استرداد لاشه سفته و نحوه طرح دعوای آن در دادگاه
اگر سفته به منظور ضمانت حسن انجام کار یا تعهد، صادر و به دارنده تسلیم شده باشد، پس از انتفای موضوع ضمانت یا تعهد باید به صادرکننده مسترد شود. در صورت استنکاف دارنده، صادر کننده می تواند ضمن اقامه دعوا، الزام وی به استرداد لاشه سفته را تقاضا نماید.
موارد طرح دعوای استرداد لاشه سفته
جهات طرح دعوای استرداد لاشه سفته به ترتیب ذیل است:
- تحصیل برائت ذمه توسط صادرکننده: در صورتی که صادرکننده وجه سفته را بپردازد باید اصل سند را دریافت نماید؛ چرا که بقای اصل سند در ید دارنده اماره بر مدیونیت صادرکننده است. بنابراین در صورتی که دارنده با وجود دریافت وجه سند از استرداد آن امتناع نماید، صادرکننده می تواند با اثبات این امر نزد دادگاه، دارنده را به استرداد سفته ملزم نماید. برائت ذمه صادرکننده ممکن است به موجب پرداخت وجه سند، تهاتر، تبدیل تعهد یا سایر موجبات سقوط تعهد تحصیل شده باشد.
- عدم اجرای تعهد پایه: اگر صدور سفته در مقابل انجام تعهدی بوده و تعهد مزبور اجرا نشده باشد، موجبی برای بقای سفته نزد طرف مقابل وجود ندارد و طرف باید سفته مذکور را به صادر کننده بازگرداند.
- انحلال قرارداد پایه: در حالتی که متعهد سفته، آن را جهت ایفای تعهدات قراردادی خود صادر کرده باشد و این قرارداد به هر علتی (فسخ، انفساخ، اقاله) منحل شود، تعهدات قراردادی نیز به تبعیت از اصل قرارداد ساقط خواهند شد. فلذا تعهدی که منشاء صدور سفته بوده از میان رفته و سفته باید به صادر کننده مسترد شود.
- صدور سفته امانی: در صورتی که سفته به صورت امانی صادر شده و در اختیار دارنده قرار بگیرد و دارنده بر خلاف توافق، نسبت به وصول وجه سفته اقدام نماید، صادرکننده می تواند با استناد به ماده ۶۷۴ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تحت عنوان مجرمانه خیانت در امانت شکایت خود را مطرح کند.
ماده اخیر الذکر اشعار می دارد: هر گاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت، به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیاء مذکور، مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
قانون کاهش حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۸، میزان مجازات مقرر در این ماده را به سه ماه تا یک سال و نیم حبس تقلیل داده است.
در کلیه موارد فوق الذکر اثبات شرایط لازم برای استرداد سفته، مثل اثبات انحلال قرارداد پایه یا عدم اجرای تعهدات از سوی طرف مقابل، بر عهده خواهان است. در صورت اثبات این موارد، دادگاه حکم به استرداد لاشه سفته صادر می نماید.
طرح دعوای استرداد لاشه سفته
ضرورت طرح دعوای استرداد لاشه سفته
صدور سفته موید مدیونیت صادرکننده آن است و وجود سفته در دست دارنده نیز بیانگر آن است که وجه آن هنوز پرداخت نشده است. بنابراین دارنده می تواند با رعایت تشریفات قانونی، وجه سفته را مطالبه نماید و در مواردی که صادر کننده در واقع مدیون نباشد، باید سفته را از دارنده پس بگیرد.
مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای استرداد لاشه سفته
دادگاه های عمومی حقوقی محل اقامت خوانده، مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای استرداد لاشه سفته هستند. هزینه رسیدگی به این دعوا معادل سایر دعاوی غیر مالی است.
در صورتی که سفته امانی موضوع جرم خیانت در امانت واقع شود رسیدگی به شکایت در صلاحیت دادسرای محل وقوع جرم است.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
36 نظر
با سلام، بنده سمبلی ۵۰میلیون تومان سفته دادم به کارفرما به عنوان حسن انجام کار و بعداتمام قرارداد سفته ها رو نداده و گذاشته اجرا بنده هم با وجود ارسال اظهارنامه بازم امتناع می‌کند از تحویل سفته ها. میخوام بدونم شکایت رو چطوری انجام بدم تا بتونم بگیرم سفته هام رو؟
سلام. شما می توانید شکایت خیانت در امانت مطرح نمائید.
سلام. عرض ادب. بنده پیمانکاری داشتم سال گذشته که بابت قرارداد پیمانکاری و حسن انجام کار و حفظ اموال کارگاه به من ۳ تا سفته ۱۰۰ م تومانی داد و متاسفانه فعالیت مثبت نداشته و هر روز وعده دادند که جبران میکنند و نهایتا سفته‌ها را مسترد کردم و طرف هم گم و گور شد و پیامک بازی کرد که به خدا کار میکنم خسارت شما را میدهم ولی رفت که رفت! الان بعد از یکسال که در واقع یک ماهی از زمان پایان آن قرارداد گذشته برایم اظهارنامه ارسال کرده که قرارداد فسخ شده تلقی میشود و تقاضا کرده که سفته ها را به ایشان بدهم! بنده متاسفانه آن زمان رسیدی از ایشان نگرفتم چون ایشان هم رسید از من موقع تحویل سفته ها نگرفته بود ولی شاهد دارم که سفته ها را تحویلش نموده ام. الان چاره چیست و آیا باید جواب اظهارنامه اش را بدهم و اقدامی کنم و یا منتظر اقدام بعدی ایشان بمانم؟؟
سلام. شما باید پاسخ اظهارنامه را بدهید و طی آن اعلام نمائید که سفته ها را مسترد نموده اید و چنانچه از شما شکایت نماید می توانید با معرفی شاهد استرداد سفته را ثابت نمائید.