انتقال قهری بدین معناست که حقی بعد از فوت به صورت خود به خود به وراث او منتقل می شود. در مورد گواهی ثبت اختراع هم بدین شکل است ، زمانی که فردی این گواهی را اخذ می کند از حقوق اختراع خود منتفع می شود پس از فوتش هم وراث او می توانند از اختراع مزبور استفاده کنند. در حقیقت مالکیت اختراع و حق بهره برداری از آن به وراث انتقال پیدا می کند.

اما برای استفاده از این حق لازم است مراتبی لحاظ شود که این مراتب در ماده ۵۴ آئین نامه ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۷ بیان شده است:

«در صورت فوت مالک ، گواهی نامه اختراع و باقی بودن مدت اختراع ، مرجع ثبت به درخواست وراث یا احد از وراث ، نام ورثه یا وراث را به عنوان مالک در ظهر گواهینامه اختراع قید و مراتب را با ذکر میزان سهم هریک در دفتر ثبت اختراعات ثبت خواهد کرد .

درخواست ثبت باید کتبی و همراه با مدارک ذیل تسلیم مرجع ثبت گردد.

• ۱)اصل دادنامه انحصار وراثت
• ۲)اصل گواهینامه اختراع
• ۳)مدارک دال بر پرداخت هزینه ها
• ۴)مدارک نمایندگی قانونی .»

با توجه به ماده فوق آنچه مسلم است این است که پس از فوت هم باید اقداماتی توسط وراث صورت بگیرد تا وی بتواند از اختراع مزبور منتفع شود. در حقیقت اصلی ترین اقدام همان ثبت در دفتر ثبت اختراعات است که باید صورت بگیرد.در غیر اینصورت استفاده از حق مزبور ممکن نمی باشد. و همچنین برای حق ثبت انتقال قهری هم باید وراث مبلغی را متقبل شوند که این مبلغ برای اشخاص حقیقی ۳۰۰/۰۰۰ ریال و برای اشخاص حقوقی ۳/۰۰۰/۰۰۰ ریال می باشد.

لازم به ذکر است که معمولا از هر اختراعی، قانون ۲۰ ساله ای حمایت می کند و این مدت با فوت فرد تغییری نمی یابد. یعنی با منتفع شدن و انتقال یافتن به وراث هم به حق مزبور خللی وارد نمی شود و زمان پابرجاست. و اما نکته ای که ممکن است برایتان جای سوال باشد این است که اگر وراث متعدد باشند تقسیم به چه نحو است؟لازم است بدانید که تقسیم در اختراع متوفی به ترتیب تبعات ارث است که در قانون مدنی لحاظ شده است.

اما موردی که ممکن است اتفاق بیفتد این است که مخترع پس از تسلیم اظهارنامه به اداره ثبت اما قبل از گرفتن گواهی نامه ثبت اختراع فوت کند. در این صورت علی رغم اینکه قانون صریحی در این مورد در قوانین ثبت اختراعات موجود نیست. اما با استناد به مواد کلی حقوق می توان گفت که کلیه حقوق مزبور به ورثه انتقال پیدا می کند.

ممکن است برخی از انتقالات گواهی ثبت اختراع به صورت قهری دور از ذهن باشد اما لازم است بدانید همین موارد دور از ذهن محاکم بی شماری را به خود مشغول کرده است:

گاهی مخترع به دلیل عدم تادیه دیون خود در صورت تاجر بودن، ورشکسته اعلام می شودو گاهی هم مخترع فردی عادی است اما از تادیه دیون خود عاجز است که مفلس نامیده می شود. در هر دو صورت چه ورشکسته و چه مفلس شناخته شود طلبکاران وی برای بدهی خود اقدام می کنند و از اموال خود توقیف می نمایند. که جالب است بدانید گواهی حق اختراع چنین فردی هم جزء دارایی او محسوب و قابل بازداشت است. چرا که یک حق مالی است و در مجموعه اموال مفلس یا ورشکسته قرار می گیرد و طلبکاران می توانند تقاضای انتقال ملکیت حق اختراع را به خود بنمایند. و حاکم هم این حق را با تشریفاتی بین طلبکاران تقسیم می نماید و این مورد نوعی انتقال قهری است.

نمونه ای دیگر از یک انتقال قهری، زمانی است که فردی به ناحق اظهارنامه ای را جهت گرفتن گواهینامه ثبت اختراع تسلیم می کند. و مخترع از این امر مطلع می شود و از این امر شکایت می کند و یا اینکه یک محصول حاصل کار یک تیم است. اما یکی از افراد تیم به ناحق و بدون اطلاع سایرین درخواست گواهی به نام خود را می کند که در این مورد هم با شکایت سایرین مواجه شود.

در این موارد هم با احراز حقیقت امر، مرجع ذی الصلاح به موضوعی رسیدگی می کند و حق پایمال شده را به مالک اختراع برمی گرداند که البته با توجه به چگونگی قصد و نیت فردی که چنین اقدام را انجام داده است نوع برخورد مرجع صلاحیت دار متفاوت است.

اشتراک گذاری: