم ؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *