تامین دلیل بدین معناست که گاهی اشخاص ذی النفع در یک دعوی احتمال می دهند که در آینده ممکن است دلایل و مدارک آن ها دیگر قابلیت استفاده را نداشته باشد یا اینکه استفاده از آن دلایل با تعذر و تعسر همراه شود. از این رو افراد ذی النفع جهت جمع آوری دلایل خود قبل از دادرسی یا قبل از اقامه دعوا اقدام به، تامین دلیل می نمایند.تامین دلیل سابقا در صلاحیت دادگاه بود اما با تصویب قانون جدید شورای حل اختلاف تامین دلیل در صلاحیت شورای حل اختلاف محلی که برای آن درخواست تامین دلیلی صورت می گیرد قرار داده شده است .
تامین دلیل در حقیقت برای حفظ آثار و دلایل یک مدعاست که ذی النفع قصد طرح آن را دارد و می تواند کتبی یا شفاهی هم صورت بگیرد.
در مورد دعاوی حق ثبت اختراع هم ، اگر ذی النفع احتمال دهد که در آینده ممکن است نسبت به اختراع او نقضی وارد آید و قبل از دادرسی یا قبل از اقامه دعوا می تواند اقدام به تامین دلیل برای حفظ آثار و دلایل ادعای خویش کند.
در ماده ۱۸۳ آئین نامه ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری هم تامین دلیل پیش بینی شده است. و اعلام کرده است که معترض حق اختراع چه در دعاوی حقوقی و چه در دعاوی کیفری می تواند جهت احقاق حق خود در هر مرحله ای از دادرسی از مراجع قضایی اعم از دادسرا و دادگاه که پرونده در آن مطرح است درخواست تامین دلیل را ارائه کند.
که البته با توجه به جدیدالتصویب بودن قانون شورای حل اختلاف در حال حاضر قسمتی از این ماده نسخ ضمنی می شود و در حال حاضر رسیدگی به تامین دلیل در صلاحیت شورای حل اختلاف محل وقوع کالا یا امری است که برای آن تامین دلیل درخواست شده است .
