یکی از انواع ضمانت نامه های بانکی، ضمانت نامه تعهد پرداخت می باشد. و اما اینکه ضمانت نامه تعهد پرداخت چیست؟ ضمانت نامه تعهد پرداخت، ضمانت نامه بانکی است که جهت تعهد پرداخت دیون در سررسید معین از طرف بانک صادر می گردد. ضمانت نامه تعهد پرداخت می تواند برای پوشش موارد بسیاری از تعهدات پرداخت صادر شود. برای مثال می توان برای تضمین قرارداد فروش، قراردادهای اجاره، قراردادهای ساخت و ساز، تسهیلات، تضمین های گمرکی و یا هر تعهد مالی دیگر از ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت استفاده نمود.

از دیگر موارد استفاده از ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت می توان به ضمانت نامه های مورد استفاده در آژانس های مسافرت هوایی، جهت تضمین خدمات چارتری اشاره نمود که طی آن نمایندگی یا متقاضی موظف به پرداخت قطعی وجه چارتر علیرغم فروش یا عدم فروش بلیط به شرکت های هواپیمایی می باشد.

همچنین ضمانت نامه هایی که به نفع مراجع قضایی جهت دعاوی مطروحه در دادگستری صادر می شود نیز از نوع ضمانت نامه تعهد پرداخت می باشد.

تفاوت ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت با اعتبار اسنادی

در کشورهای دیگر تقاضا برای ضمانت نامه های بانکی تعهد  پرداخت در قراردادهای فروش رشد فزاینده ای داشته است. در واقع در این موارد ضمانت نامه تعهد پرداخت، نقش اعتبار اسنادی سنتی را ایفاء می کند. با این تفاوت که در اعتبار اسنادی، وجه اعتبار در روند عادی فرآیندی که طرفین پیش بینی و توافق کرده اند پرداخت می شود، در حالی که در ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت، ذینفع در صورت امتناع مدیون از انجام تعهد پرداخت، به صورت مستقیم، وجه ضمانت نامه تعهد پرداخت را از بانک مطالبه می نماید.

با این وصف، اعتبار اسنادی صرفا یک وسیله پرداخت است. در حالی که ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت، وسیله ای برای تضمین پرداخت خواهد بود. در عین حال استفاده از آن هزینه ها را کاهش می دهد و کارمزدهای بانکی کمتری را در برخواهد داشت.

البته استفاده از ضمانت نامه تعهد پرداخت، متضمن ریسک بیشتری برای خریدار خواهد بود. چرا که لزوم ارائه اسناد خاصی جهت مطالبه وجه در اعتبار اسنادی، ریسک مطالبه ناروای وجه اعتبار را کاهش می دهد. ولی ضمانت نامه تعهد پرداخت این چنین نیست.

تفاوت ضمانت نامه حسن انجام تعهدات و تعهد پرداخت

ضمانت نامه حسن انجام تعهدات، تضمینی است که متعهد به متعهدله می دهد که به موجب آن انجام صحیح تعهدات قراردادی تضمین می گردد. این نوع ضمانت نامه بیشتر در قراردادهای پیمانکاری به کار می رود. این ضمانت نامه به کارفرما این امکان را می دهد که پیش از انقضای سررسید ضمانت نامه، به صرف اعلام کتبی به بانک، مبنی بر تخلف پیمانکار از اجرای هر یک از تعهدات ناشی از پیمان، هر مبلغی را تا سقف مقرر در ضمانت نامه مطالبه کند. با این توضیحات می توان به تفاوت ضمانت نامه حسن انجام تعهدات و ضمانت نامه تعهد پرداخت پی برد. ضمانت نامه حسن انجام تعهدات جهت تضمین انجام تعهد به نحو صحیح می باشد و چنانچه ضمانت خواه تخلفی داشته باشد، ذینفع می تواند با اعلام تخلف وی نسبت به ضبط و وصول مبلغ ضمانت نامه اقدام نماید. اما در ضمانت نامه تعهد پرداخت، تعهد مالی تضمین می گردد. و به صرف ارائه آن به بانک می توان مبلغ ضمانت نامه را وصول نمود. ضمانت نامه تعهد پرداخت می تواند تحت عنوان یک مکانیسم پرداخت نیز قرار گیرد.

شرایط صدور ضمانت نامه تعهد پرداخت

شرایط صدور ضمانت نامه تعهد پرداخت

شرایط صدور ضمانت نامه تعهد پرداخت مانند سایر ضمانت نامه های بانکی است. بانک طبق درخواست ضمانت خواه و پس از اخذ وثایق کافی می تواند بر حسب شرایط مقرر اقدام به صدور ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت نماید. اولین اقدام بانک جهت صدور ضمانت نامه تعهد پرداخت، اعتبار سنجی ضمانت خواه و مشخص نمودن وضعیت بدهی غیر جاری و چک برگشتی از طریق استعلام از سامانه یکپارچه اطلاعاتی مشتریان می باشد. چنانچه ضمانت خواه دارای سابقه چک برگشتی رفع سوء اثر نشده یا بدهی غیرجاری نزد یکی از بانک ها باشد ضمانت نامه تعهد پرداخت صادر نمی گردد.  کلیه مدارک درخواستی برای صدور ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت، همان مدارکی است که برای تشکیل پرونده اعتباری جهت اخذ تسهیلات از مشتریان دریافت می گردد. مدت ضمانت نامه تعهد پرداخت، طبق قرارداد فی مابین ضمانت خواه و ذینفع تعیین می گردد اما با به طور معمول مدت ضمانت نامه ها یک ساله می باشد که این مدت قابل تمدید می باشد.

