تخلفات تعزیراتی چیست؟ آشنایی با قوانین و مجازات‌های آن

امروزه، تخلفات تعزیراتی به ‌عنوان یکی از چالش ‌های بزرگ در حوزه قانون و نظم عمومی شناخته می‌شوند. این تخلفات، نه تنها به اقتصاد کشورها آسیب می‌رسانند، بلکه اعتماد عمومی به نظام حقوقی و اجرایی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. با توجه به اهمیت این موضوع، آگاهی از انواع تخلفات تعزیراتی و راه‌ های پیشگیری از آن‌ ها برای هر فرد و کسب‌ وکاری ضروری است. در این مقاله، به بررسی موارد شایع تخلفات تعزیراتی، قوانین مرتبط و راهکارهای مؤثر برای مقابله با آن‌ ها خواهیم پرداخت. هدف ما این است که با ارائه اطلاعات جامع و کاربردی، به شما کمک کنیم تا درک بهتری از این موضوع پیچیده داشته باشید و بتوانید با آگاهی کامل، از مواجهه با این تخلفات جلوگیری کنید.

تخلفات تعزیراتی چیست؟

تخلفات تعزیراتی به مواردی از نقض قوانین و مقررات گفته می‌شود که بر اساس قوانین تعزیرات حکومتی مشمول جریمه ‌ها و مجازات ‌های خاصی هستند. این تخلفات معمولاً در حوزه‌ های اقتصادی و تجاری رخ می‌دهند و هدف از مجازات آنها حفظ نظم عمومی و حقوق مصرف‌کنندگان است.

برخورد با این تخلفات معمولاً از طریق سازمان تعزیرات حکومتی انجام می‌شود که می‌تواند شامل جریمه ‌های مالی، تعطیلی موقت یا دائم واحد صنفی و سایر مجازات ‌های قانونی باشد. رعایت قوانین تعزیراتی برای حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و تضمین رقابت سالم در بازار ضروری است.

تفاوت تخلفات تعزیراتی و تخلفات صنفی

تخلفات تعزیراتی اغلب به مسائل اقتصادی و تجاری برمی‌گردند و شامل مواردی مانند گران ‌فروشی، احتکار، تقلب، عرضه کالاهای غیرمجاز و عدم رعایت مقررات بهداشتی می‌شوند. این تخلفات معمولاً تأثیر مستقیم بر حقوق مصرف‌کنندگان و نظم بازار دارند.

تخلفات صنفی به عدم رعایت مقررات و قوانین خاص صنف یا حرفه مربوط می‌شوند. این شامل مواردی مانند عدم رعایت ساعت‌ های کاری، عدم داشتن پروانه کسب معتبر، یا عدم رعایت استانداردهای خاص صنفی است.

سازمان تعزیرات حکومتی مسئول رسیدگی به این تخلفات تعزیراتی است. این سازمان می‌تواند جریمه ‌های مالی، تعطیلی واحد صنفی و سایر مجازات‌های قانونی را اعمال کند.

مرجع رسیدگی به این نوع تخلفات، اتحادیه‌ها و اتاق‌ های اصناف می باشد. این نهادها می‌توانند اقدامات انضباطی مانند تذکر، اخطار یا تعلیق عضویت را اعمال کنند.

انواع تخلفات تعزیرات حکومتی

انواع تخلفات تعزیراتی به شرح ذیل  می باشد:

• تخلف تعزیراتی گرانفروشی

گرانفروشی یکی از مهمترین مصادیق تخلفات تعزیرات حکومتی گرانفروشی  می باشد. گرانفروشی به معنای عرضه کالا یا خدمات به بهایی بیشتر از نرخ هایی است که توسط مراجع رسمی بصورت علی الحساب یا قطعی تعیین شده است. به عبارت دیگر عدم اجرای مقررات و ضوابط قیمت گذاری و یا انجام هر نوع اقداماتی که منجر به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خریداران گردد، عنوان گران فروشی به خود می گیرد.

مجازات تخلف تعزیراتی گرانفروشی

• چنانچه گرانفروشی تا مبلغ بیست میلیون ریال باشد:

مرتبه اول – تشکیل پرونده.
مرتبه دوم – ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه سوم – جریمه از ۵ میلیون ریال تا پنج برابر میزان گرانفروشی و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف دوم).
مرتبه چهارم – جریمه از ده میلیون ریال تا ده برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمـــات دولتی از یــک تا شش مـــاه و ممــهور نـــمودن پروانه واحـد بــه مهــر (تخلف سوم).
مرتبه پنجم – علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه چهارم، تعطیل موقت از یک تا شش ماه و نصب پارچه به عنوان گرانفروش.
مرتبه ششم – تعطیل و لغو پروانه واحد.

• چنانچه گرانفروشی از مبلغ بیش از بیست میلیون ریال تا مبلغ دویست میلیون ریال باشد:

مرتبه اول – جریمه معادل مبلغ گرانفروشی و اخطار کتبی
مرتبه دوم – جریمه از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه سوم – جریمه از یک تا پنج برابر میزان گرانفروشی، قطع خدمات دولتی و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف دوم).
مرتبه چهارم – علاو ه بر اخذ جریمه طبق مرتبه سوم، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف سوم).
مرتبه پنجم – علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه سوم، تعطیل موقت واحد از یک تا شش ماه و نصب پارچه بعنوان گرانفروش.
مرتبه ششم – تعطیل و لغو پروانه واحد.

• چنانچه گرانفروشی از مبلغ بیش ازدویست میلیون ریال تا یک میلیارد ریال باشد:

مرتبه اول – جریمــــــه از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی، ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه دوم – جریمه از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف دوم).
مرتبه سوم – علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم تعطیل موقت واحد از یک تا شش ماه، نصب پارچه بعنوان گرانفروش و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف سوم).
مرتبه چهارم – علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل و لغو پروانه واحد و لغو کارت بازرگانی.

• چنانچه گرانفروشی بیش از مبلغ یک میلیارد ریال باشد:

مرتبه اول – جریمه از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی، ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه دوم – جریمه از پنج تا هشت برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر( تخلف دوم ).
مرتبه سوم – علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل موقت واحد از یک تــا شــش مــاه ، نصب پارچه به عنوان گرانفروش و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف سوم ).
مرتبه چهارم – علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم ، تعطیل و لغـــــو پــروانه واحــد و لغو کارت بازرگانی تبصره -در صورت تکرار تخلف، اعمـال تعزیرات ،متناسب با مبلغ و مراتب تخلف خواهد بود.

 تخلف تعزیراتی کم فروشی و تقلب

مبنای تعیین نرخ عرضه کالا و خدمات، نرخی است که مراجع رسمی قرار داده اند.  از این رو عرضه کالا یا خدمات نباید از نظر کمی وکیفی کمتر از میزان و مقادیر خریداری شده باشد. چنانچه غیر از این باشد، مصداق کم فروشی و تقلب دارد. در این مواقع قانون تعزیرات، جهت کم فروشی و تقلب با توجه بـــه میزان و مراتب، تعزیر در نظر گرفته است. تعزیر مقرر شده در این تخلف، عیناً مطابق تعزیر مقرر شده برای گرانفروشی می باشد، از این رو از ذکر مجدد آن خودداری می نماییم.

تخلف تعزیراتی احتکار

زمانیکه افرادی کالا را به صورت عمده نگه داری نمایند، تا آن را در زمان نیاز جامعه و مردم، به قیمتی گران ترعرضه نمایند، عنوان احتکار صادق است.

جریمه تخلف تعزیراتی احتکار

مرتبه اول – الزام به فروش کالا و اخذ جریمه معادل ده درصد ارزش کالا
مرتبه دوم – فروش کالا توسط دولت و اخذ جریمه از بیست تا صد در صد ارزش کالا.
مرتبه سوم – فروش کالا توسط دولت، اخذ جریمه از یک تا سه برابر ارزش کالا، قطع تمام یا قسمتی از سهمیه و خدمات دولتی تا شش ماه و نصب پارچه در محل واحد بعنوان محتکر
مرتبه چهارم – علاوه بـــر مجـازات مرتبه سوم، لغو پروانه واحد و معرفی از طـریق رسانه های گروهی به عنوان محتکر

 تخلف تعزیراتی عرضه خارج از شبکه

چنانچه کالا بر خلاف ضوابط توزیع و شبکه های تعیین شده وزارت بازرگانی و سایر وزارتخانه های ذیربط، عرضه گردد، عنوان عرضه خارخ از شبکه صدق می کند.

جریمه تخلف عرضه خارج از شبکه

مرتبه اول – قطع سهمیه به مدت سه ماه .
مرتبه دوم – اخذ جریمه تادو برابر مبلغ فروش خارج از شبکه
مرتبه سوم – اخذ جریمه از سه تا پنج برابر مبلغ فروش خارج از شبکه

در صورتیکه کالا به فروش نرفته باشد، علاوه بر الزام به عرضه کالا در شبکه، متخلف به اخذ جریمه معادل ده درصد ارزش رسمی کالا نیز محکوم می گردد.

تخلف تعزیراتی عدم درج قیمت

یکی دیگراز تخلفات تعزیرات حکومتی که بسیار هم شایع است، عدم درج قیمت کالاها یا خدمات می باشد. به صورتی که برای مراجعین قیمت قابل رویت نباشد.

جریمه عدم درج قیمت

مرتبه اول –اخذ جریمه از ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال
مرتبه دوم – اخذ جریمه از ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون ریال، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از سه تا شش ماه و در صورت مصلحت نصب پارچه به عنوان متخلف

 تخلف تعزیراتی اخفاء و امتناع از عرضه کالا

چنانچه از عرضه کالای دارای نرخ رسمی به قصد گرانفروشی یا تبعیض در فروش، خودداری شود، تخلف اخفاء و امتناع از عرضه کالا رخ می دهد.

جریمه اخفاء و امتناع از عرضه کالا:

مرتبه اول- عرضه کالا به نرخ رسمی

مرتبه دوم- عرضه کالا به نرخ رسمی و اخذ جریمه از دو تا پنج برابر ارزش رسمی کالا.مرتبه سوم – علاوه بر مجازاتهای مرتبه دوم، قطع تمام یا برخی از خدمات دولتی از سه تا شش ماه.

تخلف تعزیراتی عدم صدور فاکتور

فاکتورها بایستی مطابق فرمها و ضوابط تعیین شده وزارت امور اقتصــــادی و دارایی باشد. از این رو چنانچه فرد یا افرادی بدون صدور فاکتور اقدام به فروش نمایند، و یا اینکه به صدور فاکتور خلاف واقــــع مبادرت نمایند، این امر در سازمان تعزیرات، تخلف محسوب می شود.

جریمه عدم صدور فاکتور

مرتبه اول –اخذ جریمه از ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال

مرتبه دوم – اخذ جریمه از ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون ریال، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از سه تا شش ماه ودرصورت مصلحت نصب پارچه به عنوان متخلف.

 تخلف تعزیراتی عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع

چنانچه فردی بدون عذر موجه از مراجعه و ارائه مدارک لازم جهت اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع به مراجع قانونی استنکاف نماید و بیش از مدت سه ماه از تاریخ ترخیص کالای وارداتی یا تولید محصول داخلی بگذرد، اقلام مشمول تعزیرات عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع می گردد.

جریمه عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع

مرحله اول – تمدید مهلت حداکثر یک هفته .
مرحله دوم – جریمه از یک تا پنج برابر ارزش رسمی کالا و تمدید مهلت حداکثر یک هفته.
مرحله سوم – علاوه بر مجازات طبق مرحله دوم، قطع سهمیه یا خدمات دولتی به مدت سه ماه و لغو کارت بازرگانی به مدت یکسال

تخلف تعزیراتی عدم اجرای تعهدات وارد کنندگان در قبال دریافت ارز و خدمات دولتی

این تخلف زمانی ایجاد می گردد که از ضوابط و مقررات تعیین شده دولت در مورد واردات که منجر به عدم اجرای تعهدات و یا کاهش کمی یا کیفی کالا و یا خروج ارز از کشور می گردد، تخلف شود. در مقاله رفع تعهد ارزی واردات در این خصوص به طور مفصل توضیح داده ایم که جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به این مقاله مراجعه نمائید.

جریمه عدم ایفای تعهد واردکنندگان در قبال ارز و خدمات دولتی

• جریمه نقدی معادل تفاوت نرخ ارز با نرخ رایج در بازار

• بازگرداندن عین ارز نسبت به مقدار کسری یا عدم انجام تعهدات
• تعلیق کارت بازرگانی از شش ماه تا یکسال و درصورت تکرار از یکسال تا ابطال
• در صـورت وقـوع سوء استفاده، بایستی عـــــلاوه بر مجازاتهای فوق جریمه تا پنج برابر مبلغ سوء استفاده نیز باید پرداخت گردد.

  تخلف تعزیراتی عدم اجرای تعهدات تولید کنندگان در قبال دریافت ارز و خدمات دولتی

تولید و عرضه محصول باید، طبق قرارداد و برنامه تعیین شده از سوی دولت باشد. این برنامه شامل برنامه هایی از قبیل نوع، مقدار، قیمت، استاندارد، شرایط تحویل و غیره  می باشد. در صورتیکه فردی بدون عذر موجه از اجرای تعهدات مزبور امتناع نماید از نظر قانون تعزیرات متخلف محسوب می گردد.

جریمه عدم اجرای تعهدات تولیدکنندگان در قبال دریافت ارز و خدمات دولتی

• درج در پرونده واحد
• اعلام مراتب به وزارتخانه یا موسسه ذیربط
• جریمه معادل تفاوت نرخ ارز با نرخ رایج در بازار یا اعاده نرخ ارز نسبت به مقدار کسری یا عدم انجام تعهدات
• در صورت تکرار علاوه بر مجازات های فوق، جریمه از یک تا سه برابر مبلغ سوء استفاده

تخلف تعزیراتی نداشتن پروانه بهره برداری واحد های تولیدی

ضوابط و مقرراتی توسط وزارتخانه های تولیدی(حسب مورد) جهت بهره برداری از واحدهای تولیدی تعیین و اعلام می گردد. افراد جهت استفاده از واحدهای تولیدی، نیازمند اخذ پروانه ظرف مهلت مقررهستند. چنانچه فرد یا افرادی بدون عذر موجه اقدام به فعالیت های مزبورنمایند، از نظر سازمان تعزیرات متخلف محسوب می شوند.

جریمه نداشتن پروانه بهره برداری

مرحله اول – تمدید مهلت تا شش ماه
مرحله دوم – قطع سهمیه یا برخی خدمات دولتی تا مدت سه ماه، اخذ جریمه تا ۳۳ میلیون ریال و تمدید مهلت تا مدت سه ماه
مرحله سوم – تعطیل واحد تا زمان اخذ پروانه بهره برداری

تخلف تعزیراتی فروش ارزی، ریالی

چنانچه فروش کالا یا خدمات در مقابل دریافت ارز، یا واریز نامه ارز صادراتی باشد، در این صورت بابت تمام یا قسمتی از بهای کالا یا خدمات که در داخل کشور برخــلاف مقررات قانون و مصوبات دولت صورت گرفته است تعزیر مقررشده است.

جریمه فروش ارزی، ریالی

جریمه مقرر برای این تخلف، اخذ کلیه ارز یا واریز نامه های دریافتی یا معادل ریالی آنها به نرخ بازار می باشد.
چنانچه این عمل تکرار شود، علاوه بر مجازات فوق، متخلف حسب مورد به قطع سهمیه و خدمات دولتی یا لغو کارت بازرگانی از سه تا شش ماه نیز محکوم می گردد.

 تخلف تعزیراتی فروش اجباری

گاهی افرادی به فروش اجباری کالایی به همراه کالایی دیگرمبادرت می نمایند. ممکن است این فروش در سطح عمده فروشی یا خرده فروشی باشد. این افراد از نظر سازمان تعزیرات حکومتی، متخلف محسوب میگردند.

جریمه فروش اجباری

جریمه فروش اجباری، از یک تا دو برابر ارزش کالای تحمیلی می باشد.

تخلف تعزیراتی عدم اعلام موجودی کالا

واحدهای عمده فروشی بایستی نسبت به مقـــدار موجودی کالاهــــای دارای نرخ رسمی که ضرورت اعلام آن توسط دولت تعیین می شود، موظف هستند موجودی خود را به صورت صحیح بیان نمایند. در غیر این صورت، به مجازاتی که برای اخفا و امتناع از عرضه کالا تعیین شده است، محکوم می گردد.

در اختیار قرار دادن کالا نزد اشخاصی که واجد شرایط توزیع نیستند

در مواردی که کالا بر خلاف ضوابط و مقررات توزیع یا قیمت به صورت عمده در اختیار اشخاص غیر واجد شرایط جهت فروش قرار گیرد، علاوه برمجازات فروشنده، اشخاص حقیقی یا حقوقی خریدار کالا نیـز، به پرداخت جریمـه معادل یک تا سه برابر درآمـد من غیر حـق، محکوم می گردند.

مرجع رسیدگی به تخلفات تعزیراتی

مرجع رسیدگی به تخلفات تعزیراتی، شعب بدوی و تجدیدنظر سازمان تعزیرات حکومتی می باشد که در مقاله نحوه رسیدگی در سازمان تعزیرات حکومتی به طور مفصل توضیح داده ایم که جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به این مقاله مراجعه نمائید.

تخلفات تعزیراتی یکی از چالش‌ های عمده در حوزه حقوقی و اقتصادی است که می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر کسب ‌وکارها و جامعه داشته باشد. برای کسب‌ وکارهایی که به علت تخلفات تعزیراتی درگیر هستند بهره‌گیری از مشاوره حقوقی تخصصی توصیه می‌شود. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در حوزه دعاوی تعزیرات و به بهره مندی از وکیل متخصص در تعزیرات آماده است تا بهترین راهکارهای قانونی جهت دفاع در این پرونده ها را ارائه نماید

اگر نیاز به مشاوره یا خدمات تخصصی در زمینه تخلفات تعزیراتی دارید، با ما تماس بگیرید. وکلای ما آماده‌اند تا با ارائه راهکارهای مناسب، شما را در مسیر موفقیت و رعایت قوانین یاری کنند.