تنظیم و ابلاغ صورتجلسه تحویل قطعی پروژه پیمانکاری
ماده ۴۱ از شرایط عمومی پیمان اعلام می دارد که پس از پایان دوره تضمین تعیین شده در ماده ۵ موافقت نامه، کارفرما بنا به تقاضای پیمانکار و تایید مهندس مشاور تاریخ تشکیل هیئت را معین و به پیمانکار ابلاغ می نماید. در این قسمت قصد داریم فرآیند انجام تحویل قطعی و الزام به تنظیم و ابلاغ صورتجلسه تحویل قطعی پروژه پیمانکاری را بررسی نماییم.
تحویل قطعی پروژه پیمانکاری در چه زمانی اتفاق می افتد؟
همان طور که در بالا اشاره شد پس از پایان دوره تضمین که مدت آن در موافقت نامه به طور صریح قید شده است بایستی جریان تحویل قطعی آغاز گردد.
اعضای تشکیل دهنده هیئت تحویل قطعی چه کسانی می باشند؟
اولین قدم پس از انقضای دوره ی تضمین مندرج در موافقتنامه، تشکیل هیئت تحویل قطعی با تقاضای پیمانکار از مهندس مشاور می باشد لذا پس از ارسال این تقاضا و تایید مهندس مشاور، هیئت تحویل قطعی تشکیل می شود و تاریخ تشکیل این هیات ابلاغ می گردد اعضای این هیئت عبارتند از:
۱- نماینده کارفرما
۲- نماینده مهندس مشاور
۳- نماینده پیمانکار
فرآیند تحویل قطعی به چه صورت می باشد؟
علاوه بر مواردی که در بالا به آن اشاره شد به طور کلی برای انجام تحویل قطعی مراحل ذیل بایستی طی شود این مراحل عبارتند از:
- تقاضای پیمانکار
- تایید مهندس مشاور
- تشکیل هیات و تعیین تاریخ آن
- ابلاغ تاریخ تحویل قطعی
- بازدید هیات تحویل قطعی از کارها
- تنظیم صورت مجلس تحویل قطعی
- ارائه و تحویل نسخه ای از صورتمجلس تحویل قطعی به پیمانکار
- تصویب تحویل قطعی توسط کارفرما و ابلاغ به پیمانکار
انجام روند فوق الاشاره و النهایه تصویب تحویل قطعی توسط کارفرما و ابلاغ به پیمانکار در صورتی است که نواقصی در کار مشاهده نشده باشد لذا در صورتی که پس از تشکیل هیئت در امور انجام شده توسط پیمانکار عیب و نقصی مشاهده شود این فرآیند به ترتیب دیگری پیش خواهد رفت که در ذیل به آن اشاره خواهد شد.
روند تحویل قطعی در صورت وجود نواقص در کار به چه صورت خواهد بود؟
در صورتی که در روند انجام تحویل قطعی عیب و نقصی در کارهای انجام شده توسط پیمانکار مشاهده شود پیمانکار بایستی نواقص کار را به هزینه ی خود رفع نماید برای این منظور پیمانکار بایستی ظرف مدت حداکثر ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ، نواقص را برطرف نماید در صورت عدم اقدام پیمانکار، کارفرما می تواند راسا این اقدامات را به عمل آورده و هزینه های انجام شده را به همراه ۱۵ درصد هزینه ی بالاسری از محل مطالبات پیمانکار یا هر نوع تضمین باقی مانده نزد ایشان پیمانکار برداشت نماید.
مسئولیت های کارفرما و پیمانکار در صورت عدم اقدام به تحویل قطعی
در شرایط عمومی پیمان در ارتباط با این موضوع، دو فرض مختلف و متفاوت پیش بینی شده است که این فروض عبارتند از:
- خودداری پیمانکار از تحویل قطعی
- خودداری کارفرما از تحویل قطعی
خودداری پیمانکار از تحویل قطعی
اگر پیمانکار در پایان دوره ی تضمین تقاضای تحویل قطعی کار را ننماید تکلیف وی به رفع نواقص ناشی از کار خود که تا تاریخ تقاضای تحویل قطعی بروز کرده است پا بر جا می باشد و تاریخ تقاضای پیمانکار ملاک اقدامات مربوط به تحویل قطعی است. لذا تا زمانی که پیمانکار اقدام به رفع نواقص ننماید اقدامات مربوط به تحویل قطعی معلق می ماند. بنابراین در این شرایط نصف تضمین حسن انجام کار نیز قابل پرداخت به ایشان نمی باشد. و به علاوه در صورت رفع نواقص کار توسط کارفرما هزینه های مربوطه به علاوه ۱۵ درصد هزینه ی بالاسری قابل کسر از تضمین و یا مطالبات پیمانکار می باشد.
نحوه ی حل اختلاف در صورت خودداری پیمانکار از تحویل قطعی
در صورت بروز اختلاف فی مابین طرفین و عدم پیش بینی و یا عدم امکان حل و فصل موضوع در خارج از دادگستری از طریق مراجع مرتبط پیش بینی شده در ماده ۵۳ از شرایط عمومی پیمان از جمله شورای عالی فنی،کارفرما می تواند از دادگاه مربوطه مطالبه ی وجه بابت هزینه های مربوط به تعهدات انجام شده به جای پیمانکار را مطرح و به علاوه هزینه های بالاسری را نیز از وی مطالبه نماید.
استنکاف کارفرما از تحویل قطعی
اگر پس از اتمام دوره ی تضمین و با تقاضای پیمانکار کارفرما از انجام اقدامات مربوطه به تشکیل هیئت تحویل قطعی خودداری نموده و این تاخیر به مدت بیش از دو ماه به طول انجامد پیمانکار یک بار دیگر این درخواست را از کارفرما به عمل آورده و در صورت انقضای مدت یک ماه و عدم اقدام کارفرما عملیات موضوع پیمان قطعی شده تلقی گردیده و بایستی اقدامات مربوط پس از تحویل قطعی صورت پذیرد.
نحوه ی حل اختلاف در صورت خودداری کارفرما از تحویل قطعی
به طور اخص می توان قائل به این موضوع شد که النهایه پس از سه ماه از تاریخ درخواست تحویل قطعی (دوماه پس از انقضای اولین درخواست و یک ماه پس از درخواست دوم) توسط پیمانکار و با عدم اقدام کارفرما به موجب شرایط عمومی پیمان، تحویل قطعی انجام شده تلقی می گردد فلذا کارفرما ملزم به آزادسازی نصف دیگر تضمین حسن انجام کار پرداختی توسط پیمانکار می باشد. در اینجا نیز در صورت استنکاف کارفرما از آزادسازی تضمین حسن انجام کار باقی مانده نزد وی، می توان از دادگاه مربوطه با شرایط پیش گفته از جمله عدم صلاحیت مرجع دیگری در قرارداد (از جمله داوری رئیس سازمان برنامه و بودجه در پروژه های عمرانی و ارجاع موضوع شورای عالی فنی ) مطالبه وجوه باقی مانده نزد ایشان را مطالبه نمود.
چگونگی تحویل قطعی در صورت خاتمه پیمان
مستنبط از ماده ۴۸ از شرایط عمومی پیمان در صورت بروز شرایطی کارفرما ناگزیر به خاتمه دادن به پیمان می باشد. حال سوال اینجاست شرایط تحویل قطعی در صورت بروز این وضعیت به چه ترتیب می باشد؟ در این شرایط بایستی تکلیف کارهای ناتمام و پایان یافته به طور جداگانه بررسی گردد لذا در ادامه به ملاحظه جداگانه هر دو وضعیت پیش گفته خواهیم پرداخت.
بررسی چگونگی تحویل قطعی در خصوص کارهای ناتمام در صورت خاتمه پیمان
در صورت بروز شرایط خاتمه پیمان، ماده ۴۸ از شرایط عمومی پیمان اشعار می دارد که: کارفرما بایستی آن قسمت از کارها را که ناتمام است تحویل قطعی گرفته لذا در این حالت نیازی به طی شدن دوره ی تضمین وجود ندارد و صرفا هیات متشکله در ۴۱ شرایط عمومی پیمان که متشکل از نمایندگان کارفرما و پیمانکار به همراه نماینده مهندس مشاور می باشد تشکیل و در صورت عدم وجود ایراد و یا نقص در کار پیمانکار اقدامات مربوطه انجام گردد و در صورت ایراد در کارها نیز با توافق به مدت مشخص رفع نواقص به هزینه ی پیمانکار به عمل خواهد آمد در صورت استنکاف پیمانکار از رفع نواقص، کارفرما می تواند به هزینه ی خود رفع نواقص را انجام داده اما حق مطالبه دعوی و دریافت ۱۵ درصد هزینه ی بالاسری برای ایشان محفوظ می باشد.
بررسی چگونگی تحویل قطعی در ارتباط با کارهای پایان یافته در صورت خاتمه پیمان
در خصوص کارهای پایان یافته در زمان خاتمه ی پیمان، تحویل موقت وفق شرایط و ضوابط مندرج در ماده ۳۹ پیمان صورت می پذیرد. لذا با در این حالت نیز پیمانکار مکلف به رفع نواقص موجود در کار می باشد و در صورتی که اقدام به رفع نواقص موجود در کار ننماید کارفرما می تواند کارهای موضوع پیمان را انجام داده و در حساب های پیمانکار ۱۵ درصد هزینه ی بالاسری منظور نماید.