طبق نامه شماره ۹۴۶۴۷/۹۳ مورخ ۱۰/۴/۹۳ بانک مرکزی، صدور ضمانت نامه هایی که خود به خود و بدون درخواست ذینفع قابل تمدید می باشد ممنوع است.

همچنین پذیرش اموال منقول و ماشین آلات و سهام بازار ثانویه به عنوان وثیقه ضمانت نامه مجاز نمی باشد.

انواع ضمانت نامه تعهد پرداخت

ضمانت نامه تعهد پرداخت را می توان به چند نوع تقسیم نمود.

• ضمانت نامه تعهد پرداخت قابل تمدید و غیر قابل تمدید:

ضمانت نامه تعهد پرداخت قابل تمدید به ضمانت نامه ای گفته می شود که پس از اتمام اعتبار ضمانت نامه، با تقاضای ذینفع ضمانت نامه قابل تمدید باشد.

ضمانت نامه تعهد پرداخت غیر قابل تمدید نیز به ضمانت نامه ای اطلاق می شود که در سررسید قابل تمدید نبوده و ذینفع باید مبادرت به مطالبه آن نماید در غیر اینصورت ضمانت نامه باطل می گردد. اصل بر این است که ضمانت نامه تعهد پرداخت از نوع غیر قابل تمدید باشد.

• ضمانت نامه تعهد پرداخت مشروط و غیر مشروط

ضمانت نامه تعهد پرداخت مشروط، ضمانت نامه ای است که برای مطالبه آن از سوی ذینفع نیاز به رعایت شرایط خاصی می باشد. ضمانت نامه تعهد پرداخت غیر مشروط نیز ضمانت نامه ای است که به صرف مطالبه از سوی ذینفع قابل پرداخت می باشد. اصل بر این است که ضمانت نامه تعهد پرداخت غیر مشروط باشد مگر اینکه طرفین توافقی بر خلاف آن بنمایند.

• 

  ضمانت نامه تعهد پرداخت مشروط و غیر مشروط

  ضمانت نامه تعهد پرداخت قابل فسخ و غیر قابل فسخ

ضمانت نامه تعهد پرداخت قابل فسخ به ضمانت نامه ای گفته می شود که ضامن به موجب شرایطی بتواند ضمانت نامه را فسخ نماید. در واقع ضمانت نامه های تعهد پرداخت غیر قابل فسخ می باشند. مگر اینکه در ضمانت نامه به اختیار ضامن در فسخ ضمانت نامه اشاره شود.

آیا ضمانت نامه تعهد پرداخت صحیح و معتبر است؟

در پاسخ باید گفت از نقطه نظر مقررات حقوقی، در صحت و اعتبار چنین ضمانت نامه ای نمی توان تردید کرد. چرا که ضمانت نامه به معنای تضمین از دین و تعهد حال یا موجل یا مشروط شخص دیگری است. لذا در ضمانت نامه پرداخت نیز دین قطعی و موجل ضمانتخواه تضمین می شود. ولی از جنبه مقررات حاکم بر عملیات بانکی، این قبیل تعهدات را باید تعهدات قطعی بانک دانست و آثار و الزامات ناشی از این دسته بندی نیز در مورد آن، اعمال و اجرا می شود. 

نمونه ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت

ضمانت نامه تعهد پرداخت در موارد بسیاری کاربرد دارد. از جمله نمونه ضمانت نامه تعهد پرداخت می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. ضمانت نامه تعهد پرداخت جهت ثمن قراردادهای خرید و فروش
2. ضمانت نامه تعهد پرداخت جهت تسهیلات یا تعهدات مالی
3. ضمانت نامه تعهد پرداخت جهت مبلغ قراردادهای ساخت و ساز
4. ضمانت نامه تعهد پرداخت جهت قراردادهای اجاره
5. ضمانت نامه تعهد پرداخت جهت دعاوی مطروحه در دادگستری
6. ضمانت نامه تعهد پرداخت جهت خرید بلیط های چارتر از سوی آژانس های مسافرتی
7. ضمانت نامه تعهد پرداخت جهت تضمین بازگشت اشخاص حقیقی به کشور به نفع دفاتر و آژانس های هواپیمایی

سخن پایانی

دعاوی ناشی از ضمانت نامه های بانکی یکی از دعاوی تخصصی می باشد که دارای پیچیدگی های فراوانی است. با توجه به تعدد قوانین و مقررات در این زمینه اخذ مشاوره حقوقی پیش از اخذ ضمانت نامه بانکی می تواند از تعداد این دعاوی بکاهد. دفتر حقوقی بین المللی دادپویان حامی با سابقه فعالیت بیش از ۲۰ سال در زمینه دعاوی ضمانت نامه های بانکی و بهره گیری از وکلای متبحر و با تجربه در این زمینه آماده ارائه خدمات حقوقی تخصصی خویش در این زمینه به شما عزیزان می باشد.

اشتراک گذاری: